Explainer: Θα κάνει πίσω ο Μαδούρο ή θα έχουμε επανάληψη του 2018 στην Βενεζουέλα;

Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξετάζουν το ενδεχόμενο επιβολής νέων κυρώσεων στη Βενεζουέλα μετά τις αμφισβητούμενες προεδρικές εκλογές της Κυριακής. Ο νυν πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο διεκδίκησε τη νίκη, αλλά οι ηγέτες της αντιπολίτευσης λένε ότι οι καταμετρήσεις δείχνουν ότι ο υποψήφιός τους Εντμούντο Γκονζάλες κέρδισε υπερδιπλάσιο αριθμό ψήφων.

Εάν οι κυβερνήσεις της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης επιδιώξουν να επιβάλουν νέα μέτρα κατά της κυβέρνησης του Μαδούρο, θα μπορούσαν ενδεχομένως να επαναφέρουν τη Βενεζουέλα στην απομόνωση, δήλωσαν αναλυτές.

Ποιες κυρώσεις υφίστανται;

Η Βενεζουέλα έχει υποστεί οικονομικές και πετρελαϊκές κυρώσεις από διάφορες χώρες από το 2017, λόγω κατηγοριών για διαφθορά, διακίνηση ναρκωτικών και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το πιο αυστηρό πακέτο έχει επιβληθεί από τις ΗΠΑ τα τελευταία πέντε χρόνια μετά την επανεκλογή του Μαδούρο το 2018.

Ο Μαδούρο αντιδρά στις κυρώσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν περισσότερα από 900 μέτρα, σύμφωνα με στοιχεία της κυβέρνησης της Βενεζουέλας. Τις έχει αποκαλέσει παράνομες και έχει απαιτήσει την απόσυρσή τους.

«Μας έκαναν να χάσουμε το 99% των εσόδων μας», δήλωσε ο Μαδούρο σε ομιλία του που μεταδόθηκε σε ραδιοφωνική εκπομπή την περασμένη εβδομάδα. «(Αλλά) κανένα σχολείο ή πανεπιστήμιο δεν έκλεισε, ούτε ένα κοινωνικό πρόγραμμα δεν ακυρώθηκε. Ανακαλύψαμε εκ νέου τους εαυτούς μας».

Ποιες μπορεί να επιβληθούν;

Οι επιλογές που εξετάζονται από τις ΗΠΑ περιλαμβάνουν μεμονωμένες κυρώσεις σε αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικών ταξιδιωτικών απαγορεύσεων για όσους συνδέονται με τις αμφισβητούμενες εκλογές, σύμφωνα με πηγές στην Ουάσινγκτον.

Αυτό θα μπορούσε αργότερα να κλιμακωθεί σε άλλους τύπους κυρώσεων, εάν κριθεί απαραίτητο, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για τον χρηματοπιστωτικό και τον ενεργειακό τομέα, είπαν.

Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν τη Δευτέρα ότι επί του παρόντος δεν εξετάζουν αλλαγές στην άδεια της Chevron ή σε άλλες επιμέρους άδειες. Η άδεια εξόρυξης της Chevron στην χώρα έχει γίνει ένας εμβληματικός μηχανισμός για την ανάκτηση του χρέους με την εξαγωγή αργού πετρελαίου από τη Βενεζουέλα.

Οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι συντονίζονται με τους περιφερειακούς συμμάχους για μια απάντηση και θα συνεργαστούν επίσης με διεθνείς εταίρους για τις πιθανές συνέπειες.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επίσης επιβάλει κυρώσεις στη Βενεζουέλα τα τελευταία χρόνια, και μαζί με τις ΗΠΑ, τη Βραζιλία και άλλες χώρες κάλεσε το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο της Βενεζουέλας να παράσχει άμεση πρόσβαση στα αποτελέσματα της ψηφοφορίας.

«Μέχρι να δημοσιοποιηθούν και να επαληθευτούν τα αρχεία της ψηφοφορίας, τα αποτελέσματα των εκλογών, όπως έχουν ήδη ανακοινωθεί, δεν μπορούν να αναγνωριστούν», ανέφερε.

Τι θα μπορούσε να σημαίνει για το πετρέλαιο;

Η παραγωγή αργού πετρελαίου της Βενεζουέλας ανήλθε κατά μέσο όρο σε 884.000 βαρέλια ημερησίως (bpd) το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, 15% πάνω από την ίδια περίοδο του 2023, αλλά πολύ κάτω από το μέγιστο των 3,2 εκατομμυρίων bpd το 1997, πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του εκλιπόντος προέδρου Ούγκο Τσάβες.

Περίπου τα δύο τρίτα της παραγωγικής ικανότητας αργού της Βενεζουέλας έχουν χαθεί την τελευταία δεκαετία λόγω της έλλειψης επενδύσεων, της φυγής εξειδικευμένων εργαζομένων, της κακοδιαχείρισης και της διαφθοράς στην κρατική εταιρεία PDVSA και, πιο πρόσφατα, των κυρώσεων.

Τα ίδια προβλήματα κράτησαν τη βιομηχανία φυσικού αερίου της Βενεζουέλας σοβαρά υπανάπτυκτη. Η παραγωγή φυσικού αερίου της χώρας -που σήμερα είναι η μισή από ό,τι ήταν το 2016- δεν επαρκεί για να καλύψει την εγχώρια ζήτηση, παρά το γεγονός ότι η Βενεζουέλα διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα στη Λατινική Αμερική.

Ακόμη και όταν οι πετρελαϊκές κυρώσεις αμβλύνθηκαν προσωρινά, η PDVSA συνέχισε να χρησιμοποιεί μεσάζοντες για την εξαγωγή του αργού της, οι οποίοι απαιτούσαν μεγάλες εκπτώσεις στις τιμές και οδήγησαν σε έναν σκοτεινό στόλο δεξαμενόπλοιων για να συγκαλύψουν τις παραδόσεις, προκαλώντας περισσότερες κυρώσεις.

Τι θα κάνουν οι σύμμαχοι του Μαδούρο;

Η Κίνα, ο κυριότερος προορισμός του πετρελαίου της Βενεζουέλας, δεν έχει σταματήσει ποτέ τις εισαγωγές ακόμη και εν μέσω κυρώσεων. Έχει ήδη αναγνωρίσει τον Μαδούρο ως νικητή των εκλογών και δήλωσε έτοιμη να εμπλουτίσει τη στρατηγική της εταιρική σχέση με τη χώρα-μέλος του ΟΠΕΚ.

Η Βενεζουέλα έχει επίσης βασιστεί στη Ρωσία και το Ιράν τα τελευταία χρόνια για να εξασφαλίσει χρηματοδότηση, εισαγόμενα καύσιμα για εγχώρια χρήση και εμπορική βοήθεια στην κατανομή των εξαγωγών.

Μια νέα συμμαχία με το Ιράν θεωρείται κρίσιμη από τους αναλυτές για να διατηρηθεί ο καθυστερημένος ενεργειακός τομέας της Βενεζουέλας στην επιφάνεια, αλλά αυτό θα μπορούσε να αφήσει εκτός εικόνας άλλους εταίρους που διαπραγματεύονταν επεκτάσεις έργων και νέες επιχειρήσεις με την PDVSA.

Μπορεί να επηρεαστεί η Ευρώπη και οι ΗΠΑ;

Παρόλο που η Chevron έχει αυξήσει τις παραδόσεις αργού πετρελαίου από τη Βενεζουέλα στις Ηνωμένες Πολιτείες από τις αρχές του 2023, οι περίπου 200.000 bpd βαρέος αργού που φτάνουν στις ΗΠΑ δεν θεωρούνται απαραίτητες για τα διυλιστήρια.

Μια διακοπή αυτής της ροής θα μπορούσε να επηρεάσει για λίγο τις τιμές ορισμένων τύπων αργού, αλλά τα διυλιστήρια δεν αναμένεται να αγωνιστούν μακροπρόθεσμα για να βρουν αντικαταστάτες. Στην Ευρώπη, μόλις μια χούφτα διυλιστήρια διαθέτουν εγκαταστάσεις ικανές να επεξεργαστούν τα βαρέα αργά πετρέλαια της Βενεζουέλας.