Ποια είναι η Κλαούντια Σέινμπαουμ που αναλαμβάνει τα ηνία της «μάτσο» χώρας του Μεξικού

Η Κλαούντια Σέινμπαουμ απολάμβανε την προεδρική νίκη αργά την Κυριακή, ευχαριστώντας τους υποστηρικτές της που συγκεντρώθηκαν στην εμβληματική πλατεία Zocalo της πρωτεύουσας λίγο μετά τη 1 π.μ. για να χειροκροτήσουν την πρώτη γυναίκα πρόεδρο του Μεξικού.

Επί μήνες, η βραβευμένη με Νόμπελ φυσικός, που έγινε δήμαρχος της Πόλης του Μεξικού ήταν το ξεκάθαρο φαβορί στον αγώνα για τη διαδοχή του δημοφιλούς απερχόμενου προέδρου Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ -μέντορά της επί σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα.

Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα από την εκλογική αρχή INE έδειξαν ότι η Σέινμπαουμ προηγείται του κύριου αντιπάλου της στην αντιπολίτευση, του Ξοτσίτλ Γκάλβες, με ποσοστό περίπου 60% έναντι 28%.

«Είμαι συγκινημένη και αισθάνομαι ευγνωμοσύνη», δήλωσε η 61χρονη, η οποία θα γράψει επίσης ιστορία και ως η πρώτη πρόεδρος εβραϊκής καταγωγής που θα ηγηθεί της χώρας, που στη συντριπτική της πλειοψηφία είναι ρωμαιοκαθολική. «Και δεν θα σας απογοητεύσω», πρόσθεσε με ένα πλατύ χαμόγελο.

Ο θρίαμβός της επισφραγίζει μια εξέλιξη τεσσάρων δεκαετιών που οδήγησε την κόρη ακτιβιστών ακαδημαϊκών στην κορυφή της εξουσίας στην πολυπληθέστερη ισπανόφωνη χώρα του κόσμου, η οποία επί δεκαετίες ήταν γνωστή ως κοινωνικά συντηρητικό προπύργιο με «μάτσο» κουλτούρα.

«Χρειάστηκαν πάρα πολλά χρόνια για να φτάσουμε εδώ», δήλωσε ο Φρανσίσκο Λαμπατίστα, ένας βετεράνος Μεξικανός πολιτικός του άλλοτε κυρίαρχου Θεσμικού Επαναστατικού Κόμματος ή PRI, ο οποίος ήταν ο δεύτερος υποψήφιος για την προεδρία το 2000.

Ο Λαμπαστίντα δήλωσε ιδιαίτερα υπερήφανος που το Μεξικό πέτυχε αυτό το κατόρθωμα πριν από τον βόρειο γείτονά του, τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες δεν είχαν ποτέ γυναίκα πρόεδρο.

Σέινμπαουμ: Η πολιτικός που γράφει ιστορία εδώ και χρόνια

Πριν από έξι χρόνια, η Σέινμπαουμ έγραψε ιστορία ως η πρώτη εκλεγμένη γυναίκα δήμαρχος της Πόλης του Μεξικού. Μέχρι να παραιτηθεί πέρυσι για να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία, κέρδισε επαίνους για τη μείωση του ποσοστού ανθρωποκτονιών της μεγαλούπολης κατά το ήμισυ και την αύξηση των δαπανών για την ασφάλεια. Δεσμεύτηκε να επαναλάβει τη στρατηγική αυτή σε όλο το Μεξικό, όπου τα ισχυρά καρτέλ ναρκωτικών δρουν σχεδόν εκτός ελέγχου.

Το 1995, απέκτησε το διδακτορικό της στην ενεργειακή μηχανική από το Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού και στη συνέχεια ακολούθησε ακαδημαϊκή καριέρα, στο πλαίσιο της οποίας συμμετείχε στη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ, η οποία αργότερα μοιράστηκε το Νόμπελ Ειρήνης με τον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Αλ Γκορ.

Ξεκίνησε την πολιτική της καριέρα το 2000, όταν ο Λόπεζ Ομπραδόρ, ο νεοεκλεγείς τότε δήμαρχος της Πόλης του Μεξικού, της ανέθεσε το χαρτοφυλάκιο του περιβάλλοντος, με αποστολή τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, των αυτοκινητοδρόμων και των δημόσιων μεταφορών της ομιχλώδους πρωτεύουσας.

Η Σέινμπαουμ υπηρέτησε ως επικεφαλής εκπρόσωπος της πρώτης εκστρατείας του Λόπεζ Ομπραδόρ για την προεδρία το 2006, την οποία έχασε οριακά. Η ίδια, το 2015 εξελέγη για να διοικήσει τον μεγαλύτερο δήμο της Πόλης του Μεξικού, τον Τλαλπάν και έγινε δήμαρχος της πρωτεύουσας τρία χρόνια αργότερα, την ίδια χρονιά που η τρίτη υποψηφιότητα του μέντορά της για την προεδρία κατέληξε σε μια συντριπτική νίκη.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ενώ ο Λόπεζ Ομπραδόρ αρνούνταν να φορέσει μάσκα προσώπου, η Σέινμπαουμ προσέφερε δωρεάν εκτεταμένες εξετάσεις, απαίτησε μάσκες στις δημόσιες συγκοινωνίες και αγόρασε αναπνευστήρες για να μετατρέψει κρεβάτια νοσοκομείων σε μονάδες εντατικής θεραπείας.

Η αξιοπιστία της χτυπήθηκε το 2021, όταν κατέρρευσε η γραμμή 12 του μετρό της πόλης, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 26 άνθρωποι. Ανεξάρτητοι ερευνητές διαπίστωσαν ελαττώματα στην κατασκευή και ότι οι ελεγκτές είχαν προειδοποιήσει για πάνω από μια δεκαετία ότι δεν ήταν ασφαλής.

Τι «κληρονόμησε» από τον Ομπραδόρ

Η Σέινμπαουμ αντιμετωπίζει τώρα το καθήκον να χαράξει τη δική της πορεία, συμπεριλαμβανομένης της δύσκολης εξισορρόπησης της προώθησης των οικονομικών πολιτικών του αριστερού Λόπεζ Ομπραδόρ, ιδίως όσον αφορά τους φυσικούς πόρους, όπως το πετρέλαιο και τα ορυκτά, ενώ παράλληλα πρέπει να σημειώσει πρόοδο σε θέματα που θεωρούνται αδύνατα σημεία του, όπως το περιβάλλον και η εγκληματικότητα.

Η σημαιοφόρος του κυβερνώντος κόμματος MORENA θα αντιμετωπίσει επίσης ένα διογκούμενο δημοσιονομικό έλλειμμα, που αναμένεται να περιπλεξει τα δικά της σχέδια δαπανών.

Η Πάουλα Βάσκεζ, πολιτική αναλύτρια με έδρα την Πόλη του Μεξικού, εξέφρασε την εκτίμηση ότι η διοίκηση του στρατού της χώρας θα αποτελέσει μια πρώιμη δοκιμασία, καθώς ο Λόπες Ομπραδόρ έχει επεκτείνει σε μεγάλο βαθμό την αρμοδιότητα των ενόπλων δυνάμεων σε βασικές οικονομικές πολιτικές, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων συγκοινωνιακών και οικοδομικών έργων.

«Αν δούμε τι έκανε στην Πόλη του Μεξικού, νομίζω ότι διάλεξε τις μάχες της», δήλωσε η Βάσκεζ. «Δεν θα έρθει σε ανοιχτή ρήξη με τον Λόπεζ Ομπραδόρ σε κανένα θέμα, αλλά μάλλον θα χαράξει σταδιακά τη δική της πορεία σε θέματα που θεωρεί προτεραιότητες».

Το πώς θα αντιδράσει ο Λόπεζ Ομπραδόρ είναι ένα ανοιχτό ερώτημα. Παρά την επιμονή του ότι θα αποσυρθεί στο ράντσο του στον αγροτικό νότο όταν εγκαταλείψει την εξουσία, λίγοι πιστεύουν ότι πραγματικά θέλει -ή θα του επιτραπεί- να εγκαταλείψει την πολιτική.

«Είναι η πιο σημαντική προσωπικότητα της μεξικανικής πολιτικής αυτού του αιώνα μέχρι στιγμής», δήλωσε η Βάσκεζ. «Είναι αναπόφευκτο να παρεμβαίνει».

Με πληροφορίες από Reuters, Guardian