Σαν σήμερα: Τι συνέβη στη μοιραία επιχείρηση εξερεύνησης του Βόρειου Πόλου με αερόστατο

Σαν σήμερα, 5 Αυγούστου 1930, ρίχνεται φως στην μοιραία επιχείρηση εξερεύνησης του Βόρειου Πόλου με αερόστατο που στοίχισε την ζωή σε τρεις εξερευνητές.

Πίσω στο 1897, ο αγώνας για την επίτευξη του γεωγραφικού Βόρειου Πόλου ήταν ακόμη μία ανοιχτή... μάχη. Αρκετοί εξερευνητές πριν από τον Andrée είχαν προσπαθήσει και αποτύχει να φέρουν εις πέρας την αποστολή αυτή, συμπεριλαμβανομένων των Peary, Franklin και Nansen. Ωστόσο, κανείς τους δεν είχε επιχειρήσει να φτάσει εκεί με αερόστατο. Ο Salomon August Andrée εμπνεύστηκε να δει αν θα μπορούσε να πετάξει πάνω από την κορυφή του κόσμου μετά από μια συζήτηση με τον συνάδελφό του εξερευνητή A. E. Nordenskiöd το 1894, ο οποίος σκεφτόταν να χρησιμοποιήσει ένα αερόστατο για να ανακαλύψει περισσότερα για την Ανταρκτική.

Ο Andrée, ένας ενθουσιώδης αεροναυπηγός, εξασφάλισε χρηματοδότηση και ανέθεσε στο εργαστήριο αερόστατων του Henri Lachambre στο Παρίσι να κατασκευάσει ένα αερόστατο αρκετά ισχυρό για μακρινές πτήσεις. Ακολούθως, στρατολόγησε δύο νεαρούς Σουηδούς συναδέλφους του για να τον συνοδεύσουν: τον φωτογράφο Nils Strindberg, για να δημιουργήσει ένα φωτογραφικό εναέριο αρχείο της Αρκτικής, και τον μηχανικό Knut Fraenkel, για να καταγράψει τις επιστημονικές παρατηρήσεις της αποστολής.

Οι Andrée, Strindberg και Fraenkel ξεκίνησαν με το αερόστατό τους από το νησί Danes στις 11 Ιουλίου 1897, μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια το καλοκαίρι του προηγούμενου έτους. Παρόλο που ο άνεμος ήταν θυελλώδης, δεν ήταν καθόλου ευνοϊκός. Το αερόστατο δυσκολεύτηκε από την αρχή και στην πορεία προέκυψαν πολλά προβλήματα. Εξήντα πέντε ώρες και 295 μίλια μετά την αναχώρηση, το αερόστατο προσγειώθηκε. Οι άνδρες είχαν τρία έλκηθρα και μια βάρκα μαζί με προμήθειες για αρκετές εβδομάδες. Κατασκήνωσαν εκεί για πάνω από δύο μήνες, σκοτώνοντας και τρώγοντας πολικές αρκούδες, φώκιες ή γλάρους όταν τελείωναν οι προμήθειές τους.

Πώς βρέθηκαν νεκροί οι τρεις άνδρες - Οι θεωρίες συνωμοσίας

Τον Σεπτέμβριο, είδαν στεριά για πρώτη φορά από τον Ιούλιο και αποφάσισαν να πάνε στο Λευκό Νησί για να χτίσουν έναν πιο γερό καταυλισμό για τον χειμώνα, με σκοπό να συνεχίσουν το ταξίδι τους την άνοιξη.

Κανείς δεν γνωρίζει πώς πέθαναν οι άνδρες, αλλά φαίνεται ότι πέθαναν μέσα σε λίγες ημέρες από την άφιξή τους στο νησί, καθώς, αν και είχαν συγκεντρώσει υλικά για να χτίσουν, αυτά δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ και τα έλκηθρα και η βάρκα δεν αποσυσκευάστηκαν ποτέ. Τα λείψανα των εξερευνητών ανακαλύφθηκαν τυχαία κατά τη διάρκεια μιας απόψυξης το 1930 και από το ημερολόγιο του Andrée που βρέθηκε στον καταυλισμό, διαπιστώθηκε ότι οι τρεις Σουηδοί εξερευνητές δεν πλησίασαν ποτέ περισσότερο από 475 μίλια από τον Βόρειο Πόλο. Τα λείψανά τους βρέθηκαν από το πλήρωμα ενός φαλαινοθηρικού πλοίου 33 χρόνια αργότερα ενώ τόσο το ημερολόγιο όσο και η φωτογραφική μηχανή μαζί με πέντε ρολά εκτεθειμένου φιλμ, βρέθηκαν κοντά στα σώματά τους.

Η τύχη της αποστολής τυλίχθηκε από μυστήριο και η εξαφάνισή τους αποτέλεσε μέρος της πολιτιστικής παράδοσης στη Σουηδία. Οι εξερευνητές αναζητήθηκαν ενεργά για μερικά χρόνια και παρέμειναν αντικείμενο μύθων και φημών, με συχνές αναφορές σε διεθνείς εφημερίδες για πιθανές θεωρίες. Ένα εκτεταμένο αρχείο με ρεπορτάζ αμερικανικών εφημερίδων από τα πρώτα χρόνια, 1896-99, με τίτλο «Το μυστήριο του Andree», δείχνει ένα πολύ πιο πλούσιο ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης για την αποστολή μετά την εξαφάνισή της απ' ό,τι πριν. Οι θεωρίες, βέβαια, ενισχύθηκαν από σειρά ευρημάτων που εντοπίζονταν κατά καιρούς όπως υπολείμματα από καλάθι αερόστατου, ή μεγάλες ποσότητες μεταξιού από το αερόστατο, ή από ιστορίες για ανθρώπους που έπεσαν από τον ουρανό, ή οράματα από μέντιουμ, τα οποία τυπικά θα εντόπιζαν το ναυαγισμένο αερόστατο μακριά από την Danskøya και το Svalbard.