Από τους «βορβορυγμούς» του Μπάιντεν, στη γαλλική κακοφωνία της παρακμής

Δύο από τις σημαντικότερες Δημοκρατίες της Δύσης αντιμετωπίζουν άμεσο κίνδυνο δομικής απορρύθμισης εντός των έξι επομένων μηνών. Και οι δύο αυτές χώρες χαρακτηρίζονται από συμπτώματα συστημικής αλλά και εξωσυστημικής παρακμής.

Με ένα λεξιλόγιο που δεν συνηθίζει η γαλλική Le Monde της Παρασκευής 28 Ιουνίου επισημαίνει πως κατά τη διάρκεια του πρώτου debate μεταξύ των Τζο Μπάιντεν και Ντόναλντ Τραμπ, ο σημερινός πρόεδρος και υποψήφιος για μία ακόμη θητεία μιλούσε με «βορβορυγμούς». Πρόκειται για ιατρικό αρχαιοελληνικό όρο ο οποίος παραπέμπει σε «γουργουρητά». Δεν είναι καθόλου μα καθόλου κολακευτικό μία εφημερίδα επιρροής να παρομοιάζει τον λόγο ενός προέδρου των ΗΠΑ με ένα συνεχές όσο και εξόχως ενοχλητικό θόρυβο εντέρων σε κατάσταση μετεωρισμού. Κι όμως η γαλλική εφημερίδα ανέφερε τα πράγματα με το όνομά τους, παραμερίζοντας καθωσπρεπισμούς. Την ίδια ώρα η New York Times μιλούσε για την κατάρρευση της εικόνας του υποψηφίου των Δημοκρατικών: «Ο Τζο Μπάιντεν με μία αδύναμη φωνή, χωρίς ειρμό στη σκέψη του και δίχως συνέχεια στην επιχειρηματολογία, έδειξε πως η φυσική και πνευματική του κατάσταση είναι προβληματική».

Οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές και το debate Μπάιντεν – Τραμπ

Από το βράδυ της Πέμπτης 27 Ιουνίου οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εισέλθει στη δίνη ενός πολιτικού κυκλώνα. Ο Τζο Μπάιντεν στα 81 του χρόνια έδειξε πως δύσκολα θα μπορούσε να φέρει εις πέρας την προεκλογική καμπάνια του ενώ προφανώς δεν πείθει τον μέσο ψηφοφόρο πως θα μπορούσε να καταφέρει με αξιώσεις να ανταπεξέλθει στα καθήκοντα μίας ακόμη θητείας σε περίοδο πολεμικών εμπλοκών αλλά και με τον κίνδυνο εκδήλωσης και νέων μετώπων αντιπαράθεσης στον Πλανήτη.

Όμως η πολιτική στις ΗΠΑ είναι ένα τάνγκο για δύο. Ο Ντόναλντ Τραμπ στα 78 του χρόνια, αν και επέδειξε μία δυσεξήγητη ευεξία σε αυτό το debate, δεν έπεισε ακόμη και μερίδα ψηφοφόρων του πως διαθέτει την δυνατότητα ορθολογικής προσέγγισης των διεθνών αλλά και των εθνικών ζητημάτων. Κινούμενος στα όρια της γνωστής χυδαιότητας που τον χαρακτηρίζει απέφυγε απλώς να καταφύγει σε ακραίες ύβρεις όπως το συνηθίζει στις δημόσιες ομιλίες του. Άλλαζε συνεχώς θεματολογία, πήδαγε από το ένα ζήτημα στο άλλο, δεν ολοκλήρωνε την σκέψη του. Ήταν φανερό πως ήταν δασκαλεμένος από τους επικοινωνιολόγους του να εξαντλήσει τον ήδη κουρασμένο και καταπτοημένο αντίπαλό του.

Οι εκλογές στη Γαλλία και η άνοδος της ακροδεξιάς

Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού μετά και από ένα δεύτερο debate μεταξύ των πολιτικών πρωταγωνιστών της εκλογικής αναμέτρησης στη Γαλλία, οι μεγάλοι παίκτες στην πολιτική πράσινη τσόχα έφθασαν λαχανιασμένοι στην γραμμή τερματισμού μίας αλλόκοτης εκλογικής καμπάνιας. Την Κυριακή, σε δύο εικοσιτετράωρα δηλαδή, οι γάλλοι πολίτες θα αποφασίσουν αν θα στείλουν το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν με καθαρή πλειοψηφία στη Βουλή ή εάν απλά θα αρκεστούν να προικίσουν την ηγέτη της γαλλικής ακροδεξιάς με την πρώτη θέση στο γαλλικό ημικύκλιο χωρίς όμως απόλυτη πλειοψηφία. Σε οποιαδήποτε περίπτωση ο κεντρώος Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος έχει ακόμη τρία χρόνια για να ολοκληρώσει την θητεία του, θα πρέπει να διασφαλίσει την συνταγματική συγκατοίκησή του με μία Εθνοσυνέλευση στην οποία δεν θα διαθέτει κάποια σημαντική πολιτική φίλια δύναμη. Θα είναι η πρώτη φορά που θα συμβεί κάτι τέτοιο στο μεταπολεμικό γαλλικό πολιτικό σύστημα. Είναι προφανές πως τίθεται ζήτημα συνταγματικής αλλαγής στη Γαλλία υπό το πρίσμα των εξελίξεων αλλά και των σημερινών απαιτήσεων μίας κοινωνίας η οποία δεν κινείται εντός των γνωστών  μεταπολεμικών πλαισίων. Η προεκλογική καμπάνια στη Γαλλία όπως και τα αποτελέσματα των πρόσφατων Ευρωεκλογών κατέδειξαν πως η γαλλική κοινωνία κινείται πλέον στα όρια μεταξύ του πολιτικού lifestyle και της συστηματικής άρνησης των μεσαίων στρωμάτων να συμπεριφερθούν θεσμικά. Το κίνημα των «Κίτρινων Γιλέκων», που ξεκίνησε από μία αντισυστημική στάση έναντι της οικονομικής και  κοινωνικής συρρίκνωσης των μεσαίων και μικρομεσαίων στρωμάτων, ιδιαίτερα στη γαλλική επαρχία, εξελίχθηκε μέσα σε μία πενταετία βαθμηδόν σε μία πλημμυρίδα οργής η οποία τροφοδότησε την ψηφοδόχο της άκρας δεξιάς. Είναι εντυπωσιακή η γεωγραφική εξάπλωση της ακροδεξιάς ψήφου επί του χάρτη της Γαλλίας. Εκτός από την περιοχή της πρωτεύουσας η οποία αρνείται με πείσμα να ψηφίσει την Μαρίν Λεπέν, στην υπόλοιπη Γαλλία παρατηρείται μία σχεδόν αρμονική διασπορά της ακροδεξιάς ψήφου. Αυτή η εικόνα απλώς πιστοποιεί πως η λεγόμενη κοινωνική οργή λόγω πτωχοποίησης των μεσαίων και μικρομεσαίων στρωμάτων καθώς και λόγω των επιπτώσεων από την πολυεπίπεδη αύξηση των ανισοτήτων είναι σχεδόν ισοδύναμα μοιρασμένη γεωγραφικά, με κάποιες εξαιρέσεις κάποιων παραδοσιακών αστικών κάστρων όπως το Στρασβούργο επί παραδείγματι. Το εκπαιδευτικό σύστημα καθώς και αυτό της δημόσιας υγείας είναι τα πρώτα θύματα αυτής της συστηματικής απαξίωσης των κοινωνικών δομών στη γαλλική περιφέρεια. Το αποτέλεσμα είναι ορατό και όχι μόνον εκλογικά. Ένα καθοριστικά σημαντικό τμήμα της γαλλικής κοινωνίας βιώνει μία συστηματική απαξίωση του επιπέδου ζωής του. Πρόκειται για ένα φαινόμενο γενικευμένης παρακμής που εκτονώνεται στην κάλπη ως ακροδεξιά ψήφος

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η ηγέτιδα δύναμη της δημοκρατικής δύσης. Η Γαλλία είναι βασικό εξάρτημα της ευρωπαϊκής ατμομηχανής, πυρηνική και στρατιωτική δύναμη αλλά και για τις δυτικές κοινωνίες βασική πολιτική και πολιτισμική αναφορά ως προς την θεσμική ταυτότητα και την πολιτική αφετηρία της δημοκρατικής παράδοσης της Γηραιάς Ηπείρου. Αυτό το δίπολο βιώνει εδώ και αρκετά χρόνια, δύο δεκαετίες επί της ουσίας, μία κοινή  αυτοαπαξιωτική πορεία με επίκεντρο την αδυναμία ανάδειξης ισχυρών πολιτικών φυσιογνωμιών αλλά και πολιτικών που θα επέτρεπαν μία δυναμική ανανέωση των μηχανισμών λειτουργίας, ανταπόδοσης και υγιούς αναπαραγωγής οικονομικών δομών και κοινωνικών υποδομών. Αυτή η κοινή πορεία προς την παρακμή οδηγεί αναπόφευκτα αυτές τις δύο κοινωνίες σε επιλογές κατ’ επίφαση αντισυστημικές αλλά στην πραγματικότητα απολύτως συστημικές αφού οι ακροδεξιές - αυταρχικές λύσεις αποτελούν πάγια εφεδρεία του κυρίαρχου συστήματος εξουσίας. Μία ματιά σε ανακοινώσεις των γαλλικών τραπεζών, του συνδικάτου των επιχειρηματικών ομίλων καθώς και επώνυμων οικονομικών παραγόντων στη Γαλλία και γενικότερα στην Κεντρική Ευρώπη θα έπειθε για του λόγου το αληθές. Μέχρι και την… «είδηση» πως μεγάλοι γαλλικοί όμιλοι σπεύδουν να δανειστούν προεκλογικά ώστε να είναι διασφαλισμένοι σε περίπτωση νίκης του Λαϊκού Μετώπου της ενωμένης αριστεράς φρόντισε να μεταδώσει το έγκριτο πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg. Είναι γνωστό τοις πάσι και μάλιστα εξ αρχής πως το Λαϊκό Μέτωπο δεν θα μπορούσε παρά μόνον δια μέσου μεταφυσικών μεθόδων να κυριαρχήσει στις βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία.

Είναι πλέον φανερό πως στις Ηνωμένες Πολιτείες οι εκλογές θα διεξαχθούν προκειμένου να εκλεγεί ο χειρότερος δυνατός πρόεδρος στην ιστορία της χώρας. Θα πρόκειται για την παραχώρηση της εξουσίας στην πλέον χυδαία μορφή λαϊκιστικού αυταρχισμού την οποία εκφράζει ο Ντόναλντ Τραμπ. Η Αμερική βιώνει ένα ανομολόγητο πλην όμως υπαρκτό εμφυλιακό κλίμα γενικευμένης αντιπαράθεσης.

Στην Γαλλία από την άλλη και από την Κυριακή που μας έρχεται μέχρι και το βράδυ του δεύτερου γύρου θα ριχτεί η ζαριά της θεσμοποίησης της ακροδεξιάς επιλογής ως συστημικής εκδοχής ενός οικονομικού και πολιτικού συστήματος που εδώ και δύο δεκαετίες παλεύει να αυτορυθμιστεί αλλά εις μάτην. Το νεοφιλελεύθερο μοντέλο έφθασε στα όρια εξουθένωσής του. Είναι υποχρεωμένο να παραδώσει την σκυτάλη στην αυταρχική εκδοχή της ακροδεξιάς προσέγγισης μέσω της επανάκαμψης σε εθνικιστικά, κρατικο-κεντρικά, αντι-νεοφιλελεύθερα μοντέλα οικονομικής πολιτικής και κυρίως ως προς την διαχείριση των κοινών. Διότι ως γνωστόν στην Οικονομία ισχύει το γνωστό δόγμα των Λομβαρδών ιδρυτών του Τραπεζικού Συστήματος: «πάλι με χρόνια και καιρούς πάλι δικά μας θα ‘ναι». Οι ανακοινώσεις - δεσμεύσεις των στελεχών της Μαρίν Λεπέν όσον αφορά στα μέτρα που θα ληφθούν από μία κυβέρνηση της Εθνικής Συσπείρωσης είναι ενδεικτικές: δραστική μείωση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα, το φυσικό αέριο, στα καύσιμα και σε προϊόντας πρώτης ανάγκης. Ποτέ και κανείς από το κόμμα της Μαρίν Λεπέν δεν κατάφερε να εξηγήσει πού θα βρεθούν τα λεφτά για να χρηματοδοτήσουν τέτοιες μειώσεις κρατικών εσόδων. Όλα αυτά όμως είναι απλές λεπτομέρειες για τους νέους ακροδεξιούς μνηστήρες της εξουσίας. Και στις δύο όχθες του Ατλαντικού. Άλλωστε όπως συνήθιζε να επαναλαμβάνει κουραστικά ο γνωστός Γερμανός μακαρίτης πια, ο οποίος λάτρεψε τον Ηράκλειτο, όταν πιστοποιηθεί αδυναμία του συστήματος  να παράξει κερδοφορία, τότε η λύση ανάγκης είναι ο πόλεμος.

*Βορβορυγμός: Θόρυβος γουργουρίσματος λόγω μετεωρισμού. Μεταφορικά ασυνάρτητοι ήχοι υπερηλικιωμένων με αδυναμία στην ομιλία