Πίσω στο 1886: Τα εγκαίνια του Αγάλματος της Ελευθερίας

Σαν σήμερα 28 Οκτωβρίου 1886, εγκαινιάζεται το Άγαλμα της Ελευθερίας. Πρόκειται για ένα δώρο από τη Γαλλία προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, το οποίο δεσπόζει στο Liberty Island στην είσοδο του λιμανιού της Νέας Υόρκης.

Το Άγαλμα της Ελευθερίας είναι 92 μέτρα και εικονίζει την Ελευθερία ως γυναικεία μορφή, να κρατά στο υψωμένο δεξί της χέρι έναν πυρσό και στο αριστερό της μια πλάκα στην οποία αναγράφεται η ημερομηνία «4 Ιουλίου 1776», η οποία είναι η ημέρα ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Η βάση του φιλοξενεί από το 1972 το Μουσείο Μετανάστευσης, το 1924 ανακηρύχθηκε σε εθνικό μνημείο ενώ από το 1986 αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Τα εγκαίνια του Αγάλματος της Ελευθερίας

Μια βροχερή 28η Οκτωβρίου 1886, το Άγαλμα της Ελευθερίας αποκαλύφθηκε επίσημα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα εγκαίνια διοργανώθηκαν από τη Γαλλοαμερικανική Ένωση και την πόλη της Νέας Υόρκης ενώ ήταν αφιερωμένα στους δημιουργούς και τους συντελεστές του Αγάλματος, τους λαούς της Γαλλίας και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι παρακολούθησαν τις εορταστικές εκδηλώσεις τόσο στο νησί όσο και σε ολόκληρη την πόλη, μεταξύ των οποίων ο Φρεντερίκ Μπαρτολντί και Γάλλοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι. Ο Εντουάρ ντε Λαμπουλέ, που θεωρείται ο πατέρας του Αγάλματος της Ελευθερίας, πέθανε το 1883 και δεν είδε τα εγκαίνια του. Πυροσβέστες, στρατιώτες και βετεράνοι -συμπεριλαμβανομένου του 20ου Συντάγματος των έγχρωμων στρατευμάτων των ΗΠΑ- παρέλασαν στο Μπρόντγουεϊ υπό τους ήχους 100 ορχηστρών, κανονιών και σειρήνων. Στο νησί Μπέντλοου, επιφανείς άνδρες, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου των ΗΠΑ Γκρόβερ Κλίβελαντ, εξήραν την υπόσχεση του αγάλματος για ελευθερία.

Το πρότυπο του Κολοσσού της Ρόδου, η άρνηση της Αιγύπτου και το δώρο στους Αμερικάνους

Η ιδέα του αγάλματος ανήκει στον Γάλλο ιστορικό Εντουάρ ντε Λαμπουλέ, ο οποίος πρότεινε να κατασκευαστεί ένα μνημείο προς τιμήν της γαλλοαμερικανικής φιλίας. Το 1874, ο Φρεντερίκ Μπαρτολντί, έμπειρος γλύπτης, άρχισε να εργάζεται στο Παρίσι για την κατασκευή του χρησιμοποιώντας ένα παλιότερο σχέδιό του που είχε απορριφθεί. Συγκεκριμένα ο Μπαρτολντί είχε προτείνει στην κυβέρνηση της Αιγύπτου να χρηματοδοτήσει την κατασκευή ενός γιγάντιου αγάλματος στο πνεύμα του αρχαίου ελληνικού Κολοσσού της Ρόδου με αφορμή τα εγκαίνια της διώρυγας του Σουέζ.

Το άγαλμα θα αναπαριστούσε μια νεαρή Αιγύπτια χωρική με μαντήλα που θα κρατούσε έναν πυρσό, θα τοποθετούνταν στο Πορτ Σάιντ και θα είχε τίτλο «η Αίγυπτος διαφωτίζει την Ασία». Αλλά η Αίγυπτος που είχε ήδη επενδύσει τεράστια χρηματικά ποσά και πολύ χρόνο για την κατασκευή της διώρυγας αρνήθηκε να χρηματοδοτήσει το άγαλμα και προτίμησε να χτίσει στη θέση του έναν φάρο ύψους 55 μέτρων. Όταν ο Λαμπουλέ πρότεινε στον Μπαρτολντί να κατασκευάσει ένα άγαλμα για την γαλλοαμερικανική φιλία, ο Μπαρτολντί βρήκε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσει το σχέδιό του και η Αιγύπτια φελάχα μετατράπηκε σε κολοσσιαία θεά ενώ ο τίτλος του αγάλματος άλλαξε και έγινε «η Ελευθερία διαφωτίζει τον κόσμο».

Τη στατική δομή του αγάλματος μελέτησε ο μηχανικός Γκυστάβ Άιφελ, για την κατασκευή ενός τεράστιου χαλύβδινου σκελετού. Τον σκελετό αυτό κάλυψε ο Μπαρτολντί με φύλλα χαλκού σφυρηλατημένα στο χέρι για να δώσει στο άγαλμα τη μορφή που ήθελε. Το κολοσσιαίο άγαλμα αποσυναρμολογήθηκε σε 350 κομμάτια και μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ το 1885, όπου συναρμολογήθηκε ξανά.