Γάζα: Η λογική της στρατηγικής ομηρίας της Χαμάς θα μπορούσε να στερήσει από το Ισραήλ τη νίκη
Το Ισραήλ εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ένα δίλημμα που ήταν σαφές από την αρχή του πολέμου και θα καθορίσει τελικά την έκβασή του: Μπορεί είτε να προσπαθήσει να εξολοθρεύσει τη Χαμάς, κάτι που θα σήμαινε -σχεδόν-βέβαιο θάνατο για τους περίπου 100 ομήρους που εξακολουθούν να κρατούνται στη Γάζα, είτε να συνάψει μια συμφωνία εκεχειρίας.
Οποιοδήποτε από τα δύο αποτελέσματα θα ήταν επώδυνα για τους Ισραηλινούς. Οποιοδήποτε από τα δύο θα επισφράγιζε πιθανότατα ένα ατιμωτικό τέλος για τη μακρά πολιτική καριέρα του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου. Και οποιοδήποτε από τα δύο θα μπορούσε να θεωρηθεί αποδεκτό από τη Χαμάς.
Ο Νετανιάχου επιμένει
Ο Νετανιάχου, τουλάχιστον δημοσίως, αρνείται ότι υπάρχει τέτοιο δίλημμα. Έχει ορκιστεί να καταστρέψει τη Χαμάς και να πάρει πίσω όλους τους ομήρους, είτε μέσω αποστολών διάσωσης είτε μέσω συμφωνιών κατάπαυσης του πυρός, λέγοντας ότι η νίκη θα μπορούσε να έρθει «μέσα σε λίγες εβδομάδες». Όσο μαίνεται ο πόλεμος, μπορεί να αποφύγει τις πρόωρες εκλογές που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις θα τον απομακρύνουν από την εξουσία. Φαίνεται όμως αναπόφευκτο ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να γίνει μια επιλογή μεταξύ των ομήρων και της στρατιωτικής νίκης. Η Χαμάς, εν τω μεταξύ, δεν φαίνεται να βιάζεται να επιτύχει προσωρινή κατάπαυση του πυρός ενόψει του μουσουλμανικού ιερού μήνα του Ραμαζανιού.
Το στοίχημα του Σινούαρ
Ο ηγέτης της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ, ο φερόμενος ως εγκέφαλος της επίθεσης κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, έχει λόγους να πιστεύει ότι όσο κρατάει τους ομήρους, μπορεί τελικά να τερματίσει τον πόλεμο με τους δικούς του όρους. Σε περισσότερες από δύο δεκαετίες που πέρασε μέσα στις ισραηλινές φυλακές, ο Σινούαρ φέρεται να έμαθε άπταιστα εβραϊκά και να μελέτησε την ισραηλινή κοινωνία, και εντόπισε μια ρωγμή στην πανοπλία του στρατιωτικά ανώτερου αντιπάλου του.
Έμαθε ότι το Ισραήλ δεν μπορεί να ανεχτεί να κρατούνται αιχμάλωτοι οι άνθρωποί του, ιδίως οι στρατιώτες, και θα κάνει τα πάντα για να τους φέρει πίσω στην πατρίδα. Ο ίδιος ο Σινουάρ ήταν μεταξύ των περισσότερων από 1.000 Παλαιστίνιων κρατουμένων που απελευθερώθηκαν σε αντάλλαγμα για έναν μόνο αιχμάλωτο στρατιώτη το 2011. Στις τρεισήμισι δεκαετίες από τότε που ξεκίνησε την δράση της Χαμάς ακολούθησε μια βίαιη στρατηγική με στόχο την ανατροπή της ισραηλινής κυριαρχίας.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι λένε ότι οι σήραγγες εκτείνονται σε μήκος εκατοντάδων χιλιομέτρων και ορισμένες είναι αρκετές υπόγειες, φυλασσόμενες από πόρτες ανατινάξεων και παγίδες. Ακόμη και αν το Ισραήλ εντοπίσει τους ηγέτες της Χαμάς, οποιαδήποτε επιχείρηση θα σήμαινε σχεδόν βέβαιο θάνατο για τους ομήρους που πιθανόν τους περιβάλλουν.
«Οι στόχοι είναι αρκετά αντιφατικοί», δήλωσε ο Άμος Χαρέλ στρατιωτικός ανταποκριτής της ισραηλινής εφημερίδας Haaretz. «Φυσικά, μπορείς να πεις ότι θα χρειαστεί ένας χρόνος για να νικήσουμε τη Χαμάς, και προχωράμε σε αυτό, αλλά το πρόβλημα είναι ότι κανείς δεν μπορεί να διασφαλίσει ότι οι όμηροι θα παραμείνουν ζωντανοί».
Το Ισραήλ έχει διασώσει με επιτυχία τρεις ομήρους από την έναρξη του πολέμου. Τα ισραηλινά στρατεύματα σκότωσαν τρεις ομήρους κατά λάθος την ώρα που η Χαμάς λέει ότι αρκετοί άλλοι σκοτώθηκαν σε αεροπορικές επιδρομές ή σε αποτυχημένες επιχειρήσεις διάσωσης. Περισσότεροι από 100 όμηροι απελευθερώθηκαν στο πλαίσιο μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους που είχαν φυλακιστεί από το Ισραήλ.
Η κυβέρνηση Νετανιάχου δέχεται αυξανόμενη πίεση από τις οικογένειες των ομήρων, οι οποίες φοβούνται ότι ο χρόνος τελειώνει, και από το ευρύτερο κοινό, το οποίο θεωρεί την επιστροφή των αιχμαλώτων ως ιερή υποχρέωση. Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ο σημαντικότερος σύμμαχος του Ισραήλ, κινδυνεύει να χάσει την επανεκλογή του τον Νοέμβριο, εν μέρει λόγω των διαφωνιών των Δημοκρατικών σχετικά με τον πόλεμο. Η ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα έχει προκαλέσει παγκόσμια οργή. Ο πόλεμος απειλεί να πυροδοτήσει και άλλα μέτωπα σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Υπάρχει μια πρόταση της Χαμάς στο τραπέζι, σύμφωνα με την οποία όλοι οι όμηροι επιστρέφουν ζωντανοί. Ζητά τη σταδιακή απελευθέρωση όλων των Παλαιστινίων αιχμαλώτων με αντάλλαγμα τη σταδιακή αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα, μια μακροπρόθεσμη κατάπαυση του πυρός και την ανοικοδόμηση. Το Ισραήλ θα απελευθέρωνε επίσης εκατοντάδες κρατούμενους, συμπεριλαμβανομένων κορυφαίων παλαιστινιακών πολιτικών ηγετών και μαχητών που έχουν καταδικαστεί για τη δολοφονία αμάχων.
Η Χαμάς θα παρέμενε σχεδόν σίγουρα στον έλεγχο της Γάζας και θα μπορούσε ακόμη και να διοργανώσει παρελάσεις νίκης. Με την πάροδο του χρόνου, θα μπορούσε να στρατολογήσει νέους μαχητές, να ανακατασκευάσει σήραγγες και να αναπληρώσει τα οπλοστάσιά της.
Θα ήταν μια εξαιρετικά δαπανηρή νίκη, με πάνω από 30.000 Παλαιστίνιους νεκρούς και την ολοκληρωτική καταστροφή μεγάλου μέρους της Γάζας. Οι Παλαιστίνιοι θα είχαν διαφορετικές απόψεις για το αν άξιζε τον κόπο.
11°
