Κοσμος

Σαν σήμερα: Η ποδοσφαιρική τραγωδία του Χέιζελ

39 χρόνια από το «ματωμένο» τελικό ανάμεσα σε Λίβερπουλ και Γιουβέντους

A.V. Team
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Σαν σήμερα 29 Μαΐου: Η ποδοσφαιρική τραγωδία του Χέιζελ - 39 χρόνια από τον «ματωμένο» τελικό ανάμεσα σε Λίβερπουλ και Γιουβέντους

Ήταν μία ημέρα σαν σήμερα, στις 29 Μαΐου 1985, όταν «γράφτηκε» μία από τις πιο μαύρες σελίδες στην ιστορία του ποδοσφαίρου, αλλά και του αθλητισμού γενικότερα. Η δεκαετία του 1980 ήταν «σκοτεινές μέρες» για το χώρο του ποδοσφαίρου μετά την τραγωδία του Χίλσμπορο και του Μπράντφορντ. Σε αυτές προστίθεται και η τραγωδία στο στάδιο του Χέιζελ στις Βρυξέλλες που είχε ως αποτέλεσμα 39 θανάτους και περίπου 600 τραυματισμούς. Η νέα τραγωδία την 29 Μαΐου 1985 στο στάδιο Χέιζελ  έμελλε να αλλάξει τον ρου του Βρετανικού ποδοσφαίρου και να γράψει με «μαύρα γράμματα» ακόμη μια σελίδα στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο.

Πανικός στο στάδιο του Χέιζελ από τα επεισόδια που ξέσπασαν στον τελικό Λίβερπουλ-Γιουβέντους © EPA

Σαν σήμερα η τραγωδία του Χείζελ

Όλοι ήταν έτοιμοι για έναν σπουδαίο τελικό του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου, απέναντι σε δύο ποδοσφαιρικά «μεγαθήρια». Από ήταν η αγγλική Λίβερπουλ, η πρωταθλήτρια Αγγλίας και κάτοχος του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου, και από την άλλη η ιταλική Γιουβέντους, η πρωταθλήτρια Ιταλίας και κάτοχος του Κυπέλλου Κυπελλούχων UEFA. Δύο ομάδες με πληθώρα αστέρων στις αποστολές τους που θα τίθενται αντιμέτωπες για ακόμη ένα ευρωπαϊκό τρόπαιο για το πλούσιο παλμαρέ τους. Οι τηλεθεατές σε όλη την Ευρώπη συντονίστηκαν για έναν πολυαναμενόμενο αγώνα, αλλά αυτό που είδαν αντ' αυτού ήταν μια αργά εξελισσόμενη τραγωδία.

Όλοι οι δρόμοι οδηγούσαν στο στάδιο Χέιζελ στις Βρυξέλλες

Όλοι αδημονούσαν για το σπουδαίο τελικό. Τα εισιτήρια διατέθηκαν στις δύο ομάδες φιλάθλων και θα τις χώριζε ένα ουδέτερο τμήμα. Οι αξιωματούχοι και των δύο συλλόγων είχαν προειδοποιήσει ότι πολλοί, κυρίως Βέλγοι, στο ουδέτερο τμήμα ήταν πιθανό να πουλήσουν τα εισιτήριά τους σε φανατικούς οπαδούς, μιας και μεταξύ των δύο συλλόγων υπήρχε ιστορικό βίας, κυρίως μετά τον τελικό του 1984 ανάμεσα στη Λίβερπουλ και τη Ρόμα. Οι οπαδοί της Ρόμα, η αστυνομία και οι τοπικοί ξενοδόχοι είχαν στραφεί εναντίον των οπαδών της Λίβερπουλ, οι οποίοι αναγκάστηκαν να αναζητήσουν καταφύγιο στη βρετανική πρεσβεία.

Το χρονικό της τραγωδίας

Το ουδέτερο τμήμα «τομέας Ζ» του Χέιζελ γέμισε γρήγορα με Ιταλούς κυρίως οπαδούς και το μόνο που τους χώριζε από το τμήμα της Λίβερπουλ ήταν ένας εύθραυστος φράχτης. Άρχισαν οι χλευασμοί και στη συνέχεια άρχισαν να πετάγονται αντικείμενα. Ο φράχτης έσπασε και οι οπαδοί της Λίβερπουλ προχώρησαν προς την ιταλική μεριά. Ξέσπασε πανικός, καθώς οι οπαδοί της Γιουβέντους και άλλοι στο ουδέτερο τμήμα προσπάθησαν να υποχωρήσουν, αλλά βρήκαν τον δρόμο τους αποκλεισμένο από έναν τσιμεντένιο τοίχο. Όσοι βρίσκονταν κοντά στον τοίχο συνεθλίβησαν από την πίεση χιλιάδων ανθρώπων.

Φίλαθλοι στο Χέιζελ τρομοκρατημένοι από τα επεισόδια © EPA

Ο τοίχος τελικά κατέρρευσε, ενώ κάποιοι κατάφεραν να σκαρφαλώσουν με ασφάλεια. Πολλοί άλλοι, ωστόσο, έχασαν τη ζωή τους ή τραυματίστηκαν σοβαρά. Το οξύμωρο είναι πως ο αγώνας διεξήχθη κανονικά. Οι ποδοσφαιριστές ενημερώθηκαν για τα επεισόδια, όχι όμως και για τους θανάτους, με τον τελικό να ξεκινά με δυο ώρες καθυστέρηση με την ιταλική ομάδα να επικρατεί με 1-0.

Ο οπαδός της Λίβερπουλ δήλωσε ότι το Χέιζελ ήταν «μια μαύρη μέρα» για την πόλη.

Μνημείο εις μνήμη των θυμάτων της τραγωδίας του Χέιζελ © EPA

«Είχαμε την καλύτερη ποδοσφαιρική ομάδα στον κόσμο και αυτό ήταν μια μαχαιριά στην καρδιά για την πόλη. Ήταν μια μαύρη, μαύρη μέρα».

Ποιος είχε την ευθύνη για την τραγωδία στο Χέιζελ;

Η ευθύνη για την τραγωδία αποδόθηκε εν μέρει στο ίδιο το στάδιο , το οποίο ήταν ηλικίας άνω των 50 ετών. Είχε αποτύχει στις επιθεωρήσεις και η απειλή του κλεισίματος σήμαινε ότι ελάχιστα χρήματα δαπανήθηκαν για τη συντήρησή του. Ένας άλλος παράγοντας που συνέβαλε ήταν η απόφαση της τοπικής αστυνομίας να βάλει τους ανεξέλεγκτους οπαδούς στο γήπεδο νωρίτερα, αντί να τους συλλάβει.

Ο τραγικός απολογισμός, ήταν 39 νεκροί και πλέον των 600 τραυματίες. Από τους νεκρούς, 32 ήταν Ιταλοί, τέσσερις Βέλγοι, δύο Γάλλοι και ένας Βορειοϊρλανδός.

39 νεκροί και πάνω από 600 οι τραυματίες στο γήπεδο του Χέιζελ στον τελικό Λίβερπουλ-Γιουβέντους © EPA

Το στάδιο Χέιζελ, στη συνέχεια, ανακατασκευάστηκε, καθώς έγιναν έργα για την μέγιστη δυνατή ασφάλεια, ενώ άλλαξε και η ονομασία του και πλέον λέγεται «King Baudouin Stadium».

Πώς η τραγωδία στο Χέιζελ ανάγκασε τη Θάτσερ να «καθαρίσει» το βρετανικό ποδόσφαιρο

Η τότε πρωθυπουργός της Αγγλίας, Μάργκαρετ Θάτσερ, σε συνεννόηση με την UEFA, επειδή οι υπαίτιοι της τραγωδίας ήταν οι οπαδοί της αγγλικής ομάδας, αποφάσισαν τον αποκλεισμό όλων των αγγλικών ομάδων για πέντε χρόνια από όλες τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, με εξαίρεση τη Λίβερπουλ, η οποία αποκλείστηκε για έξι χρόνια. Σε λιγότερο από ένα χρόνο η κυβέρνηση Θάτσερ κατάφερε να ξεριζώσει τον χουλιγκανισμό, χωρίς να υπολογίζει το πολιτικό κόστος. Η Σιδηρά Κυρία, παρόλο που πιστεύεται πως οριακά αντιπαθούσε το ποδόσφαιρο, άλλαξε το κλίμα στα βρετανικά γήπεδα. «Πλέον δεν υπάρχουν κάγκελα, οι οπαδοί δεν μπαίνουν στον αγωνιστικό χώρο, χειροκροτούν, ούτε καν φτύνουν».