Ασάνζ: Πώς κατάφερε η Αυστραλία να τον φέρει πίσω

Αφού ο Τζούλιαν Ασάνζ αφέθηκε ελεύθερος από δικαστήριο στο απομακρυσμένο αμερικανικό έδαφος του Ειρηνικού, το Σάιπαν, την Τετάρτη, τερματίζοντας μια δικαστική μάχη 14 ετών, η δικηγόρος του ιδρυτή των WikiLeaks ευχαρίστησε αρχικά τον πρωθυπουργό της Αυστραλίας Άντονι Αλμπανέζε για την επίτευξη του αποτελέσματος.

Η Τζένιφερ Ρόμπινσον, η Αυστραλή δικηγόρος του Ασάνζ, δήλωσε ότι η διπλωματία και οι έντονες πιέσεις προς τις ανώτατες αρχές των ΗΠΑ έπαιξαν μεγάλο ρόλο στο να βγει ο Ασάνζ ελεύθερος, αφού πέρασε πέντε χρόνια σε βρετανική φυλακή υψίστης ασφαλείας και επτά χρόνια κρυμμένος στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο.

«Σε κάθε ευκαιρία, και όταν Αυστραλοί αξιωματούχοι έκαναν επαφές με τις ΗΠΑ, γνώριζαν ότι ενεργούσαν με την πλήρη εξουσιοδότηση του πρωθυπουργού», δήλωσε η Ρόμπινσον στους δημοσιογράφους έξω από την αίθουσα του δικαστηρίου στη Σαϊπάν.

Ο Αλμπανέζε υποστήριξε ότι η απελευθέρωση του Ασάνζ είναι μια νίκη για τη χώρα, η οποία αξιοποίησε τους δεσμούς με την Ουάσινγκτον και το Λονδίνο για την επίλυση της κατάστασης ενός Αυστραλού πολίτη.

Ο Ασάνζ, ο οποίος προσγειώθηκε στην Αυστραλία το βράδυ της Τετάρτης, αντιμετώπιζε μέγιστη ποινή φυλάκισης 175 ετών, αφού κατηγορήθηκε για 17 κατηγορίες για παραβίαση του νόμου περί κατασκοπείας των ΗΠΑ και μια κατηγορία που σχετίζεται με χάκινγκ. Στο πλαίσιο μιας συμφωνίας που αποκαλύφθηκε την Τρίτη, δήλωσε ένοχος σε μία μόνο κατηγορία για κατασκοπεία και αφέθηκε ελεύθερος.

Η συμφωνία απέκτησε δυναμική καθώς οι ΗΠΑ αντιμετώπιζαν αυξανόμενες προκλήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με τη νομιμότητα της έκδοσης του Ασάνζ, ενώ Αυστραλοί νομοθέτες και διπλωμάτες ανέβασαν τους τόνους στην Ουάσινγκτον και το Λονδίνο.

Αυστραλία: Η αλλαγή που έφερε πίσω τον Ασάνζ

Πριν από μια δεκαετία, επί συντηρητικής κυβέρνησης, δεν υπήρχε μεγάλη πολιτική βούληση στην Καμπέρα να υποστηρίχθει η υπόθεση του Ασάνζ. Αλλά τα πράγματα άλλαξαν το 2023, «όταν δεκάδες νομοθέτες από όλο το πολιτικό φάσμα συστρατεύτηκαν πίσω από την εκστρατεία για την επιστροφή του στην πατρίδα», δήλωσε ο πατέρας του, Τζον Σίπτον, στο Reuters.

Ο Αυστραλός συντηρητικός νομοθέτης Μπάρναμπι Τζόις, πρώην αναπληρωτής πρωθυπουργός, ήταν μεταξύ μιας διακομματικής ομάδας πολιτικών που ταξίδεψε στην Ουάσινγκτον τον Σεπτέμβριο για να πιέσει για την έκδοση ψηφίσματος. Ο Τζόις δήλωσε την Τετάρτη ότι το ταξίδι αυτό κατέστησε σαφές στο Καπιτώλιο ότι οι Αυστραλοί πολιτικοί ήθελαν «να τελειώνουμε με αυτό το πράγμα», επειδή αποσπούσε την προσοχή της συμμαχίας ασφαλείας της Αυστραλίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ένας κυβερνητικός αξιωματούχος που δεν θέλησε να κατονομαστεί δήλωσε ότι η πρώτη μεγάλη ευκαιρία για τον Ασάνζ ήρθε τον Ιανουάριο του 2021, όταν ο τότε σκιώδης Γενικός Εισαγγελέας Μαρκ Ντρέιφους εξέδωσε δήλωση με την οποία ζητούσε να τερματιστεί η υπόθεση εναντίον του Ασάνζ, αφού βρετανικό δικαστήριο έκρινε ότι θα ήταν άδικο να εκδοθεί στις ΗΠΑ. «Αυτή ήταν η πρώτη ένδειξη ότι ένα μεγάλο πολιτικό κόμμα στην Αυστραλία υποστήριζε τον αγώνα για την απελευθέρωση του Ασάνζ», δήλωσε ο αξιωματούχος.

ΗΠΑ: Τον περασμένο Ιούλιο θα ασκούσαν δίωξη στον Ασάνζ

Μόλις τον περασμένο Ιούλιο, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι εμφανίζονταν αποφασισμένοι να ασκήσουν δίωξη κατά του Ασάνζ. Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε εκείνο το μήνα ότι η Αυστραλία έπρεπε να κατανοήσει τις ανησυχίες των ΗΠΑ. Ωστόσο, ένα μήνα αργότερα, η πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Αυστραλία Καρολάιν Κένεντι δήλωσε ότι μια συμφωνία ήταν δυνατή.
Αφού η διακομματική αντιπροσωπεία Αυστραλών πολιτικών ταξίδεψε στην Ουάσιγκτον τον Σεπτέμβριο για να μιλήσει σε Ρεπουμπλικάνους και Δημοκρατικούς νομοθέτες για την υπόθεση Ασάνζ, η κυβέρνηση Μπάιντεν φάνηκε να μαλακώνει την αντίδρασή της.

Ο δικηγόρος του Ασάνζ στις ΗΠΑ, δήλωσε ότι οι τελικές συνομιλίες ήταν παρατεταμένες και είχαν λάβει χώρα σε διαλείμματα και ξεκινήματα επί αρκετούς μήνες. «Δεν ήμασταν κοντά σε κάποιου είδους λύση μέχρι πριν από μερικές εβδομάδες, όταν το Υπουργείο Δικαιοσύνης επανήλθε και υπήρξαν πολύ έντονες διαπραγματεύσεις», δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου στην Καμπέρα.
Είπε ότι ήταν σημαντικό η τελική συμφωνία να αποτελέσει το τέλος της υπόθεσης και ότι ο Ασάνζ δεν θα πήγαινε στις Ηνωμένες Πολιτείες με οποιαδήποτε μορφή και έτσι υπέβαλλε την απολογία του στο Σαιπάν. 

Η συμφωνία σηματοδοτεί το τέλος ενός νομικού έπους που ακολούθησε τη μαζική δημοσιοποίηση μυστικών εγγράφων των ΗΠΑ από το WikiLeaks το 2010 - μία από τις μεγαλύτερες παραβιάσεις της ασφάλειας στην ιστορία του αμερικανικού στρατού. Καθώς ο Ασάνζ μεταφέρθηκε από τη φυλακή Μπέλμαρς στο αεροδρόμιο Στάνστεντ του Λονδίνου μέσα στη νύχτα της Δευτέρας, η μυστικότητα ήταν τέτοια που δεν ειδοποιήθηκαν τα παιδιά του σε περίπτωση που διέρρεαν λεπτομέρειες για την απελευθέρωσή του, σύμφωνα με τη σύζυγό του.

Σε ένα παγκόσμιο κύμα υποστήριξης μετά την είδηση, μια εκστρατεία χρηματοδότησης από το πλήθος για τη συγκέντρωση των 520.000 δολαρίων που οφείλονται στην αυστραλιανή κυβέρνηση για τις πτήσεις είχε ήδη συγκεντρώσει σχεδόν 330.000 λίρες (418.000 δολάρια) μέχρι το βράδυ της Τετάρτης. «Χρειάστηκαν εκατομμύρια άνθρωποι. Χρειάστηκαν άνθρωποι που δούλευαν παρασκηνιακά, άνθρωποι που διαμαρτύρονταν στους δρόμους για μέρες και εβδομάδες και μήνες και χρόνια», δήλωσε η Στέλλα Ασάνζ.