Iσραήλ: Τι ζυγίζει για την απάντηση που θα δώσει στο Ιράν μετά την επίθεση του Σαββάτου - Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση στη Μέση Ανατολή
Η άμεση επίθεση του Ιράν με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους κατά του Ισραήλ, που διήρκεσε αρκετές ώρες το βράδυ του Σαββάτου, άλλαξε τους μακροχρόνιους όρους εμπλοκής μεταξύ των δύο κρατών. Έφερε επίσης τη Μέση Ανατολή πιο κοντά σε μια ευρύτερη σύγκρουση που αν δεν περιοριστεί θα έχει σοβαρές και αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις σε ολόκληρη την περιοχή.
Oι ιρανοϊσραηλινές εντάσεις σιγοβράζουν εδώ και καιρό στη σκιά του ευρύτερου αναβρασμού της Μέσης Ανατολής. Το Ιράν, από την επανάσταση του 1979, έχει αντι-ισραηλινή στάση και στο πλαίσιο της αποτρεπτικής του στρατηγικής έχει καλλιεργήσει και χρηματοδοτήσει την υποστήριξη του δικτύου του «άξονα της αντίστασης» στο Λίβανο, τη Συρία, το Ιράκ, την Υεμένη και την Παλαιστίνη, γύρω από τα σύνορα του Ισραήλ. Σήμερα οι ομάδες αυτές, στις οποίες περιλαμβάνονται ο Μπασάρ αλ Άσαντ, η Χεζμπολάχ, οι Χούτι και οι ιρακινές πολιτικές και παραστρατιωτικές ομάδες, δεν είναι πλέον πληρεξούσιοι, αλλά μάλλον εταίροι που έχουν εσωτερική αυτονομία και συντονίζονται διεθνώς.
Απέτυχε η επίθεση του Ιράν;
Σύμφωνα με αναλυτές, είναι εύκολο να βιαστεί κανείς να καταλήξει στο συμπέρασμα - και πολλοί το έχουν κάνει - ότι η επίθεση ήταν μια τεράστια αποτυχία, δεδομένου του σχεδόν τέλειου ποσοστού αναχαίτισης των ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων από την πολυεπίπεδη αρχιτεκτονική πυραυλικής άμυνας του Ισραήλ.
Αν η πρόθεση του Ιράν ήταν να πλήξει το Ισραήλ, δεν θα είχε παραβιάσει μια βασική αρχή των στρατιωτικών επιχειρήσεων - το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Αλλά το έκανε. Διαμήνυσε τις προθέσεις του στην Ουάσιγκτον και σε αρκετές αραβικές και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, και τις διαβεβαίωσε ότι το χτύπημά του θα ήταν σχετικά περιορισμένο. Αντί να εφαρμόσει επιθετική τακτική που θα προκαλούσε σημαντικά ολήγματα και ενδεχομένως θα εξουδετέρωνε τις ισραηλινές άμυνες, έκανε το αντίθετο. Πράγματι, αν το Ιράν επεδίωκε να προκαλέσει σοβαρό πλήγμα στο Ισραήλ, θα είχε ενσωματώσει μια μεγαλύτερη δόση βαλλιστικών πυραύλων ταχείας πτήσης και ακριβείας, δίνοντας ελάχιστο χρόνο αντίδρασης, σημειώνουν οι ίδιοι αναλυτές.
Το Ιράν ανάγκασε το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες να δαπανήσουν περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο δολάρια για να αντιμετωπίσουν την επίθεσή του. Αυτό δεν είναι ασήμαντο αποτέλεσμα, αν αναλογιστεί κανείς ότι το Ιράν πλήρωσε περίπου το ένα δέκατο αυτού του ποσού για να οργανώσει την επίθεσή του. Σε ένα δημοσιονομικά περιορισμένο και πολιτικά φορτισμένο περιβάλλον στην Ουάσινγκτον, η αύξηση της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ προς το Ισραήλ δεν είναι εγγυημένη.
Τίποτα από όλα αυτά, όμως, δεν υποδηλώνει ότι η επίθεση του Ιράν ήταν επιτυχής. Όπως κάθε άλλη επίθεση, είχε το μερίδιο των ακούσιων συνεπειών που της αναλογούσε. Η κυριότερη από αυτές είναι το ουσιαστικό τέλος της διεθνούς απομόνωσης του Ισραήλ λόγω των καταστροφικών επιχειρήσεών του στη Γάζα. Η Ιορδανία (και ενδεχομένως η Σαουδική Αραβία) μοιράστηκε επίσης πληροφορίες, συνεισέφερε στρατιωτικά μέσα και κατέρριψε έναν αριθμό ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών πάνω από τον ουρανό της - μια ισχυρή εικόνα των Αράβων, των Δυτικών και των Ισραηλινών που ενώνονται για να αντιμετωπίσουν έναν κοινό εχθρό.
Τούτου λεχθέντος, ένας τέτοιος συνασπισμός δεν είναι τόσο αποτελεσματικός ή ενιαίος όσο φαίνεται. Τα κράτη του Κόλπου δεν ενδιαφέρονται για μια στρατιωτική αντιπαράθεση με το Ιράν, γι' αυτό και έχουν καταστήσει απολύτως σαφές τόσο στο Ισραήλ όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες ότι δεν θα συμμετάσχουν σε αντι-ιρανικές δράσεις ή ρητορική. Εμποδίζουν ακόμη και τον αμερικανικό στρατό να χρησιμοποιήσει το έδαφός τους για να εξαπολύσει επιθέσεις εναντίον του Ιράν.
Το Ισραήλ αντιμετωπίζει τώρα το ίδιο δίλημμα με το Ιράν πριν από την επίθεσή του: πώς να αντιδράσει για να διατηρήσει την αποτρεπτική του ισχύ, αλλά χωρίς να προκαλέσει μεγάλης κλίμακας αντιπαράθεση. Το Ισραήλ μπορεί να αναγκαστεί να απαντήσει επειδή δεν θέλει να δημιουργήσει προηγούμενο για μελλοντικές ιρανικές επιχειρήσεις. Αν όμως να βγει από το καθεστώς «της απομόνωσης», θα πρέπει να αποφύγει την κλιμάκωση και να παίξει ένα παιχνίδι μεγαλύτερης διάρκειας.
«Το Ισραήλ ζυγίζει επί του παρόντος τις επιλογές του. Τα χτυπήματα στο Ιράν απευθείας είναι πιθανά, αλλά φαίνεται ότι το πολεμικό υπουργικό συμβούλιο είναι διχασμένο για το πώς να απαντήσει», λέει ο αναλυτής του Eurasia Group Γκρεγκ Μπρου. «Ο βομβαρδισμός του Ιράν ως απάντηση στην επίθεση του Σαββάτου πιθανότατα θα κλιμακώσει την αντιπαράθεση και θα αναγκάσει την Τεχεράνη να επιτεθεί ξανά - αυτή τη φορά με λιγότερη προειδοποίηση και "σκηνοθεσία"».
Η δυναμική του πολέμου Ισραήλ-Ιράν έχει εισέλθει σε αχαρτογράφητο έδαφος. Η πιθανότητα για λανθασμένη αντίληψη και λάθος υπολογισμό είναι υψηλή. Η αποκλιμάκωση είναι υψίστης σημασίας, αλλά η Τεχεράνη και το Τελ Αβίβ δεν θα φτάσουν εκεί από μόνες τους. Η αμερικανική διπλωματία είναι το κλειδί, αλλά σε μια Μέση Ανατολή με φαινομενικά λιγότερο αμερικανική επιρροή, το ίδιο ισχύει και για τις χώρες του Κόλπου. Αυτή είναι η ευκαιρία τους να παρέμβουν και να αναβαθμιστούν. Και σε αυτό το πλαίσιο, διεθνείς αναλυτές καταλήγουν ότι η ασφάλεια της περιοχής διακυβεύεται.
16°
