Κοσμος

Σαν Σήμερα, 4 Απριλίου, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ πέφτει νεκρός από τα πυρά του Ερλ Ρέι

Ο αγώνας και η δολοφονία για το «όνειρο»

Newsroom
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
UPD

Σαν Σήμερα, 4 Απριλίου: Δολοφονείται ο Δρ. Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ

Σαν Σήμερα 4 Απριλίου 1968, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δολοφονήθηκε ενώ βρισκόταν στο μπαλκόνι έξω από το δωμάτιό του στον δεύτερο όροφο του ξενοδοχείου Lorraine Motel στο Μέμφις του Τενεσί.

Μέσα στην αναταραχή της δεκαετίας του 1960, ο Κινγκ, που τάχθηκε ανοιχτά κατά του πολέμου του Βιετνάμ, ήταν ένας από τους πιο μισητούς ανθρώπους στην Αμερική και η ζωή του βρισκόταν σε συνεχή κίνδυνο. Το σπίτι του είχε δεχθεί επίθεση, οπαδοί του δολοφονήθηκαν, το όνομά του διασύρθηκε από άρθρα των εφημερίδων και τα τηλέφωνά του παρακολουθούνταν από το FBI του Τζέι Έντγκαρ Χούβερ. Η αποδοκιμασία του σε δημοσκόπηση της Gallup το 1966 έρχεται σε αντίθεση με τη σημερινή αγιοποίηση του «Έχω ένα όνειρο».

«Τον αγάπησαν ως μάρτυρα μετά τη δολοφονία του, αλλά τον απέρριπταν όταν ήταν ζωντανός», έχει δηλώσει ο ακτιβιστής Τζέσι Τζάκσον. «Έχουμε την τάση να αγκαλιάζουμε τους μάρτυρες. Με πολλούς τρόπους έχει ένα ηθικό κύρος τώρα που δεν θα το έβλεπες αν ήταν ακόμα ζωντανός. Είναι ένα παγκόσμιο πλαίσιο αναφοράς για την ηθική εξουσία, το παγκόσμιο πλαίσιο αναφοράς για τη μη βίαιη δικαιοσύνη και την κοινωνική αλλαγή. Αν δεν είχε πεθάνει, αυτό πιθανόν να μην συνέβαινε».

Η δολοφονία του Δρ. Κινγκ

Η είδηση της δολοφονίας του Κινγκ προκάλεσε επεισόδια, με αποτέλεσμα περισσότερους από 40 θανάτους σε εθνικό επίπεδο και εκτεταμένες υλικές ζημιές σε περισσότερες από 100 αμερικανικές πόλεις. Ο Τζέιμς Ερλ Ρέι, ένας 40χρονος δραπέτης, ομολόγησε αργότερα το έγκλημα και καταδικάστηκε σε κάθειρξη 99 ετών. Κατά τη διάρκεια της κηδείας του Κινγκ παίχτηκε μια μαγνητοταινία στην οποία μιλούσε για το πώς ήθελε να τον θυμούνται μετά το θάνατό του: «Θα ήθελα κάποιος να αναφέρει εκείνη τη μέρα ότι ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ προσπάθησε να δώσει τη ζωή του υπηρετώντας τους άλλους» (King, "Drum Major Instinct", 85).

Ο Κινγκ είχε φτάσει στο Τενεσί την Τετάρτη, 3 Απριλίου, για να προετοιμαστεί για μια πορεία την επόμενη Δευτέρα για λογαριασμό των απεργών εργατών καθαριότητας του Μέμφις. Καθώς ετοιμαζόταν να φύγει από το Lorraine Motel για ένα δείπνο στο σπίτι του ιερέα του Μέμφις, ο Κινγκ βγήκε στο μπαλκόνι του δωματίου 306 για να μιλήσει με τους συναδέλφους του Southern Christian Leadership Conference (SCLC) που βρίσκονταν στον χώρο στάθμευσης από κάτω. Ο δολοφόνος έριξε έναν πυροβολισμό που προκάλεσε σοβαρά τραύματα στην κάτω δεξιά πλευρά του προσώπου του. Ο Ραλφ Αμπερνάθι κρατούσε το κεφάλι του Κινγκ. Άλλοι στο μπαλκόνι υπέδειξαν την απέναντι πλευρά του δρόμου προς το πίσω μέρος μιας πανσιόν στη South Main Street, απ' όπου φαίνεται να προήλθε ο πυροβολισμός. Ένα ασθενοφόρο μετέφερε τον Κινγκ στο νοσοκομείο St. Joseph's, όπου οι γιατροί τον διαπίστωσαν νεκρό στις 7:05 μ.μ.

Ο πρόεδρος Λίντον Β. Τζόνσον κύρηξε σε εθνικό πένθος στις 7 Απριλίου. Τις επόμενες ημέρες, δημόσιες βιβλιοθήκες, μουσεία, σχολεία και επιχειρήσεις έκλεισαν, ενώ η τελετή απονομής των βραβείων Όσκαρ και πολλές αθλητικές εκδηλώσεις αναβλήθηκαν. Στις 8 Απριλίου η χήρα του Κινγκ, Κορέτα Σκοτ Κινγκ, και άλλα μέλη της οικογένειας συμμετείχαν μαζί με χιλιάδες συμμετέχοντες σε πορεία στο Μέμφις προς τιμήν του Κινγκ και για την υποστήριξη των εργαζομένων στην καθαριότητα.

Η κηδεία του Κινγκ πραγματοποιήθηκε την επόμενη ημέρα στην Ατλάντα στην εκκλησία Ebenezer Baptist Church. Την παρακολούθησαν πολλοί από τους πολιτικούς ηγέτες και τους ηγέτες των πολιτικών δικαιωμάτων της χώρας, όπως η Τζάκλιν Κένεντι, ο αντιπρόεδρος Χιούμπερτ Χάμφρι και ο Ραλφ Μπανς. Ο πρόεδρος του Morehouse College εκφώνησε τον επικήδειο λόγο, προβλέποντας ότι ο Κινγκ «πιθανόν να έλεγε ότι, αν έπρεπε να πέθανει, δεν υπήρχε μεγαλύτερος σκοπός από τον αγώνα για έναν δίκαιο μισθό για τους συλλέκτες σκουπιδιών».

Πάνω από 100.000 πενθούντες ακολούθησαν δύο μουλάρια που τραβούσαν το φέρετρο του Κινγκ στους δρόμους της Ατλάντα. Μετά από άλλη μια τελετή στην πανεπιστημιούπολη Morehouse, η σορός του Κινγκ ενταφιάστηκε αρχικά στο νεκροταφείο South-View. Τελικά, μεταφέρθηκε σε μια κρύπτη δίπλα στην εκκλησία Ebenezer στο King Center, ένα ίδρυμα που ίδρυσε η χήρα του Κινγκ.

Λίγο μετά τη δολοφονία, ένας αστυνομικός ανακάλυψε ένα δέμα που περιείχε μια καραμπίνα 30.06 Remington δίπλα στην πανσιόν. Η μεγαλύτερη έρευνα στην ιστορία του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών (FBI) οδήγησε τους πράκτορές του σε ένα διαμέρισμα στην Ατλάντα. Τα δακτυλικά αποτυπώματα που αποκαλύφθηκαν στο διαμέρισμα ταυτίζονταν με εκείνα του Τζέιμς Ερλ Ρέι, ενός φυγά που είχε αποδράσει από φυλακή του Μιζούρι τον Απρίλιο του 1967. Οι πράκτορες του FBI και η αστυνομία στο Μέμφις προσκόμισαν περαιτέρω στοιχεία ότι ο Ρέι είχε μπει στις 4 Απριλίου στην πανσιόν South Main Street και είχε πάρει ένα δωμάτιο στον δεύτερο όροφο κοντά σε ένα κοινό μπάνιο με θέα το Lorraine Motel.

Η αναγνώριση του Ρέι ως υπόπτου οδήγησε σε διεθνές ανθρωποκυνηγητό. Στις 19 Ιουλίου 1968 ο Ρέι εκδόθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες από τη Βρετανία για να δικαστεί. Οι εισαγγελείς του Τενεσί δεν ζήτησαν την θανατικής ποινή όταν ο Ρέι δήλωσε ένοχος για τις κατηγορίες της δολοφονίας. Οι συνθήκες που οδήγησαν στην ομολογία αυτή έγιναν αργότερα πηγή διαμάχης, όταν ο Ρέι ανακάλεσε την ομολογία του αμέσως μετά την καταδίκη του σε ποινή κάθειρξης 99 ετών.

Κατά τη διάρκεια των ετών που ακολούθησαν τη δολοφονία του Κινγκ, οι αμφιβολίες σχετικά με την υπόθεση εναντίον του Ρέι ενισχύθηκαν από τις αποκαλύψεις για την εκτεταμένη παρακολούθηση του δολοφονηθέντος από το FBI και άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες. Από το 1976, η Ειδική Επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων για τις Δολοφονίες εξέτασε εκ νέου τα στοιχεία. Η τελική έκθεση της επιτροπής πρότεινε ότι ο Ρέι μπορεί να είχε συνεργάτες. Παρόλα αυτά, η έκθεση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχαν πειστικές αποδείξεις για κυβερνητική συνέργεια στη δολοφονία του Κινγκ.