Το Ισραήλ κατάφερε το πιο αποφασιστικό χτύπημα στη Χεζμπολάχ και όλοι αναρωτιούνται τι θα κάνει το Ιράν

Το Ισραήλ κατάφερε, το ένα μετά το άλλο, καίρια πλήγματα στη Χεζμπολάχ, έναν από τους σημαντικότερους συμμάχους του Ιράν στην περιοχή. Την Παρασκευή (27/9) ο ισραηλινός στρατός πέτυχε και το πιο αποφασιστικό πλήγμα, σκοτώνοντας τον ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, με ένα χτύπημα στο αρχηγείο της οργάνωσης στη Βηρυτό.

Παρά τα πλήγματα στη Χεζμπολάχ, και παρά τις εκκλήσεις της οργάνωσης στην Τεχεράνη για συνδρομή, το Ιράν δείχνει απρόθυμο να παρέμβει, επιλέγοντας αντ' αυτού να επιδιώξει διάλογο με τη Δύση. Τουλάχιστον μέχρι τώρα. Πλέον, με τη δολοφονία του Νασράλα στην πρωτεύουσα του Λιβάνου, τα πράγματα ίσως πάρουν άλλη τροπή.

Το Ισραήλ έχει καταφέρει αποφασιστικά πλήγματα στη Χεζμπολάχ

Στους 11 μήνες από τότε που η Χεζμπολάχ κλιμάκωσε τις επιθέσεις της κατά του Ισραήλ - σε ένδειξη υποστήριξης προς τη Χαμάς στη Γάζα - η οργάνωση έχει υποστεί τις βαρύτερες απώλειες της ιστορίας της. Η ηγεσία της έχει διαλυθεί πλέον, τα πυρομαχικά της έχουν καταστραφεί και οι επικοινωνίες της έχουν τεθεί σε κίνδυνο από τις επιθέσεις της περασμένης εβδομάδας που μετέτρεψαν τους βομβητές και τους ασυρμάτους σε βόμβες.

Η Χεζμπολάχ «είναι απολύτως ικανή να υπερασπιστεί τον εαυτό της και να υπερασπιστεί τον Λίβανο και τον λιβανέζικο λαό», δήλωσε ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγκτσί αυτή την εβδομάδα στα Ηνωμένα Έθνη. Προσερχόμενος στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν κατηγόρησε το Ισραήλ για «θηριωδίες», «αποικιοκρατία», «απελπισμένη βαρβαρότητα» και «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» στη Γάζα. Αλλά υιοθέτησε επίσης έναν μετριοπαθή τόνο, διακηρύσσοντας μια «νέα εποχή» στην οποία το Ιράν θα διαδραματίσει «εποικοδομητικό ρόλο» στις παγκόσμιες υποθέσεις.

Τι σημαίνει η Χεζμπολάχ για το Ιράν

Η διστακτικότητά να επέμβει επί του εδάφους καταδεικνύουν τις περιορισμένες στρατιωτικές επιλογές που είναι διαθέσιμες μετά από ένα έτος αυξημένων εχθροπραξιών στην περιοχή, λένε αναλυτές και διπλωμάτες.

Εκατοντάδες μαχητές της Χεζμπολάχ εκτιμάται ότι έχουν σκοτωθεί, ενώ «σημαντικά» πυρομαχικά και εξοπλισμός έχουν καταστραφεί, σύμφωνα με εκτιμήσεις. Η ταχύτητα με την οποία καταστράφηκαν δείχνει την έκταση της συλλογής πληροφοριών του Ισραήλ, δήλωσε αξιωματούχος που ενημερώθηκε για την αξιολόγηση. 

Πλέον, η Χεζμπολάχ έχασε και την κεφαλή της, τον Χασάν Νασράλα, αφού ήδη είχαν σκοτωθεί άλλα ηγετικά στελέχη της. Το γεγονός αυτό ίσως αλλάξει τη στάση της Τεχεράνης έναντι του Ισραήλ και αυτό διότι η Χεζμπολάχ αποτελεί το βασικό ανάχωμα του ισλαμιστικού κράτους έναντι του Ισραήλ.

Η Χεζμπολάχ, που ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1980, έχει εξελιχθεί από αντάρτικη ομάδα στη νότια ορεινή περιοχή του Λιβάνου στην ισχυρότερη ένοπλη δύναμη της χώρας. Οφείλει μεγάλο μέρος αυτής της ανάπτυξης σε δεκαετίες ιρανικής αιγίδας.

Αυτή η μακροχρόνια σχέση είναι ένας λόγος για τον οποίο οι αναλυτές δεν πιστεύουν ότι το Ιράν θα εγκαταλείψει τη Χεζμπολάχ, ακόμη και αν δεν παρεμβαίνει ανοιχτά σε αυτόν τον αγώνα.

«Πρόκειται για επενδύσεις δεκαετιών», δήλωσε ο Sami Nader, διευθυντής του Ινστιτούτου Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο St. Joseph στη Βηρυτό. «Το Ιράν δεν θα πετάξει τη Χεζμπολάχ κάτω από το λεωφορείο με την πρώτη ευκαιρία».

Γιατί διστάζει να απαντήσει το Ιράν

Το Ιράν δεν αντιμετώπισε άμεσα το Ισραήλ ούτε το 2006, όταν διεξήγαγε έναν καταστροφικό πόλεμο με τη Χεζμπολάχ. Αλλά βοήθησε στην ανοικοδόμηση και τον επανεξοπλισμό της ομάδας μετά τη σύγκρουση - και είναι πιθανό να το κάνει ξανά, βασιζόμενο στην ικανότητα της να ανακάμπτει, όπως έχει κάνει στο παρελθόν.

«Δεν πιστεύουν ότι η Χεζμπολάχ θα καταστραφεί», δήλωσε ο Ali Vaez, διευθυντής του προγράμματος Ιράν για το International Crisis Group. «Ένας πόλεμος, ακόμη και αν πρόκειται για μια ολοκληρωμένη σύγκρουση, θα αποδυναμώσει τη Χεζμπολάχ και θα εξαντλήσει ορισμένους από τους πόρους της», αλλά η ομάδα θα μπορούσε να επανεμφανιστεί.

Ακόμη και χωρίς τον Νασράλα, η Χεζμπολάχ έχει τη δυναντότητα να συνεχίσει τη μάχη, αν και έχοντας υποστεί βαριές απώλειες πλέον. Οι απώλειες ηγετικών στελεχών αποτελούν μικρότερη πρόκληση επειδή η Χεζμπολάχ έχει ήδη οργανώσει σχέδια διαδοχής. «Η Χεζμπολάχ προετοιμάζει τέσσερις ή πέντε μαχητές κάτω από κάθε υψηλόβαθμο διοικητή», δήλωσε άτομο που βρίσκεται κοντά στην οργάνωση. Πολλοί είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου σε τεχνικούς τομείς. «Είναι άρτια εκπαιδευμένοι, αν όχι καλύτερα εκπαιδευμένοι από την πρώτη γενιά», είπε.

Παρόλα αυτά, λένε αναλυτές και αξιωματούχοι, το Ισραήλ φαίνεται να έχει πλεονέκτημα έναντι της Χεζμπολάχ και του Ιράν.

Το Ιράν προσπάθησε να εδραιώσει την αποτροπή με μια σε μεγάλο βαθμό συμβολική επίθεση εναντίον του Ισραήλ τον Απρίλιο, αλλά το Ισραήλ συνέχισε να εξαπολύει επιθέσεις εναντίον ιρανικών συμφερόντων. Μετά τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Ismail Haniyeh στην Τεχεράνη τον Ιούλιο, το Ιράν υποσχέθηκε μια «τιμωρητική απάντηση», αλλά δεν έχει ακόμη ανταποδώσει.

Η πίεση προς το Ιράν να αντιδράσει αυξάνεται 

«Οι κλιμακούμενες επιθέσεις παραμένουν επικίνδυνες. Κανείς δεν γνωρίζει πού βρίσκεται το όριο αυτοσυγκράτησης της Χεζμπολάχ ή του Ιράν», δήλωσε ο Vali Nasr, καθηγητής και πρώην πρύτανης στη Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σπουδών του Johns Hopkins.

«Ξέρεις ότι κάπου υπάρχει μια κόκκινη γραμμή, αλλά δεν ξέρεις πού είναι αυτή η κόκκινη γραμμή», είπε. «Ακόμη και το Ισραήλ δεν ξέρει πού είναι αυτή η κόκκινη γραμμή. Και αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο, διότι το Ισραήλ μπορεί να υπερεκτιμήσει την ικανότητα, σκεπτόμενο: «Εντάξει, αυτοί οι τύποι είναι εντελώς αδύναμοι, δεν πρόκειται να αντιδράσουν. Γιατί να μην συνεχίσω να τους πιέζω;'».

To γεγονός είναι ότι το ισλαμικό κράτος βρίσκεται σε μια επισφαλή κατάσταση. Ανησυχεί ότι η επίθεση στο Ισραήλ θα μπορούσε να προκαλέσει μια στρατιωτική απάντηση των ΗΠΑ, παρασύροντας τη χώρα σε μια ευρύτερη σύγκρουση.

Με μια αδύναμη οικονομία λόγω των αμερικανικών κυρώσεων και τις συνεχιζόμενες εγχώριες αναταραχές, ένα πιθανό χτύπημα των ΗΠΑ θα μπορούσε να αποδυναμώσει περαιτέρω τον μηχανισμό ασφαλείας του καθεστώτος, ενθαρρυνώντας πιθανώς τους Ιρανούς αντιπάλους να ξεσηκωθούν για άλλη μια φορά.

Ωστόσο, εάν το Ιράν αποφύγει να επέμβει απευθείας στη σύγκρουση της Χεζμπολάχ με το Ισραήλ, κινδυνεύει να στείλει ένα μήνυμα σε άλλες συμμαχικές οργανώσεις στην περιοχή ότι, σε περιόδους κρίσης, η Ισλαμική Δημοκρατία δίνει προτεραιότητα στη δική της επιβίωση και συμφέροντα, παρά στη στήριξη των συμμάχων. Και αυτό μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα για το Ιράν σε όχι και τόσο βάθος χρόνου.