Σαν σήμερα, η εκτέλεση των καταδικασμένων Ναζί στη Δίκη της Νυρεμβέργης

Σαν σήμερα, 16 Οκτωβρίου του 1946, εκτελούνται οι ποινές από το Διεθνές Στρατιωτικό Δικαστήριο της Νυρεμβέργης στους Γερμανούς Ναζί οι οποίοι καταδικάσθηκαν ως εγκληματίες πολέμου. Απαγχονίζονται 10 κορυφαία στελέχη του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος, άλλα επτά οδηγούνται στις φυλακές του Σπαντάου, ενώ ο Χέρμαν Γκέρινγκ αυτοκτονεί στο κελί του το προηγούμενο βράδυ.

Δίκη της Νυρεμβέργης: Η «μητέρα των δικών»

Το δικαστήριο απαρτίζεται από τέσσερα μέλη των χωρών που το συγκροτούν, και τέσσερις δημόσιους κατήγορους από τις ίδιες χώρες. Στο ειδώλιο του κατηγορουμένου κάθονται 24 μέλη του ναζιστικού κόμματος, αλλά απουσιάζουν κορυφαίοι Ναζί, όπως ο Χίτλερ, ο Γκέμπελς και ο Χίμλερ που έχουν αυτοκτονήσει.

Η δίκη ξεκίνησε στις 20 Νοεμβρίου του 1945. Το Δικαστήριο, που συστάθηκε, ήταν αποτέλεσμα συμφωνίας που υπεγράφη ανάμεσα στις κυβερνήσεις των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της ΕΣΣΔ, αλλά και της Γαλλίας στο Λονδίνο τον Αύγουστο του 1945. Ως τόπος διεξαγωγής της δίκης είχε προταθεί από τους Σοβιετικούς το Βερολίνο, ωστόσο η εν λόγω πρόταση απορρίφθηκε λόγω των εκτεταμένων καταστροφών που είχε υποστεί η πόλη.

Προκρίθηκε τελικά η λύση της Νυρεμβέργης για τρεις λόγους. Ο ένας ήταν ότι η Νυρεμβέργη διέθετε μεγάλων διαστάσεων Δικαστικό Μέγαρο, το Μέλαθρον της Δικαιοσύνης. Ο δεύτερος λόγος ήταν συμβολικός, καθώς στη βαυαρική πόλη διεξαγόταν κάθε χρόνο το Συνέδριο του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος. Τέλος, οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί προτιμούσαν τη Νυρεμβέργη, καθώς η πόλη βρισκόταν στη δική τους ζώνη επιρροής.

Οι κατηγορίες στη Δίκη της Νυρεμβέργης ενάντια των Ναζί αφορούν την συνομωσία κατά της παγκόσμιας ειρήνης, εγκλήματα και παραβάσεις του δικαίου περί πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Στο καταστατικό του δικαστηρίου προβλέπεται ότι οι κατηγορούμενοι δεν θα μπορούν να έχουν ως υπερασπιστική γραμμή ότι υπάκουσαν σε εντολές ανωτέρων, ούτε μπορεί να υπάρξει συμψηφισμός με πιθανά αντίστοιχα εγκλήματα των αντιπάλων.

Εγκληματικές κυρήχθησαν και οκτώ γερμανικές οργανώσεις και ομάδες παρά το γεγονός ότι είχαν ήδη διαλυθεί:

• Η Κυβέρνηση του Γ΄ Ράιχ
• Το Σώμα των πολιτικών ηγετών του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος (NSDAP)
• Η Υπηρεσία Προστασίας του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος (SS)
• Η Υπηρεσία Ασφαλείας (SD)
• Η Μυστική Κρατική Αστυνομία (γνωστότερη ως Γκεστάπο)
• Τα Γερμανικά Τάγματα Εφόδου (SA)
• Το Γενικό Επιτελείο του Γ’ Ράιχ
• Η Ανωτάτη Διοίκηση της Βέρμαχτ (O.K.W.)

Η «μητέρα των δικών» είναι η πρώτη από τις 12 παρόμοιες που γίνονται εκείνη την περίοδο με την τελευταία από αυτές να ολοκληρώνεται τον Απρίλιο του 1949 (δίκες Νταχάου, των Γερμανών αιχμαλώτων στην Σοβιετική Ένωση, των Ιαπώνων εγκληματιών κλπ). Όσο μεγαλώνει η απόσταση από τα γεγονότα μειώνονται οι ποινές, ενώ στην ευνοϊκή μεταχείριση των επόμενων κατηγορουμένων συντελεί η έναρξη του Ψυχρού Πολέμου, που οδηγεί τις μεγάλες δυνάμεις να βρίσκουν αντιπάλους μεταξύ των πρώην συμμάχων και όχι στο νικημένο ναζιστικό φάντασμα.

Χίτλερ: «Όλα τα ουδέτερα κράτη είναι εχθροί μας και γι αυτό πρέπει να μην υπάρχουν»

Η δίκη που αφορά περισσότερο την χώρα μας είναι η έβδομη στη σειρά εκείνη των «Στρατηγών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης». Σε αυτό το κατηγορητήριο η γερμανική εισβολή στην Ελλάδα τοποθετείται στο πλαίσιο της επίθεσης του Άξονα στα Βαλκάνια, με τα γερμανικά έγγραφα να αποκαλύπτουν ότι αυτή έχει αποφασιστεί από τον Αύγουστο του 1939.

Τότε, σε σύσκεψη την 12η  Αυγούστου 1939 μεταξύ Χίτλερ και του υπουργού Εξωτερικών την Ιταλίας Τσίανο, ο πρώτος λέει για τα ουδέτερα κράτη :«Νομίζω, ότι όλα τα ουδέτερα κράτη είναι εχθροί μας και γι αυτό πρέπει να μην υπάρχουν. Αυτό μπορεί να γίνει εύκολα, αν κάθε σύμμαχος χώρα του Ευρωπαϊκού άξονα διασφαλίζοντας τα νώτα της, καταλάβει και από ένα ουδέτερο κράτος».

Παρά το τεράστιο κόστος σε ανθρώπινες ζωές, σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο  που επωμίζεται η Ελλάδα από τους Γερμανούς κατακτητές, ο ελληνικός Τύπος αντιμετωπίζει τη δίκη της Νυρεμβέργης καθώς και όσες ακολουθούν, με σχετική αδιαφορία. Ελάχιστα άρθρα και πρωτοσέλιδα υπάρχουν για το θέμα, ενώ τα δημοσιεύματα για την εξέλιξη της δίκης είναι ελάχιστα και περιορίζονται σε αναπαραγωγές των ξένων πρακτορείων.

Αντίθετα με τις άλλες χώρες, στην Ελλάδα η μετάβαση στο μεταπολεμικό περιβάλλον δεν είναι ομαλή, και οι εφημερίδες επιλέγουν για μια ακόμα φορά την εσωστρέφεια, προτιμώντας να προβάλουν περισσότερο βάρος τις δίκες των δοσίλογων που γίνονται την ίδια  εποχή στην Αθήνα, και φυσικά στον Εμφύλιο που έχει ξεκινήσει.

Οι δίκες των Ναζί συνεχίστηκαν τόσο στη Γερμανία όσο και σε άλλες χώρες. Ο Σάιμον Βίζενταλ, ένας κυνηγός των Ναζί, εντόπισε τον Άντολφ Άιχμαν στην Αργεντινή. Ο Άιχμαν, που είχε σχεδιάσει και διεκπεραιώσει τον εκτοπισμό εκατομμυρίων Εβραίων, δικάστηκε στο Ισραήλ. Τις καταθέσεις εκατοντάδων μαρτύρων, πολλοί από τους οποίους ήταν επιζήσαντες, παρακολούθησε ολόκληρος ο κόσμος. Ο Άιχμαν καταδικάστηκε και εκτελέστηκε το 1962.

Tα τελευταία λόγια των καταδικασμένων Ναζί

Γιοάχιμ φον Ρίμπεντροπ: Ο Θεός να σώσει την Γερμανία. Εύχομαι η Γερμανία να ενωθεί και πάλι και ανατολή και δύση να συνεννοηθούν για την ειρήνη του κόσμου

Κάιτελ: Παρακαλώ το Θεό να λυπηθεί τον γερμανικό λαό. Πάνω από δύο εκατομμύρια Γερμανοί στρατιώτες πέθαναν για την πατρίδα. Τώρα ακολουθώ τα παιδιά μου

Έρνστ Κάλτενμπρούνερ: Αγάπησα το γερμανικό λαό και την πατρίδα μου μ’ όλη μου την καρδιά. Είμαι αθώος για τα εγκλήματα που με κατηγορήσατε. Καλή τύχη, Γερμανία

Χάνσε Φρανκ: Ευχαριστώ για την καλή μεταχείριση που είχα στη διάρκεια της φυλακίσεως μου και παρακαλώ το Θεό να με δεχθεί ευσπλαχνικά

Βίλχελμ Φρικ: Ζήτω η αιώνια Γερμανία

Στράιχερ: Χάιλ Χίτλερ. Μια μέρα οι κομμουνιστές θα σας κρεμάσουν όλους

Φριτς Ζάουκελ: Πεθαίνω αθώος. Υποβάλλω τα σέβη μου στους αξιωματικούς και στους άνδρες του αμερικάνικου στρατού, όχι όμως και στη δικαιοσύνη τους

Γίτλ: Σε χαιρετώ Γερμανία μου

Ζευς-Ίνκβαρτ: Ελπίζω αυτή η εκτέλεση να είναι η τελευταία πράξη μιας τραγωδίας που μπορεί να διδάξει κάτι τους ανθρώπους. Ειρήνη και κατανόηση μεταξύ των λαών. Έχω εμπιστοσύνη στην Γερμανία