Γάζα: Τι σημαίνει ο θάνατος του Σινουάρ για το ενδεχόμενο ειρήνευσης και επιστροφής των ομήρων;

Η δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ, εγκεφάλου της επίθεσης που πυροδότησε τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας, σηματοδότησε έναν σημαντικό θρίαμβο για το Ισραήλ. Αλλά οι Ισραηλινοί ηγέτες επιδιώκουν στρατηγικά κέρδη που υπερβαίνουν τις στρατιωτικές νίκες - να αναδιαμορφώσουν το περιφερειακό τοπίο υπέρ τους και να θωρακίσουν τα σύνορά του από τυχόν μελλοντικές επιθέσεις, λένε πηγές που γνωρίζουν τις σκέψεις τους.

Με τις αμερικανικές εκλογές να πλησιάζουν, το Ισραήλ σπεύδει να προκαλέσει τη μέγιστη δυνατή ζημιά στη Χαμάς στη Γάζα και τη Χεζμπολάχ στο Λίβανο και εκμεταλλεύεται τη στιγμή για να χαράξει de facto ρυθμιστικές ζώνες, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει μια μη αναστρέψιμη πραγματικότητα πριν αναλάβει καθήκοντα ο νέος πρόεδρος τον Ιανουάριο, δήλωσαν οκτώ πηγές στο Reuters.

Εντείνοντας τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις εναντίον της Χεζμπολάχ και της Χαμάς, το Ισραήλ θέλει να διασφαλίσει ότι οι εχθροί του και ο κύριος προστάτης τους, το Ιράν, δεν θα ανασυνταχθούν και δεν θα απειλήσουν ξανά τους Ισραηλινούς πολίτες, σύμφωνα με δυτικούς διπλωμάτες, Λιβανέζους και Ισραηλινούς αξιωματούχους και άλλες περιφερειακές πηγές.

Προτού εξετάσει τυχόν συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός, το Ισραήλ επιταχύνει τη στρατιωτική του εκστρατεία για να απωθήσει τη Χεζμπολάχ από τα βόρεια σύνορά του, ενώ παράλληλα εισβάλλει στον πυκνοκατοικημένο προσφυγικό καταυλισμό της Τζαμπαλίγια στη Γάζα, κάτι που οι Παλαιστίνιοι και οι υπηρεσίες του ΟΗΕ φοβούνται ότι θα μπορούσε να είναι μια προσπάθεια να σφραγίσει τη βόρεια Γάζα από τον υπόλοιπο θύλακα.

«Υπάρχει ένα νέο τοπίο, μια νέα γεωπολιτική αλλαγή στην περιοχή», δήλωσε ο Ντέιβιντ Σένκερ, πρώην βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για θέματα Εγγύς Ανατολής, ο οποίος τώρα είναι ανώτερος συνεργάτης στη δεξαμενή σκέψης Washington Institute. Πριν από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, το Ισραήλ ήταν «πρόθυμο να ανεχθεί μια υψηλού επιπέδου απειλή», απαντώντας στις πυραυλικές επιθέσεις της παλαιστινιακής μαχητικής ομάδας και άλλων εχθρών με περιορισμένα πλήγματα, δήλωσε ο Σένκερ. «Όχι πλέον».

«Αυτή τη φορά το Ισραήλ μάχεται σε πολλά μέτωπα. Είναι η Χαμάς, είναι η Χεζμπολάχ και το Ιράν έρχεται σύντομα», είπε.

Τρομοκράτες  της Χαμάς σκότωσαν περίπου 1.200 ανθρώπους και κατέλαβαν περισσότερους από 250 ομήρους κατά τη διάρκεια της επίθεσης στο νότιο Ισραήλ, σύμφωνα με ισραηλινούς καταμετρητές. Η επίθεση που ακολούθησε από το Ισραήλ έχει σκοτώσει περισσότερους από 42.000 Παλαιστίνιους στη Γάζα, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές του θύλακα.

Μεταβαλλόμενες απαιτήσεις

Η κυβέρνηση Μπάιντεν κατηγόρησε επί μακρόν τον Σινουάρ, κορυφαίο πολιτικό και στρατηγικό ηγέτη της Χαμάς, ως το κύριο εμπόδιο για την επίτευξη εκεχειρίας και την ανταλλαγή ομήρων που κρατούνται από την οργάνωση με κρατούμενους από το Ισραήλ.

Αλλά ακόμη και όταν ανέφεραν την άρνηση του Σινουάρ να συμβιβαστεί, ορισμένοι Αμερικανοί αξιωματούχοι είχαν επικρίνει κατ' ιδίαν τον Νετανιάχου για αδιαλλαξία και μετατόπιση των αιτημάτων του, καθώς προσπαθούσε να κατευνάσει τα ακροδεξιά μέλη του κυβερνητικού του συνασπισμού.

Ο Νετανιάχου δεν έχασε πολύ χρόνο δηλώνοντας ότι η δολοφονία του Σινουάρ «ξεκαθάρισε τον λογαριασμό “ με τον ”κακό» ηγέτη της Χαμάς, ενώ επέμεινε επίσης ότι ο πόλεμος στη Γάζα δεν έχει τελειώσει και ότι το Ισραήλ θα συνεχίσει να πολεμά μέχρι να επιστραφούν οι όμηροί του.

Σε δήλωση που εξέδωσε λίγη ώρα αργότερα, ο Μπάιντεν υποστήριξε το δικαίωμα του Ισραήλ να εξοντώσει την ηγεσία της Χαμάς, αλλά μεταστράφηκε λέγοντας ότι θα συζητήσει με τον Νετανιάχου μια οδό «για τον τερματισμό αυτού του πολέμου μια για πάντα».

Οι αντιθέσεις μεταξύ των λόγων του Μπάιντεν και του Νετανιάχου αντανακλούσαν ορισμένες από τις διαφορές μεταξύ τους σχετικά με τη δίωξη του πολέμου στη Γάζα από τον Ισραηλινό ηγέτη και θα μπορούσαν να προμηνύουν περαιτέρω εντάσεις.

Ο Σινουάρ ορίστηκε ηγέτης της Χαμάς μετά τη δολοφονία του πολιτικού επικεφαλής Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη τον Ιούλιο. Ακολούθησε η δολοφονία από το Ισραήλ του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα στη Βηρυτό τον περασμένο μήνα.

Ενώ ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι ο θάνατος του Σινουάρ θα μπορούσε να δώσει στον Νετανιάχου πολιτική κάλυψη για να διαπραγματευτεί με μεγαλύτερη ευελιξία, οποιαδήποτε κίνηση για την επίτευξη συμφωνίας με τη Χαμάς είναι πιθανό να αντιμετωπίσει σθεναρή αντίσταση από τα ακροδεξιά μέλη του υπουργικού συμβουλίου που αντιτάχθηκαν στους όρους που είχαν προταθεί προηγουμένως για μια συμφωνία.

Επίσης, οι προοπτικές του Μπάιντεν να αναζωογονήσει τις ειρηνευτικές προσπάθειες για τη Γάζα μειώνονται λόγω των ερωτημάτων σχετικά με το ποιος θα αντικαταστήσει τον Σινουάρ, ο οποίος είχε απαράμιλλη επιρροή εντός της Χαμάς. Κανένας από τους πιθανούς διαδόχους του δεν έχει το ίδιο κύρος.

Είναι άγνωστο ποιος θα μπορούσε να διαπραγματευτεί για τη Χαμάς και να έχει την εξουσία να λαμβάνει αποφάσεις. Αξιωματούχοι της Χαμάς δεν ήταν άμεσα προσβάσιμοι για σχόλια.

«Ως πρακτικό ζήτημα, το πώς κάποιος εκτελεί μια κατάπαυση του πυρός ή επιτυγχάνει μια κατάπαυση του πυρός με τις δομές διοίκησης και ελέγχου της Χαμάς σε σύγχυση είναι πραγματικά μια πρόκληση», δήλωσε ο Μπράιαν Κατούλις, ανώτερος συνεργάτης της δεξαμενής σκέψης του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής στην Ουάσιγκτον.

Από την ισραηλινή οπτική γωνία, λένε ορισμένοι αναλυτές, τώρα θα μπορούσε να είναι η ώρα να χτυπήσει σκληρότερα τη Χαμάς χωρίς ηγέτη αντί να υποχωρήσει, αυξάνοντας τις προοπτικές ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να ενταθεί.

«Με τον λογαριασμό εκδίκησης του Ισραήλ να είναι ακόμη ανοιχτός με το Ιράν και με ρουκέτες πληρεξουσίων να πέφτουν στο Τελ Αβίβ, θα είναι δύσκολο για τον πρωθυπουργό Νετανιάχου να στραφεί προς την ειρήνη», δήλωσε η Λόρα Μπλούμενφελντ, αναλύτρια Μέσης Ανατολής στη Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σπουδών του Τζονς Χόπκινς στην Ουάσιγκτον.

Πηγή: Reuters