Η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν έχασε τη δίκη για τη διαφάνεια των συμβολαίων εμβολίων Covid-19

Την παραμονή της κρίσιμης ψηφοφορίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την επανεκλογή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην προεδρία της Κομισιόν, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι η Επιτροπή δεν επέτρεψε στους πολίτες επαρκή πρόσβαση για τις επίμαχες συμφωνίες της με φαρμακευτικές εταιρείες για την προμήθεια εμβολίων κατά της COVID-19 στην διάρκεια της πανδημίας. Το 2020 και το 2021, συνήφθησαν μεταξύ της Επιτροπής και φαρμακευτικών εταιρειών, συμβάσεις αγοράς εμβολίων κατά της Covid-19 και αποδεσμεύθηκαν περίπου 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ, προκειμένου να πραγματοποιηθεί μια οριστική παραγγελία (για λογαριασμό των 27 κρατών-μελών) η οποία αφορούσε πάνω από ένα δισεκατομμύριο δόσεις εμβολίου.

Μία από τις ομάδες από τις οποίες η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ζητούσε υποστήριξη είναι οι Πράσινοι, μέλη των οποίων έφεραν αυτή την υπόθεση του εμβολίου στο δικαστήριο. 

Κατέθεσαν αιτήματα πρόσβασης στις συμβάσεις εμβολίων και σε ορισμένα σχετικά έγγραφα για να κατανοήσουν τη συμφωνία μεταξύ της Επιτροπής και των κατασκευαστών εμβολίων Covid-19 το 2021.

Η Επιτροπή συμφώνησε να δώσει μόνο μερική πρόσβαση σε ορισμένες συμβάσεις, υποστηρίζοντας ότι ορισμένα τμήματα είχαν διαγραφεί για την προστασία των εμπορικών συμφερόντων ή για θέματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Στη συνέχεια, οι Πράσινοι ευρωβουλευτές προσέφυγαν στη δικαιοσύνη κατά της Επιτροπής για την άρνηση αυτή.

Κινδυνεύει η επανεκλογή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Προεδρία της Κομισιόν;

Την Τετάρτη το Γενικό Δικαστήριο έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή των ευρωβουλευτών και ακύρωσε την απόφαση της Επιτροπής να επεξεργαστεί τμήματα των συμβάσεων.

Το δικαστήριο τάχθηκε κατά της απόφασης της Επιτροπής να αποκρύψει διατάξεις σχετικά με την αποζημίωση, υποστηρίζοντας ότι η Επιτροπή δεν απέδειξε πώς οι ρήτρες αυτές θα υπονόμευαν τα εμπορικά συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιρειών.

Η Επιτροπή είχε επίσης αρνηθεί να αποκαλύψει τα προσωπικά στοιχεία των υπαλλήλων που διαπραγματεύτηκαν την αγορά των εμβολίων λόγω ανησυχιών για την προστασία της ιδιωτικής ζωής. Όμως το Δικαστήριο έκρινε ότι οι ευρωβουλευτές απέδειξαν το «δημόσιο συμφέρον» να εντοπιστεί η εν λόγω ομάδα, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν είχαν τυχόν σύγκρουση συμφερόντων.

Η Tilly Metz, μία από τις ευρωβουλεύτριες των Πρασίνων που κατέθεσαν την αγωγή, δήλωσε ότι η απόφαση είναι «σημαντική για το μέλλον», καθώς η Επιτροπή αναμένεται να πραγματοποιήσει περισσότερες κοινές προμήθειες - στην υγεία, αλλά ενδεχομένως και στην άμυνα.

«Είναι σημαντικό το γεγονός ότι το δικαστήριο επιβεβαίωσε τη σημασία της κατάλληλης αιτιολόγησης για την προστασία των εμπορικών συμφερόντων», ανέφερε σε δήλωσή της.

«Η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει τώρα να προσαρμόσει τον χειρισμό των αιτήσεων πρόσβασης σε έγγραφα ώστε να είναι σύμφωνη με τη σημερινή απόφαση», πρόσθεσε.

Η Επιτροπή επεσήμανε ότι το δικαστήριο συμφώνησε ότι ορισμένες ρήτρες των συμβάσεων καλύπτονται από την προστασία των εμπορικών συμφερόντων, κάνοντας μόνο εν μέρει δεκτή την αγωγή.

«Σε αυτές τις περιπτώσεις, η Επιτροπή έπρεπε να επιτύχει μια δύσκολη ισορροπία μεταξύ του δικαιώματος του κοινού, συμπεριλαμβανομένων των ευρωβουλευτών, στην πληροφόρηση, και των νομικών απαιτήσεων που απορρέουν από τις ίδιες τις συμβάσεις COVID-19, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αξιώσεις αποζημίωσης σε βάρος των χρημάτων των φορολογουμένων», ανέφερε η Επιτροπή σε ανακοίνωσή της.

Το εκτελεστικό όργανο δήλωσε ότι «θα μελετήσει προσεκτικά τις αποφάσεις του Δικαστηρίου και τις συνέπειές τους» και ότι «επιφυλάσσεται των νομικών του επιλογών».

Η Επιτροπή μπορεί να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης εντός δύο μηνών και δέκα ημερών από την έκδοση της απόφασης. Σημειώνεται ότι οι περισσότερες δόσεις εμβολίων αγοράστηκαν από την αμερικανογερμανική Pfizer/BioNTech. Τα εμβόλια άλλων πέντε φαρμακευτικών εταιρειών εγκρίθηκαν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (Moderna, AstraZeneca, Janssen, Novavax και Valneva)

Άλλες υποθέσεις σχετικά με τις συμβάσεις της Pfizer και την επικοινωνία μεταξύ της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του διευθύνοντος συμβούλου της Pfizer Άλμπερτ Μπούρλα εκκρεμούν επίσης σε διάφορες δικαιοδοσίες της ΕΕ.

Με πληροφορίες από Politico