Κοσμος

Αμερικανικές Εκλογές: Πώς γίνεται η χρηματοδότηση μιας προεκλογικής εκστρατείας;

Ο ρόλος των μεγάλων δωρήτων

Γιάννης Μαντζίκος
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Αμερικανικές Εκλογές: Πώς γίνεται η χρηματοδότηση μιας προεκλογικής εκστρατείας;

Λίγο περισσότερο από τρεις εβδομάδες πριν από τις αμερικανικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια αμφίρροπη κούρσα, μεταξύ άλλων στις επτά πολιτείες που θα κρίνουν την αναμέτρηση.

Στο πλαίσιο αυτό είναι ενδιαφέροντα ορισμένα πραγμάτα που εξηγούν πώς λειτουργεί η μεγάλη αυτή γιορτή της δημοκρατίας. Φέτος το Foreign Press Center του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ διεξήγαγε μια σειρά briefings για τις αμερικανικές εκλογές, βοηθώντας να καταλάβουμε εις βάθος αθέατες και μη πλευρές των εκλογών. Ένα θέμα που ξεχωρίζει λοιπόν, τις αμερικανικές εκλογές εν αντιθέσει ίσως με πολλές χώρες στον κόσμο είναι ότι η αφενός χρηματοδότηση είναι απολύτως διαφάνης και αφετέρου δεν υπάρχει κανένα όριο. 

Iστορικά, ο Άντριου Τζάκσον ήταν ένας από τους πρώτους Αμερικανούς πολιτικούς που χρησιμοποίησε τις σημερινές συμβατικές τεχνικές της προεκλογικής εκστρατείας, χρησιμοποιώντας υπαλλήλους για να τον βοηθήσουν να συγκεντρώσει χρήματα και να εξασφαλίσει ψήφους και επιτροπές εκστρατείας για να οργανώσουν συγκεντρώσεις και παρελάσεις

Ερχόμενοι στο σήμερα, οι εκστρατείες Xάρις και Τραμπ εισέρχονται στην τελική ευθεία μιας εξαιρετικά αμφίρροπης προεδρικής αναμέτρησης. Η Χάρις, η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ που ξεκίνησε την εκστρατεία της τον Ιούλιο, όταν ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν τερμάτισε τη δική του προσπάθεια επανεκλογής και την υποστήριξε, γνωστοποίησε στην Ομοσπονδιακή Εκλογική Επιτροπή δαπάνες ύψους 174 εκατομμυρίων δολαρίων τον Αύγουστο. Η εκστρατεία του πρώην Ρεπουμπλικανού προέδρου Τραμπ ανέφερε ξεχωριστά δαπάνες ύψους 61 εκατομμυρίων δολαρίων.

Τον Αύγουστο, η Χάρις και ο Τραμπ δήλωσαν ο καθένας ότι το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών τους αφορούσε διαφημίσεις, ενώ μικρότερα ποσά πλήρωναν συγκεντρώσεις, ταξίδια και μισθούς του προσωπικού. Η εκστρατεία της Χάρις ανέφερε επίσης ότι έκανε δωρεά 75.000 δολαρίων στο Detroit Unity Fund, ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα που εργάζεται για την αύξηση της συμμετοχής των μαύρων ψηφοφόρων στο Μίσιγκαν, ένα σημαντικό πεδίο μάχης στις φετινές εκλογές.

Επιτροπές Πολιτικής Δράσης

Τα κόμματα μπορούν να δώσουν χρήματα στους υποψηφίους- μπορούν να προβάλλουν διαφημίσεις- μπορούν να βοηθήσουν στην κινητοποίηση των ψηφοφόρων όπως σε άλλες χώρες. Στη συνέχεια, υπάρχει κάτι που ονομάζεται PACs. Σημαίνει Επιτροπή Πολιτικής Δράσης. Αυτές οι οργανώσεις χρηματοδοτούνται από εταιρείες, από εργατικά συνδικάτα, από ομάδες υπεράσπισης, συγκεντρώνουν χρήματα και τα δίνουν στους πολιτικούς. Είναι ουσιαστικά το «κλείδι» της χρηματοδότησης των υποψήφιων στις ΗΠΑ. Μετά υπάρχουν οι μεμονωμένοι δωρητές.

Και τέλος, υπάρχει αυτό λέγεται ανεξάρτητες επιτροπές. Και αυτές οι ομάδες είναι ανεξάρτητες. Γιατί; Επειδή δεν συνεισφέρουν σε καμπάνιες. Αντιθέτως, ξοδεύουν τα χρήματα απευθείας για να βοηθήσουν έναν υποψήφιο- προβάλλουν διαφημίσεις. Τώρα, το βασικό εδώ είναι ότι δεν μπορούν να μιλήσουν με τον υποψήφιο ή το κόμμα. 

Για πολλές από αυτές τις ανεξάρτητες ομάδες, υπάρχει μια ονομασία που λέγεται super PAC. Γιατί σούπερ; Επειδή μπορούν να ξοδέψουν και να συγκεντρώσουν όσα χρήματα θέλουν.

Στις εκλογές του 2020, οι δέκα κορυφαίες PACs δώρισαν συνολικά 28.276.448 δολάρια (άμεσα και μέσω των θυγατρικών τους και των θυγατρικών τους) σε ομοσπονδιακούς υποψηφίους:

1. Εθνική Ένωση Μεσιτών - 3.960.998 δολάρια
2. Εθνική ένωση χονδρεμπόρων μπύρας - 3.147.500 δολάρια
3. Εθνική Ένωση Πιστωτικών Ενώσεων - 2.849.800 δολάρια
4. AT&T Inc. - $2,742,000
5. American Crystal Sugar - 2.702.500 δολάρια
6. Comcast - 2.664.500 δολάρια
7. Αμερικανική Ένωση Τραπεζών - 2.661.200 δολάρια
8. Διεθνής Ένωση Μηχανικών Λειτουργίας - 2.599.700 δολάρια
9. Ένωση Μεταλλικών, Αεροπορικών, Σιδηροδρομικών και Μεταφορών - 2.488.150 δολάρια.
10. Majority Committee PAC- 2.460.100 δολάρια

Τα φυσικά πρόσωπα σύμφωνα με τον ομοσπονδιακό νόμο, μπορούν να δώσουν μέχρι 3.300 δολάρια ανά εκλογή. Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος δώσει χρήματα σε υπόψηφιο στις προκριματικές εκλογές, μπορεί να δώσει στις γενικές εκλογές, συνολικά όμως το ποσό δεν μπορεί να ξεπεράσει τα 6.600 δολάρια.  Όσον αφορά τις επιτροπές πολιτικής δράσης, μπορούν να δώσουν 5.000 δολάρια σε κάθε υποψήφιο ανά εκλογή.

Υπάρχουν όρια;

Η συζήτηση γύρω από το κατά πόσο πρέπει να τεθούν όρια στις χορηγίες κρατούσε επί δεκαετίες – μέχρι το 2010, όταν το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ διαμόρφωσε το νομικό πλαίσιο που ισχύει έως και σήμερα. Το Δικαστήριο έκρινε πως κάθε περιορισμός της χρηματοδότησης των πολιτικών προεκλογικών εκστρατειών αποτελεί λογοκρισία και ως εκ τούτου είναι παράνομος.

Έλεγχος και Διαφάνεια

Υπάρχει ένας ιστότοπος με την ονομασία: OpenSecrets και η Ομοσπονδιακή Εκλογική Επιτροπή. Εκεί κανείς μπορεί να αναζητήσει ακόμα και τον γείτονα του για να δει πόσα χρήματα έδωσαν και που. Όσον αφορά τον έλεγχο, η Ομοσπονδιακή Εκλογική Επιτροπή επιβλέπει τα χρήματα στην πολιτική για τις ομοσπονδιακές εκλογές. 

H Eπιτροπή, διαχειρίζεται το σύστημα υποβολής εκθέσεων για την αποκάλυψη της χρηματοδότησης των προεκλογικών εκστρατειών, διερευνά και διώκει παραβάσεις (οι έρευνες συνήθως ξεκινούν από καταγγελίες άλλων υποψηφίων, κομμάτων, ομάδων παρακολούθησης και του κοινού). Η Επιτροπή δημοσιεύει επίσης εκθέσεις, που κατατίθενται στις εκστρατείες της Γερουσίας, της Βουλής των Αντιπροσώπων και των προεδρικών εκστρατειών, οι οποίες καταγράφουν πόσα χρήματα συγκέντρωσε και ξόδεψε κάθε εκστρατεία, καθώς και κατάλογο όλων των δωρητών άνω των 200 δολαρίων, μαζί με τη διεύθυνση κατοικίας, τον εργοδότη και τον τίτλο εργασίας κάθε δωρητή. Αυτή η βάση δεδομένων πηγαίνει επίσης πίσω στο 1980. Οι ιδιωτικοί οργανισμοί απαγορεύεται νομικά να χρησιμοποιούν αυτά τα δεδομένα για να προσελκύσουν νέους μεμονωμένους δωρητές. 

Κερδίζει πάντα ο υποψήφιος με τις περισσότερες χορηγίες;

Πόσο πολύ επηρεάζουν όμως όλα αυτά τα εκατομμύρια δολάρια τον προεκλογικό αγώνα; Οι προεδρικές εκλογές του 2012 είναι διδακτικές όσον αφορά την επίδραση των μεγάλων δωρητών που δίνουν εκατομμύρια σε υπερπαραταξιακές οργανώσεις που είναι ευθυγραμμισμένες με τον υποψήφιο που προτιμούν. Ο Ρεπουμπλικανός Μιτ Ρόμνεϊ είχε την υποστήριξη του μεγαλύτερου δωρητή εκείνη τη χρονιά, του Σέλντον Άντελσον, ο οποίος, μαζί με τη σύζυγό του Μίριαμ, έδωσε 93 εκατομμύρια δολάρια σε σκοπούς των Ρεπουμπλικανών. (Ο Σέλντον Άντελσον πέθανε το 2021.) Οι πλούσιοι δωρητές που υποστήριζαν τον Ρόμνεϊ συνεισέφεραν 145 εκατομμύρια δολάρια, ενώ οι πλούσιοι δωρητές που υποστήριζαν τον Ομπάμα έδωσαν μόλις 75 εκατομμύρια δολάρια. Ωστόσο, ο Ομπάμα ξεπέρασε τον Ρόμνεϊ μεταξύ των μικρών δωρητών, 739 εκατομμύρια δολάρια έναντι 483 εκατομμυρίων δολαρίων. Ο Ομπάμα κέρδισε τον Ρόμνεϊ εκείνο τον Νοέμβριο, κερδίζοντας 332 εκλέκτορες.

Το 2016, το μεγάλο χρήμα υποστήριξε αρχικά τον ξεχασμένο πλέον Τζεμπ Μπους, ο οποίος άντλησε 244 εκατομμύρια δολάρια σε εξωτερική χρηματοδότηση, μόνο για να χάσει τις προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικανών από τον Τραμπ. Στις γενικές εκλογές, η Δημοκρατική Χίλαρι Κλίντον συγκέντρωσε υπερδιπλάσια εξωτερική χρηματοδότηση από τον Τραμπ, με 412 εκατομμύρια δολάρια έναντι μόλις 201 εκατομμυρίων δολαρίων για τον Τραμπ. Ωστόσο, ο Τραμπ κέρδισε.

Το 2020, ο Μπάιντεν συγκέντρωσε περισσότερα χρήματα από τον Τραμπ μεταξύ των μεγάλων δωρητών, 580 εκατομμύρια δολάρια έναντι 313 εκατομμυρίων δολαρίων. Αυτή ήταν η πρώτη φορά σε τρεις εκλογικές περιόδους που ο υποψήφιος με την μεγαλύτερη υποστήριξη από μεγάλα χρηματικά ποσά, κέρδισε.