Πλημμύρες στην Ισπανία: 158 νεκροί - Οργή για το καθυστερημένο μήνυμα του 112

Οι εικόνες που έρχονται στο φως από τη Βαλένθια είναι αποκαρδιωτικές. Η Ισπανία θρηνεί τον θάνατο 158 ανθρώπων από τις φονικές πλημμύρες, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για δραματική αύξηση των νεκρών, όσο διασώστες και στρατός δίνουν μάχη για τον εντοπισμό αγνοουμένων και των απεγκλωβισμών δεκάδων πολιτών που βρίσκονται παγιδευμένοι μέσα στα αυτοκίνητά τους, τα σπίτια τους ή σε γκαράζ. Στη χώρα, που έχει κηρύξει ήδη τριήμερο εθνικό πένθος, επικρατεί οργή για τα αντανακλαστικά του κρατικού μηχανισμού και την ανοχύρωτη μπρος στις ακραίες καιρικές συνθήκες Βαλένθια. Στο εσωτερικό της χώρας, η κυβέρνηση θα κληθεί να απαντήσει σε μία σειρά από ερωτήσεις σχετικά με την έλλειψη προειδοποιήσεων προς τους πολίτες και την καθυστερημένη αποστολή μηνύματος από το 112.

Μετά το φονικό ξέσπασμα της κακοκαιρίας, αλλά όσο ακόμη παραμένουν τα φαινόμενα, ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ απηύθυνε έκκληση προς τους κατοίκους των περιοχών που επλήγησαν να παραμείνουν στα σπίτια τους. «Το πιο σημαντικό είναι οι πολίτες να συνειδητοποιήσουν πως (το επεισόδιο της κακοκαιρίας) δεν έχει τελειώσει», είπε, καλώντας τους κατοίκους της επαρχίας Βαλένθια και εκείνους της Καστίλλης, που βρίσκεται ακριβώς βόρεια, να «παραμείνουν στα σπίτια τους, να μην βγουν» και να ακολουθούν τα μηνύματα των υπηρεσιών εκτάκτου ανάγκης.

Στις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο, εκτιμάται ότι έπεσαν περισσότερα από 400 λίτρα βροχής ανά τετραγωνικό μέτρο την Τρίτη (29.10). Ο Rubén del Campo, εκπρόσωπος της ισπανικής μετεωρολογικής υπηρεσίας, δήλωσε στην El País: «Μια σχετικά ισχυρή καταιγίδα, μια ισχυρή νεροποντή, όπως αυτές που βλέπουμε να πέφτουν την άνοιξη ή το καλοκαίρι, μπορεί να είναι 40 ή 50 λίτρα ανά τετραγωνικό μέτρο. Αυτό πρακτικά το πολλαπλασιάζει επί 10». Οι ειδικοί κάνουν λόγο για την πιο θανατηφόρα φυσική καταστροφή στη δυτικοευρωπαϊκή χώρα από το 1973.

Πλημμύρες στην Ισπανία: Γιατί άργησε το μήνυμα του 112

Κεντρικό ερώτημα στην Ισπανία παραμένει τις τελευταίες ώρες, το γιατί καθυστέρησε τόσο η έκδοση προειδοποίησης για τα ακραία καιρικά φαινόμενα, με πολίτες να καταθέτουν τις μαρτυρίες τους, υποστηρίζοντας ότι ήδη η στάθμη των νερών είχε ανέβει και πολίτες είχαν εγκλωβιστεί όταν το μήνυμα έφτασε στα κινητά τους τηλέφωνα. Είναι ενδεικτικό ότι η υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας εξέδωσε στις 20:00 το απόγευμα της Τρίτης (29.10) μήνυμα, καλώντας τους πολίτες να μην φύγουν από τα σπίτια τους. 

Όμως, ήδη από το πρωί της ίδιας ημέρας, η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, Aemet, ανακοίνωσε κόκκινο συναγερμό για την περιοχή της Βαλένθια, με τις συνθήκες να επιδεινώνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Σύμφωνα με τον Guardian, μόλις νωρίς το βράδυ της Τρίτης δημιουργήθηκε το περιφερειακό όργανο που είναι υπεύθυνο για τον συντονισμό των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης.

Η καθηγήτρια υδρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Reading, Hannah Cloke, υποστηρίζει ότι «με τους μετεωρολόγους να εκδίδουν προειδοποιήσεις εκ των προτέρων, «τέτοιες τραγωδίες είναι θα μπορούσαν να αποφευχθούν εντελώς, εάν οι άνθρωποι μπορούν να κρατηθούν μακριά από το νερό από τις πλημμύρες» και προσθέτει ότι το καταστροφικό αποτέλεσμα υποδηλώνει ότι το σύστημα προειδοποίησης της Βαλένθια απέτυχε, είπε. «Οι άνθρωποι απλώς δεν ξέρουν τι να κάνουν όταν έρχονται αντιμέτωποι με μια πλημμύρα ή όταν ακούν προειδοποιήσεις. Οι άνθρωποι δεν πρέπει να πεθαίνουν από αυτού του είδους τα προβλεπόμενα καιρικά φαινόμενα σε χώρες όπου έχουν τους πόρους για να τα πάνε καλύτερα», πρόσθεσε η Liz Stephens, καθηγήτρια για τους κλιματικούς κινδύνους και την ανθεκτικότητα στο Πανεπιστήμιο του Reading στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο Δρ. Κέβιν Κόλινς, καθηγητής του βρετανικού πανεπιστημίου The Open, σημειώνει πως «παρά το γεγονός ότι εκδόθηκαν προειδοποιήσεις για τη νοτιοανατολική Ισπανία, η κλίμακα και η ένταση της βροχόπτωσης μας δείχνει ότι οι προειδοποιήσεις αυτές προσφέρουν ελάχιστα περιθώρια αποφυγής των άμεσων καταστροφικών ζημιών. Για να είναι αποτελεσματικές, οι προειδοποιήσεις απαιτούν από τους ανθρώπους να έχουν τρόπους διαχείρισης της αμεσότητας της κρίσης, αλλά το συγκεκριμένο γεγονός υπερκέρασε τόσο τις υπάρχουσες αγροτικές και αστικές υποδομές όσο και τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης».

Η μαρτυρία Έλληνα για την καθυστερημένη προειδοποίηση στους κατοίκους της Βαλένθια

Ο κ. Δημήτρης Βαμβακάς, Έλληνας που ζει στη Βαλένθια, μίλησε στο OPEN για όλα όσα βίωσε όταν το νερό άρχισε να παρασύρει τα πάντα στο πέρασμά του. «Οι μετεωρολόγοι είχαν ενημερώσει, ότι θα έρθει μεγάλη κακοκαιρία, αλλά κανείς δεν περίμενε την έκταση αυτή. Και όταν μας ειδοποιήσανε ήταν αργά. Ήρθε μήνυμα στα κινητά μας να μην μετακινούμαστε και όσοι είναι στους δρόμους να γυρίσουν στα σπίτια τους. Το μήνυμα μας ήρθε 3-5 ώρες μετά αφού ξεκίνησε η κακοκαιρία».

«Αυτό που βιώνουμε εδώ δεν έχει ξανασυμβεί. Όλοι είμαστε σε άθλια κατάσταση και ψυχολογικά είμαστε πεσμένοι όλοι. Ήταν τόσο ξαφνικό δεν το περίμενε κανένας. Κυρίως πλημμύρισε η νότια πλευρά της Βαλένθια», πρόσθεσε ο κ. Βαμβακάς.

Μιλώντας στην ΕΡΤ, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας, κλήθηκε να εκφράσει τη θέση του για τις καταγγελίες σχετικά με την αργοπορημένη ενημέρωση - προειδοποίηση των πολιτών στη Βαλένθια και άλλες πόλεις της Ισπανίας. «Είναι αυτά τα ξαφνικά φαινόμενα. Δηλαδή η επιστημονική πληροφόρηση που πολλές φορές δεν είναι σωστή, είναι λάθος, καθυστερεί, γιατί καταλαβαίνετε ότι έχει πολλές αβεβαιότητες η επιστημονική προειδοποίηση. Είναι φαινόμενα τα οποία δυστυχώς δεν μπορούμε να προλάβουμε. Αντιμετωπίζουμε το ίδιο αυτό θέμα και εδώ στον ελληνικό χώρο. Η Επιτροπή Εκτίμησης Κινδύνων Πολιτικής Προστασίας, που είμαστε 5 άτομα που έχουμε μεγάλη εμπειρία πάνω στα θέματα αυτά, αιφνιδιαζόμαστε πολλές φορές από τα φαινόμενα της φύσης. Δηλαδή ενώ υπολογίζουμε άλλα, έρχονται άλλα. Να σκεφτείτε υπάρχουν τρία μοντέλα πρόβλεψης έντονων καιρικών φαινομένων, το γερμανικό, το γαλλικό, το αμερικάνικο, μεταξύ των οποίων τεράστιες αποκλίσεις. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι είναι πολύ δύσκολο κάποιος να δώσει προειδοποίηση και να δει την εξέλιξη των φαινομένων σε πολύ σύνθετα φαινόμενα, εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα εξαιρετικά σύνθετο φαινόμενο. Δυστυχώς, είμαστε πολύ πίσω ακόμα από το να κατανοήσουμε ακριβώς τις διεργασίες οι οποίες εξελίσσονται και στην ατμόσφαιρα αλλά και στην επιφάνεια της Γης».

ΕΕ: Οι φονικές πλημμύρες στην Ισπανία θα πρέπει να χρησιμεύουν ως προειδοποίηση

Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέφεραν ότι οι φονικές πλημμύρες στην Ισπανία θα πρέπει να χρησιμεύουν ως υπενθύμιση των επιπτώσεων της καταστροφής της φύσης από τον άνθρωπο.

Η απεσταλμένη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Florika Fink-Hooijer, δήλωσε ότι η «καταστροφή» στην περιοχή της Βαλένθια της Ισπανίας τόνισε τη σχέση μεταξύ της απώλειας βιοποικιλότητας και της κλιματικής κρίσης που προκαλείται από τον άνθρωπο. «Αν δράσουμε για τη βιοποικιλότητα, μπορούμε τουλάχιστον να περιορίσουμε ορισμένες από τις κλιματικές επιπτώσεις», είπε η Fink-Hooijer σε συνέντευξη Τύπου.

Εικόνες καταστροφής στη Βαλένθια

Εικόνες καταστροφής έχει καταγράψει δορυφόρος της NASA στη Βαλένθια.  Οι εικόνες, που τραβήχτηκαν στις 30 Οκτωβρίου, δείχνουν μεγάλες περιοχές στα νότια της πόλης καλυμμένες από νερά. Ο ποταμός Turia, που διασχίζει την πόλη, φαίνεται σε πολύ υψηλότερο επίπεδο. Η Pobles del Sud, μια μεγάλη λίμνη κοντά, ξεχείλισε. Μεγάλο μέρος της περιοχής γύρω από τη λίμνη καλύφθηκε από νερά.

Οργή για τον Carlos Mazón, τον πρόεδρο της Περιφέρειας της Βαλένθια

Οι κάτοικοι εκφράζουν τις τελευταίες ώρες την οργή τους προς τον Carlos Mazón, τον πρόεδρο της Περιφέρειας της Βαλένθια. Ο πολιτικός δέχεται πλήθος επικρίσεων για τη διαχείριση της φονικής καταιγίδας. Σύμφωνα με ισπανικά ΜΜΕ, φέρεται να ενέκρινε την αποστολή του μηνύματος ES-Alert στις 20:03 την Τρίτη 29 Οκτωβρίου, όταν η Aemet είχε προειδοποιήσει επί μέρες για την έλευση της κακοκαιρίας και είχε εκδώσει την κίτρινη ειδοποίηση. «Όταν στάλθηκε το μήνυμα ήταν ήδη πολύ αργά. Πολλοί δρόμοι στους δήμους που επλήγησαν πλημμύρισαν και πολλοί άνθρωποι αναγκάστηκαν να καταφύγουν στις στέγες περιμένοντας να έρθουν οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης για να τους σώσουν», αναφέρουν. 

Ο Carlos Mazón ζήτησε από τον Σάντσεθ τη βοήθεια 1.000 στρατιωτών προκειμένου να συνδράμουν στις έρευνες για τη διάσωση και των απεγκλωβισμό πολιτών και τον εντοπισμό αγνοουμένων. 

Τι είναι το φαινόμενο gota fria που προκάλεσε τις φονικές πλημμύρες στην Ισπανία

Οι φονικές πλημμύρες στην Ισπανία προκλήθηκαν από καταστροφικό καιρικό φαινόμενο στο οποίο ο ψυχρός και θερμός αέρας συναντώνται και δημιουργούν ισχυρά σύννεφα βροχής, ένα μοτίβο που πιστεύεται ότι εμφανίζεται συχνότερα λόγω της κλιματικής αλλαγής. Το φαινόμενο είναι γνωστό τοπικά ως DANA, ένα ισπανικό ακρωνύμιο για το απομονωμένο κοίλωμα σε μεγάλο υψόμετρο, και σε αντίθεση με τις κοινές καταιγίδες ή θύελλες, μπορεί να σχηματιστεί ανεξάρτητα από πολικά ή υποτροπικά ρεύματα αερίων μαζών.

Συγκεκριμένα, όταν ψυχρός αέρας πνέει πάνω από τα ζεστά νερά της Μεσογείου, προκαλεί την άνοδο θερμότερου αέρα γρήγορα και τον σχηματισμό πυκνών σύννεφων, γεμάτων νερό, που μπορούν να παραμείνουν στην ίδια περιοχή για πολλές ώρες, αυξάνοντας τις καταστροφικές τους δυνατότητες. Το φαινόμενο προκαλεί ορισμένες φορές έντονη χαλαζόπτωση και ανεμοστρόβιλους όπως φάνηκε αυτή την εβδομάδα, λένε μετεωρολόγοι. Η ανατολική και η νότια Ισπανία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στο φαινόμενο λόγω της θέσης τους μεταξύ Ατλαντικού Ωκεανού και Μεσογείου. Ζεστές, υγρές αέριες μάζες και ψυχρές μάζες συναντώνται σε μια περιοχή όπου τα βουνά ευνοούν τον σχηματισμό σύννεφων καταιγίδας και βροχοπτώσεων.

Το DANA αυτής της εβδομάδας ήταν μία από τις τρεις πιο έντονες τέτοιες καταιγίδες τον περασμένο αιώνα στην περιοχή της Βαλένθια, δήλωσε ο Ρούμπεν ντελ Κάμπο, εκπρόσωπος της εθνικής μετεωρολογικής υπηρεσίας Aemet. «Οι προβλέψεις ήταν σύμφωνες με αυτό που συνέβη. Αλλά σε μια περιοχή μεταξύ Ουτιέλ και Τσίβα στην επαρχία της Βαλένθια, η βροχόπτωση ξεπέρασε τα 300 λίτρα ανά τετραγωνικό μέτρο. Σε αυτήν την περιοχή, τα συστήματα καταιγίδων σχηματίστηκαν και αναδημιουργούνταν συνεχώς», εξήγησε.

Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι θα χρειαστεί χρόνος για να αναλυθούν όλα τα δεδομένα για να διαπιστωθεί εάν το συγκεκριμένο DANA προκλήθηκε από την κλιματική αλλαγή, οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η αύξηση της θερμοκρασίας στη Μεσόγειο και οι θερμότερες και υγρότερες ατμοσφαιρικές συνθήκες συμβάλλουν στη δημιουργία συχνότερων ακραίων επεισοδίων.

Πριν επινοηθεί ο όρος DANA στις αρχές της δεκαετίας του 2000, κάθε δυνατή βροχόπτωση το φθινόπωρο, χαρακτηριστικό του μεσογειακού κλίματος, συνηθιζόταν η δημοφιλής ονομασία «gota fria» (ψυχρή σταγόνα) στην Ισπανία και σε μέρη της Γαλλίας. Ο όρος εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρέως στην καθομιλουμένη. Η προέλευσή του χρονολογείται από το 1886 όταν Γερμανοί επιστήμονες εισήγαγαν την ιδέα του «kaltlufttropfen», ή σταγόνα ψυχρού αέρα, για να περιγράψουν την αναταραχή σε μεγάλο υψόμετρο αλλά χωρίς εμφανή αντανάκλαση στην επιφάνεια.

Η Aemet λέει ότι η έννοια των ψυχρών σταγόνων είναι ξεπερασμένη και ορίζει το DANA ως ένα κλειστό κοίλωμα σε μεγάλο υψόμετρο που έχει απομονωθεί και διαχωριστεί από έναν συσχετιζόμενο αεροχείμαρρο. Η Aemet λέει ότι τα DANA ορισμένες φορές παραμένουν στάσιμα ή ακόμη και κινούνται προς τα πίσω, από την ανατολή προς τη δύση.

Η Ελλάδα στέλνει βοήθεια στην Ισπανία

Όπως έκανε γνωστό ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Κικίλιας, η Ελλάδα στέλνει βοήθεια στην Ισπανία. Ο Βασίλης Κικίλιας, επικοινώνησε με τον πρέσβη της Ισπανίας Jorge Domek και είπε πως η Ελλάδα είναι έτοιμη να αποστείλει βοήθεια στους πολίτες που αντιμετωπίζουν «μια βιβλική καταστροφή».