Κοσμος

Τελετή Λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι: Μουσική, θέαμα και «σύγκρουση πολιτισμών»

Η παγκοσμιοποίηση της κουλτούρας είναι δεδομένη και δεν θα πρέπει να ενοχλεί

Γιάννης Στεφανίδης
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ολυμπιακοί Αγώνες 2024 - Παρίσι: Η Τελετή Λήξης και οι δύο διαστάσεις της

Γαλλικό chanson vs ποπ μουσικής

Η τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι άνοιξε με το “Sous le ciel de Paris”, που γράφηκε για το ομώνυμο φιλμ του 1951, προτού το κάνει επιτυχία η Édith Piaf, το 1954. Ανακρούστηκε η «Μασσαλιώτιδα», σε νέα ενορχήστρωση από τον Victor le Masne, τη στιγμή που ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron έκανε την είσοδό του στο Στάδιο, με την αύρα του Αστερίξ στο τέλος μιας ακόμα περιπέτειας. Ακολούθησε το “Emmenez-moi” του Charles Aznavour (1967) και ο γαλλικός κύκλος της Εισαγωγής έκλεισε με το χαρωπό “Les Champs-Élysées” του Joe Dassin (1969). Έντονη η γαλλική σφραγίδα, αλλά ως εδώ: Η σκυτάλη πέρασε στους anglo-saxons, με το (αναπόφευκτο) “We are the Champions” των Queen. Η επικράτηση του αγγλικού στίχου επιβεβαιώθηκε στο δεύτερο μέρος του μουσικού προγράμματος, που ακολούθησε τo θέαμα του κυρίως μέρους: Το γαλλικό συγκρότημα Phoenix έπαιξε επιτυχίες του με αγγλικό στίχο. Αλλά και η επιλογή της τραγουδίστριας Yseult να ερμηνεύσει στα αγγλικά το τραγούδι που ακολούθησε το σβήσιμο της φλόγας μάλλον δεν βοήθησε τους αμύητους να αντιληφθούν ότι το “My Way” του Sinatra αποτελεί διασκευή γαλλικού τραγουδιού, του “Comme d’habitude” του ειδώλου (στη Γαλλία) Claude François.

Υψηλή ραπτική vs ποπ κουλτούρας

Όπως ήταν το αναμενόμενο, η τελετή λήξης περιέλαβε πολλά σύμβολα γαλλικής φινέτσας (και απέφυγε να υπερβεί τα εσκαμμένα, όπως συνέβη με την τελετή έναρξης). Θαυμάσαμε τους κήπους του Κεραμεικού και το σκηνικό του Stade de France (χρειάστηκα αρκετά λεπτά για να αντιληφθώ ότι τα γωνιώδη σχήματα στην αρένα συμβόλιζαν τις πέντε ηπείρους, σε αντιστοιχία με τους πέντε ολυμπιακούς κύκλους). Συζητήσαμε τα haute couture σύνολα της Yseult (Dior) και του Léon Marchand (Louis Vuitton). Από την άποψη του θεάματος, πάντως, την τιμητική τους είχαν οι εναέριες επιδείξεις – ίσως εμπνευσμένες από τον από μηχανής θεό των αρχαιοελληνικών δραμάτων: Το αιωρούμενο πιάνο και ο ερμηνευτής του (Alain Roche) που έπαιξε κατακόρυφα κρεμασμένος τον «Ύμνο στον Απόλλωνα» του Gabriel Fauré· ο «χρυσός ταξιδευτής» (Arthur Cadre) που επίσης αψήφησε τη βαρύτητα για να βρεθεί στο επίκεντρο της χορογραφίας του Thomas Jolly, προτού καταλήξει μπροστά στην ακέφαλη Νίκη της Σαμοθράκης και στήσει μια ελληνική σημαία· και, βέβαια, ο «ουρανοκατέβατος» Ethan Hunt (κατά κόσμον Tom Cruise), που προσγειώθηκε στο κέντρο της αρένας για να παραλάβει τη σημαία των Ολυμπιακών Αγώνων με προορισμό το Λος Άντζελες και το 2028. Αμφιβάλλει κανείς ποιος από τους τρεις έκανε τα πλήθη να ριγήσουν;

Συμπέρασμα, ερασιτεχνικό και πρόχειρο: Η παγκοσμιοποίηση της κουλτούρας είναι δεδομένη και δεν θα πρέπει να ενοχλεί: Από την εποχή που τα αγάλματα των Φαραώ ενέπνεαν αρχαϊκούς κούρους ή τα ρωμαϊκά τόξα «παντρεύονταν» με τις ελληνικές γωνίες, μέχρι τη σημερινή συνύπαρξη της υψηλής αισθητικής (γαλλικής ή άλλης) με την ποπ κουλτούρα (κυρίως αγγλοαμερικανική), το σημαντικό είναι να δίνουν ευχαρίστηση στις αισθήσεις μας· comme d’habitude και our way.