Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν: Μόλις μίλησε για μια δολοφονία – τη δική του

Πολλοί θέλουν να σκοτώσουν τον Σαουδάραβα ηγέτη, αλλά μήπως χρησιμοποιεί αυτές τις απειλές ως μέσο για να πείσει τις ΗΠΑ να πιέσουν το Ισραήλ για ένα μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος; Ο de facto κυβερνήτης της Σαουδικής Αραβίας, ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ξέρει ένα ή δύο πράγματα για τις δολοφονίες. Τελευταία, λέει στους Αμερικανούς νομοθέτες ότι κινδυνεύει η δική του ζωή – να κάτι που δεν προξενεί εντύπωση σε κανέναν.

Συγκεκριμένα, ο Σαλμάν έχει αναφέρει σε μέλη του Κογκρέσου ότι θέτει τη ζωή του σε κίνδυνο επιδιώκοντας μια μεγάλη συμφωνία με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ που περιλαμβάνει την εξομάλυνση των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας-Ισραήλ. Σε τουλάχιστον μία περίπτωση, έχει επικαλεστεί τον Ανουάρ Σαντάτ, τον Αιγύπτιο ηγέτη που δολοφονήθηκε μετά τη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας με το Ισραήλ, ρωτώντας τι έκαναν οι ΗΠΑ για να προστατεύσουν τον Σαντάτ. Συζήτησε επίσης τις απειλές που αντιμετωπίζει, εξηγώντας γιατί οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει μια πραγματική πορεία προς ένα παλαιστινιακό κράτος - ειδικά τώρα που ο πόλεμος στη Γάζα έχει αυξήσει την αραβική οργή προς το Ισραήλ.

Αυτά και άλλα πολλά αποκαλύπτει ρεπορτάζ του Politico που κάνει λόγο για προχωρημένες συνομιλίες του Σαλμάν για την παραπάνω επιδίωξή του. Από το ίδιο ρεπορτάζ, αυτές οι  συζητήσεις περιγράφονται ως εξαιρετικά σοβαρές, καθώς  ο πρίγκιπας διάδοχος του θρόνου, που συχνά αναφέρεται ως MBS, φαίνεται να έχει την πρόθεση να συνάψει τη τεράστια αυτή συμφωνία με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ παρά τους κινδύνους που συνεπάγεται. Τη θεωρεί ζωτικής σημασίας για το μέλλον της χώρας του.

Τα γενικά περιγράμματα της εν πολλοίς μυστικής και ακόμη υπό διαμόρφωση συμφωνίας έχουν αναδειχθεί σε διάφορες εκθέσεις, οι οποίες αναφέρονται σε πολλαπλές δεσμεύσεις των ΗΠΑ προς τους Σαουδάραβες, συμπεριλαμβανομένων εγγυήσεων ασφαλείας μέσω μιας συνθήκης, βοήθειας σε ένα πολιτικό πυρηνικό πρόγραμμα και οικονομικών επενδύσεων σε τομείς όπως η τεχνολογία. Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές, σε αντάλλαγμα η Σαουδική Αραβία θα περιορίσει τις συναλλαγές της με την Κίνα. Επίσης, θα δημιουργήσει διπλωματικές και άλλες σχέσεις με το Ισραήλ - ένα τεράστιο όφελος για τους Ισραηλινούς, δεδομένης της σημασίας της Σαουδικής Αραβίας μεταξύ των μουσουλμανικών εθνών.

Οι πραγματικές απειλές εναντίον της ζωής του Σαλμάν και πώς τις κεφαλαιοποιεί ως πιέσεις προς πάσα κατεύθυνση 

Προς απογοήτευση του MBS, ωστόσο, η ισραηλινή κυβέρνηση δεν ήταν πρόθυμη να συμπεριλάβει στο σύμφωνο μια αξιόπιστη πορεία προς ένα παλαιστινιακό κράτος.

«Οι Σαουδάραβες νοιάζονται πολύ βαθιά γι’ αυτό, όλη η Μέση Ανατολή νοιάζεται βαθιά γι’ αυτό, και η θητεία μου ως φύλακας των ιερών τόπων του Ισλάμ δεν θα είναι ασφαλής αν δεν αντιμετωπίσω αυτό που είναι το πιο πιεστικό ζήτημα δικαιοσύνης στην περιοχή μας», λέγεται ότι δήλωσε ο Σαλμάν κατά τη διάρκεια των συνομιλιών που είχε με αμερικανούς αξιωματούχους.

Όπως επισημαίνει το δημοσίευμα του Politico σε όλο αυτό εντοπίζεται μία τραγική ειρωνεία, ενδεχομένως και δύο. Κατ’ αρχάς, ο Σαλμάν φοβάται για τη ζωή του κι όμως είναι ο άνθρωπος που έχει κατηγορηθεί ότι διέταξε τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι. Κατά δεύτερον, ο ίδιος ήταν που κατά το παρελθόν διαμήνυε ότι δεν ενδιαφερόταν για τους Παλαιστίνιους, βλέποντας τον αγώνα τους να επιβραδύνει την πρόοδο των Αράβων και τους ηγέτες τους ως ανίκανους. «...Γιατί η απειλή που αντιμετωπίζει τώρα είναι πιο σοβαρή από τις απειλές που αντιμετώπιζε εδώ και καιρό: Έχει προωθήσει δραματικές κοινωνικές αλλαγές στη Σαουδική Αραβία, παραγκωνίζοντας πολλούς συγγενείς του και συντηρητικούς ισλαμιστές κληρικούς που αναμφίβολα είναι έξαλλοι γι' αυτό. Όταν οι Παλαιστίνιοι μαχητές της Χαμάς επιτέθηκαν στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, πυροδοτώντας τον πόλεμο που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, πολλοί παρατηρητές φοβήθηκαν ότι η πορεία προς αυτή τη μεγάλη συμφωνία είχε πεθάνει», αναφέρει χαρακτηριστικά το δημοσίευμα του Politico και συνεχίζει: «Καθώς ο απολογισμός των νεκρών στη Γάζα αυξανόταν - περίπου 40.000 τώρα, συμπεριλαμβανομένων των αμάχων και των μαχητών - οι πολίτες των αραβικών χωρών εξαγριώνονταν ενάντια σε αυτό που θεωρούσαν ισραηλινές θηριωδίες. Ήταν το τελευταίο κύμα οργής από ανθρώπους σε όλη την περιοχή που ήδη περιφρονούσαν το Ισραήλ για την επί δεκαετίες κατοχή εδαφών που διεκδικούν οι Παλαιστίνιοι».

Παραδόξως, οι εμπλεκόμενοι κορυφαίοι παίκτες δεν εγκατέλειψαν τη συμφωνία - θεωρώντας την κρίσιμη για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα της περιοχής. Ωστόσο, ορισμένες από τις προσφορές που βρίσκονταν στο τραπέζι έπρεπε να αλλάξουν.

Πριν από τις 7 Οκτωβρίου, οι διαπραγματευτές είχαν φέρει τους Παλαιστίνιους ηγέτες για να δουν τι θα μπορούσε να συμπεριληφθεί για τον λαό τους στη συμφωνία. Σε εκείνο το σημείο, κάποιες μικρές παραχωρήσεις - συμφωνίες για μελλοντικές συνομιλίες ή κάτι τέτοιο - θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν τους Σαουδάραβες. Αλλά τώρα η απαίτηση είναι «μια σαφής, μη αναστρέψιμη πορεία» προς ένα παλαιστινιακό κράτος.

Η ισραηλινή απάντηση προς τον μπιν Σαλμάν

«Ο MBS είναι ένας απολυταρχικός ηγέτης που έχει πατάξει τις πολιτικές διαφωνίες, αλλά εξακολουθεί να νοιάζεται για την κοινή γνώμη. Το Παλαιστινιακό ζήτημα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο επειδή τον πλήττει με τους νεότερους Σαουδάραβες που κατά τα άλλα υποστηρίζουν τις κοινωνικές του μεταρρυθμίσεις και αποτελούν προπύργιο απέναντι στους θρησκευτικούς σκληροπυρηνικούς και τους βασιλείς που του αντιτίθενται», επισημαίνεται στο δημοσίευμα, ενώ παρατίθενται και τα λόγια αξιωματούχου της κυβέρνησης Μπάιντεν για τον Σαλμάν: «Απευθύνεται σε έναν πολύ νεανικό πληθυσμό που έχει από πολλές απόψεις ενεργοποιηθεί, γαλουχηθεί από την πρώτη μεγάλη σύγκρουση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων που πολλοί από αυτούς έχουν δει στη ζωή τους. Δεν χρειάζεται να είσαι μέσα στο κεφάλι του για να καταλάβεις ότι αυτό θα τον βαραίνει».

Αλλά ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει ορκιστεί να μην επιτρέψει ποτέ τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους, όπως και τα ακροδεξιά μέλη του κυβερνητικού του συνασπισμού. Μεγάλο μέρος της ισραηλινής κοινής γνώμης αντιτίθεται επίσης στην ιδέα αυτή μετά τη σφαγή 1.200 ανθρώπων από τη Χαμάς στο έδαφός τους στις 7 Οκτωβρίου.

Μέχρι στιγμής, υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι η εξωτερική πίεση θα αλλάξει τη γνώμη του Νετανιάχου - ούτε καν οι απαιτήσεις του προέδρου Τζο Μπάιντεν δεν έχουν πείσει τον Νετανιάχου να παρουσιάσει ένα σοβαρό σχέδιο για το πώς θα αντιμετωπίσει τη Γάζα μετά τον πόλεμο, πόσω μάλλον τους Παλαιστίνιους στο σύνολό τους.

«Αντιλαμβανόμαστε ότι οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ, της Σαουδικής Αραβίας και του Ισραήλ ενδιαφέρονται να επιδιώξουν μια συμφωνία που θα καλύπτει τόσο τα διμερή ζητήματα ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας όσο και την εξομάλυνση της σχέσης Ισραήλ-Σαουδικής Αραβίας. Ωστόσο, θα απαιτούνταν ορισμένες προϋποθέσεις για να υλοποιηθεί μια τέτοια συμφωνία, οι οποίες δεν ισχύουν επί του παρόντος όλες», ήταν το σχόλιο ισραηλινών αξιωματούχων στο συγκεκριμένο ρεπορτάζ.

Δεν είναι καθόλου σαφές, λοιπόν, αν η στρατηγική του MBS να τονίζει το ρίσκο που αναλαμβάνει θα πείσει τον Νετανιάχου ότι θα πρέπει και αυτός με τη σειρά του να πάρει ένα ρίσκο.

«Και αυτό θα ήταν ένα ρίσκο. Μια άλλη προσωπικότητα της Μέσης Ανατολής που δολοφονήθηκε επειδή επιδίωξε την ειρήνη ήταν ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Γιτζάκ Ράμπιν.Παρόλα αυτά, τόσο ο MBS όσο και οι ΗΠΑ ελπίζουν πιθανότατα ότι ο Νετανιάχου θα αναρωτηθεί τι είναι καλύτερο για τη χώρα του μακροπρόθεσμα, όχι μόνο στο τραυματικό τώρα», κλείνει το συγκεκριμένο δημοσίευμα – με μία μάλλον προκλητική σύγκριση ανάμεσα στον Γιτζάκ Ράμπιν και τον Σαλμάν.

Πηγή: Politico.com