Σαν σήμερα: 'Οταν το Λονγκ Άιλαντ φόρτωσε σε πλοίο μια «χωματερή» χωρίς προορισμό

Ήταν μία ημέρα σαν σήμερα, 22 Μαρτίου, την άνοιξη του 1987 όταν η φορτηγίδα με την ονομασία Mobro 4000 μετέφερε πάνω από 3.000 τόνους σκουπιδιών - η πόλη της Νέας Υόρκης είχε διαπιστώσει ότι δεν είχε άλλη χωρητικότητα. Έτσι ξεκίνησε μια από τις μεγαλύτερες περιπλανήσεις του πιο παρακολουθούμενου φορτίου σκουπιδιών στην ιστορία - ένα ταξίδι 6.000 μιλίων για τα απορρίματα που αναζητούσαν ένα «σπίτι».

Η ιστορία της «ναυτικής περιπέτειας» 3 τόνων σκουπιδιών

Η Νέα Υόρκη είχε συμφωνήσει να στείλει τα σκουπίδια της στη Βόρεια Καρολίνα, όπου υπήρχαν σχέδια για τη μετατροπή τους σε μεθάνιο και έτσι η φορτηγίδα ναυλώθηκε από τον επιχειρηματία Λόουελ Χάρελσον και το αφεντικό της μαφίας του Λονγκ Άιλαντ Σαλβατόρε Αβελίνο. Το ταξίδι των σκουπιδιών από το Ίσλιπ της Νέας Υόρκης, με προορισμό ένα πιλοτικό πρόγραμμα στο Μόρχεντ Σίτι της Βόρειας Καρολίνας, όπου θα μετατρέπονταν σε μεθάνιο είχε ξεκινήσει.

Η ιδέα να σταλούν τα σκουπίδια στη Βόρεια Καρολίνα δεν ήταν κάτι καινούργιο. Τα προηγούμενα χρόνια, ο χώρος στις τοπικές χωματερές είχε γίνει λιγοστός, εν μέρει χάρη στις νέες περιβαλλοντικές πολιτικές. Όταν ξεκίνησε το φιάσκο του Mobro, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και τα μέσα ενημέρωσης προειδοποίησαν ότι οι ΗΠΑ ξεμένουν από χώρο για τα σκουπίδια τους. Στην πραγματικότητα, υπήρχαν νέες μεγαλύτερες χωματερές που βρίσκονταν, θεωρητικά τουλάχιστον, σε λιγότερο πυκνοκατοικημένα μέρη. Η μεταφορά των σκουπιδιών εκεί απαιτούσε όχι φορτηγά, αλλά φορτηγά πλοία ή τρένα, με τα οποία μεγάλο μέρος των σκουπιδιών της Νέας Υόρκης έφτανε σε χώρους υγειονομικής ταφής σε άλλες πολιτείες. 

Ενώ βρισκόταν στη μεταφορά, διαδόθηκε η φήμη ότι τα σκουπίδια περιείχαν νοσοκομειακές ρόμπες, σύριγγες και πάνες που ήταν μολυσματικές και επηρέαζαν ολόκληρο το φορτίο. Μια ακόμα φωτογραφία της φορτηγίδας προκάλεσε φρενίτιδα. Ο λόγος ήταν ότι μέλη του οργανωμένου εγκλήματος είχαν στο παρελθόν κρύψει επικίνδυνα απόβλητα μέσα σε σκουπίδια που έμοιαζαν κανονικά - έτσι πολλοί σύνδεσαν το περιστατικό αυτό με τοξικά απόβλητα.

Η έρευνα για το περιεχόμενο των σκουπιδιών και η φρενίτιδα στα μέσα ενημέρωσης

Άρχισε μια φρενίτιδα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, και παρόλο που πολλά μέρη είχαν επιπλέον χωρητικότητα για μεταφορές σκουπιδιών, καμία κοινότητα δεν ήταν πρόθυμη να τα δεχτεί. 

 Η φορτηγίδα είχε αγκυροβολήσει στο Morehead City, μέχρι που ένα ειδησεογραφικό συνεργείο, ενεργώντας κατόπιν πληροφορίας, πέταξε με ελικόπτερο στην ακτή για να το ερευνήσει. Η δημοσιογράφος αποκάλυψε την ιστορία στις ειδήσεις των 6 μ.μ. την 1η Απριλίου 1987 και οι αξιωματούχοι της Βόρειας Καρολίνας ξεκίνησαν τη δική τους έρευνα, η οποία κατέληξε στην εντολή να προχωρήσει το Mobro.

Ως αποτέλεσμα της έρευνας, η πολιτεία της Βόρειας Καρολίνας αρνήθηκε να δεχτεί τα απόβλητα. Στη συνέχεια, η φορτηγίδα προχώρησε κατά μήκος της ακτής αναζητώντας άλλο μέρος για εκφόρτωση και συνέχισε να συναντά σθεναρή αντίσταση. Τα σκουπίδια ταξίδεψαν στον Κόλπο του Μεξικού αναζητώντας ένα φιλικό λιμάνι - η Λουιζιάνα, η Αλαμπάμα, το Μισισιπή, η Φλόριντα, το Νιου Τζέρσεϊ, οι Μπαχάμες, το Μεξικό και το Μπελίζ το αρνήθηκαν. Έφτασε μέχρι το Μπελίζ, όπου και πάλι απορρίφθηκε πριν οι χειριστές της φορτηγίδας εγκαταλείψουν το σχέδιο και τελικά επιστρέψουν στη Νέα Υόρκη.

Γιατί δεν πέτυχε το σχέδιο του Mobro 4000

Το σχέδιο για τα σκουπίδια του Mobro ήταν στην πραγματικότητα ένα καλό σχέδιο που όμως δε λειτούργησε εξαιτίας του Σαλβατόρε Αβελίνο και των συνεργατών του. Ο Αβελίνο, ο φημισμένος άντρας της μαφίας στις επιχειρήσεις μεταφοράς σκουπιδιών του Λονγκ Άιλαντ, πήρε στην ιδιοκτησία του τα πλεονάζοντα σκουπίδια του ΧΥΤΑ στο Ίσλιπ για 86 δολάρια τον τόνο. 

Το σχέδιο του Αβελίνο ήταν να στείλει τα σκουπίδια στη Λουιζιάνα, να τα θάψει σε έναν εκεί χώρο υγειονομικής ταφής για 5 δολάρια τον τόνο και, χάρη στη σχετικά νέα τεχνολογία, να δεσμεύσει το μεθάνιο που παράγεται από τα σκουπίδια και να μοιραστεί τα κέρδη με τους αγρότες και τους τοπικούς αξιωματούχους. Να σημειωθεί ότι σήμερα, το μεθάνιο που παράγεται στον μεγαλύτερο χώρο υγειονομικής ταφής της Νέας Υόρκης αποφέρει έσοδα 12 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως σε ολόκληρη τη χώρα.

Ο συνάδελφός του, Λόουελ Χάρελσον, ο ιδιοκτήτης των σκουπιδιών, προσπάθησε να διαπραγματευτεί για να δέσει το Mobro κοντά στο Κουίνς, απ' όπου τα απορρίμματα θα μεταφέρονταν πίσω στο Ίσλιπ με φορτηγά. Ωστόσο, δεν ζητήθηκε η γνώμη της προέδρου του δήμου του Κουίνς, η οποία επικαλούμενη φόβους για την υγεία και την ασφάλεια των κατοίκων,πέτυχε προσωρινό ασφαλιστικό μέτρο που ανάγκασε τα απορρίμματα να παραμείνουν στη θάλασσα.

Μετά από δύο μήνες στη θάλασσα, στις 17 Ιουνίου, το Mobro επέστρεψε στο Μπρούκλιν, όπου βρισκόταν σε μια νομική εκκρεμότητα.

Μέχρι τότε, η εταιρεία του Αβελίνο είχε κηρύξει πτώχευση, εγκαταλείποντας ουσιαστικά τα σκουπίδια. Οι δικαστικές ακροάσεις διήρκεσαν μέχρι τον Οκτώβριο. Πέντε μήνες μετά τον απόπλου της, το φορτίο της φορτηγίδας συμφωνήθηκε να αποτεφρωθεί το φορτίο στο Μπρούκλιν. Οι 430 τόνοι τέφρας που απέμειναν από τη διαδικασία αυτή προστέθηκαν στο χώρο υγειονομικής ταφής στο Ίσλιπ.

Η ανακύκλωση και η λυτρωτική αξία των σκουπιδιών

Η λυτρωτική αξία των σκουπιδιών - η αξία τους μετά την ανακύκλωση, η πιθανή χρήση τους ως πηγή ενέργειας- δεν ήταν ακριβώς στο μυαλό των πολιτών και των νομοθέτων που κοιτούσαν το Mobro καθώς αυτό ακολούθησε το δρόμο του εκείνη την άνοιξη αναζητώντας ένα σπίτι.

Εκείνη την εποχή, το περιστατικό του Mobro 4000 αναφέρθηκε ευρέως από τους περιβαλλοντολόγους και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ως εμβληματικό της κρίσης διάθεσης στερεών αποβλήτων στις Ηνωμένες Πολιτείες λόγω της έλλειψης χώρων υγειονομικής ταφής: σχεδόν 3.000 δημοτικοί χώροι υγειονομικής ταφής είχαν κλείσει μεταξύ 1982 και 1987.

Η υπόθεση αυτή προκάλεσε μεγάλη δημόσια συζήτηση σε εθνικό επίπεδο σχετικά με τη διάθεση των αποβλήτων, και αποτέλεσε παράγοντα για την αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης από τα τέλη της δεκαετίας του 1980.

Με πληροφορίες από New York Times