Πόσο κοντά στον πόλεμο είναι το Ιράν με το Πακιστάν;

Ο στρατός του Πακιστάν βρίσκεται σε «εξαιρετικά» υψηλό επίπεδο συναγερμού και οποιαδήποτε άλλη «ατυχής περιπέτεια» από την ιρανική πλευρά θα αντιμετωπιστεί δυναμικά, εν μέσω κλιμάκωσης των εντάσεων ανάμεσα στις γειτονικές χώρες. Τα πλήγματα αυτά γίνονται την ώρα που η Μέση Ανατολή συγκλονίζεται από τον πόλεμο ανάμεσα στο παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα Χαμάς και το Ισραήλ στην Λωρίδα της Γάζας και τις επιθέσεις των ανταρτών Χούθι της Υεμένης, οι οποίοι υποστηρίζονται από το Ιράν, κατά εμπορικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα.

Αντίποινα

Δύο ημέρες ύστερα από ιρανικά πλήγματα στο έδαφός του, το Πακιστάν ανακοίνωσε σήμερα ότι διεξήγαγε τη νύχτα «πλήγματα εναντίον κρησφύγετων τρομοκρατών» στο Ιράν από τα οποία έχασαν τη ζωή τους 9 άνθρωποι, εκ των οποίων 4 παιδιά και 3 γυναίκες, σύμφωνα με ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης.

«Το Πακιστάν σέβεται απολύτως την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν», διαβεβαίωσε επίσης το πακιστανικό υπουργείο Εξωτερικών, προσθέτοντας ότι «ο μόνος στόχος της σημερινής ενέργειας ήταν να εργαστούμε για το εθνικό μας συμφέρον, που είναι καίριας σημασίας και δεν μπορούν να διακυβευτούν».

Τουλάχιστον 9 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, εκ των οποίων 4 παιδιά και 3 γυναίκες "όλοι μη ιρανικής υπηκοότητας" σε μεθοριακά χωριά από τα πλήγματα αυτά, μετέδωσαν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Ιράν, επικαλούμενα τον αντικυβερνήτη της επαρχίας Σιστάν-Μπαλουτσιστάν Αλιρεζά Μαρχαματί.

Πηγή των πακιστανικών υπηρεσιών πληροφοριών δήλωσε στο Reuters ότι τα πλήγματα διεξήχθησαν από στρατιωτικά αεροσκάφη.

Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν Νασέρ Καναανί δήλωσε ότι το Ιράν καταδικάζει έντονα τα πλήγματα, προσθέτοντας ότι ο επιτετραμμένος του Πακιστάν στην Τεχεράνη εκλήθη να δώσει εξηγήσεις.

Η Τεχεράνη είχε ανακοινώσει το βράδυ της Τρίτης πως διεξήγαγε πλήγματα εναντίον θέσεων «τρομοκρατών» στο έδαφος του Πακιστάν και το Ισλαμαμπάντ είχε αντιδράσει χθες Τετάρτη, χαρακτηρίζοντας "εντελώς απαράδεκτη" και αδικαιολόγητη την επίθεση αυτή, που είχε αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους δυο παιδιά.

Το Πακιστάν, στο οποίο αναμένεται να διεξαχθούν γενικές εκλογές στις 8 Φεβρουαρίου, ανακάλεσε επίσης τον πρεσβευτή του από την Τεχεράνη και αποφάσισε να εμποδίσει την επιστροφή του Ιρανού πρεσβευτή στο Ισλαμαμπάντ, ο οποίος βρίσκεται το τρέχον διάστημα στη χώρα του.

Ποιά οργάνωση στοχοθέτησε το Πακιστάν στο Ιράν;

Το Απελευθερωτικό Μέτωπο των Βελούχων (BLF), για το οποίο αξιωματούχος των υπηρεσιών πληροφοριών είπε πως ήταν ο στόχος των πακιστανικών πληγμάτων στο Ιράν, επιδιώκει την ανεξαρτησία της δυτικής πακιστανικής επαρχίας του Μπαλουτσιστάν (Βελουχιστάν).

Οι μαχητές της εθνότητας των Βελούχων (Μπαλούτς) πολεμούν εναντίον της κυβέρνησης εδώ και δεκαετίες για τη δημιουργία ενός χωριστού κράτους, υποστηρίζοντας πως η κεντρική κυβέρνηση εκμεταλλεύεται άδικα τους πλούσιους φυσικούς πόρους αερίου και μεταλλευμάτων της επαρχίας του Μπαλουτσιστάν, η οποία συνορεύει με το Αφγανιστάν και το Ιράν.

Το BLF είναι μεταξύ των εξεγερμένων που συχνά στοχοθετούν εγκαταστάσεις αερίου, υποδομές και θέσεις ασφαλείας εκεί, όμως έχουν αρχίσει να εξαπολύουν επιθέσεις και σε άλλα μέρη του Πακιστάν.

Επιτίθενται επίσης σε κινεζικά εργοτάξια και σκοτώνουν ευκαιριακά κινέζους εργάτες, παρά τις διαβεβαιώσεις από το Πακιστάν ότι κάνει ό,τι μπορεί για να προστατεύει τα κινεζικά εργοτάξια.

Ποιά είναι η σημασία του Μπαλουτσιστάν (Βελουχιστάν); 

Η εκταταμένη αυτή επαρχία, όπου ζουν περίπου 15 εκατομμύρια άνθρωποι, είναι ως επί το πλείστον ένα άνυδρο, ερημικό και ορεινό έδαφος που έχει ανεκμετάλλευτο ορυκτό πλούτο.

Είναι η μεγαλύτερη σε μέγεθος επαρχία του Πακιστάν, αλλά με το μικρότερο πληθυσμό. Συνορεύει με την ιρανική επαρχία Σιστάν-Μπαλουτσιστάν, όπου πραγματοποίησε τα πλήγματα το Πακιστάν.

Εκατοντάδες Βελούχοι διαδηλωτές, πολλοί από τους οποίους γυναίκες, έχουν πραγματοποιήσει διαμαρτυρίες τις τελευταίες εβδομάδες στο Ισλαμαμπάντ, την πρωτεύουσα του Πακιστάν, διατυπώνοντας κατηγορίες για τη μεταχείριση της οποίας τυγχάνουν οι κάτοικοι της επαρχίας - μεταξύ άλλων εξαναγκαστικές εξαφανίσεις και εξωδικαστικές εκτελέσεις.

Το Μπαλουτσιστάν (Βελουχιστάν) είναι μια σημαντική τοποθεσία για τον τεράστιο και πολλών δισεκατομμυρίων Οικονομικό Διάδρομο Κίνας Πακιστάν (CPEC), ο οποίος αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας Μία Ζώνη Ένας Δρόμος του προέδρου Σι Τζινπίνγκ.

Η Κίνα έχει αναλάβει προγράμματα εξόρυξης μεταλλευμάτων και κατασκεύασε ένα διεθνές αεροδρόμιο και ένα λιμάνι στην Γκουαντάρ, τη νότια παραλιακή πόλη της επαρχίας.

Η καναδική μεταλλευτική ετιαρεία Barrick Gold κατέχει μερίδιο 50% στο ορυχείο Reko Diq στην περιφέρεια Τσαγκάι της επαρχίας, ενώ το υπόλοιπο ανήκει στην κυβέρνηση του Πακιστάν και στην επαρχία. Η Barrick θεωρεί πως το ορυχείο αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα χαλκού και χρυσού στον κόσμο.

Φόβοι κλιμάκωσης

Το Ιράν και το Πακιστάν αλληλοκατηγορούνται συχνά ότι επιτρέπουν σε ανταρτικές οργανώσεις να επιχειρούν από το έδαφος των χωρών τους για να εξαπολύουν επιθέσεις, αλλά σπάνια υπάρχει εμπλοκή των ενόπλων δυνάμεών τους.

Ωστόσο πρόσφατα το Ιράν εξαπέλυσε πλήγματα στη Συρία εναντίον εγκαταστάσεων του Ισλαμικού Κράτους και στο Ιράκ, όπου είπε ότι έπληξε ένα ισραηλινό κέντρο κατασκοπείας. 

«Τα κίνητρα του Ιράν για την επίθεση στο Πακιστάν παραμένουν αδιαφανή, αλλά υπό το πρίσμα της ευρύτερης ιρανικής συμπεριφοράς στην περιοχή μπορεί η κατάσταση να κλιμακωθεί», δήλωσε στο Reuters ανώτερος εμπειρογνώμονας για την ασφάλεια της Νότιας Ασίας στο Ινστιτούτο Ειρήνης των ΗΠΑ. «Αυτό που θα προκαλέσει ανησυχία στην Τεχεράνη είναι ότι το Πακιστάν πέρασε μια γραμμή χτυπώντας μέσα στο ιρανικό έδαφος, ένα όριο που ακόμη και οι ΗΠΑ και το Ισραήλ έχουν φροντίσει να μην παραβιάσουν».

Σύμφωνα με τον Αντουάν Λεβέσκ, ερευνητή στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, μολονότι η πακιστανική ανταπάντηση ενέτεινε τον φόβο μιας κλιμάκωσης, η άμεση συνέπεια αυτής της νέας κατάστασης είναι ότι «οι δύο χώρες τώρα έχουν πατσίσει, φαινομενικά και συμβολικά». Προέβλεψε μάλιστα ότι «ο κίνδυνος νέας κλιμάκωσης είναι ελάχιστος και μπορεί να μειωθεί με τον χρόνο».

Το Πακιστάν ετοιμάζεται για τις βουλευτικές εκλογές της 8ης Φεβρουαρίου, με τον πανίσχυρο στρατό του να κατηγορείται ήδη ότι επιχειρεί να καθορίσει το αποτέλεσμα. Ο πρώην πρωθυπουργός Ιμράν Χαν, ο δημοφιλέστερος πολιτικός στην χώρα, είναι προφυλακισμένος και έχασε το δικαίωμα του εκλέγεσθαι για μία πενταετία, αφού τα έβαλε με τον στρατό. Ένας άλλος πρώην πρωθυπουργός, ο Ναουάζ Σαρίφ, θεωρείται το φαβορί των εκλογών αυτών και οι αναλυτές επισημαίνουν ότι στηρίζεται από τους στρατιωτικούς.

«Μην υποτιμάτε το πολιτικό όφελος που θα μπορούσε να έχει ο στρατός από αυτήν την απάντηση εναντίον του Ιράν. Η καταστολή του Ιμράν Χαν και του κόμματός του προκάλεσε την οργή του λαού. Αυτά τα αντίποινα θα μπορούσαν να έχουν ως συνέπεια τη συσπείρωση γύρω από τη σημαία, έστω και στιγμιαία», ανέφερε ο Μάικλ Κούγκελμαν, ο διευθυντής του Ινστιτούτου Νότιας Ασίας στο Κέντρο Γουίλσον της Ουάσινγκτον, σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X.

Με πληροφορίες από Reuters, ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP