Τι μπορεί να πετύχει στην Αργεντινή ο Χαβιέρ Μιλέι;

Ο γνωστός φιλελεύθερος οικονομολόγος Παναγιώτης Ευαγγελόπουλος, αναπληρωτής κοσμήτορας της Σχολής Οικονομίας και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, χαρακτήρισε επική την ομιλία του νέου προέδρου της Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι, στο Νταβός της Ελβετίας, στο πλαίσιο της ετήσιας συνάντησης του Παγκόσμιου Φόρουμ. Και ως τέτοια την προώθησε διαδικτυακά, για να γίνει γνωστή σε ανθρώπους που ενδιαφέρονται για την οικονομία και τις παγκόσμιες εξελίξεις στον χώρο της.

Ιδιαίτερα δε όταν είναι γνωστό ότι ο νέος πρόεδρος της Αργεντινής εξελέγη δηλώνοντας απερίφραστα προς τους ψηφοφόρους της χώρας του ότι είναι αναρχοκαπιταλιστής. Από μόνο του αυτό το γεγονός είναι συγκλονιστικό για χώρα της Λατινικής Αμερικής, μια περιοχή στην οποία ο ολοκληρωτικός κρατισμός δεξιάς και αριστεράς συμβαδίζει με την ασυδοσία και τη διαφθορά του οργανωμένου εγκλήματος και του συναφούς με αυτό εμπορίου ναρκωτικών.

Σήμερα η Αργεντινή με τον τριψήφιο πληθωρισμό (142%), την αυξανόμενη φτώχεια και την έλλειψη συναλλαγματικών αποθεμάτων, αποτελεί ζωντανό παράδειγμα προς αποφυγήν για άλλες οικονομίες

Στο πλαίσιο αυτό, η μεταπολεμική Αργεντινή, από 10η πλουσιότερη χώρα τον κόσμο στη δεκαετία του 1930, άρχισε να γνωρίζει αλλοπρόσαλλες και βαθύτατα λαϊκιστικές οικονομικές πολιτικές, αρχής γενομένης από τον στρατηγό Χουάν Περόν και τη σύζυγό του, Εβίτα, το 1946. Σήμερα, λοιπόν, η Αργεντινή με τον τριψήφιο πληθωρισμό (142%), την αυξανόμενη φτώχεια και την έλλειψη συναλλαγματικών αποθεμάτων, αποτελεί ζωντανό παράδειγμα προς αποφυγήν για άλλες οικονομίες.

Μπροστά σ’ αυτή την κατάσταση, ο Χαβιέρ Μιλέι, μιλώντας στη γνωστή συνάντηση του World Forum στο Νταβός, ναι μεν τόνισε το μέγεθος των προβλημάτων της χώρας του, υπογράμμισε όμως ότι παρόμοια προβλήματα σε λίγο θα γνωρίσουν και αναπτυγμένες δυτικές χώρες, οι οποίες από την εκδήλωση της πανδημίας Covid 19 και μετά, συνεχώς ενδίδουν στον επελαύνοντα διεθνή κρατισμό και φθείρονται από τη διαβρωτική πνευματική του κυριαρχία στα μέσα μαζικής επικοινωνίας και στα διάφορα κοινωνικά δίκτυα.

Eπηρεασμένος από τον Μ. Ρόθμπαρντ, μεγάλο θεωρητικό του «αναρχο-καπιταλισμού», και τον Γιόζεφ Σουμπέτερ που πρώτος μίλησε για «δημιουργική καταστροφή» και «επιχειρηματίες ήρωες/ιππότες», ο Χαβιέρ Μιλέι ρίχνει βάρος στο ιδεολογικό κομμάτι του αντικρατισμού

«Σήμερα» είπε ο νέος πρόεδρος της Αργεντινής, «βρίσκομαι εδώ για να σας πω ότι ο δυτικός κόσμος βρίσκεται σε κίνδυνο και κινδυνεύει επειδή εκείνοι που υποτίθεται ότι υπερασπίζονται τις αξίες της Δύσης έχουν συνδιαλλαγεί με ένα όραμα για τον κόσμο που οδηγεί αναπόφευκτα στον σοσιαλισμό και συνεπώς στη φτώχεια. […] Δυστυχώς, τις τελευταίες δεκαετίες, παρακινούμενοι από κάποια καλοπροαίρετα άτομα που θέλουν να βοηθήσουν τους άλλους και από άλλα που παρακινούνται από την επιθυμία να ανήκουν σε μια προνομιούχα τάξη, οι βασικοί ηγέτες του δυτικού κόσμου εγκατέλειψαν το μοντέλο της ελευθερίας για ποικίλες εκδοχές αυτού που ονομάζουμε κολεκτιβισμό. […] Είμαστε εδώ για να σας πούμε ότι τα κολεκτιβιστικά πειράματα δεν είναι ποτέ η λύση στα προβλήματα που ταλανίζουν τους πολίτες του κόσμου, αλλά αντίθετα, είναι η βασική τους αιτία». Και συνέχισε λέγοντας:

«Το πρόβλημα με τους νεοκλασικούς (οικονομολόγους) είναι ότι το μοντέλο που τόσο αγαπούν δεν ταιριάζει με την πραγματικότητα, οπότε αποδίδουν τα δικά τους λάθη στην υποτιθέμενη αποτυχία της αγοράς, αντί να αναθεωρήσουν τις παραδοχές του μοντέλου τους. […] Με το πρόσχημα της υποτιθέμενης αποτυχίας της αγοράς, εισάγονται κανονισμοί, οι οποίοι το μόνο που κάνουν είναι να δημιουργούν στρεβλώσεις στο σύστημα τιμών, εμποδίζοντας τον οικονομικό υπολογισμό, και επομένως, εμποδίζουν επίσης την αποταμίευση, τις επενδύσεις και την ανάπτυξη. Δυστυχώς, το άτοπο αυτής της θεωρητικής “αποτυχίας” δεν το καταλαβαίνουν ούτε υποτιθέμενοι φιλελεύθεροι οικονομολόγοι. Δεν συνειδητοποιούν οι τελευταίοι ότι ο κρατισμός, που είναι μια αφορμή ολοκληρωτικής εξουσίας, στη σημερινή ανατρεπτική τεχνολογικά συγκυρία, προσπαθεί να καταστήσει και να εξουδετερώσει τα μυαλά των πολιτών. Με τον τρόπο αυτόν κρύβει και συσκοτίζει τις πραγματικές προθέσεις του.[…] Τα σημερινά κράτη δεν χρειάζεται να ελέγχουν άμεσα τα μέσα παραγωγής για να ελέγχουν κάθε πτυχή της ζωής των ατόμων. Με εργαλεία όπως η εκτύπωση χρήματος, το χρέος, οι επιδοτήσεις, ο έλεγχος του επιτοκίου, ο έλεγχος των τιμών και οι κανονισμοί για τη διόρθωση των λεγόμενων αποτυχιών της αγοράς, μπορούν να ελέγχουν τις ζωές και τις τύχες εκατομμυρίων ατόμων. […] Λένε ότι ο καπιταλισμός είναι κακός επειδή είναι ατομικιστικός και ότι ο κολεκτιβισμός είναι καλός επειδή είναι αλτρουιστικός, φυσικά με τα χρήματα των άλλων. […] Όσοι προωθούν την ‘’κοινωνική’’ δικαιοσύνη, υποστηρίζουν την ιδέα ότι ολόκληρη η οικονομία είναι μια πίτα που μπορεί να μοιραστεί με καλύτερους τρόπους, αλλά αυτή η πίτα δεν είναι ένα σταθερό δεδομένο, είναι πλούτος που παράγεται σε αυτό που ο Israel Kirzner για παράδειγμα αποκαλεί Διαδικασία Ανακάλυψης της Αγοράς. […] Αν το κράτος τιμωρεί τους καπιταλιστές όταν είναι επιτυχημένοι και μπαίνει εμπόδιο στη Διαδικασία Ανακάλυψης (της Αγοράς), θα καταστρέψει τα κίνητρά τους και η συνέπεια είναι ότι θα παράγουν λιγότερο, και η πίτα θα γίνει μικρότερη, και αυτό θα βλάψει την κοινωνία στο σύνολο της.[…] Ο κρατισμός αναστέλλοντας τη Διαδικασία Ανακάλυψης της (Αγοράς) και εμποδίζοντας την οικειοποίηση των ανακαλύψεων, καταλήγει να δένει τα χέρια των επιχειρηματιών και να τους εμποδίζει να παρέχουν καλύτερα αγαθά και υπηρεσίες σε καλύτερη τιμή. […] Χάρη στον καπιταλισμό της ελεύθερης επιχειρηματικότητας, ο κόσμος ζει τώρα την καλύτερη στιγμή του. Ποτέ σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας δεν υπήρξε περίοδος μεγαλύτερης ευημερίας από τη σημερινή. Ο σημερινός κόσμος είναι πιο ελεύθερος, πιο πλούσιος, πιο ειρηνικός και πιο υγιής από οποιαδήποτε άλλη εποχή της ανθρώπινης ιστορίας. Και αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις χώρες που σέβονται την οικονομική ελευθερία και τα δικαιώματα ιδιοκτησίας των ατόμων.[…] Ο καπιταλιστής, ο επιτυχημένος επιχειρηματίας, είναι ένας κοινωνικός ευεργέτης, ο οποίος μακράν του να ιδιοποιείται τον πλούτο των άλλων, συμβάλλει στη γενική ευημερία όλων. Τελικά, ο επιτυχημένος επιχειρηματίας είναι ένας ήρωας».

Σαφώς επηρεασμένος από τον Μ. Ρόθμπαρντ, μεγάλο θεωρητικό του «αναρχο-καπιταλισμού», και τον Γιόζεφ Σουμπέτερ που πρώτος μίλησε για «δημιουργική καταστροφή» και «επιχειρηματίες ήρωες/ιππότες», ο Χαβιέρ Μιλέι ρίχνει βάρος στο ιδεολογικό κομμάτι του αντικρατισμού, ένα φαινόμενο όμως που δεν αποτελεί εργαλείο εξουσίας. Στον χώρο αυτόν, συνεπώς, ο νέος πρόεδρος της Αργεντινής θα είναι απελπιστικά μόνος.

Κατά συνέπεια, ελάχιστα αισιοδοξούμε για την πρακτική επιτυχία των στόχων του. Το γιατί είναι μια άλλη μεγάλη ιστορία.