Explainer: Γιατί δε σχετίζεται η σπορά των νεφών με τον κατακλυσμό στο Ντουμπάι

Σοβαρές πλημμύρες πλημμύρισαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αυτή την εβδομάδα, καθώς μια καταιγίδα έριξε τη μεγαλύτερη ποσότητα βροχοπτώσεων που έχει δει η χώρα εδώ και περισσότερα από 75 χρόνια, δήλωσε η κυβέρνηση.

Ένα ρεκόρ βροχόπτωσης 254 χιλιοστών έπεσε στο Αλ Άιν, μια πόλη που συνορεύει με το Ομάν – περισσότερα από όσα βλέπει η χώρα κατά μέσο όρο σε ένα χρόνο. Οι αυτοκινητόδρομοι μετατράπηκαν σε ποτάμια καθώς οδηγοί εγκατέλειψαν κολλημένα οχήματα, σπίτια και επιχειρήσεις έχουν υποστεί ζημιές και οι πτήσεις σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα αεροδρόμια του κόσμου έχουν διακοπεί σημαντικά. Είκοσι άνθρωποι φέρεται να έχουν σκοτωθεί και η ανάκαμψη αναμένεται να είναι αργή: σε ένα μέρος γνωστό για το ξηρό κλίμα της ερήμου και τις υψηλές θερμοκρασίες όπου η βροχή είναι σπάνια.

Όπως διαβάζουμε στο Guardian, αν και τα ακραία καιρικά φαινόμενα ακολουθούν τα μοντέλα για τα οποία οι επιστήμονες του κλίματος έχουν προειδοποιήσει εδώ και καιρό, παραμένουν ερωτηματικά σχετικά με το κατά πόσον η σπορά των νεφών - μια τεχνική «χειραγώγησης» του καιρού - θα μπορούσε να ευθύνεται για τις πρωτοφανείς καταιγίδες.

Δεν είναι μόνο στα ΗΑΕ. Καθώς οι καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις έπληξαν την Καλιφόρνια τα τελευταία δύο χρόνια, οι διαδικτυακές κοινότητες ήταν γεμάτες εικασίες σχετικά με το εάν το πρόγραμμα της πολιτείας για τη δημιουργία νέφους ήταν η αιτία.Εμπειρογνώμονες και αξιωματούχοι, εν τω μεταξύ, έχουν επανειλημμένα αρνηθεί το ενδεχόμενο. Εδώ είναι τι πρέπει να γνωρίζετε.

Τι είναι η σπορά των νεφών;

Για να μιλήσουμε για τη σπορά σύννεφων, πρέπει πρώτα να μιλήσουμε για τα ίδια τα σύννεφα. Αποτελούμενα από μικροσκοπικούς κρυστάλλους πάγου ή σταγονίδια νερού, τα σύννεφα σχηματίζονται όταν οι υδρατμοί ψύχονται στην ατμόσφαιρα. Η κατακρήμνιση ή το νερό που πέφτει στην επιφάνεια ως βροχή ή χιόνι, συμβαίνει όταν αυτά τα σταγονίδια συμπυκνώνονται και συνδυάζονται με σωματίδια σκόνης αλατιού ή καπνού. Αυτή η σύνδεση δημιουργεί μια σταγόνα ή μια νιφάδα χιονιού (που αποτελείται από εκατομμύρια από αυτά τα σταγονίδια) που μπορεί να πέσει από ένα σύννεφο.

Η σπορά των νεφών είναι μια στρατηγική τροποποίησης του καιρού που εφαρμόζεται εδώ και δεκαετίες και προσθέτει αυτούς τους παράγοντες σύνδεσης στην ατμόσφαιρα, σε μια προσπάθεια να πέσουν περισσότερες βροχοπτώσεις. Χρησιμοποιείται από χώρες σε όλο τον κόσμο, συνήθως σε περιοχές που αντιμετωπίζουν προβλήματα ξηρασίας. Η διαδικασία μπορεί να γίνει από το έδαφος, με γεννήτριες ή με αεροπλάνα.

Οι μετεωρολόγοι παρακολουθούν στενά τα σύννεφα πριν από τη σπορά τους, τόσο για να παράγουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα όσο και για να προγραμματίσουν σωστά τις βροχές όταν αυτές χρειάζονται περισσότερο.

Το Desert Research Institute (DRI), ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα στη Νεβάδα, χρησιμοποιεί ιωδιούχο άργυρο, μια ένωση που οι επιστήμονές τους λένε ότι υπάρχει φυσικά στο περιβάλλον και δεν είναι επιβλαβής, η οποία καίγεται ή ρίχνεται με αεροσκάφη για να φτάσει στα σύννεφα.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία ξεκίνησαν το πρόγραμμα σποράς σύννεφων τη δεκαετία του 1990, χρησιμοποιούν ένα κιλό συστατικών αλατούχου υλικού, ανέφερε το CNBC, το οποίο καίγεται και ρίχνεται στα σύννεφα από ειδικά εξοπλισμένα αεροσκάφη. "Τα εξειδικευμένα αεροσκάφη μας χρησιμοποιούν μόνο φυσικά άλατα και όχι επιβλαβείς χημικές ουσίες", δήλωσε το Εθνικό Κέντρο Μετεωρολογίας (NCM) των ΗΑΕ στο CNBC τον Μάρτιο.

Η σπορά των νεφών προκάλεσε την έντονη βροχόπτωση;

Εν ολίγοις, οι επιστήμονες λένε όχι.

Σε δήλωση που εξέδωσε σε πολλά ειδησεογραφικά πρακτορεία, το NCM, το οποίο επιβλέπει τις επιχειρήσεις σποράς σύννεφων στα ΗΑΕ, δήλωσε ότι δεν υπήρχαν τέτοιες επιχειρήσεις σποράς σύννεφων πριν ή κατά τη διάρκεια της καταιγίδας.

Ο Omar Al Yazeedi, αναπληρωτής γενικός διευθυντής του NCM, δήλωσε: "Δεν συμμετείχαμε σε καμία επιχείρηση σποράς κατά τη διάρκεια αυτού του συγκεκριμένου καιρικού φαινομένου. Η ουσία της σποράς σύννεφων έγκειται στη στόχευση των σύννεφων σε ένα προηγούμενο στάδιο, πριν από τη βροχόπτωση. Η εμπλοκή σε δραστηριότητες σποράς κατά τη διάρκεια ενός σεναρίου έντονης καταιγίδας θα αποδεικνυόταν μάταιη".

Οι ειδικοί, εν τω μεταξύ, έχουν καταρρίψει τη θεωρία της σποράς των νεφών. Ο Maarten Ambaum, καθηγητής ατμοσφαιρικής φυσικής και δυναμικής στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ, δήλωσε ότι "η σπορά σύννεφων, σίγουρα στα Εμιράτα, χρησιμοποιείται για σύννεφα που κανονικά δεν παράγουν βροχή. Κανονικά δεν θα μπορούσε να αναπτυχθεί μια πολύ σοβαρή καταιγίδα από αυτό".

Και πρόσθεσε: "Στις δεκαετίες του '50 και του '60, οι άνθρωποι εξακολουθούσαν να σκέφτονται τη χρήση της σποράς νεφών για να παράγουν αυτά τα μεγάλα καιρικά φαινόμενα ή να αλλάξουν αυτά τα μεγάλα καιρικά φαινόμενα.Αυτό έχει αναγνωριστεί εδώ και καιρό ότι δεν αποτελεί ρεαλιστική πιθανότητα".

Η Friederike Otto, ανώτερη λέκτορας στην κλιματική επιστήμη στο Imperial College του Λονδίνου, δήλωσε στο Reuters ότι οι βροχοπτώσεις γίνονται πολύ πιο έντονες σε όλο τον κόσμο καθώς το κλίμα θερμαίνεται, επειδή μια θερμότερη ατμόσφαιρα μπορεί να συγκρατήσει περισσότερη υγρασία. Ήταν παραπλανητικό να μιλάμε για σπορά νεφών ως αιτία των ισχυρών βροχοπτώσεων, είπε.

"Η σπορά νεφών δεν μπορεί να δημιουργήσει σύννεφα από το τίποτα. Ενθαρρύνει το νερό που βρίσκεται ήδη στον ουρανό να συμπυκνώνεται ταχύτερα και να ρίχνει νερό σε ορισμένα σημεία.Επομένως, πρώτα χρειάζεται υγρασία.Χωρίς αυτήν, δεν θα υπήρχαν σύννεφα", δήλωσε η ίδια.

Η αίσθηση σκεπτικισμού από ορισμένους σχετικά με την πραγματική αιτία της καταστροφής αναδεικνύει μια απογοητευτική δυαδικότητα: η προθυμία του κοινού να κατηγορήσει την αλλοίωση του καιρού ευθυγραμμίζεται άμεσα με την απροθυμία να αποδεχτεί ότι άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες συμβάλλουν ενεργά στην κλιματική κρίση και τελικά σε ακραία φαινόμενα όπως αυτό.

"Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τις πιθανές αιτίες των ακραίων βροχοπτώσεων που έσπασαν το ρεκόρ αυτή την εβδομάδα στο Ντουμπάι και σε τμήματα της Αραβικής Χερσονήσου. Έπαιξε ρόλο η σπορά των νεφών;Κατά πάσα πιθανότητα όχι! Αλλά τι γίνεται με την κλιματική αλλαγή;Κατά πάσα πιθανότητα ναι!" ανέφερε ο κλιματολόγος Daniel Swain σε γραπτή δήλωσή του, προσθέτοντας ότι αυτές οι αποσυνδέσεις επηρεάζουν "το πώς κατανοούμε συλλογικά την ικανότητά μας να επηρεάζουμε ενεργά τον καιρό σε διαφορετικές χωρικές και χρονικές κλίμακες".

Τι ρόλο έπαιξε λοιπόν η κλιματική κρίση;

Οι τεράστιες βροχοπτώσεις ήταν αντίθετα πιθανότατα αποτέλεσμα ενός φυσιολογικού καιρικού συστήματος που επιδεινώθηκε από την κλιματική αλλαγή, λένε οι ειδικοί.

Ένα σύστημα χαμηλής πίεσης στην ανώτερη ατμόσφαιρα, σε συνδυασμό με χαμηλή πίεση στην επιφάνεια, λειτούργησε σαν "συμπίεση" του αέρα, σύμφωνα με τον Esraa Alnaqbi, ανώτερο προγνώστη στο NCM.

Αυτή η συμπίεση, που εντείνεται από την αντίθεση μεταξύ θερμότερων θερμοκρασιών στο επίπεδο του εδάφους και ψυχρότερων θερμοκρασιών ψηλότερα, δημιούργησε τις συνθήκες για την ισχυρή καταιγίδα, δήλωσε στο Reuters, προσθέτοντας ότι η κλιματική αλλαγή πιθανόν επίσης συνέβαλε στην καταιγίδα.

Οι επιστήμονες του κλίματος λένε ότι η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας, που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή που οφείλεται στον άνθρωπο, οδηγεί σε περισσότερα ακραία καιρικά φαινόμενα σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των έντονων βροχοπτώσεων.

"Οι βροχοπτώσεις από καταιγίδες, όπως αυτές που παρατηρήθηκαν στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα τις τελευταίες ημέρες, παρουσιάζουν ιδιαίτερα έντονη αύξηση με την αύξηση της θερμοκρασίας.Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η συναγωγή, η οποία είναι το ισχυρό ανοδικό ρεύμα στις καταιγίδες, ενισχύεται σε έναν θερμότερο κόσμο", δήλωσε στο Reuters ο Dim Coumou, καθηγητής σε θέματα ακραίων κλιματικών φαινομένων στο Vrije Universiteit Amsterdam.

Θα συνεχιστεί η σπορά των νεφών;

Σε περιοχές που επιθυμούν απεγνωσμένα περισσότερη βροχή ή χιόνι, η σπορά νεφών θεωρείται ένας ακόμη τρόπος για να ενισχυθεί αυτό που υπάρχει ήδη με φυσικό τρόπο.

Οι περιοχές που έχουν χρησιμοποιήσει τη στρατηγική αυτή έχουν δει σημαντική αύξηση της παροχής νερού. Το DRI αναφέρει μια αύξηση της τάξης του 10% ή και περισσότερο ετησίως στη χιονοστρωμνή εκεί όπου έχει πραγματοποιηθεί σπορά νεφών, και αναφέρει μια άλλη μελέτη που έγινε στα Snowy mountains της Νέας Νότιας Ουαλίας, στην Αυστραλία, η οποία οδήγησε σε αύξηση της χιονόπτωσης κατά 14%.

Δεν πρόκειται όμως μόνο για την αύξηση του νερού. Η τροποποίηση των σύννεφων έχει χρησιμοποιηθεί για την πρόληψη πλημμυρών, όπως όταν επιστήμονες στην Ινδονησία στόχευσαν σύννεφα που ήταν έτοιμα για έντονες βροχοπτώσεις και τα προσδιόρισαν καλύτερα ώστε να πέσουν πάνω από τον ωκεανό αντί για τις ευάλωτες κοινότητες. Στην Κίνα, όπου η κυβέρνηση έχει ξοδέψει δισεκατομμύρια για τη χειραγώγηση του καιρού, η σπορά σύννεφων χρησιμοποιήθηκε για να εξασφαλιστεί καθαρός ουρανός και χαμηλότερη ρύπανση για μια πολιτική εκδήλωση.

Αλλά οι ειδικοί σπεύδουν να επισημάνουν ότι η σπορά των νεφών δεν μπορεί να παράγει περισσότερο νερό - απλώς ενθαρρύνει αυτό που υπάρχει να πέσει πραγματικά. Αυτό σημαίνει ότι είναι λιγότερο αποτελεσματική σε περιόδους ξηρασίας.

"Είναι απλώς άλλο ένα εργαλείο στην εργαλειοθήκη για την παροχή νερού", δήλωσε ο Mike Eytel, ανώτερος ειδικός σε θέματα υδάτινων πόρων για την περιοχή του ποταμού Κολοράντο, στο Yale Environment 360. "Δεν είναι η πανάκεια που κάποιοι νομίζουν ότι είναι".

Πηγή: Guardian