Κίρα Ρούντικ: «Μπορούμε να κερδίσουμε τον πόλεμο»

Η ουκρανική εισβολή στο Κουρσκ άλλαξε μέσα σε λίγες ημέρες όλη τη συζήτηση στην Ουκρανία. «Κάνουμε επίθεση διότι θέλουμε να τελειώσει ο πόλεμος», λέει η Κίρα Ρούντικ την οποία συναντήσαμε στο Κίεβο στα τέλη του Ιουλίου. Η Ουκρανή βουλευτής μιλάει για όλα: από την πυραυλική επίθεση κοντά στο σπίτι της, τις καθημερινές διακοπές ρεύματος, την ψυχική κόπωση των Ουκρανών, την καθυστέρηση στην αποστολή των όπλων από τη Δύση και την αγωνία που προκαλούν οι αμερικανικές εκλογές.

Νωρίς το πρωί της 26ης Αυγούστου, η Κίρα Ρούντικ, Ουκρανή βουλευτής, πρόεδρος του φιλελεύθερου κόμματος Golos, αναρτά ένα tweet:

Αυτό που συμβαίνει τώρα στο Κίεβο είναι απίστευτη φρίκη. Προσευχηθείτε για μας.

Η Ουκρανία δεχόταν μία ακόμα ρωσική επίθεση από αέρος με περισσότερους από 100 πυραύλους κι άλλα τόσα drones. Στόχος ήταν οι υποδομές ενέργειας, ωστόσο σε όλες αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι λίγες οι φορές που χτυπήθηκαν σπίτια και άμαχοι έχασαν τη ζωή τους.

Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, στις 29 Ιουλίου, σε ένα καφέ στο κέντρο του Κιέβου, συναντήσαμε την κ. Ρούντικ και μου περιέγραψε τις δυσκολίες των Ουκρανών – οι διακοπές ρεύματος είναι καθημερινές και πολύωρες, τα προβλήματα πληθαίνουν, μία ζωή κανονική μοιάζει με μακρινό όνειρο. Λίγες ημέρες μετά τη συνάντησή μας, ο ουκρανικός στρατός προχώρησε στην αιφνιδιαστική επέμβαση στην περιφέρεια του Κουρσκ, καταλαμβάνοντας ρωσικό έδαφος.

Η συζήτησή μας -τότε- είχε κινηθεί σε διαφορετικό μήκος κύματος, ως εκ τούτου επανήλθα ζητώντας ένα σχόλιο για τις νεότερες εξελίξεις:

Το κύριο κίνητρο για την επιχείρηση στο Κουρσκ δεν είναι η εκδίκηση. Ο κύριος στόχος είναι η προστασία του λαού μας από τις ατελείωτες δολοφονικές επιθέσεις της Ρωσίας. Η επιχείρηση στην περιοχή του Κουρσκ είναι ένα παράδειγμα για το πώς μπορούμε και θα προστατεύσουμε τη χώρα μας. Όλα όσα μας σκοτώνουν εδώ και χρόνια πρέπει να καταστραφούν.

Η Ρούντικ επισημαίνει διαρκώς την ανάγκη ενίσχυσης των ουκρανικών δυνάμεων – υπογραμμίζει δε την ανάγκη να δοθεί το «πράσινο φως» ώστε να χρησιμοποιηθούν εντός της Ρωσίας δυτικά όπλα μεγάλου βεληνεκούς, καθώς αυτό «θα μας βοηθούσε να βεβαιωθούμε ότι όταν ένας πύραυλος που θα εκτοξευθεί εναντίον μας μπορεί να καταστραφεί κατά την εκτόξευση ή πριν από αυτήν».

«Η Ουκρανία δεν επιτέθηκε στη Ρωσία για να καταλάβει ρωσικά εδάφη. Ο πρώτος και κύριος στόχος μας είναι να υπερασπιστούμε τον λαό μας από τους συνεχείς βομβαρδισμούς και την τρομοκράτηση. Βασικός στόχος είναι να απομειώσουμε τη δυνατότητα της Ρωσίας να επιτίθενται σε αμάχους, σε νοσοκομεία» σημειώνει και επισημαίνει: «Αν είχαμε πάρει όλα τα όπλα εγκαίρως, η κατάσταση θα ήταν διαφορετική. Κι ο μόνος λόγος για τον οποίο ζητάμε να μας επιτραπεί να χρησιμοποιήσουμε τα δυτικά όπλα μέσα στη Ρωσία δεν είναι για να προκαλέσουμε κλιμάκωση, αλλά για να βάλουμε ένα τέλος σε αυτόν τον πόλεμο». Προσθέτει με νόημα ότι στο Κουρσκ φάνηκε η αδυναμία της Ρωσίας, «ο κόσμος είδε ότι δεν είναι ανίκητη».

Η ουκρανική εισβολή στο Κουρσκ και μία σειρά πυραυλικών επιθέσεων σε στρατιωτικούς στόχους εντός του ρωσικού εδάφους έχουν αλλάξει το κλίμα στην ουκρανική κοινωνία. Στα τέλη του Ιουλίου, μιλώντας με την Κίρα Ρούντικ στο Κίεβο, ο τόνος της φωνής της είχε μια απόχρωση απαισιοδοξίας – αυτό άλλαξε μερικώς στην πορεία και δη μετά την εισβολή στο Κουρσκ: η απόχρωση έγινε αισιόδοξη.

Η συνέντευξη με την Ουκρανή βουλευτή Κίρα Ρούντικ

Το ζεστό αυτό μεσημέρι της 29ης Ιουλίου, έχοντας διασχίσει μια απόσταση περίπου 2 χιλιομέτρων απολαμβάνοντας τα επιβλητικά κτίρια και τις λεωφόρους με τα φαρδιά πεζοδρόμια, φτάνω στην είσοδο ενός καφέ κοντά στη «Χρυσή Πύλη», την είσοδο των οχυρών των Ρως του Κιέβου κατά τον Μεσαίωνα. Ο μετρ με οδηγεί στον 1ο όροφο όπου με περιμένει η Κίρα Ρούντικ – δεν υπάρχει κάποιος άλλος πελάτης, η μουσική ίσα που ακούγεται. Τα αγγλικά της είναι εξαιρετικά, οι συνεντεύξεις σε διεθνή ΜΜΕ είναι συχνές. Έχει μεγάλη άνεση στην επικοινωνία. Παραγγέλνει ένα τσάι, εγώ ένα διπλό εσπρέσσο. Αρχίζουμε...

Ποια είναι η κατάσταση μετά από αυτά τα 2,5 χρόνια από την έναρξη της ρωσικής εισβολής;
Το πιο σημαντικό είναι ότι είμαστε εδώ, είμαστε ζωντανοί κι ακόμα πολεμάμε. Να γυρίσω λίγο πίσω τον χρόνο, στις πρώτες ημέρες της εισβολής, όταν πολλές μυστικές υπηρεσίες μας έλεγαν ότι έχουμε δύο ή τρεις μέρες. Κι όμως είμαστε ακόμα εδώ, δίνουμε τη μάχη και η πρώτη γραμμή απέχει αρκετά από το Κίεβο. Πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε μια κατάσταση στην οποία εξελίσσεται ένας πόλεμος φθοράς και η Ρωσία προσπαθεί να μας εξουθενώσει. Ελπίζω ότι στις συμμαχικές χώρες δεν θα υπάρξουν αλλαγές τέτοιες που θα επηρέαζαν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και τη διαρκή υποστήριξη στην Ουκρανία. Εμείς δουλεύουμε πολύ σκληρά, ως πολιτικοί, ως πολίτες, ως Ουκρανοί, για να επιβιώσουμε – να βεβαιώσουμε ότι έχουμε το σχέδιο για να τελειώσουμε τον πόλεμο, ότι είμαστε δυνατοί και ότι οι στρατιώτες μας έχουν όλα τα απαραίτητα για να πολεμήσουν.

Τι κρατάτε απ' όλο αυτό το διάστημα;
Τα τελευταία 2,5 χρόνια έχουμε δει πολλά πράγματα. Έχουμε δει πως οι άνθρωποι μπορούν να μας υποστηρίξουν. Έχουμε δει πόσο σημαντική είναι η κοινωνική πίεση σε πολλές χώρες. Επίσης, έχουμε δει πως μεταξύ μιας πολιτικής υπόσχεσης και της στιγμής που οι Ουκρανοί στρατιώτες θα πάρουν τα όπλα στα χέρια τους μπορεί να περάσουν 6 μήνες ή και ένας χρόνος.

Πόσο σας επηρεάζει αυτή η καθυστέρηση;
Επηρεάζει σημαντικά. Πολλές φορές μένει πίσω ο σχεδιασμός των επιχειρήσεων. Παράλληλα βλέπουμε ότι η Ρωσία αυξάνει τις δυνάμεις της, ενώ οι δικοί μας σύμμαχοι καθυστερούν. Δεν χάνουμε όμως την αισιοδοξία μας και θα συνεχίσουμε να πολεμάμε. Και είμαι σίγουρη ότι αν όλες οι υποσχέσεις που έχουμε σήμερα γίνουν πράξη, θα έχουν αρκετή δύναμη για να απωθήσουμε τη Ρωσία.

Μπορείτε να γίνετε πιο συγκεκριμένη όσον αφορά σε αυτές τις υποσχέσεις;
Από την πρώτη στιγμή ζητάμε μαχητικά αεροσκάφη που χρειαζόμαστε για να προστατεύσουμε τους ουρανούς μας, για να μπορούμε να ξυπνήσουμε το πρωί ζωντανοί. Να αφηγηθώ μια δική μου περίπτωση. Στις 2 Ιανουαρίου υπήρξε μια πυραυλική επίθεση 400 μέτρα μακριά από το σπίτι μου. Ήταν πολύ δραματικό. Ήταν 7 το πρωί και θυμάμαι ένα μαύρο σύννεφο να καλύπτει τα πάντα, τρέχαμε τριγύρω με τους γείτονες στην προσπάθεια να δούμε αν κάποιος χρειάζεται βοήθεια – στην περιοχή δεν υπάρχει στρατιωτική βάση. Και σκεφτόμαστε, τι θα συνέβαινε αν είχαμε μαχητικά αεροσκάφη για να μας προστατεύσουν. Γιατί αυτά τα περιστατικά συμβαίνουν κάθε μέρα σε διάφορες πόλεις, ειδικά κοντά στα σύνορα. Πριν μερικές εβδομάδες χτυπήθηκε το νοσοκομείο Παίδων στο Κίεβο. Η Ρωσία συνεχίζει να επιτίθεται εναντίον αστικών υποδομών, κατά αμάχων πολιτών. Για εμάς, λοιπόν, δεν είναι μόνο ζήτημα ενίσχυσης του στρατού, αλλά να γνωρίζουμε ότι θα ξυπνήσουμε ζωντανοί το πρωί.

Γιατί θεωρείτε ότι δεν έχετε λάβει ακόμα την απαραίτητη στρατιωτική βοήθεια; Μήπως υπάρχει έλλειμμα εμπιστοσύνης απέναντι στην ουκρανική ηγεσία;
Δεν νομίζω ότι τίθεται θέμα εμπιστοσύνης. Υπάρχουν πολλοί λόγοι: ο πρώτος είναι η γραφειοκρατία και η λήψη των αποφάσεων. Ο δεύτερος είναι ότι, από όσο γνωρίζω, απαιτείται πολύς χρόνος για την εκπαίδευση των πιλότων μας, αλλά και πάλι, όσο περνάει ο χρόνος τόσο μεγαλύτερο γίνεται το ανθρώπινο κόστος για τους Ουκρανούς. Όταν ο πρόεδρος της Ουκρανίας ζήτησε πυραύλους Patriot για την αεράμυνά μας, υπήρξαν αποφάσεις, αλλά η ερώτηση παραμένει: Γιατί πρέπει να ληφθούν αυτές οι αποφάσεις μετά κι όχι πριν από την επίθεση; Πόσοι Ουκρανοί πρέπει να πεθάνουν, ώστε οι χώρες που δεν βρίσκονται σε πόλεμο να μας δώσουν τα απαραίτητα για την αεράμυνά μας; Νομίζω ότι διάφοροι ηγέτες που θέλουν να βοηθήσουν την Ουκρανία, διστάζουν διότι δεν νιώθουν το επείγον του πράγματος που νιώθουμε εδώ.

Τόσο καιρό μετά και με τόσες χαμένες ζωές;
Αυτή είναι η μόνη εξήγηση που μπορώ να δώσω. Δεν μπορώ να κατηγορήσω κανέναν διότι υπήρξαν υποστηρικτικοί. Λαμβάνουμε βοήθεια από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά νομίζω ότι αυτό που εμείς περιμένουμε και αυτό που δεν συμβαίνει είναι να αλλάξει το αφήγημα στο μυαλό των ηγετών: από το «βοηθάμε την Ουκρανία», στο «η Ουκρανία κερδίζει τον πόλεμο». Διότι αν έχουμε τα απαραίτητα όπλα, γνωρίζουμε ότι μπορούμε να κερδίσουμε τον πόλεμο. Έχουμε δείξει μεγάλη επιτυχία και επάρκεια στη χρήση των όπλων της Δύσης. Και είναι δύσκολο να εξηγήσουμε στους πολίτες, το πού οφείλεται αυτή η καθυστέρηση. Δεν έχω καλή απάντηση.

Πριν από μερικούς μήνες ο Economist είχε στο εξώφυλλο του τον τίτλο: «Η Ουκρανία χάνει τον πόλεμο». Τι ισχύει; Χάνει τον πόλεμο η Ουκρανία;
Όχι βέβαια. Υπάρχουν δύσκολες στιγμές, αλλά δεν μπορούμε να μιλάμε για ήττα. Μπορούμε να κάνουμε λόγο για αλλαγή κάποιας στρατηγικής, να αλλάξουμε την κατάσταση παραγωγής και λήψης των όπλων. Κατανοούμε επίσης ότι απουσιάζει μια απάντηση στην ερώτηση «πώς τελειώνει;». Και νομίζω ότι ο πρόεδρος προσπαθεί να βρει μια λύση που μπορεί να είναι αποδεκτή από όλους τους συμμάχους μας. Ότι μπορεί να υπάρξει ένας διπλωματικός τρόπος να ασκηθεί πίεση στη Ρωσία για να υποχωρήσει.

Υπάρχει κάτι στο τραπέζι; 
Προσωπικά, δεν εμπιστεύομαι τη Ρωσία. Θεωρώ ότι ποτέ δεν μπορείς να τους εμπιστευτείς και να δεχτείς κάποια συμφωνία που προτείνουν. Ας δούμε τα δεδομένα. Είχαμε τη συμφωνία των σιτηρών. Πόσο καιρό άντεξε; Νομίζω 6 μήνες. Και μετά η Ρωσία εξήλθε μονομερώς, λέγοντας ότι δεν μας αρέσει το πώς πωλούνται τα σιτηρά. Έως τότε είχαμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιούμε τα λιμάνια μας και να πουλάμε τα σιτηρά μας, όχι διότι είχαμε μια συμφωνία με τη Ρωσία, αλλά γιατί τα drones μας και οι δυνάμεις του πολεμικού ναυτικού είχαν τη δυνατότητα να κρατήσουν αυτούς τους διαδρόμους ασφαλείς. Όλο αυτό σας δίνει ένα πλαίσιο κατανόησης για το τι σημαίνει να συνάπτεις συμφωνία με τη Ρωσία.   

Πώς το μεταδίδετε αυτό ως πληροφορία και -άραγε- υπάρχει κάποιο ορατό τέλος;
Είναι και πάλι θέμα αντίληψης. Νομίζω ότι υπάρχει μια προσπάθεια για να δείξουμε στον κόσμο ότι είμαστε έτοιμοι να κάνουμε οτιδήποτε περνάει από το χέρι μας για την ασφάλειά μας και για να αποκαταστήσουμε την κυριαρχία μας, αλλά επίσης για να δείξουμε τον κόσμο ότι είναι η Ρωσία αυτή που δεν θέλει ειρήνη. Υπάρχουν χώρες, όπως η Κίνα, που έχουν πει ότι η Ρωσία και η Ουκρανία πιστεύουν ότι υπάρχει δυνατότητα διαπραγμάτευσης, σαν να είμαστε στην ίδια θέση. Αυτό είναι εξαιρετικά οδυνηρό και πρέπει να απευθύνουμε σε αυτές τις χώρες και την ηγεσία τους για να πούμε, ότι είμαστε έτοιμοι να αποκαταστήσουμε την εδαφική μας κυριαρχία. Μέχρι να υπάρξει ένας άνθρωπος ή μια οργάνωση σε όλο τον κόσμο που θα μπορούσε να κρατήσει τον Πούτιν δέσμιο στις συμφωνίες, νομίζω ότι δεν θα υπάρχει ειρήνη.

Πάμε λίγο σε μια ημερομηνία κλειδί, την 5η Νοεμβρίου και τις αμερικανικές εκλογές. Έχουμε ένα δίλημμα, Κάμαλα Χάρις ή Ντόναλντ Τραμπ. Δεν θα ήταν κομψό να σας ρωτήσω ποιον θα ψηφίζατε, αλλά μπορώ να σας ρωτήσω ποιον προτιμάτε.
Καταρχάς δεν γνωρίζουμε ακόμα ποιος θα είναι ο υπεύθυνος της ομάδας της Κάμαλα Χάρις για τη διεθνή υποστήριξη. Αυτό είναι σημαντικό. Πριν από μερικές εβδομάδες μιλούσαμε με τον Μπάιντεν, που είχε μια προβλέψιμη στάση απέναντί μας και τον Τραμπ που είναι απρόβλεπτος. Τώρα μιλάμε για δύο απρόβλεπτους υποψήφιους. Ξέρουμε ότι η Χάρις θα συνεχίσει την υποστήριξη, αλλά αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι ότι η στήριξη δεν είναι αρκετή. Θα χρειαστούμε κάποιον από την ομάδα της να ενισχύσει τη στήριξη και να μας αφήσει να κερδίσουμε τον πόλεμο. Αυτό που είδαμε ήταν ότι το Κογκρέσο καθυστέρησε τη στήριξη προς την Ουκρανία για 7 μήνες και ήταν τρομακτικό. Δεν μπορώ καν να σκεφτώ πόσους ανθρώπους χάσαμε αυτό το διάστημα. Τώρα, αναφορικά με τις δηλώσεις Τραμπ για τον άμεσο τερματισμό του πολέμου, κοιτάξτε, έχουμε ακούσει όσα λέει, προτείνει απλές λύσεις σε σύνθετα προβλήματα, όχι μόνο για την Ουκρανία αλλά για όλα.

Άρα τη νύχτα εκείνη θα κρατάτε την αναπνοή σας;
Δεν μπορούμε να πούμε στους πολίτες των ΗΠΑ τι θα ψηφίσουν, αναμένουμε την επιλογή τους. Ωστόσο, πρώτον, από τη δική μας πλευρά, πρέπει να είμαστε σε θέση να συνεργαστούμε και με τις δύο ομάδες και με τις δύο διοικήσεις και πρέπει να το κάνουμε από τώρα. Κατά δεύτερον, νομίζω ότι ήταν μία σωστή κίνηση από τον πρόεδρο μας να καλέσει τον Τραμπ στην Ουκρανία, παρ’ ότι δεν αποδέχθηκε την πρόσκληση. Αυτό που έχουμε καταλάβει, είναι ότι όταν κάποιος έρχεται εδώ, φτάνει κοντά στη γραμμή του μετώπου και βλέπει τον κόσμο στα μάτια, δεν αλλάζει μόνο ο τρόπος που αντιλαμβάνεται τα πράγματα, αλλά και η ταχύτητα των αποφάσεων.

Σε αυτό το σημείο να θέσω τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πολίτες στην Ουκρανία. Υπάρχουν συνεχείς διακοπές ρεύματος, η ζωή των ανθρώπων είναι αδύνατο να μπει σε μια κανονική τροχιά. Πόσο καιρό ακόμα θεωρείτε ότι μπορούν οι Ουκρανοί να αντέξουν αυτήν την κατάσταση; Και κατά πόσο όλο αυτό έχει αντίκτυπο και αποτύπωμα στην ψυχολογία των νέων ανθρώπων;
Είναι πολύ δύσκολο. Και γνωρίζω ότι θα αντιμετωπίσουμε έναν πολύ δύσκολο χειμώνα. Ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ενεργειακής μας υποδομής έχει υποστεί καταστροφές. Κι εγώ, όπως όλοι, το τελευταίο διάστημα έχω ηλεκτρικό ρεύμα για 4 ώρες, μετά τίποτα για ώρες. Ξέρουμε ότι είναι δύσκολο, αλλά έμαθα κάτι, ειδικά όταν το σπίτι μου υπέστη φθορές μετά από την πυραυλική επίθεση. Δεν έχω ξαναδεί ανθρώπους να έρχονται τόσο κοντά, όπως σε στιγμές σαν αυτή. Με βοήθησαν να μαζέψω τα σπασμένα γυαλιά που ήταν παντού στο σπίτι. Όταν δέχθηκε επίθεση το Νοσοκομείο Παίδων, περισσότεροι από χίλιοι άνθρωποι έσπευσαν να βοηθήσουν εθελοντικά. Μπορώ να σας πω ένα πράγμα: Είναι πολύ δύσκολο, σε εξουθενώνει. Και μετά βλέπουμε ότι οι άνθρωποι έρχονται κοντά, ανοίγουν τις καρδιές τους – όπως λέει η μητέρα μου, σαν τα πουλιά στο δέντρο το χειμώνα: το ένα ακουμπά το άλλο. Και νομίζω ότι ακόμα το έχουμε μέσα μας.

Υπάρχει ψυχολογική κόπωση;
Ναι, υπάρχει. Πώς να μην υπάρχει όταν πρέπει να τρέξεις στα καταφύγια, όταν το σπίτι σου δέχεται επίθεση, όταν δεν έχεις ηλεκτρικό ρεύμα. Αλλά ποιες είναι οι επιλογές μας; Έχω ακούσει τον κόσμο να διαμαρτύρεται για σειρά θεμάτων, αλλά κανείς δεν είπε ποτέ να τα παρατήσουμε. Ξέρετε, επισκέφθηκα την Μπούτσα και το Ιρπίν, είδα τι συνέβη εκεί και δεν υπάρχει καμία περίπτωση να επιτρέψουμε να συμβεί ξανά.

Ως Ουκρανοί, είστε προετοιμασμένοι να χάσετε οριστικά τις κατεχόμενες περιοχές; Να είναι μέρος μιας συμφωνίας, που θα σας διασφαλίζει ότι ναι μεν δεν θα έχετε αυτά τα εδάφη, αλλά θα έχετε ειρήνη, θα έχετε ηλεκτρικό ρεύμα;
Κατ' αρχάς, να διευκρινίσω το εξής: ακόμα κι αν ο πόλεμος τελείωνε σήμερα, δεν υπάρχει περίπτωση να αποκαταστήσουμε τα προβλήματα μέσα σε έναν χρόνο ή δύο χρόνια, οι δυσκολίες θα παρέμεναν. Υπάρχει κι ένα σημαντικό ερώτημα: Ακόμα κι αν δεχθούμε την απώλεια εδαφών, πώς είναι δυνατόν να διασφαλίσουμε το ότι ο Πούτιν δεν θα επιτεθεί εκ νέου; Να υπενθυμίσω ότι ο πόλεμος δεν ξεκίνησε πριν από 2,5 χρόνια, αλλά πριν από 11. Υπήρξε μια συμφωνία τότε, είπαμε να περιμένουμε να δούμε αν θα αλλάξει κάτι, ο Πούτιν όμως είναι ακόμα εκεί και υπάρχουν παιδιά που γεννήθηκαν εκεί, είναι στην 6η δημοτικού τώρα και το μόνο που έχουν δει είναι κατοχή. Οι Ρώσοι αυτό το ονομάζουν σαλαμοποίηση, παίρνουν κομμάτι, κομμάτι, κομμάτι. Αν επιτρέψουμε να χαθούν εδάφη, θα επιστρέψουν.

Εσείς τι εισπράττετε από τους πολίτες – είναι έτοιμοι για μια συμφωνία ή επιθυμούν να πολεμήσουν μέχρι τον τελευταίο; Ποιο είναι το κλίμα;
Έχουμε έναν ισχυρό στρατό που πολεμά. Έχουν εξουθενωθεί, το καταλαβαίνουμε, ωστόσο, υπάρχει ένα θέμα: Αυτήν τη στιγμή, σχεδόν το 80% των οικογενειών στην Ουκρανία έχουν κάποιον που πολεμά στην πρώτη στιγμή ή έχουν χάσει κάποιον. Ήδη έχουν πληρώσει βαρύ κόστος. Αν τα παρατήσουμε τώρα, αν κάνουμε μια συμφωνία που παραχωρεί κάποια περιοχή, θα σημαίνει ότι το κόστος που πληρώσαμε ήταν για το τίποτα. Βλέπουμε ότι το ποσοστό των ανθρώπων που επιθυμούν ειρήνη μεγαλώνει. Αλλά βλέπουμε επίσης ότι ο αριθμός των ανθρώπων που είναι έτοιμοι να πολεμήσουν μεγαλώνει επίσης, διότι η κατάσταση γίνεται πιο δύσκολη.