Ευρωεκλογές 2024 - Το ιταλικό πολιτικό τοπίο: για ποια κόμματα θα ψηφίσουν οι Ιταλοί την επόμενη εβδομάδα
Η Μαρίν Λεπέν πρότεινε στην Τζόρτζια Μελόνι να ενώσουν τις δυνάμεις τους στο ευρωκοινοβούλιο ξεπερνώντας τις διαφορές ανάμεσα στην ευρωπαϊκή ομάδα των Συντηρητικών-Μεταρριθμιστών και εκείνη της Ταυτότητας και Δημοκρατίας. Προς το παρόν, η Μελόνι δεν υπέκυψε στο φλερτ. Τη Μελόνι προσωπικά (και λιγότερο το κόμμα της «Αδελφοί της Ιταλίας») φλερτάρει και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν η οποία θα ήθελε να τη δει στον χώρο του Λαϊκού Κόμματος όπου ανήκουν οι περισσότεροι κεντροδεξιοί σχηματισμοί της ΕΕ.
Ο χάρτης των κομμάτων στην Ιταλία ήταν και παραμένει κατακερματισμένος: η πολυδιάσπαση οφείλεται περισσότερο στις προσωπικές τριβές και λιγότερο στις ιδεολογικές διαφορές. Αν και οι ευρωεκλογές δημιουργούν συσπειρώσεις, στην Ιταλία υπάρχουν τέσσερα χριστιανοδημοκρατικά κόμματα, τέσσερα σοσιαλδημοκρατικά, τουλάχιστον τέσσερα κεντρώα φιλελεύθερα, τρία αριστερά, τουλάχιστον τρία δεξιά —σύνολο 22 κόμματα, μεταξύ των οποίων οικολόγοι, ζωόφιλοι και εκπρόσωποι τοπικών μειονοτήτων. Παρ’ όλ’ αυτά, όπως είναι γνωστό, στις ιταλικές γενικές εκλογές του 2022, η Τζόρτζια Μελόνι αναδείχτηκε στην πρωθυπουργία με τις ψήφους τόσο των Αδελφών της Ιταλίας, όσο και της Λέγκας (του Ματέο Σαλβίνι) και της Forza Italia.
Οι ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου θα είναι ένα τεστ για την κυβέρνηση και γι’ αυτόν τον δεξιό συνασπισμό από όπου δεν λείπουν οι εσωτερικές διαφωνίες: οι Αδελφοί της Ιταλίας είναι μέλος των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), η Λέγκα είναι μέλος της ομάδας Ταυτότητα και Δημοκρατία, η Forza Italia είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (μαζί με τα περισσότερα ευρωπαϊκά κεντροδεξιά κόμματα). Ακριβώς επειδή όλοι αυτοί ανήκουν σε διαφορετικές ευρωπαϊκές συσπειρώσεις, η συνεργασία στις ευρωεκλογές είναι αδύνατη: εξάλλου, ιδιαίτερα ο επικεφαλής της Forza Italia, Antonio Tajani, δεν θέλει να συνδέσει το όνομά του με την ομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία στην οποία ανήκουν ευρωσκεπτικιστικά κόμματα όπως εκείνο της Μαρίν Λεπέν, το Alternative für Deutschland και το Freiheitliche Partei Österreichs. Η ίδια η Μελόνι, αν και επαινεί τη Λεπέν, κρατά αποστάσεις από τους Ολλανδούς και τους Φιλανδούς ακροδεξιούς οι οποίοι δεν κρύβουν τους δεσμούς τους με χούλιγκανς και συμμορίτες λευκής υπεροχής.
Μετά τη διάλυση του Τρίτου Πόλου, ενός εκλογικού συνασπισμού που σχηματίστηκε το 2022 μεταξύ της Azion (Az) και της Italia Viva (IV), φάνηκε ότι στις ευρωεκλογές θα υπάρχουν τρεις λίστες που θα ανήκουν στην ίδια ευρωπαϊκή ομάδα, τη Renew Europe (στην οποία ανήκει το κόμμα του Εμμανουέλ Μακρόν). Το πιο γελοίο του πράγματος ήταν ότι σε τέτοια περίπτωση καμία από τις τρεις λίστες δεν περνά το όριο, άρα δεν εκλέγεται κανείς ευρωβουλευτής. Και παρότι τον Μάιο του 2023, ο σημερινός Γάλλος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Stéphane Séjourné, πρόεδρος του Renew, απηύθυνε έκκληση στα δύο κόμματα να συσπειρωθούν για τις ευρωεκλογές ώστε να εκλεγούν «όσο το δυνατόν περισσότεροι ευρωβουλευτές από την ομάδα Renew Europe», ο Carlo Calenda (Az) και ο Mateo Renzi (Italia Viva) φαίνεται ότι δεν αντέχουν ο ένας τον άλλον. Τελικά, τα δυο κόμματα κατεβαίνουν χωριστά: o Renzi συνεργάζεται με ένα ακόμα φιλοευρωπαϊκό κόμμα που προέρχεται από τους Ριζοσπάστες (με επικεφαλής την Emma Bonino), καθώς και το φεντεραλιστικό κόμμα «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης». Εννοείται ότι στις εκλογές κατεβαίνει το Δημοκρατικό Κόμμα (με επικεφαλής την Elly Schein), αρκετά συγγενικό με το Italia Viva το οποίο ο Renzi ίδρυσε το 2019 όταν αποχώρησε από το PD. Μετά τις αλλεπάλληλες προσπάθειες για συγχώνευση ή συνεργασία, στις ευρωεκλογές συμμετέχουν 9 συνασπισμοί: οι Αδελφοί της Ιταλίας, το Κίνημα των 5 Αστέρων, η Λέγκα, η Forza Italia (με τίτλο «Εμείς οι μετριοπαθείς»), η Azione (με σύνθημα «Είμαστε Ευρωπαίοι»), η συμμαχία Αριστερά-Πράσινοι, η αριστερή πασιφιστική ένωση Pace Terra Dignità (Ειρήνη, Γη, Αξιοπρέπεια), η λίστα Libertà (δεκαεννέα γκρουπούσκουλα: αγρότες, ευρωσκεπτικιστές, τοπικιστές, συντεχνίες κτλ) και το «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης» όπου συμμετέχει το κόμμα Volt, τα υπολείμματα του Σοσιαλιστικού, οι Ριζοσπάστες —όλοι πανευρωπαϊκής ρητορικής.
Μεταξύ άλλων, προκάλεσε εντύπωση η υποψηφιότητα του Vittorio Sgarbi με τους Αδελφούς της Ιταλίας. Ο Sgarbi, 72 ετών σήμερα, έχει περάσει από όλα τα κόμματα —όλα!— και κατά καιρούς έχει ιδρύσει δικά του. Επιπροσθέτως, έχει θητεύσει ως δήμαρχος τριών διαφορετικών πόλεων, ευρωβουλευτής του Partito Liberale, και είναι προπάντων γνωστός ως τηλεοπτική περσόνα με ευρεία τηλεθέαση εξαιτίας των καβγάδων και των βωμολοχιών. Αν συμπεριφέρεται έτσι και στις Βρυξέλλες, θα εκτυλιχθούν σκηνές απείρου κάλλους. Επίσης, στην Ιταλία συζητήθηκε πολύ το ότι η ίδια η Μελόνι θέτει υποψηφιότητα στις επόμενες εκλογές, αν και σύμφωνα με το άρθρο 122 του Συντάγματος, το αξίωμα του Πρωθυπουργού είναι ασυμβίβαστο με αυτό του ευρωβουλευτή, επομένως η Μελόνι θα πρέπει να παραιτηθεί αμέσως από τη θέση του ευρωβουλευτή. Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι ήταν ο μόνος εν ενεργεία Ιταλός Πρωθυπουργός που έθεσε υποψηφιότητα για τις ευρωεκλογές (το 1994, το 2004 και το 2009) και φυσικά παραιτήθηκε από ευρωβουλευτής μετά τις εκλογές λόγω ασυμβατότητας με το αξίωμα του πρωθυπουργού.
Η ιταλική κεντροαριστερά και αριστερά, χαρακτηρίζοντας την κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι, ακροδεξιά ή «φασιστική» —κυρίως επειδή η Μελόνι αρνείται πεισματικά να χαρακτηρίσει τον Μουσολίνι πολιτικό εγκληματία— διχάζει ακόμα περισσότερο τους Ιταλούς. Αντιθέτως, η πρωτοβουλία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για μετατόπισή της στην ευρωπαϊκή ακροδεξιά είναι έξυπνη και συμφιλιωτική. Τέλος, αν η Μελόνι αποφασίσει τελικά να συμβαδίσει με τη Λεπέν, είτε στις ευρωεκλογές (είναι πολύ αργά γι’ αυτό), είτε μετά τις ευρωεκλογές, θα κάνει μια μεγάλη διχαστική γκάφα και θα δείξει την πιο σκοτεινή πλευρά της.
