Εμανουέλ Μακρόν: Από πανίσχυρος παγκόσμιος παίκτης αποδυναμωμένος ηγέτης

Η αναμενόμενη πολιτική αποτυχία του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στις κρίσιμες βουλευτικές εκλογές θα μπορούσε να παραλύσει τη χώρα, να τον αποδυναμώσει στο εξωτερικό και να επισκιάσει την κληρονομιά του, την ώρα που η Γαλλία ετοιμάζεται να βγει στο παγκόσμιο προσκήνιο ως οικοδεσπότης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού.

Όπως αναφέρει στην ανάλυσή του το Associated Press, o νεότερος πρόεδρος της Γαλλίας είναι γνωστός στη διεθνή σκηνή για τις ακούραστες διπλωματικές του προσπάθειες και τις φιλοευρωπαϊκές του πρωτοβουλίες. Τώρα, πολλοί αναρωτιούνται πώς ο Μακρόν θα καταφέρει να κρατήσει τα ηνία της χώρας με πιθανότατα καμία πλειοψηφία στο κοινοβούλιο και μια συγκρουσιακή κυβέρνηση. Με συνταγματική απαγόρευση να θέσει υποψηφιότητα για τρίτη συνεχόμενη θητεία το 2027, ο Μακρόν, 46 ετών, αντιμετωπίζει έναν αγώνα για να μην καταλήξει ένα «κουτσό άλογο».

Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου της Κυριακής, δεν αναμένεται να είναι καλά νέα για τον Μακρόν. Τα γαλλικά μέσα ενημέρωσης περιέγραψαν πρόσφατα μια ατμόσφαιρα «τέλους της βασιλείας» στο προεδρικό μέγαρο Ελιζέ. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η κεντρώα συμμαχία του Μακρόν οδεύει προς την ήττα στον δεύτερο γύρο της Κυριακής, αφού ήρθε τρίτη στον πρώτο γύρο.

«Φαίνεται ότι στην πρώτη ψηφοφορία οι Γάλλοι ήθελαν να τιμωρήσουν τον πρόεδρό τους», δήλωσε στο Associated Press ο πολιτικός αναλυτής Dominique Moïsi, με έδρα το Παρίσι.

Η διακυβέρνηση με αντίπαλο κόμμα θα αποδυναμώσει πιθανότατα τον Μακρόν

Εάν ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός και οι σύμμαχοί του κερδίσουν την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, θα θέσουν τον κεντρώο πρόεδρο στη δύσκολη θέση να πρέπει να συνεργαστεί με έναν αντιμεταναστευτικό, εθνικιστή πρωθυπουργό. Διαφορετικά, ο Μακρόν ίσως χρειαστεί να αναζητήσει τρόπο να σχηματίσει μια λειτουργική κυβέρνηση, ενδεχομένως προσφέροντας μια συμφωνία στους αριστερούς αντιπάλους του. Σε κάθε περίπτωση, δεν θα είναι πλέον σε θέση να εφαρμόσει τα δικά του σχέδια, τα οποία έχουν βασιστεί σε φιλοεπιχειρηματικές πολιτικές που αποσκοπούν στην τόνωση της γαλλικής οικονομίας.

Στο εξωτερικό, ο Μακρόν συνήθιζε να εμφανίζεται ως βασικός παγκόσμιος παίκτης, γνωστός για τον ασταμάτητο διπλωματικό του ακτιβισμό. Συμμετείχε σε μεγάλο βαθμό στα δυτικά βήματα που έγιναν για την υποστήριξη της Ουκρανίας μετά την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022. Στη Μέση Ανατολή, η Γαλλία πίεζε για διπλωματικές προσπάθειες με τους Άραβες εταίρους της. Νωρίτερα φέτος, ο Μακρόν περιέγραψε επίσης το όραμά του για την Ευρωπαϊκή Ένωση, προτρέποντας το μπλοκ των 27 κρατών να δημιουργήσει τη δική του ισχυρή άμυνα και να αναλάβει σημαντικές εμπορικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να ανταγωνιστεί την Κίνα και τις ΗΠΑ.

Το γαλλικό Σύνταγμα δίνει στον πρόεδρο ορισμένες εξουσίες σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, ευρωπαϊκών υποθέσεων και άμυνας. Αλλά η κατανομή της εξουσίας με έναν πρωθυπουργό από αντίπαλο κόμμα παραμένει ασαφής και χωρίς την υποστήριξη μιας κυβέρνησης, ο ρόλος του Μακρόν μπορεί να καταλήξει να είναι περιορισμένος.

Οι φιλοεπιχειρηματικές πολιτικές του Μακρόν εξακολουθούσαν να είναι αμφιλεγόμενες

Η θέση του προέδρου είναι το πρώτο αιρετό αξίωμα του Μακρόν. Στα 30 του χρόνια, ο Μακρόν εγκατέλειψε τη δουλειά του ως τραπεζίτης στη Rothschild για να γίνει οικονομικός σύμβουλος του σοσιαλιστή προέδρου Φρανσουά Ολάντ, εργαζόμενος για δύο χρόνια στο πλευρό του Ολάντ στο προεδρικό μέγαρο. Στη συνέχεια, ως υπουργός Οικονομίας στην κυβέρνηση Ολάντ από το 2014 έως το 2016, προώθησε μια δέσμη μέτρων, κυρίως επιτρέποντας σε περισσότερα καταστήματα να ανοίγουν τις Κυριακές και τα βράδια και ανοίγοντας ρυθμιζόμενους τομείς της οικονομίας.

Ο Μακρόν εξελέγη για πρώτη φορά πρόεδρος το 2017 μετά την αποχώρησή του από τους Σοσιαλιστές και ήταν τότε ένας επιτυχημένος 39χρονος πολιτικός πρωτάρης. Επιδίωξε να καταστήσει την αγορά εργασίας πιο ευέλικτη και πέρασε νέους κανόνες για να καταστήσει πιο δύσκολο για τους ανέργους να διεκδικήσουν επιδόματα. Η κυβέρνησή του μείωσε επίσης τους φόρους για τις επιχειρήσεις για να ενισχύσει τις προσλήψεις.

Σύντομα ξέσπασαν οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις των κίτρινων γιλέκων κατά της αντιλαμβανόμενης κοινωνικής αδικίας, με αποτέλεσμα ο Μακρόν να χαρακτηριστεί "πρόεδρος των πλουσίων". Εξακολουθεί να θεωρείται από πολλούς αλαζόνας και εκτός επαφής με τους απλούς ανθρώπους. Οι αντίπαλοι της αριστεράς τον κατηγόρησαν ότι κατέστρεψε την προστασία των εργαζομένων. Ο Μακρόν υποστήριξε ότι η ανεργία έχει μειωθεί από πάνω από 10% σε 7,5% τώρα και ότι η Γαλλία έχει καταταχθεί ως η πιο ελκυστική ευρωπαϊκή χώρα για ξένες επενδύσεις τα τελευταία χρόνια.

Ο Μακρόν επανεξελέγη το 2022, νικώντας για δεύτερη συνεχή φορά την ακροδεξιά αντίπαλό του Μαρίν Λεπέν στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Έχασε όμως την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία, παρόλο που η κεντρώα συμμαχία του κατέλαβε το μεγαλύτερο ποσοστό εδρών στην Εθνοσυνέλευση. Στη συνέχεια αγωνίστηκε να περάσει ένα αντιδημοφιλές σχέδιο για την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη, προκαλώντας μήνες μαζικών διαδηλώσεων που έβλαψαν την ηγεσία του. Οι ταραχές σάρωσαν εκατοντάδες πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά το 2023, μετά τον θανάσιμο πυροβολισμό ενός εφήβου από την αστυνομία.

Οι γαλλικές εκλογές μπορεί να αποδυναμώσουν το πολιτικό κέντρο 

Πολιτικά, ο κεντρώος ηγέτης ξεκίνησε το δικό του κόμμα με την υπόσχεση να τα πάει καλύτερα από την κυρίαρχη δεξιά και αριστερά. Αλλά και αυτό, επίσης, φαίνεται τώρα ως βέβαιο ότι θα αποτύχει. Το αίτημά του για πρόωρες εκλογές ώθησε στην πραγματικότητα δύο μεγάλες δυνάμεις: τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό και έναν ευρύ αριστερό συνασπισμό που περιλαμβάνει τους Σοσιαλιστές, τους Πράσινους και τη σκληρά αριστερή France Unbowed.

Το ίδιο το στρατόπεδο του Μακρόν αμφισβήτησε τις πολιτικές ικανότητες του προέδρου μετά την ανακοίνωση της αιφνιδιαστικής απόφασης για τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης τον περασμένο μήνα. Ο Bruno Le Maire, υπουργός Οικονομικών του επί επτά χρόνια, δήλωσε στο ραδιόφωνο France Inter ότι "αυτή η απόφαση δημιούργησε -στη χώρα μας, στον γαλλικό λαό, παντού- ανησυχία, ακατανόηση, μερικές φορές θυμό". Ο πρώην πρωθυπουργός του Μακρόν, Εντουάρ Φιλίπ, τον κατηγόρησε ότι «σκότωσε» την κεντρώα πλειοψηφία του.

Η τύχη του Μακρόν μπορεί να γίνει θέμα συζήτησης την επόμενη εβδομάδα στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, η οποία θα αποτελέσει την ευκαιρία για τη συνάντηση των παγκόσμιων ηγετών με τον νέο Βρετανό πρωθυπουργό Κίρ Στάρμερ.

«Το παράδοξο της σημερινής κατάστασης είναι ότι, ως αποτέλεσμα των δύο τελευταίων εκλογών στη Μεγάλη Βρετανία και στη Γαλλία, στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ θα υπάρχει περισσότερη Μεγάλη Βρετανία και λιγότερη Γαλλία», δήλωσε ο Moïsi. «Η ισχυρότερη προσωπικότητα θα είναι ο νέος πρωθυπουργός της Βρετανίας. Και το "κουτσό άλογο" θα είναι ο πρόεδρος της Γαλλίας».

Πηγή: Associated Press