Αντιδράσεις και αποστάσεις από το ΥΠΕΞ της Βόρειας Μακεδονίας για τη στάση της Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα

Πληθαίνουν οι αντιδράσεις για τη στάση της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, η οποία κατά τη διάρκεια της ορκωμοσίας της αναφέρθηκε σε «Μακεδονία», ενώ αυτοαποκαλείται πρόεδρος της «Μακεδονίας» και σε απάντησή της σε ανάρτηση στο Χ. 

Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα: Αντιδράσεις για τη στάση της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας

Το Υπουργείο Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας, σε σημερινή του ανακοίνωση παίρνει «αποστάσεις» και «επιβεβαιώνει τη σταθερή αποφασιστικότητα της χώρας για την απερίφραστη τήρηση των Συνταγματικών διατάξεων καθώς και όλων των διεθνώς αναλαμβανόμενων υποχρεώσεων όπως η πλήρης τήρηση της Συμφωνίας Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης μεταξύ της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελλάδας, γνωστή ως Συμφωνία των Πρεσπών».

Στην ανακοίνωση του, το υπουργείο Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας σημειώνεται ακόμη ότι τα τελευταία επτά χρόνια, οι δύο γειτονικές χώρες ανέπτυξαν πολιτικό διάλογο εξαιρετικά υψηλού επιπέδου πολιτικού, που είχε ως αποτέλεσμα την πολλαπλάσια αύξηση της οικονομικής συνεργασίας και τη δημιουργία θετικών σχέσεων μεταξύ των λαών των δύο χωρών. Τα οφέλη αυτά, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση είχαν ως αποτέλεσμα την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και την αναβάθμιση της Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης σε Στρατηγικό Διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Επισημαίνουμε την ανάγκη προσοχής από την πλευρά όλων των πολιτικών παραγόντων, ιδιαίτερα των εκλεγμένων κρατικών αξιωματούχων. Η διατήρηση της ευρωατλαντικής πορείας της χώρας αντιπροσωπεύει θεμελιώδες στρατηγικό συμφέρον και εγγυητή της μακροπρόθεσμης ασφάλειας και σταθερότητας της χώρας» καταλήγει η ανακοίνωση.

Ζήτημα εγκυρότητας της ορκωμοσίας της Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα

Ο υπουργός Δικαιοσύνης της Βόρειας Μακεδονίας, Κρέναλ Λόγκαρ (προέρχεται από ένα μικρό αλβανικό κόμμα που συμμετέχει στην απερχόμενη κυβέρνηση της χώρας) αναφέρθηκε στην ορκωμοσία της νέας προέδρου της χώρας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, που παρά το γεγονός ότι στο επίσημο κείμενο του όρκου που της υπαγορεύθηκε η χώρα αναφερόταν «Βόρεια Μακεδονία», η Σιλιάνοφσκα επέλεξε να αποκαλέσει τη χώρα της «Μακεδονία».

Ο Λόγκαρ με μία ανάρτησή του στο Facebook ανέφερε ότι η συγκεκριμένη δήλωση, θέτει ζήτημα εγκυρότητας της ίδιας της ορκωμοσίας της νέας προέδρου και ζητά επανάληψη της διαδικασίας. Στην ανάρτησή του ο υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «η μη τήρηση του συνταγματικού ονόματος του κράτους καθιστά τον όρκο της Σιλιάνοφσκα άκυρο». Επισήμανε ότι είτε θα πρέπει να ακολουθήσει η επανάληψη της ορκωμοσίας είτε ο Γιόβαν Μιτρέσκι, πρόεδρος της απερχόμενης Βουλής να αναλάβει καθήκοντα προέδρου της χώρας.

Η αντίδραση της Γερμανίας για τη Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα

Η Βόρεια Μακεδονία δεσμεύεται κατά το Διεθνές Δίκαιο από τη «Συμφωνία των Πρεσπών», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, απαντώντας σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ σχετικά με τη χρήση από τη νεοεκλεγείσα Πρόεδρο της χώρας Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα-Ντάβκοβα του όρου «Μακεδονία» κατά την ορκωμοσία της. Ο εκπρόσωπος τόνισε επίσης, ότι «είναι σημαντικό η Βόρεια Μακεδονία να συνεχίσει την πορεία της προς την ΕΕ και να εφαρμόσει τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις».

«Εδώ τα πράγματα είναι πολύ ξεκάθαρα: Ισχύει μία συμφωνία του Διεθνούς Δικαίου, η λεγόμενη "Συμφωνία των Πρεσπών", με την Ελλάδα και από αυτήν δεσμεύεται η Βόρεια Μακεδονία κατά το Διεθνές Δίκαιο», δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Κρίστιαν Βάγκνερ, ενώ κληθείς να σχολιάσει εάν θα μπορούσαν να υπάρξουν συνέπειες στην ενταξιακή διαδικασία της Βόρειας Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, περιορίστηκε να δηλώσει ότι δεν επιθυμεί να τοποθετηθεί για «πιθανόν υποθετικά» ζητήματα. Υπογράμμισε ωστόσο ότι «είναι προφανές ότι τα Δυτικά Βαλκάνια πρέπει να γίνουν μέρος της ΕΕ» και ότι «εμείς ως ομοσπονδιακή κυβέρνηση είμαστε πολύ κινητικοί (σε αυτό), διότι δεν μπορούμε να ανεχτούμε γκρίζες ζώνες στην Ευρώπη και, εάν αφήσουμε αυτές τις γκρίζες ζώνες, αυτές θα καλυφθούν από άλλους». Υπό αυτή την έννοια, πρόσθεσε ο κ. Βάγκνερ, «στηρίζουμε αυτή την πολιτική στα Βαλκάνια και δεν θα ήθελα να αρχίσω τις εικασίες για το πώς μπορεί αυτή να εξελιχθεί για μεμονωμένα κράτη στα Βαλκάνια».

Αναφερόμενος στις πρόσφατες εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία, ο εκπρόσωπος δήλωσε ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει ενημερωθεί σχετικώς και «επιθυμεί να συνεχίσει να συνεργάζεται με την κυβέρνηση στα Σκόπια, η οποία δεν έχει ακόμη σχηματιστεί». «Θα είναι σημαντικό η Βόρεια Μακεδονία να συνεχίσει την πορεία της προς την ΕΕ και να εφαρμόσει τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις. Σε αυτό η Βόρεια Μακεδονία μπορεί να συνεχίσει να βασίζεται στην υποστήριξη της Γερμανίας», κατέληξε ο κ. Βάγκνερ.

Την ίδια ώρα, το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία, το DUI του Αλί Αχμέτι εκτίμησε πως η νέα πρόεδρος της χώρας Σιλιάνοφσκα κατά τη σημερινή της ορκωμοσία παραβίασε το Σύνταγμα και δημιούργησε κρίση στις σχέσεις της Βόρειας Μακεδονίας.

«Λυπούμαστε για την ομιλία της Σιλιάνοφσκα-Ντάβκοβα. Με την πρώτη της κιόλας φράση παραβίασε το Σύνταγμα, μην αναφέροντας τη λέξη Δημοκρατία, ούτε την ονομασία Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, με όλες τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει κάτι τέτοιο... Με την πρώτη της φράση προκάλεσε ήδη κρίση μεταξύ της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελλάδας» δήλωσε ο 'Αρμπερ Αντέμι, βουλευτής του DUI.

Σκληρή απάντηση Μητσοτάκη στη Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με ανάρτησή του στο Facebook, δίνει την απάντησή του στη νέα πρόεδρο της Βόρειας Μακεδονίας, μετά το περιστατικό στην ορκωμοσία της. 

«Η προκλητική επιλογή της νέας Προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας να παραβεί το επίσημο κείμενο του όρκου της και να αποκαλέσει τη χώρα της με διαφορετικό όνομα αποτελεί πρωτοβουλία παράνομη και ανεπίτρεπτη. Πράξη, η οποία παραβιάζει τη Συμφωνία των Πρεσπών και το ίδιο το Σύνταγμα του κράτους της. Ναρκοθετώντας, όμως, και το μέλλον του, όπως ήδη δήλωσαν η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ», αναφέρει αρχικά σε ανάρτησή του στο Facebook ο Κυριάκος Μητσοτάκης και προσθέτει: 

«Είναι γνωστό ότι, ως αντιπολίτευση, η Νέα Δημοκρατία καταψήφισε τη Συμφωνία του 2019. Προειδοποιώντας, μάλιστα, τότε, για τα προβλήματα που θα δημιουργούσαν οι αστοχίες της. Ως κυβέρνηση, ωστόσο, σεβαστήκαμε την ελληνική υπογραφή σε μία διεθνή συνθήκη, δεσμευτική για τη χώρα. Δυστυχώς, η πρόσφατη εξέλιξη δικαιώνει τη σταθερά επιφυλακτική θέση μας. Η Ελλάδα απορρίπτει χειρισμούς όπως αυτούς με τους οποίους εγκαινιάζει τη θητεία της η κυρία Σιλιάνοφσκα. Την καλεί να επανέλθει στα νόμιμα καθήκοντά της και στις συμπεριφορές που απορρέουν από τον ρόλο της. Δηλώνουμε κατηγορηματικά ότι δεν θα δεχτούμε παρόμοια ολισθήματα. Και επαναλαμβάνουμε ότι κάθε πρόοδος στις διμερείς σχέσεις, όπως και κάθε βήμα των Σκοπίων προς την Ευρώπη εξαρτώνται από την ειλικρινή τήρηση των συμφωνηθέντων. Από τη σωστή χρήση της συνταγματικής ονομασίας της γειτονικής χώρας. Και, ασφαλώς, από την αποφυγή προκλήσεων». 

Η απάντηση του ΥΠΕΞ στη Βόρεια Μακεδονία: Κατάφωρη παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών

Την αντίδραση της Αθήνας προκάλεσε η ορκωμοσία της προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, η οποία σε ειδική συνεδρίαση της Βουλής αποκάλεσε τη χώρα της «Μακεδονία».

Σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο Εξωτερικών τονίζει ότι η πράξη αυτή παραβιάζει κατάφωρα τη Συμφωνία των Πρεσπών αλλά και το Σύνταγμα της γείτονος χώρας, το οποίο έχει εναρμονιστεί με τις διεθνείς της υποχρεώσεις. Παράλληλα, το ελληνικό ΥΠΕΞ δηλώνει κατηγορηματικά ότι η περαιτέρω πρόοδος στις διμερείς σχέσεις της με τη Βόρεια Μακεδονία καθώς και η ευρωπαϊκή πορεία της τελευταίας εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ

Κατά τη σημερινή ορκωμοσία της στη Βουλή, και παρά το γεγονός ότι στο επίσημο κείμενο του όρκου που της υπαγορεύθηκε η χώρα αναφερόταν ως «Βόρεια Μακεδονία», η νέα Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, κυρία Σιλιάνοφσκα-Ντάβκοβα, επέλεξε να αποκαλέσει τη χώρα της «Μακεδονία».

Η πράξη αυτή παραβιάζει κατάφωρα τη Συμφωνία των Πρεσπών αλλά και το Σύνταγμα της γείτονος χώρας, το οποίο έχει εναρμονιστεί με τις διεθνείς της υποχρεώσεις. Η ελληνική κυβέρνηση, παρά τις αντιρρήσεις που είχε εκφράσει ως αντιπολίτευση κατά την κύρωση της συμφωνίας, τη σεβάστηκε ως επικυρωθείσα διεθνή συνθήκη που υπερέχει κάθε άλλης διάταξης νόμου.

Η Ελλάδα, στο πλαίσιο αυτό, δηλώνει κατηγορηματικά ότι η περαιτέρω πρόοδος στις διμερείς σχέσεις της με τη Βόρεια Μακεδονία καθώς και η ευρωπαϊκή πορεία της τελευταίας εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών και κυρίως από τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας της χώρας.

Φον ντερ Λάιεν για Βόρεια Μακεδονία: Σεβαστείτε τη Συμφωνία των Πρεσπών

«Για να συνεχίσει η Βόρεια Μακεδονία την επιτυχή πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ, είναι υψίστης σημασίας να συνεχίσει η χώρα την πορεία των μεταρρυθμίσεων και τον πλήρη σεβασμό των δεσμευτικών συμφωνιών της, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών», έγραψε στον προσωπικό της λογαριασμό στο Χ.

For North Macedonia to continue its successful path on EU accession it is paramount that the country continues on the path of reforms and full respect for its binding agreements, including the Prespa Agreement.

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) May 12, 2024