TikTok: Τι θα συμβεί αν οι ΗΠΑ επιβάλουν καθολική απαγόρευση στην εφαρμογή

Η μάχη για το μέλλον του TikTok στις Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζει να μαίνεται. Την προηγούμενη Τετάρτη, η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ ενέκρινε ένα νομοσχέδιο που θα μπορούσε να οδηγήσει στην καθολική απαγόρευση της εφαρμογής, με τους 170 εκατομμύρια αμερικανούς χρήστες της να είναι σίγουρα αναστατωμένοι.

Η κινεζική πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης έχει αντιμετωπίσει πολλές φορές στο παρελθόν ελέγχους από αμερικανούς κυβερνητικούς αξιωματούχους, με την αιτιολογία ότι προσωπικά δεδομένα των χρηστών θα μπορούσαν να βρεθούν στην κατοχή της κινεζικής κυβέρνησης και ότι η εφαρμογή θα μπορούσε να μετατραπεί σε «όπλο» από την Κίνα για τη διάδοση παραπληροφόρησης και προπαγάνδας.

Το νομοσχέδιο (αν περάσει) θα αναγκάσει την μητρική εταιρία ByteDance, κινεζικών συμφερόντων να πουλήσει το αμερικάνικο κομμάτι του TikTok σε εταιρία αμερικανικών συμφερόντων, εντός 6 μηνών από τη στιγμή που θα μπουν οι τελικές υπογραφές, αλλιώς το TikTok θα απαγορευθεί στις ΗΠΑ. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν ξεκαθάρισε ότι αν το νομοσχέδιο ψηφισθεί και από τη Γερουσία, θα το υπογράψει.

Η Κίνα αφήνει να εννοηθεί ότι δεν θα επιτρέψει έτσι απλά την πώληση ενός από τα πιο πολύτιμα «όπλα» της, αναφέρει η Wall Street Journal και θα προτιμούσε να δει την εφαρμογή να απαγορεύεται στις ΗΠΑ παρά να πουληθεί σε αμερικανική εταιρεία.

TikTok: Οι πιθανοί αγοραστές

Ποιος θα μπορούσε να αγοράσει την εφαρμογή και σε ποια τιμή, είναι δύο κρίσιμα ερωτήματα. Πολλοί ενδιαφέρονται φυσικά, αλλά υπάρχουν τεράστια εμπόδια. Το CNN αναφέρει ότι προφανείς μνηστήρες όπως η Meta (Facebook - Instagram), η Alphabet (Google-YouTube), η Microsoft ή η Amazon θα μπορούσαν να έρθουν αντιμέτωπες με τις αντιμονοπωλιακές νομοθεσίες εάν αγόραζαν το TikTok.

Εκτός από μεμονωμένες εταιρίες, υπάρχουν επίσης και κάποιες ομάδες αγοραστών που ενδιαφέρονται, όπως μια ομάδα με επικεφαλής τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο της Activision Blizzard, Bobby Kotick και μιας άλλης υπό τον πρώην Υπουργό Οικονομικών, Steve Mnuchin.

Ακόμα και το όνομα του Sam Altman, του CEO της OpenAI ακούστηκε ότι θα μπορούσε να συνεργαστεί με τον Kotick, χωρίς όμως ο ίδιος να προβεί σε κάποιο σχόλιο μέχρι στιγμής.

Επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ, η Oracle μαζί με την Walmart είχαν επίσης εκδηλώσει ενδιαφέρον για αγορά του TikTok, χωρίς όμως να προχωρήσουν, καθώς η κινεζική κυβέρνηση είχε βρει νομικά κενά στην προτεινόμενη συμφωνία.

Η Apple, μια από τις μεγαλύτερες τεχνολογικές και όχι μόνο εταιρείες στον κόσμο, σίγουρα έχει τα χρήματα για να αγοράσει το TikTok και δεν διαθέτει δικό της κοινωνικό δίκτυο. Ωστόσο, η Apple έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά από άλλα νομικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένων νέων περιορισμών από την Ευρωπαϊκή Ένωση και μιας δυνητικά καταστροφικής αγωγής από το αμερικανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης για ζητήματα μονοπωλίου.

Επίσης, ο χαρακτήρας και η κουλτούρα της Apple δεν φαίνεται να ταιριάζουν στο TikTok. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι μια ιδιαίτερη «μπίζνα» που απαιτεί συνεχή παρακολούθηση για την εξάλειψη της ρητορικής μίσους και των προσβλητικών εικόνων. Η Apple δεν έχει την υποδομή για τέτοιου είδους λειτουργία.

Η Apple ωστόσο είχε επιχειρήσει στο παρελθόν κάτι παρόμοιο με το Ping για όσους θυμούνται, ένα κοινωνικό δίκτυο ενσωματωμένο στο iTunes γεμάτο bugs το οποίο άντεξε 2 χρόνια περίπου και θεωρείται από τις μεγαλύτερες αποτυχίες της.

Πόσο κοστίζει το TikTok

Και μετά υπάρχει το φλέγον ζήτημα της τιμής. Η ερευνητική εταιρεία CB Insights εκτίμησε πρόσφατα ότι η ByteDance έχει αξία 225 δισεκατομμυρίων δολαρίων αν και δεν είναι ξεκάθαρο πόσο θα κόστιζε μονο η αμερικανική έκδοση του TikTok.

Το TikTok κερδίζει χρήματα από ψηφιακή διαφήμιση, αγορές εντός εφαρμογής και χρεώσεις συναλλαγών. Πληροφορίες σχετικά με τις πωλήσεις και τα κέρδη δεν δημοσιεύονται από την ByteDance, η οποία είναι ιδιωτική εταιρία, ενώ υπάρχουν αναφορές ότι η εταιρία χάνει λεφτά.

Η αξία του TikTok, αναφέρουν οι Financial Times, μπορεί να αγγίζει τα 184 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ το αμερικανικό κομμάτι υπολογίζεται στα 60 δισ. Μια αναγκαστική πώληση ωστόσο είναι πιθανό να σημαίνει πολύ χαμηλότερη τιμή. Επιπλέον, ο παγκόσμιος αντίκτυπος από μια πώληση υπό αυτές τις συνθήκες θα μείωνε ακόμη περισσότερο την αξία της εφαρμογής.

Τι θα συμβεί αν απαγορευτεί το TikTok στις ΗΠΑ

Μια απαγόρευση του TikTok θα μπορούσε να προκαλέσει αλλαγές σχεδόν στα πάντα, από τον τρόπο που ανακαλύπτουμε καινούργια μουσική και την κυριαρχία των τεχνολογικών κολοσσών, μέχρι το θεμελιώδες ζήτημα του πώς περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους εκατομμύρια Αμερικανοί.

Δεκάδες εκατομμύρια χρήστες του TikTok στις ΗΠΑ περνούν κατά μέσο όρο 82 λεπτά κάθε μέρα στην πλατφόρμα, σύμφωνα με μια έκθεση που κυκλοφόρησε από την εταιρεία ερευνών αγοράς SensorTower το 2022. Αυτό παρέχει στους δημιουργούς περιεχομένου ένα πολύ δυνατό εργαλείο διάδοσης της τέχνης και του πολιτισμού, προώθησης πολιτικών εκστρατειών και πώλησης προϊόντων.

Η μουσική βιομηχανία έχει φθάσει στο σημείο να εξαρτάται από το TikTok ως μέσο εύρεσης νέων ταλέντων, προσέγγισης νέων ακροατών και αύξησης των εσόδων μέσω διαφημίσεων.

Εάν το TikTok απαγορευτεί, ορισμένοι από τους πιο επιτυχημένους δημιουργούς της πλατφόρμας θα πρέπει να μετακομίσουν αλλού, στο Instagram ή στο YouTube. Κάποιοι έχουν ήδη ξεκινήσει. Αυτές οι ανταγωνιστικές εταιρείες θα μπορούσαν να επωφεληθούν σημαντικά από μια πιθανή απαγόρευση του TikTok.

Αυτοί που θα επηρεαστούν όμως περισσότερο θα είναι όσοι κερδίζουν χρήματα από το TikTok δουλεύοντας «part-time». Ο αλγόριθμος του TikTok τους επιτρέπει να έχουν πρόσβαση σε μεγαλύτερο κοινό και μια πιθανή απαγόρευση θα είναι καταστροφική για τις μικρές «επιχειρήσεις» τους. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 7 εκατομμύρια μικρές επιχειρήσεις στην πλατφόρμα οι οποίες θα δουν τα έσοδά τους να γκρεμίζονται σε μια νύχτα.

Και φυσικά υπάρχουν και οι περίπου 7.000 εργαζόμενοι του TikTok στις ΗΠΑ που θα βρεθούν χωρίς δουλειά πολύ σύντομα, μαζί με έναν άγνωστο αριθμό υπαλλήλων σε μεγάλες εταιρίες οι οποίοι έχουν ως αντικείμενο εργασίας το ίδιο το TikTok.

Σε πολιτικό επίπεδο, το μεγαλύτερο πρόβλημα που θα δημιουργηθεί θα είναι η πιθανή ασυμβατότητα του νέου νόμου με την πρώτη τροποποίηση του αμερικανικού Συντάγματος (First Amendment) η οποία δηλώνει ξεκάθαρα ότι: Το Κογκρέσο δεν θα θεσπίσει νόμο που θα περιορίζει την ελευθερία του λόγου.

Τι συνέβη όταν η Ινδία απαγόρευσε το TikTok

Τον Ιούνιο του 2020, μετά από βίαιες συγκρούσεις στα σύνορα Ινδίας-Κίνας που άφησε νεκρούς τουλάχιστον 20 Ινδούς στρατιώτες, η κυβέρνηση στο Νέο Δελχί απαγόρευσε το TikTok και πολλές άλλες γνωστές κινεζικές εφαρμογές.

Ενώ η ξαφνική απόφαση της Ινδίας συγκλόνισε τους περίπου 200 εκατομμύρια Ινδούς χρήστες, τέσσερα χρόνια από τότε, πολλοί έχουν προσαρμοστεί και έχουν βρει άλλες εναλλακτικές.

Η ζωή χωρίς το TikTok

Η απαγόρευση δεν έγινε ανώδυνα και οι Ινδοί TikTokkers έπρεπε να σφίξουν τα δόντια και να αντιμετωπίσουν μια ζωή χωρίς την εφαρμογή. Μέχρι το 2020, το TikTok είχε γίνει εξαιρετικά δημοφιλές μεταξύ των Ινδών που αναζητούσαν διέξοδο από το αυστηρό lockdown της πανδημίας Covid.

Στον απόηχο της απαγόρευσης, ακολούθησε ένας σκληρός αγώνας δρόμου μεταξύ αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών και εγχώριων startups για να καλυφθεί το κενό. Μέσα σε μια εβδομάδα από την απαγόρευση, το Instagram που ανήκει στη Meta λάνσαρε το αντίστοιχο δικό της «TikTok», το Instagram Reels, στην Ινδία. Η Google παρουσίασε τη δική της εκδοχή, το YouTube Shorts. Οι ντόπιες πλατφόρμες, όπως το MX Taka Tak και το Moj, άρχισαν επίσης να κερδίζουν περισσότερη δημοτικότητα.

Ωστόσο, αυτές οι μικρές εταιρίες σύντομα έσβησαν, ανίκανες να ανταγωνισθούν την εμβέλεια και την οικονομική δύναμη των αμερικανικών εταιρειών.

Αντιδράσεις από Κίνα

Πολλές αμερικανικές εφαρμογές έχουν αποκλειστεί εδώ και καιρό στην Κίνα. Το Πεκίνο αποκλείει επί του παρόντος τις περισσότερες πλατφόρμες κοινωνικών μέσων των ΗΠΑ - συμπεριλαμβανομένων των Google, YouTube, X, Instagram, WhatsApp και Facebook - επειδή αρνούνται να ακολουθήσουν τους κανόνες της κινεζικής κυβέρνησης σχετικά με τη συλλογή δεδομένων και τον τύπο του περιεχομένου που μοιράζεται.

Την Πέμπτη, μετά την ψηφοφορία της Βουλής, το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου δεσμεύτηκε ότι η χώρα θα λάβει «όλα τα απαραίτητα μέτρα» για να προστατεύσει τα συμφέροντά της σχετικά με το TikTok. Η κινεζική κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι αντιτίθεται σε μια αναγκαστική πώληση του TikTok και υποστηρίζει ότι έχει τη νομική δυνατότητα να την εμποδίσει. Θεωρεί την τεχνολογία του TikTok ως εξαιρετικά πολύτιμη (ο αλγόριθμος του TikTok φυλάσσεται ως επτασφράγιστο μυστικό) και έχει λάβει μέτρα από το 2020 για να διασφαλίσει ότι μπορεί να ασκήσει βέτο σε οποιαδήποτε πώληση από την ByteDance.

Αν καταργηθεί το TikTok στις ΗΠΑ, θεωρείται σχεδόν βέβαιο, σύμφωνα με το CNN, ότι η Κίνα θα προβεί σε νέες απαγορεύσεις αμερικανικών εφαρμογών. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα οι ΗΠΑ με τη σειρά τους να προβούν σε επιπλέον απαγορεύσεις ως «αντίποινα», σε εφαρμογές όπως το Temu, το Shein ή το Capcut μια εφαρμογή επεξεργασίας βίντεο η οποία ανήκει στη ByteDance. Αυτή η κλιμάκωση θα οδηγήσει σε έναν «πόλεμο εφαρμογών» -άγνωστο πού θα καταλήξει-, ενώ θα μπορούσε να επεκταθεί και σε οικονομικές κυρώσεις εναντίον εταιριών που δεν έχουν σχέση με τον τομέα της τεχνολογίας και από τις δύο πλευρές.

Ντόναλντ Τραμπ: Ενάντια σε μια απαγόρευση του TikTok στις ΗΠΑ

Την περασμένη εβδομάδα, ο Ντόναλντ Τραμπ υποστήριξε ότι η απαγόρευση του TikTok θα βοηθούσε πρωτίστως τον Ζάκερμπεργκ και τη Meta. Φάνηκε να επαναλαμβάνει την αντίθεσή του στην απαγόρευση σε συνέντευξή του στο CNBC τη Δευτέρα.  Ο πρώην αμερικανός πρόεδρος κατηγορεί τον Ζάκερμπεργκ για την ήττα του από τον Τζο Μπάιντεν στις εκλογές του 2020.

«Δεν θέλω το Facebook, που έκλεψε στις τελευταίες εκλογές, να τα πάει καλύτερα», είπε ο Τραμπ στο Truth Social, το δικό του μέσο κοινωνικής δικτύωσης, την περασμένη εβδομάδα, χωρίς να προσκομίσει στοιχεία για τον ισχυρισμό του. «Είναι πραγματικός εχθρός του λαού».

Στο CNBC, ο Τραμπ είπε ότι το TikTok αποτελεί απειλή για την εθνική ασφάλεια. Αλλά, πρόσθεσε: «Αν απαγορεύσετε το TikTok, τότε το Facebook και άλλοι, αλλά κυρίως το Facebook, θα είναι ο μεγάλος κερδισμένος. Και νομίζω ότι το Facebook ήταν πολύ ανέντιμο. Νομίζω ότι το Facebook ήταν πολύ κακό για τη χώρα μας, ειδικά όταν πρόκειται για τις εκλογές». Και φυσικά δεν θα ήθελε σε καμία περίπτωση να δει τον Ζάκερμπεργκ αφεντικό του TikTok στις ΗΠΑ, ειδικά φέτος που είναι χρονιά εκλογών.

Διαβάστε επίσης: Ποιες χώρες έχουν απαγορεύσει το TikTok