Σαν σήμερα, 24 Δεκεμβρίου 1914, η Ανακωχή των Χριστουγέννων

Σαν σήμερα, 24 Δεκεμβρίου 1914, στην περιοχή Πλούχστιρτ της Φλάνδρας συνέβη η «Ανακωχή των Χριστουγέννων» που έμελλε να μείνει στην ιστορία.

Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν σε εξέλιξη. Η προέλαση των Γερμανών έχει ανακοπεί από τις δυνάμεις της Αντάντ και ο πόλεμος έχει μεταφερθεί στα χαρακώματα. Μία από εκείνες τις βραδιές ήταν και η παραμονή Χριστουγέννων του 1914.

Μέσα στο σκοτάδι ακούστηκε από τις γραμμές των Γερμανών μια χορωδία να ψάλει την Άγια Νύχτα. Παρά τις εντολές που είχαν οι Βρετανοί στρατιώτες να πυροβολούν και στο παραμικρό φως που εμφανιζόταν στον ορίζοντα, αυτή τη φορά δεν το έκαναν.

Αντ' αυτού, ανταπέδωσαν με τα δικά τους κάλαντα και σε σύντομο χρονικό διάστημα οι εκπρόσωποι των δύο εχθρικών δυνάμεων συναντήθηκαν στη νεκρή ζώνη παρά τις σαφώς αντίθετες εντολές των ανωτέρων τους.

Η ανακωχή δεν περιορίστηκε στην διάρκεια της νύχτας και το πρωί των Χριστουγέννων, Άγγλοι και Γερμανοί έθαψαν τους νεκρούς τους, απαγγέλοντας μαζί τον 23ο Ψαλμό του Δαυίδ «Κύριος ποιμαίνει με και ουδέν με υστερήσει…».

Ακολούθως, αντάλλαξαν δώρα όπως ουίσκι, μαρμελάδες, τσιγάρα, σοκολάτες και κατανάλωσαν ποτά γιορτάζοντας την ημέρα των Χριστουγέννων. Φυσικά, το πιο ιστορικό συμβάν ήταν το ποδοσφαιρικό παιχνίδι που έπαιξαν οι δύο αντίπαλες ομάδες, το οποίο κέρδισαν εν τέλει οι Γερμανοί με 3-2. Την 1η Ιανουαρίου του 1915 οι λονδρέζικοι Times δημοσίευσαν την επιστολή ενός ταγματάρχη, στην οποία μιλά για ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι που πραγματοποιήθηκε εκείνα Χριστούγεννα στον λόχο του ανάμεσα σε Βρετανούς και Γερμανούς.

Τι ήταν η Ανακωχή των Χριστουγέννων

Η Ανακωχή των Χριστουγέννων ήταν μια σειρά από εκτεταμένες ανεπίσημες εκεχειρίες που έλαβαν χώρα στο Δυτικό Μέτωπο στις γιορτές των Χριστουγέννων του 1914 κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά τη διάρκεια της βδομάδας πριν από τα Χριστούγεννα, Γερμανοί και Βρετανοί στρατιώτες άρχισαν να ανταλλάσσουν γιορτινές ευχές και τραγούδια ανάμεσα στα χαρακώματά τους.

Σε μερικές περιπτώσεις η ένταση ελαττώθηκε σε βαθμό που οι στρατιώτες περπατούσαν απέναντι για να κουβεντιάσουν με τους αντιπάλους τους και να τους δώσουν δώρα. Την παραμονή και ανήμερα των Χριστουγέννων πολλοί στρατιώτες και από τις δυο πλευρές — καθώς και, σε μικρότερο βαθμό, Γαλλικές μονάδες — επιχείρησαν με δική τους πρωτοβουλία στην ουδέτερη ζώνη κάνοντας παρέα μεταξύ τους και ανταλλάσσοντας τρόφιμα και ενθύμια. Παράλληλα έγιναν κοινές κηδείες, ενώ σε πολλές από τις συναντήσεις οι αντίπαλοι στρατιώτες τραγούδησαν μαζί τα κάλαντα ή έπαιξαν μεταξύ τους ποδόσφαιρο.

Ανθρωπισμός και στιγμές ειρήνης στην «καρδιά» του πολέμου

Η ανακωχή θεωρείται μια συμβολική στιγμή ανθρωπισμού και ειρήνης μέσα σε μια από τις πιο βίαιες περιόδους της σύγχρονης ιστορίας. Δεν έλαβε χώρα παντού· σε κάποιες περιοχές του μετώπου οι μάχες συνεχίστηκαν όλη την ημέρα, ενώ σε άλλες απλώς οι δυο πλευρές συνεννοήθηκαν για την αποκομιδή των νεκρών. Την επόμενη χρονιά τα Χριστούγεννα μερικές μονάδες οργάνωσαν ξανά εκεχειρία με τους αντιπάλους, αλλά αυτό το φαινόμενο δεν ήταν τόσο εκτεταμένο όσο το 1914. Αυτό οφείλονταν μερικώς στις αυστηρές εντολές από τους ανωτέρους και των δύο πλευρών που απαγόρευαν αυτόν τον συγχρωτισμό. Το 1916, μετά από τις χωρίς προηγούμενο αιματηρές μάχες του Σομμ και του Βερντέν και την εκτεταμένη χρήση χημικών όπλων, όλο και περισσότερο οι στρατιώτες και των δύο πλευρών θεωρούσαν τους αντιπάλους τους ως υπάνθρωπους και έτσι δεν έγιναν απόπειρες για άλλες τέτοιες εκεχειρίες.

Κατά τα πρώτα χρόνια του στατικού πολέμου των χαρακωμάτων οι εκεχειρίες δεν περιορίζονταν στην περίοδο των Χριστουγέννων, αντανακλώντας την αναπτυσσόμενη διάθεση να κοιτάζει κάθε πλευρά τη δουλειά της (live and let live). Έτσι αντίπαλες μονάδες πεζικού που βρίσκονταν κοντά η μια στην άλλη απέφευγαν υπερβολικά βίαιες συμπεριφορές, συγχρωτίζονταν μεταξύ τους, συζητώντας ή ανταλλάσσοντας τσιγάρα. Σε μερικούς τομείς συμφωνήθηκαν περιστασιακά εκεχειρίες για να μπορέσουν οι στρατιώτες να μεταβούν ανάμεσα στις δυο γραμμές και να συλλέξουν τους τραυματίες και νεκρούς, ενώ σε άλλους υπήρχε σιωπηρή συμφωνία να μην ανταλλάσσονται πυροβολισμοί όταν οι άνδρες ξεκουράζονταν, ασκούνταν, ή δούλευαν, πλήρως ορατοί στον εχθρό. Οι εκεχειρίες των Χριστουγέννων είναι αξιοσημείωτες λόγω του μεγάλου αριθμού των ανδρών που συμμετείχαν και του βαθμού της συμμετοχής — ακόμα και στους πιο ειρηνικούς τομείς ήταν ασυνήθιστο να δει κανείς δεκάδες αντιπάλους να βρίσκονται μαζί στο φως της ημέρας.

Σαν σήμερα 24 Δεκεμβρίου

Γεγονότα

1814: Υπογράφεται η συνθήκη της Γάνδης

1865: Ιδρύεται η οργάνωση Κου Κλουξ Κλαν.

1871: Ανεβαίνει για πρώτη φορά η όπερα «Αΐντα» στο Κάιρο της Αιγύπτου.

1924: Η Αλβανία αποκτά δημοκρατικό καθεστώς.

1979: Ο πρώτος ευρωπαϊκός πύραυλος τίθεται σε τροχιά.

1994: Μέλη της Ένοπλης Ισλαμικής Οργάνωσης καταλαμβάνουν αεροσκάφος της Air France ενώ δεν έχει απογειωθεί. Η αεροπειρατεία διήρκεσε 3 μέρες και σκοτώθηκαν εκτός από τους 4 αεροπειρατές και 3 επιβάτες.

Γεννήσεις

1837: Ελισάβετ της Βαυαρίας, αυτοκράτειρα της Αυστρίας, γνωστή με το όνομα πριγκίπισσα Σίσσυ.

1968: Μανώλης Φάμελλος, Έλληνας τραγουδοποιός.

1971: Ρίκι Μάρτιν, Πορτορικανός τραγουδιστής.

1981: Ντίμα Μπιλάν, Ρώσος τραγουδιστής.

Θάνατοι

1524: Βάσκο ντα Γκάμα, Πορτογάλλος εξερευνητής.

1982: Λουί Αραγκόν, Γάλλος συγγραφέας.

2000: Τζον Κούπερ, Άγγλος επιχειρηματίας και ο ιδρυτής της αυτοκινητοβιομηχανίας Κούπερ.

2008: Χάρολντ Πίντερ, Βρετανός θεατρικός συγγραφέας (Ο Επιστάτης, Πάρτι Γενεθλίων κ.ά.). 

2015: Ντάνος Λυγίζος, Έλληνας ηθοποιός.