Αμερικανικές εκλογές: Τι αλλάζει μετά την απόπειρα δολοφονίας του Ντόναλντ Τραμπ

Μετά την απόπειρα της δολοφονίας εναντίον του Ντόναλντ Τραμπ στην Πενσυλβάνια δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία πως ο πολιτικός χρόνος στις ΗΠΑ έχει αλλάξει. Από μόνο του το γεγονός πως ένας υποψήφιος για την προεδρία επέζησε μιας απόπειρας δολοφονίας για χιλιοστά θα αποτελούσε μια καθοριστική εξέλιξη σε οποιοδήποτε προεκλογικό πλαίσιο, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για τον πρώην Ρεπουμπλικάνο Πρόεδρο και τα χαρακτηριστικά τα οποία συγκεντρώνει η υποψηφιότητά του. Οι στιγμές στις ΗΠΑ είναι κυριολεκτικά πρωτόγνωρες, καθώς παρότι και άλλοι Πρόεδροι –και υποψήφιοι– έχουν πυροβοληθεί στο παρελθόν, ποτέ καμία απόπειρα δεν είχε τις προεκτάσεις που είχε εκείνη εναντίον του Τραμπ, πλην εκείνης του Τζον Κένεντι.

Στην πραγματικότητα, η απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ επιβεβαίωσε πως το μομέντουμ το οποίο έχει διαμορφωθεί στην κούρσα δε θα ανατραπεί εύκολα. Μπορεί ο Τραμπ να κράτησε τους τόνους χαμηλά μετά την ασφαλή του μετάβαση στο Νιου Τζέρσι, και ο Δημοκρατικός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, να καταδίκασε απόλυτα την απόπειρα και οποιαδήποτε έκφραση πολιτικής βίας, ωστόσο το μονέντουμ υπέρ του πρώην Ρεπουμπλικάνου Προέδρου αυξήθηκε κατακόρυφα.

Η άψογη διαχείριση της απόπειρας από τον Ντόναλντ Τραμπ

Ήδη πριν απειληθεί η ζωή του, ο πρώην Ρεπουμπλικάνος Πρόεδρος, και εν νέου υποψήφιος για την προεδρία, δεχόταν εισηγήσεις ώστε να υιοθετήσει ένα σαφώς περισσότερο μετριοπαθές προεκλογικό αφήγημα εναντίον του Τζο Μπάιντεν. Η έμμεση –αλλά σαφής– εμπλοκή του Τραμπ στα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου, η επιμονή του πως ο αντίπαλός του τον έκλεψε στις εκλογές του 2020, και οι δαιδαλώδεις νομικές διαδικασίες στις οποίες παραμένει κατηγορούμενος, ελλόχευαν τον κίνδυνο η υποψηφιότητά του να αποξενώσει ξανά το κρίσιμο τμήμα του αμερικανικού εκλογικού σώματος το οποίο μετακινείται μεταξύ των δύο κομμάτων. Ο Τραμπ φαίνεται πως εισάκουσε τις παραινέσεις των στελεχών του –ίσως και κόντρα στο ένστικτό του– καθώς στο debate εναντίον του Μπάιντεν εμφανίστηκε προσηλωμένος, εξαιρετικά ήρεμος για τα δικά του δεδομένα, ενώ προχώρησε σε ελάχιστες ρητορικές υπερβολές και εμπαιγμούς.

Η συγκεκριμένη προσέγγιση δεν έχει άλλο στόχο από το να βοηθήσει τον Τραμπ να εκμεταλλευτεί την τρανταχτή αδυναμία του Μπάιντεν να πείσει τους Αμερικανούς πως έχει ακόμα τη σωματική ικανότητα, αλλά και την πνευματική διαύγεια, ώστε να παραμείνει Πρόεδρος, παρουσιάζοντας εαυτόν ως έναν μεταλλαγμένο –αν όχι εμμέσως μετανιωμένο– υποψήφιο, ο οποίος δεν προσωποποιεί απλώς τη μόνη εναλλακτική απέναντι σε έναν ασθενικό Πρόεδρο, αλλά και μια ανανεωμένη προοπτική για τις ΗΠΑ.

Τις πρώτες ώρες μετά την απόπειρα εναντίον του, ο Τραμπ φαίνεται πως θα φιλτράρει το γεγονός ακριβώς μέσα στο παραπάνω πλαίσιο. Όπως ήδη δήλωσε στον αμερικανικό τύπο, η ομιλία την οποία αναμενόταν να εκφωνήσει στις 18/7 όταν και θα λάβει επισήμως το ρεπουμπλικανικό χρίσμα στην εθνική συνδιάσκεψη του κόμματός του θα αλλάξει ριζικά, καθώς ο ίδιος προσωπικά πιστεύει πως η απόπειρα εναντίον του δεν του αφήνει άλλη επιλογή από το να προσπαθήσει να ενώσει το αμερικανικό εκλογικό σώμα. Σημειώνεται πως, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, ο Τραμπ είχε σκοπό να προχωρήσει σε μια μακροσκελή επίθεση εναντίον του Μπάιντεν τόσο σε πολιτικό, όσο και σε προσωπικό επίπεδο, ωστόσο όπως δήλωσε ήδη αρκετές φορές μέσα σε λίγες ώρες, πλέον πιστεύει πως έχει την ευθύνη να προτάξει την «ενότητα» ώστε να συμβάλει στην αντιμετώπιση του τεράστιου διχασμού εντός της αμερικανικής κοινωνίας.

Προφανώς, πολύ δύσκολα μπορεί κανείς να συνδέσει το πρόσωπο του Τραμπ με τις έννοιες της ενότητας, της σύνεσης, της ψύχραιμης διαχείρισης απέναντι σε κάποια κρίση –πόσο μάλλον που εμπλέκεται προσωπικά– ωστόσο αν ο ίδιος όντως καταφέρει να κινηθεί στο πλαίσιο το οποίο έχει δημιουργήσει εδώ και μερικούς μήνες, τότε τα πολιτικά οφέλη που θα αποκομίσει θα είναι δυσθεώρητα. Θέτοντάς το απλούστερα, δε θα υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη πως ο Τραμπ κινείται –τόσο όσο χρειάζεται– προς το πολιτισμικό κέντρο από το να μετατρέψει την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του σε ένα ζήτημα που αφορά τις ΗΠΑ στο σύνολό τους, αντί για εκείνον και το εγώ του αποκλειστικά.

Το στιγμιότυπο του ενός τρισεκατομμυρίου δεν είναι άλλο από τη φωτογραφία του ματωμένου Τραμπ που υψώνει το χέρι του, φωνάζοντας «fight» προς τους οπαδούς του – με φόντο την αμερικανική σημαία

Προφανώς, το στιγμιότυπο του ενός τρισεκατομμυρίου δεν είναι άλλο από τη φωτογραφία του ματωμένου Τραμπ όπου υψώνει το χέρι του, φωνάζοντας «fight» προς τους οπαδούς του –με φόντο την αμερικανική σημαία– τη στιγμή που οι μυστικές υπηρεσίες προσπαθούν να τον προστατέψουν. Το συγκεκριμένο στιγμιότυπο είναι φτιαγμένο από τα πιο τρελά όνειρα των επικοινωνιολόγων της καμπάνιας του πρώην Ρεπουμπλικάνου Προέδρου, αλλά και από τους εφιάλτες εκείνης του Τζο Μπάιντεν· η συγκεκριμένη εικόνα δε θα μπορούσε να αποτυπώνει καλύτερα τη διαφορά της δυναμικής μεταξύ των δύο υποψηφίων, σε κάθε επίπεδο.

Η τεράστια χαμένη ευκαιρία του Τζο Μπάιντεν

Από την άλλη πλευρά, η επικοινωνιακή διαχείριση της απόπειρας δολοφονίας του Τραμπ δεν θα μπορούσε να είναι δυσκολότερη για τον Τζο Μπάιντεν. Προφανώς, ο Δημοκρατικός Πρόεδρος λειτούργησε όσο πιο θεσμικά μπορούσε, καταδικάζοντας απόλυτα, χωρίς τις παραμικρές περιστροφές, το γεγονός, και καλώντας τον μεγάλο του αντίπαλο προσωπικά ως απόδειξη πολιτικού πολιτισμού, αλλά και χαρακτήρα· δε θα γινόταν, άλλωστε, να κάνει αλλιώς, καθώς όπως και ο Τραμπ, έτσι και ο Μπάιντεν πρόταξε την αξία της υπεράσπισης της ενότητας αμέσως μετά την απόπειρα εναντίον του Ρεπουμπλικάνου υποψηφίου.

Ωστόσο, βλέποντας το ζήτημα με ψυχρούς πολιτικούς όρους, η –αντικειμενικά– άψογη, μέχρι τώρα, διαχείριση του συμβάντος από τον Τραμπ, ειδικά εφόσον αυτή επιβεβαιωθεί μέσω της ομιλίας του στην εθνική συνδιάσκεψη των Ρεπουμπλικάνων, αποτελεί τεράστιο πλήγμα για την καμπάνια του Μπάιντεν.

Θέτοντάς το απλά, ο Τραμπ αποτελεί –στα μάτια του εκλογικού σώματος– τον άτρωτο υποψήφιο που επιβιώνει μιας δολοφονικής επίθεσης, και αντί να επιτεθεί στους αντιπάλους του, όπως κάνουν ήδη εκατοντάδες χιλιάδες οπαδοί του, αλλάζει εντελώς τη ρητορική του ώστε να προσεγγίσει τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους, τη στιγμή που ο Μπάιντεν αγκομαχά ώστε να μην υποπίπτει από το ένα ντροπιαστικό εκφραστικό λάθος μετά το άλλο. Υπενθυμίζεται πως ο Τραμπ είναι μόλις τρία χρόνια νεότερος του Μπάιντεν· η εικόνα του από την Πενσυλβάνια, ωστόσο, δε θα μπορούσε να αναδείξει περισσότερο τις μεταξύ τους διαφορές σε επίπεδο ιδιοσυγκρασίας, πνευματικής διαύγειας, αλλά και ετοιμότητας να διαχειριστούν τη μεγαλύτερη δυνατή κρίση που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν: την απειλή της ζωής τους.

Αν ο Δημοκρατικός Πρόεδρος είχε δεχτεί να παραιτηθεί από την υποψηφιότητα για την προεδρία μετά το debate, τότε δε θα καλούταν να ανταποκριθεί σήμερα στα νέα δεδομένα τα οποία δημιούργησε η απόπειρα εναντίον του Τραμπ

Στην πραγματικότητα, ο Μπάιντεν έχασε μια μοναδική ευκαιρία ώστε να διαφυλάξει την υστεροφημία του, αλλά και να μην κινδυνέψει να ηττηθεί από τον Τραμπ. Αν ο Δημοκρατικός Πρόεδρος είχε δεχτεί να παραιτηθεί από την υποψηφιότητα για την προεδρία μετά το debate, τότε δε θα καλούταν να ανταποκριθεί σήμερα στα νέα δεδομένα τα οποία δημιούργησε η απόπειρα εναντίον του Τραμπ. Υπενθυμίζεται πως ήδη μετά το debate, η διαφορά του Τραμπ από τον Μπάιντεν άνοιξε στο 6%, ενώ σήμερα όλα δείχνουν πως το μομέντουμ του πρώην Ρεπουμπλικάνου Προέδρου όχι απλά δε θα ανακοπεί, αλλά θα αυξηθεί κατακόρυφα. \

Πλέον, ο Μπάιντεν και η καμπάνια του βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, καθώς όχι μόνο καλούνται να πείσουν το αμερικανικό εκλογικό σώμα πως ο Δημοκρατικός Πρόεδρος έχει την προσωπική ικανότητα να παραμείνει στο αξίωμα του για ακόμα τέσσερα χρόνια, αλλά και να αντιμετωπίσουν τον Τραμπ μετριάζοντας τις επιθέσεις εναντίον του –σε πολιτικό και προσωπικό επίπεδο– λόγω της απόπειρας εναντίον του. Μέχρι και την Κυριακή, ο Μπάιντεν μπορούσε να ελπίζει πως ένας κρίσιμος αριθμός μετριοπαθών ψηφοφόρων θα εξακολουθούσε να νιώθει απέχθεια για τον Τραμπ· η απόπειρα στην Πενσυλβάνια, και η εξαιρετική διαχείριση της από τον Ρεπουμπλικάνο υποψήφιο, στερούν από τον Μπάιντεν το μόνο –ίσως– μεγάλο πλεονέκτημά του: πως, ο ίδιος, δεν είναι ο διχαστικός και επικίνδυνος.

ΗΠΑ: Ένας νέος πολιτικός χρόνος· βαθύς πολιτικός διχασμός

Στο τέλος της ημέρας, το ζήτημα είναι ποιος από τους δύο θα αποτελέσει τον επόμενο Πρόεδρο των ΗΠΑ, και οτιδήποτε συμβεί μέχρι τον Νοέμβριο θα εντάσσεται σε αυτό το πλαίσιο. Το γεγονός πως η απόπειρα εναντίον του Τραμπ αλλάζει τον πολιτικό χρόνο είναι αδιαμφισβήτητο –ειδικά εφόσον ο ίδιος παραμείνει σταθερός στη μετριοπαθή του προσέγγιση–, όπως και ο βαθύς διχασμός της αμερικανικής κοινωνίας.

Οι πιθανότητες επιστροφής του Τραμπ στον Λευκό Οίκο έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, καθώς ο ίδιος έχει μετατραπεί πλέον από διωκόμενος σε ήρωα,

Θεωρητικά, οι πιθανότητες επιστροφής του Τραμπ στον Λευκό Οίκο έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, καθώς ο ίδιος έχει μετατραπεί πλέον από διωκόμενος σε ήρωα, κάτι που αρκεί ώστε να συσπειρώσει τουλάχιστον τους Ρεπουμπλικάνους ψηφοφόρους· απέναντι στον Μπάιντεν, αυτό και μόνο ίσως να φτάνει ώστε να εξασφαλίσει την προεδρία. Ωστόσο, ακόμα και αν το μομέντουμ του Τραμπ δεν είναι δυνατόν να ανατραπεί, η διαχείριση αυτής της πραγματικότητας και από τους δύο υποψηφίους θα είναι κρίσιμη για την επόμενη μέρα στις ΗΠΑ.

Οι εκλογές απέχουν τέσσερις μήνες, και η ευθύνη των δύο υποψηφίων δεν είναι άλλη από το να τιμήσουν τον λόγο τους, τουλάχιστον όπως τον προσάρμοσαν μετά την απόπειρα εναντίον του Τραμπ: να ανταγωνιστούν μεν μέχρι τέλους, χωρίς ωστόσο να διχάσουν ακόμα περισσότερο την ήδη επικίνδυνα διχασμένη αμερικανική κοινωνία.