Σαν Σήμερα 29 Οκτωβρίου 1929: Η «Μαύρη Τρίτη» του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης
H αγορά επέστρεψε στα προ του 1929 επίπεδα μόλις στο τέλος του 1954
Σαν Σήμερα 29 Οκτωβρίου 1929: Η «Μαύρη Τρίτη» του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης
Σαν Σήμερα τη «Μαύρη Τρίτη» 29 Οκτωβρίου του 1929, η Γουόλ Στριτ κατέρρευσε. Κατά «το μεγάλο κραχ», όπως έμεινε στην ιστορία, εκατομμύρια τίτλοι μετοχών έγιναν απλά χαρτιά, χάνοντας την αξία τους.
Ο Dow Jones έχασε 12% και η αγορά 14 δισ. δολ. με αποτέλεσμα οι απώλειες της εβδομάδας να αγγίξουν τα 30 δισ. δολ, δηλαδή δέκα φορές τον ετήσιο προϋπολογισμό της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Ήταν μόνο η αρχή. Μιας μακροχρόνιας βουτιάς που οδήγησε τον Dow Jones μέχρι και τον Ιούλιο του 1932 σε απώλειες 90%. Χρειάστηκαν 22 χρόνια, ως το 1954, για να ξαναπιάσει τα προ του κραχ επίπεδα. Περιουσίες επιχειρήσεων και νοικοκυριών εξανεμίστηκαν, εργαζόμενοι καταρρακώθηκαν, οικονομίες καταβαραθρώθηκαν.
Tι προηγήθηκε
Ο κόσμος δεν είχε βιώσει ποτέ κάτι ανάλογο με την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας κατά τη δεκαετία του 1920. Ο κατασκευαστικός τομέας γνώριζε πρωτοφανή ανάπτυξη, και επίσης πρωτοφανή ήταν τα ύψη στα οποία ανέρχονταν τα κέρδη. Η ανεργία, που ήδη είχε υποχωρήσει πολύ, ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Η αυτοκινητοβιομηχανία μετά βίας μπορούσε να αντεπεξέλθει στην ακόρεστη απαίτηση για ταχύτητα, που είχε συνεπάρει όλο το έθνος. Τα βιομηχανικά θαύματά της διαφημίζονταν από τη μια ακτή μέχρι την άλλη σε ραδιόφωνα που όλοι ήθελαν να αποκτήσουν. Αρχής γενομένης το 1922, η αξία των μετοχών έμοιαζε να σημειώνει κατακόρυφη άνοδο. Αν πριν από το 1928 ελάχιστοι νόμιζαν ότι ήταν ποτέ δυνατόν πέντε εκατομμύρια μετοχές να αλλάξουν χέρια στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης μέσα σε μία ημέρα, μετά το δεύτερο εξάμηνο της εν λόγω χρονιάς τούτο το ανώτατο όριο σχεδόν μετατράπηκε σε κατώτατο. Τον Σεπτέμβριο του 1929 ο δείκτης Ντόου έκλεισε στο υψηλότερο σημείο της ιστορίας του. […] Χάρη στη χαλαρή εποπτεία της κυβέρνησης και στην απροθυμία της να διαταράξει τούτο το υπέροχο συλλογικό όνειρο, οι ευκαιρίες ήταν εκεί για όποιον τις έβλεπε και τις άρπαζε. Η ακόρεστη ζήτηση σε αυτοκίνητα, ραδιόφωνα, αεροπλάνα και προϊόντα ψυχαγωγίας τροφοδότησε μια ανεξέλεγκτη ζήτηση μετοχών: ο αριθμός των διαπραγματεύσεων μετοχών στο Χρηματιστήριο της Nέας Υόρκης μεταξύ 1925 και 1929 ανήλθε από 113 εκατομμύρια σε πάνω από 1 δισεκατομμύριο. Τη χώρα είχε καταλάβει πυρετός κερδοσκοπίας.
Τι ακολούθησε
Η οικονομία των ΗΠΑ αντιδρούσε σταδιακά. Στην αρχή, το 1930, τέθηκαν απαγορευτικοί δασμοί και κόπηκαν τα δάνεια σε χώρες που, χωρίς δολάρια, δεν μπορούσαν να πληρώσουν τα χρέη τους. Ακολούθησε προστατευτισμός κατά του ανταγωνισμού. Στο αποκορύφωμα της κρίσης, είχε επηρεαστεί το 25% του εργατικού δυναμικού των ΗΠΑ. Ενδεικτικά, το 1934, περίπου 17 εκατομμύρια Αμερικανοί, κυρίως στον Νότο, ζούσαν από την Πρόνοια. Ήταν ολοφάνερη η ανάγκη κρατικής παρέμβασης. Και το 1932, μετά την εκλογή στην προεδρία του Δημοκρατικού Φράνκλιν Ντελάνο Ρούσβελτ, το Κογκρέσο ενέκρινε ένα «πακέτο» μέτρων πρόνοιας και οικονομικών μεταρρυθμίσεων, το New Deal, χάρη στο οποίο οι άνεργοι μειώθηκαν από 13 εκατομμύρια σε 9 εκατομμύρια – τότε καθιερώθηκε ελάχιστο ημερομίσθιο και μέγιστη εβδομαδιαία απασχόληση (35 έως 45 ώρες), απαγορεύτηκε η παιδική εργασία, δημιουργήθηκε σύστημα κοινωνικών ασφαλίσεων, ενισχύθηκε διά νόμου ο ρόλος των συνδικάτων. Με νόμο του 1933, εφαρμόστηκε ένα πρόγραμμα δημοσίων έργων ώστε να ενισχυθεί η παραγωγή και η απασχόληση. Στο τέλος της δεκαετίας είχαν δαπανηθεί 10 δισ. δολάρια για να κατασκευαστούν 122.000 δημόσια κτίρια, 1.000 χλμ. οδικού δικτύου, 77.000 γέφυρες και 285 αεροδρόμια. Επίσης, έγιναν έργα παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας υπό κρατικό έλεγχο, ενώ κατασκευάστηκε και το πρώτο μεγάλο φράγμα, το Φράγμα Νόρις (1936). Τα έργα έγιναν υπό τον έλεγχο της Διεύθυνσης Εθνικής Ανασυγκρότησης που ιδρύθηκε το 1933, με σκοπό τη ανάπτυξη της βιομηχανίας. Οι ιδιώτες κατασκευαστές αντέδρασαν στην κατασκευή των έργων, αλλά όλα αποπερατώθηκαν σε μια δεκαετία.
Το τέρμα της κρίσης στις ΗΠΑ ταυτίστηκε με το έναυσμα της πολεμικής οικονομίας του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, περίπου, το 1939. Ομως, η αγορά επέστρεψε στα προ του 1929 επίπεδα μόλις στο τέλος του 1954. Τα επόμενα χρόνια, με βάση την άσχημη εμπειρία της Γουόλ Στριτ, τα χρηματιστήρια όλου του κόσμου πήραν μέτρα για να αποτρέψουν ένα νέο κραχ. Το κυριότερο ήταν η διακοπή των συνεδριάσεων σε περιόδους ραγδαίων μεταβολών της χρηματιστηριακής αγοράς.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η αστυνομία ερευνά αν οι σοροί κλάπηκαν ή δωρήθηκαν από τους συγγενείς
Οι 87 επιβάτες και τα 4 μέλη του πληρώματος απομακρύνθηκαν με ασφάλεια
Ποια είναι η 52χρονη που αναλαμβάνει το υπουργείο Γεωργίας
Ένοπλη επίθεση δέχτηκε στη μέση του δρόμου ο 46χρονος Ερσίν Ακά
Σφοδρή κριτική από την αντιπολίτευση - Άδεια τα κέντρα κράτησης για πάνω από ένα μήνα
Οι Ευρωπαίοι φοβούνται ότι οι ΗΠΑ θα σταματήσουν τη βοήθεια προς το Κίεβο
«Η πρώτη φορά που ανακαλύπτονται υπολείμματα τέτοιου πυραύλου», δήλωσε Ουκρανός αξιωματούχος
Μέσω εταιρείας που συνδέεται με τους Χούθι
Η Τεχεράνη έχει υποσχεθεί ότι θα απαντήσει στην ισραηλινή επιθετικότητα
Η ποσότητα των κερμάτων θα φτάσει τους 3.600 τόνους ή 181 φορτηγά
Πώς η έρευνα για μια αγνοούμενη 24χρονη μετατράπηκε σε έρευνα για ανθρωποκτονία και αποκάλυψε δυο ακόμη δολοφονίες
«Η φωνή των Αφγανών γυναικών θα αντηχήσει σε όλο τον κόσμο», δήλωσε η νεαρή ακτιβίστρια
Ένα νέο ντοκιμαντέρ ενοχοποιεί τον διάσημο ράπερ
Σημαντικό βήμα για την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης, απαντάει ο Μπάιντεν
Πλημμύρισαν σπίτια - Διασώσεις πολιτών
Η πρώτη επίθεση στα νότια της χώρας από την 23η Σεπτεμβρίου
Λογοκρισία και διώξεις σε δασκάλους που κάνουν λόγο για «συστημικό ρατσισμό»
Εισαγγελική έρευνα για τον θάνατό της - Οργή και πόνος από την οικογένειά της
Πώς επηρεάζει η εκλογή του την Ευρώπη, τις διεθνείς σχέσεις και τις ΗΠΑ
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.