Κοσμος

Σαν Σήμερα: Ο άνθρωπος που είχε προειδοποιήσει για την Αλ Κάιντα σκοτώνεται στους Δίδυμους Πύργους

Επέτειος της τρομοκρατικής επίθεσης της 11ης Σεπτεμβρίου

62224-137655.jpg
Newsroom
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Σαν Σήμερα: Ο άνθρωπος που είχε προειδοποιήσει για την Αλ Κάιντα σκοτώνεται στους Δίδυμους Πύργους
© David Dee Delgado/Getty Images/Ideal Image

Σαν Σήμερα: 11 Σεπτεμβρίου 2001 σκοτώνεται στους Δίδυμους Πύργους ο Τζον Ο' Νιλ, ο άνθρωπος που είχε προειδοποιήσει για τη δυναμική της Αλ Κάιντα

Την 11η Σεπτεμβρίου 2001 η Αλ Κάιντα εξαπολύει τρομοκρατική επίθεση με 19 αεροπειρατές και τέσσερα αεροσκάφη κατά στόχων στη Νέα Υόρκη και την Ουάσινγκτον. Δύο αεροσκάφη καρφώνονται στους Δίδυμους Πύργους και ένα στο Πεντάγωνο, ενώ το τέταρτο απέτυχε να φέρει εις πέρας την αδιανόητη αποστολή του, χάρη στην αυτοθυσία των επιβατών.

Μεταξύ των χιλιάδων θυμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου είναι και ο Τζον Ο' Νιλ, ο οποίος είχε εγκαταλείψει το FBI μόλις έναν μήνα νωρίτερα για να γίνει επικεφαλής ασφαλείας του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου. Ο Τζον Ο' Νιλ έχασε τη ζωή του κατά την κατάρρευση των κτηρίων στις 11 Σεπτεμβρίου.

11η Σεπτεμβρίου: Ο άνθρωπος που είχε προειδοποιήσει για την Αλ Κάιντα σκοτώνεται στους Δίδυμους Πύργους

Η ιστορία του αρχίζει όταν έχει την πρώτη επαφή μαζί του ο εθνικός συντονιστής για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στον Λευκό Οίκο κατά την πρώτη κυβέρνηση Μπους του νεότερου. Ένα κυριακάτικο πρωινό του Φεβρουαρίου του 1995, ο Ρίτσαρντ Κλαρκ πήγε στο γραφείο του για να εξετάσει τα τηλεγραφήματα των μυστικών υπηρεσιών που είχαν έρθει το Σαββατοκύριακο. Ένα από τα τηλεγραφήματα ανέφερε ότι ο Ramzi Yousef, ο ύποπτος εγκέφαλος της πρώτης βομβιστικής επίθεσης στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου, δύο χρόνια νωρίτερα, είχε εντοπιστεί στο Πακιστάν. Ο Κλαρκ κάλεσε αμέσως το F.B.I. Στο τηλέφωνο απάντησε ένας άνδρας του οποίου η φωνή τού ήταν άγνωστη.

«Ο΄Νιλ», είπε η φωνή. «Ποιος είσαι εσύ;» ξαφνιάστηκε ο Κλαρκ. «Είμαι ο Τζον Ο' Νιλ», ήταν η απάντηση. «Ποιος, διάολε, είσαι εσύ;». Ο O' Νιλ είχε μόλις διοριστεί επικεφαλής του αντιτρομοκρατικού τμήματος του FBI στην Ουάσινγκτον. Ήταν σαράντα δύο ετών και είχε μετατεθεί από το Τμήμα του Σικάγο. Αφού οδήγησε όλη τη νύχτα, είχε πάει κατευθείαν στα κεντρικά εκείνο το πρωί της Κυριακής, μαζί με τις βαλίτσες του. Όταν άκουσε την αναφορά του Κλαρκ για τον Yousef, μπήκε στο Κέντρο Επιχειρήσεων Στρατηγικών Πληροφοριών (SIOC) του F.B.I. και τηλεφώνησε στον Τόμας Πικάρντ, τον επικεφαλής του Τμήματος Εθνικής Ασφάλειας του γραφείου στη Νέα Υόρκη. Στη συνέχεια ο Πικάρντ τηλεφώνησε στην εισαγγελέα των Ηνωμένων Πολιτειών της Νότιας Περιφέρειας της Νέας Υόρκης, η οποία είχε απαγγείλει κατηγορίες στον Yousef για την υπόθεση της βομβιστικής επίθεσης.

Κατά τη διάρκεια των επόμενων έξι ετών, ο O' Νιλ έγινε ο πιο αφοσιωμένος ιχνηλάτης για τον Οσάμα Μπιν Λάντεν και το τρομοκρατικό δίκτυο της Αλ Κάιντα, καθώς έπλητταν τα αμερικανικά συμφέροντα σε όλο τον κόσμο. Ήταν ο κύριος υπεύθυνος για την έρευνα των τρομοκρατικών επιθέσεων στη Σαουδική Αραβία, την Ανατολική Αφρική και την Υεμένη. Σε μια εποχή που η κυβέρνηση Κλίντον πάσχιζε να αποφασίσει πώς να ανταποκριθεί στην τρομοκρατική απειλή, ο O'Νιλ, μαζί με άλλους στο F.B.I. και τη C.I.A., συνειδητοποίησε ότι η Αλ Κάιντα ήταν αμείλικτη και πολυμήχανη και ότι ο απώτερος στόχος της ήταν η ίδια η Αμερική.

Ανησυχούσε ότι οι τρομοκράτες είχαν δημιουργήσει προγεφύρωμα στην Αμερική. Σε μια ομιλία του τον Ιούνιο του 1997 στο Σικάγο, προειδοποίησε: «Σχεδόν όλες οι οργανώσεις σήμερα, αν το επιλέξουν, έχουν τη δυνατότητα να μας χτυπήσουν εδώ στις Ηνωμένες Πολιτείες». Ανησυχούσε ιδιαίτερα ότι, καθώς πλησίαζε η χιλιετία, η Αλ Κάιντα θα εκμεταλλευόταν τη στιγμή για να κλιμακώσει τον πόλεμό της με την Αμερική. Ωστόσο, οι πληροφορίες που θα υποστήριζαν αυτή την υπόθεση απουσίαζαν.

Αντίστροφη μέτρηση για την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου

Τον Μάρτιο του 2001, ο Ρίτσαρντ Κλαρκ ζήτησε από τη σύμβουλο εθνικής ασφάλειας Κοντολίζα Ράις να αλλάξει θέση εργασίας- ήθελε να επικεντρωθεί στην ασφάλεια των υπολογιστών. «Μου είπαν: "Πρέπει να προτείνεις κάποιον παρόμοιο για να σε αντικαταστήσει"», θυμάται ο Κλαρκ. «Είπα: "Λοιπόν, υπάρχει μόνο ένα άτομο που θα ταίριαζε σε αυτό το σχέδιο"». Επί μήνες, ο Κλαρκ προσπαθούσε να πείσει τον Ο'Νιλ να είναι υποψήφιος διάδοχός του.

Ο O'Νιλ είχε πάντα δύο φιλοδοξίες - να γίνει αναπληρωτής διευθυντής του γραφείου στην Ουάσιγκτον ή να αναλάβει το γραφείο της Νέας Υόρκης. Όμως ήταν οικονομικά πιεσμένος, και η δουλειά του Κλαρκ δεν απέδιδε περισσότερα από όσα έβγαζε στο FBI. Τον Ιούλιο, άκουσε για μια κενή θέση εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, η οποία θα απέφερε υπερδιπλάσιο μισθό από τον κρατικό του μισθό - αυτή του επικεφαλής της ασφάλειας του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου.

Εν τω μεταξύ, οι πληροφορίες έρεαν συνεχώς σχετικά με μια πιθανή επίθεση της Αλ Κάιντα. «Όλα συγκεντρώθηκαν την τρίτη εβδομάδα του Ιουνίου», δήλωσε ο Κλαρκ. «Η άποψη της C.I.A. ήταν ότι μια μεγάλη τρομοκρατική επίθεση επρόκειτο να γίνει μέσα στις επόμενες εβδομάδες». Στις 5 Ιουλίου, ο Κλαρκ κάλεσε όλες τις εγχώριες υπηρεσίες ασφαλείας -την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, την Ακτοφυλακή, τα Τελωνεία, την Υπηρεσία Μετανάστευσης και Φυσιογνωμίας και το FBI- και τους είπε να αυξήσουν τον βαθμό επιφυλακής ενόψει μιας επικείμενης επίθεσης.

Τις τελευταίες ημέρες της ζωής του, αφού είχε αναλάβει τα καθήκοντά του ως επικεφαλής της ασφάλειας του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, προειδοποιούσε τους φίλους του ότι κάτι θα συμβεί. Όταν ο O'Νιλ εξήγησε στο ABC την απόφασή του να εργαστεί στο Κέντρο Εμπορίου, ο δημοσιογράφος είχε πει αστειευόμενος: «Τουλάχιστον δεν θα το βομβαρδίσουν ξανά». Ο O'Νιλ είχε απαντήσει: «Πιθανότατα θα προσπαθήσουν να τελειώσουν τη δουλειά».

Την ημέρα που άρχισε να εργάζεται στο Κέντρο Εμπορίου -23 Αυγούστου- η C.I.A. έστειλε τηλεγράφημα στο F.B.I. στο οποίο ανέφερε ότι δύο ύποπτοι τρομοκράτες της Αλ Κάιντα βρίσκονταν ήδη στη χώρα. Το Γραφείο προσπάθησε να τους εντοπίσει, αλλά οι διευθύνσεις που είχαν δώσει όταν εισήλθαν στη χώρα αποδείχθηκαν ψευδείς και οι άνδρες δεν εντοπίστηκαν ποτέ.

11η Σεπτεμβρίου

Στις 10 Σεπτεμβρίου, ο Ο'Νιλ τηλεφώνησε στον Ρόμπερτ Τάκερ, έναν φίλο του και στέλεχος εταιρείας ασφαλείας, και κανόνισε να συναντηθούν εκείνο το βράδυ για να συζητήσουν για θέματα ασφαλείας στο Κέντρο Εμπορίου. Στη συνέχεια, κατευθύνθηκαν στο κέντρο της πόλης στο Elaine's, όπου τους συνάντησε ένας φίλος τους. Γύρω στα μεσάνυχτα, οι τρεις άνδρες πέρασαν από το China Club, ένα νυχτερινό κέντρο. «Ο Τζον έκανε τη δήλωση ότι πίστευε ότι κάτι μεγάλο θα συνέβαινε», θυμάται ο κοινός τους γνωστός Ρον Χάουερ.

Στις 8:46 π.μ., όταν η πτήση 11 της American Airlines συνετρίβη στον βόρειο πύργο, ο Ο΄Νιλ Τζούνιορ. βρισκόταν στο τρένο για τη Νέα Υόρκη, για να εγκαταστήσει κάποιο εξοπλισμό υπολογιστή και να επισκεφθεί το νέο γραφείο του πατέρα του. Από το παράθυρο του τρένου είδε καπνό να βγαίνει από το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου. Κάλεσε τον πατέρα του στο κινητό του τηλέφωνο. «Είπε ότι ήταν εντάξει. Ήταν καθ' οδόν για να εκτιμήσει τις ζημιές», θυμάται.

Η σύντροφος του Βάλερι Τζέιμς τακτοποιούσε λουλούδια στο γραφείο της όταν «τα τηλέφωνα άρχισαν να χτυπούν ασταμάτητα». Ένα δεύτερο αεροσκάφος είχε μόλις χτυπήσει τον νότιο πύργο. «Στις εννέα και δεκαεπτά, ο Τζον τηλεφωνεί», θυμάται η Τζέιμς. «Είπε: "Αγάπη μου, θέλω να ξέρεις ότι είμαι καλά. Θεέ μου, Βαλ, είναι τρομερό. Υπάρχουν παντού ανθρώπινα μέλη. Κλαις"» ρώτησε. Εκείνη έκλαιγε. Μετά είπε: «Βαλ, νομίζω ότι οι εργοδότες μου είναι νεκροί. Δεν μπορώ να χάσω αυτή τη δουλειά». «Θα σε χρειαστούν περισσότερο από ποτέ», του απάντησε.

Ο Γουές Γουόνγκ ένας πράκτορας του F.B.I. που γνώριζε τον Ο'Νιλ για περισσότερα από είκοσι χρόνια, έτρεξε στον βόρειο πύργο για να βοηθήσει στη δημιουργία ενός αυτοσχέδιου κέντρου διοίκησης. «Ο Τζον έφτασε στη σκηνή», θυμάται ο Γουόνγκ. «Με ρώτησε αν υπήρχε κάποια πληροφορία. Ήξερα ότι τώρα ήταν ένας "ξένος" για την Υπηρεσία. Μία από τις ερωτήσεις που μου έκανε ήταν: "Είναι αλήθεια ότι χτυπήθηκε το Πεντάγωνο;" Είπα: "Θεέ μου, Τζον, δεν ξέρω. Ασε με να προσπαθήσω να μάθω". Κάποια στιγμή, μιλούσε στο κινητό του τηλέφωνο και είχε πρόβλημα με τη λήψη και άρχισε να απομακρύνεται. Του είπα: "Θα τα πούμε αργότερα"».

Ο Γουόνγκ είδε για τελευταία φορά τον O'Νιλ να περπατάει προς τη σήραγγα που οδηγούσε νότιο πύργο. 

Και οι δύο πύργοι των 110 ορόφων κατέρρευσαν ο ένας μετά τον άλλο, μέσα σε μία ώρα και σαράντα δύο λεπτά από την ώρα που δέχθηκαν τα πλήγματα. Περίπου 2.750 άνθρωποι σκοτώθηκαν στη Νέα Υόρκη, 184 στο Πεντάγωνο και 40 στην Πενσυλβάνια. Μεταξύ αυτών περισσότεροι από 400 αστυνομικοί και πυροσβέστες που έσπευσαν να βοηθήσουν τους εγκλωβισμένους στους Δίδυμους Πύργους.

The Man Who Knew (full documentary) | FRONTLINE

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Πόσο μεγάλη απειλή είναι για την Αμερική η Κίνα; Η νέα σειρά podcasts από την Athens Voice
Πόσο μεγάλη απειλή είναι για την Αμερική η Κίνα; Η νέα σειρά podcasts από την Athens Voice

Οι συζητήσεις αποτελούν μέρος της σειράς podcast του Κινεζικού Προγράμματος του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, σε συνεργασία με το «Ti Kosmos podcast» και παρουσιάστρια τη Μαριλίζα Αναστασοπούλου

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.