Explainer: Γιατί η Χεζμπολάχ χρησιμοποιούσε βομβητές - Πώς έσκασαν

Εκατοντάδες τηλεειδοποιητές (ή αλλιώς βομβητές) που κουβαλούσαν μέλη της Χεζμπολάχ στον Λίβανο ανατινάχθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα την Τρίτη σε μια άνευ προηγουμένου επίθεση. Πληροροφίες αναφέρουν ότι οι ασύρματες συσκευές άρχισαν να εκρήγνυνται γύρω στις 3:30 μ.μ. (τοπική ώρα) σε μια στοχευμένη ισραηλινή επίθεση σε στελέχη της Χεζμπολάχ.

Η κυβέρνηση του Λιβάνου καταδίκασε την επίθεση ως «εγκληματική ισραηλινή επιθετικότητα». Οι τηλεειδοποιητές που εξερράγησαν ήταν καινούργιοι και είχαν αγοραστεί από τη Χεζμπολάχ τους τελευταίους μήνες, δήλωσε στο CNN πηγή από τον Λίβανο. Ωστόσο, ένας κατασκευαστής από την Ταϊβάν δήλωσε την Τετάρτη ότι οι τηλεειδοποιητές, που έφεραν το σήμα της εταιρείας, είχαν κατασκευαστεί από έναν Ευρωπαίο διανομέα. Η λιβανέζικη πηγή δεν έδωσε καμία πληροφορία σχετικά με την ακριβή ημερομηνία αγοράς των τηλεειδοποιητών ή το μοντέλο τους. Οι ειδικοί λένε ότι οι εκρήξεις υπογραμμίζουν την ευπάθεια της Χεζμπολάχ, καθώς το δίκτυο επικοινωνίας της παραβιάστηκε με θανατηφόρα αποτελέσματα.

Explainer: Τι γνωρίζουμε για τις εκρήξεις των βομβητών

Ποιος επηρεάστηκε από την έκρηξη των βομβητών;

Αρκετές περιοχές της χώρας επλήγησαν, ιδιαίτερα στα νότια προάστια της Βηρυτού, που αποτελούν προπύργιο της Χεζμπολάχ. Πλάνα έδειξαν ανθρώπους να καταρρέουν στον δρόμο μετά τις εκρήξεις. Οι βουτηγμένοι στο αίμα τραυματίες, έχασαν τα δάχτυλά τους, είχαν κοιλιακά τραύματα και έχασαν τα μάτια τους. Τουλάχιστον εννέα άνθρωποι σκοτώθηκαν, ανάμεσά τους ένα παιδί, και περίπου 2.800 άνθρωποι τραυματίστηκαν, κατακλύζοντας τα νοσοκομεία του Λιβάνου.

Γιατί η Χεζμπολάχ χρησιμοποιούσε βομβητές;

Η Χεζμπολάχ έχει από καιρό διαφημίσει τη μυστικότητα ως ακρογωνιαίο λίθο της στρατιωτικής της στρατηγικής. Δεν χρησιμοποιεί συσκευές υψηλής τεχνολογίας για να αποφύγει τη διείσδυση από λογισμικό κατασκοπείας Ισραήλ και ΗΠΑ. Πιστεύεται ότι οι μονάδες της Χεζμπολάχ επικοινωνούν μέσω ενός εσωτερικού δικτύου επικοινωνιών. Αυτό θεωρείται ένα από τα βασικά δομικά στοιχεία της ισχυρής ομάδας που εδώ και καιρό κατηγορείται ότι λειτουργεί ως κράτος εν κράτει.

Στην αρχή του έτους, ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα κάλεσε τα μέλη και τις οικογένειές τους στο νότιο Λίβανο, όπου μαίνονται οι μάχες με τις ισραηλινές δυνάμεις πέρα ​​από τα σύνορα, να πετάξουν τα κινητά τους τηλέφωνα, πιστεύοντας ότι το Ισραήλ μπορεί να παρακολουθεί τις κινήσεις τους μέσω αυτών των συσκευών. «Κλείσε το, θάψε το, βάλτο σε ένα σιδερένιο σεντούκι και κλείδωσέ το», είπε τον Φεβρουάριο.  Αντίθετα, η Χεζμπολάχ στράφηκε σε χαμηλές τεχνολογίες και σε τηλεειδοποιητές. Οι τηλεειδοποιητές θα είχαν ωθήσει τα μέλη της Χεζμπολάχ να επικοινωνήσουν μεταξύ τους μέσω αυτών των τηλεφωνικών γραμμών. Αλλά ακόμη και αυτή η επιλογή δεν ήταν χωρίς κίνδυνο.

«Η Χεζμπολάχ οπισθοχώρησε σε αυτές τις συσκευές πιστεύοντας ότι θα ήταν ασφαλέστερες για χρήση από τους μαχητές της, αντί για τηλέφωνα που θα μπορούσαν να έχουν GPS», είπε ο Μελαμέντ. «Αυτές οι συσκευές πολύ χαμηλής τεχνολογίας χρησιμοποιήθηκαν εναντίον τους και, πολύ πιθανόν, βαθύνοντας το άγχος και την αμηχανία στην ηγεσία». 

Πώς έσκασαν οι βομβητές;

Έχουν αυξηθεί οι εικασίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να είχαν εκμεταλλευτεί τις συσκευές ασύρματης επικοινωνίας χαμηλής τεχνολογίας. Επικαλούμενοι Αμερικανούς και άλλους αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για την επιχείρηση, οι New York Times ανέφεραν την Τρίτη ότι το Ισραήλ έκρυψε εκρηκτικά μέσα σε μια παρτίδα τηλεειδοποιητών που παρήγγειλε ο Ταϊβανέζος κατασκευαστής Gold Apollo και προοριζόταν για τη Χεζμπολάχ. Ένας διακόπτης ήταν ενσωματωμένος για να τα πυροδοτήσει από απόσταση.

Πολλές φωτογραφίες από τον Λίβανο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φαίνεται να δείχνουν κατεστραμμένους τηλεειδοποιητές Gold Apollo. Ο ιδρυτής της Gold Apollo, Hsu Ching-kuang, δήλωσε ότι ο Ευρωπαίος διανομέας της, μια εταιρεία με έδρα την Ουγγαρία, η BAC Consulting, δημιούργησε σχέση με την ταϊβανέζικη εταιρεία πριν από περίπου τρία χρόνια.

Στην αρχή, η BAC εισήγαγε μόνο προϊόντα τηλεειδοποίησης και επικοινωνίας της Gold Apollo. Αργότερα, η εταιρεία είπε στον Gold Apollo ότι ήθελαν να φτιάξουν το δικό τους τηλεειδοποιητή και ζήτησαν το δικαίωμα χρήσης της επωνυμίας της Ταϊβανέζικης εταιρείας. Η Hsu είπε ότι η Gold Apollo αντιμετώπισε τουλάχιστον μια ανωμαλία στις συναλλαγές της με τον διανομέα, επικαλούμενη ένα τραπεζικό έμβασμα που πήρε πολύ χρόνο για να εκκαθαριστεί. Το μοντέλο AR294 «παράγεται και πωλείται από την BAC. Παρέχουμε μόνο εξουσιοδότηση εμπορικού σήματος επωνυμίας και δεν έχουμε καμία ανάμειξη στο σχεδιασμό ή την κατασκευή αυτού του προϊόντος», ανέφερε η Gold Apollo στη δήλωσή της. Το Gold Apollo έστειλε περίπου 260.000 τηλεειδοποιητές από την Ταϊβάν μεταξύ Ιανουαρίου 2022 και Αυγούστου 2024, αλλά δεν υπάρχει κανένα αρχείο για αποστολή των συσκευών στον Λίβανο ή τη Μέση Ανατολή, δήλωσε στο CNN υψηλόβαθμος αξιωματούχος ασφαλείας της Ταϊβάν την Τετάρτη.

Ο Ντέιβιντ Κένεντι, πρώην αναλυτής πληροφοριών της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, είπε στο CNN ότι οι εκρήξεις που εμφανίζονται σε βίντεο που κοινοποιούνται στο διαδίκτυο φαίνονται «πολύ μεγάλες για να πρόκειται για ένα απομακρυσμένο και άμεσο hack που θα υπερφόρτωνε τον τηλεειδοποιητή και θα προκαλούσε έκρηξη μπαταρίας λιθίου». «Πρόκειται για μια από τις πιο ευρείας κλίμακας και συντονισμένες επιθέσεις που έχω δει ποτέ. Η πολυπλοκότητα που απαιτείται για να επιτευχθεί αυτό είναι απίστευτη», είπε.

Ποιος είναι ο σκοπός των επιθέσεων;

Τουλάχιστον ένα από τα μηνύματα προς τη Χεζμπολάχ είναι σαφές: «Μπορούμε να επικοινωνήσουμε μαζί σας οπουδήποτε, οποτεδήποτε, την ημέρα και τη στιγμή της επιλογής μας και μπορούμε να το κάνουμε με το πάτημα ενός κουμπιού», σύμφωνα με τον Τζον Μίλερ. Η επιχείρηση σχεδιάστηκε για να υποβαθμίσει την ικανότητά τους να στρατολογούν ανθρώπους και να διαβρώσει την εμπιστοσύνη στην ηγεσία της Χεζμπολάχ και στην ικανότητά τους.

Ο Amos Yadlin, πρώην επικεφαλής των ισραηλινών στρατιωτικών πληροφοριών και ένας από τους κορυφαίους στρατηγικούς εμπειρογνώμονες της χώρας, είπε ότι η ισραηλινή επίθεση επέδειξε «πολύ εντυπωσιακές δυνατότητες διείσδυσης, τεχνολογία και νοημοσύνη». «Φαίνεται ότι ο στόχος ήταν να περάσει ένα μήνυμα που οξύνει το δίλημμα του Νασράλα: πόσα είναι διατεθειμένος να πληρώσει για να συνεχίσει να επιτίθεται στο Ισραήλ και να στηρίζει τον ηγέτη της Χαμάς, Γιαχία Σινγουάρ;» έγραψε ο Yadlin.

Γιατί το Ισραήλ θέλει να βάλει στο στόχαστρο τη Χεζμπολάχ;

Το Ισραήλ, το οποίο δεν έχει ακόμη σχολιάσει δημόσια το θανατηφόρο περιστατικό, ηγείται της λίστας των παραγόντων που έχουν σκοπό να υποβαθμίσουν τη Χεζμπολάχ, λένε οι ειδικοί. «Ποια υπηρεσία πληροφοριών έχει την αποδεικτική ικανότητα να φέρει εις πέρας μια επιχείρηση όπως αυτή; Αυτή είναι μια πολύ σύντομη λίστα με το Ισραήλ στην κορυφή», δήλωσε ο Miller, ο αναλυτής του CNN. Το Ισραήλ έχει συνδεθεί ή κατηγορηθεί για προηγούμενες απομακρυσμένες επιθέσεις στην περιοχή. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν υπεύθυνες για την ανάπτυξη ενός πολύπλοκου ιού υπολογιστή που ονομάζεται stuxnet.

Το 2020, ένας Ιρανός πυρηνικός επιστήμονας δολοφονήθηκε στην Τεχεράνη από ένα τηλεκατευθυνόμενο πολυβόλο που φέρεται να χρησιμοποιούσε αναγνώριση προσώπου. Φέτος, ο ηγέτης της Χαμάς Ismail Haniyeh σκοτώθηκε με εκρηκτικό μηχανισμό κρυφά στον ξενώνα όπου διέμενε στην ιρανική πρωτεύουσα, δήλωσε στο CNN πηγή που γνωρίζει το θέμα. Το Ιράν κατηγόρησε το Ισραήλ για τις δολοφονίες.

Πηγή: CNN