COP28: Οι αυτόχθονες πληθυσμοί του Αμαζονίου διεκδικούν το ρόλο τους ως φύλακες του τροπικού δάσους - Για τους ιθαγενείς η ζούγκλα είναι ένα ζωντανό ον με δικαιώματα που πρέπει να προστατευτεί
Στη COP28, τη φετινή Σύνοδο Κορυφής για το κλίμα στο Ντουμπάι, δεκάδες εκπρόσωποι των αυτόχθονων πληθυσμών του Αμαζονίουδιεκδίκησαν τον κρίσιμο ρόλο τους στην προστασία του πράσινου πνεύμονα του πλανήτη. Είναι οι φύλακες της ζούγκλας.
Κάποιοι χρειάστηκε να ταξιδέψουν για μια εβδομάδα για να φτάσουν στην άλλη άκρη του κόσμου, από τις απομακρυσμένες γωνιές του Αμαζονίου μέχρι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
«Το δάσος είναι τι σπίτι μας»
«Είμαστε κληρονόμοι αυτής της περιοχής. Δεν είναι ότι είμαστε οι ιδιοκτήτες, όπως φαίνεται από τη δυτική σκέψη. Το φροντίζουμε και το προστατεύουμε γιατί είναι το σπίτι μας, είναι ο τόπος όπου γεννιόμαστε, όπου χτίζουμε την ταυτότητά μας, όπου αναπαύονται οι πρόγονοί μας», λέει στο RTVE.es η Ketty Marcelo, από τον λαό Asháninka του Περουβιανού Αμαζονίου.
«Είναι το μέρος όπου βρίσκουμε την τροφή μας, όπου χτίζουμε την πνευματικότητά μας. Είναι το σπίτι μας. Γι’ αυτό το υπερασπιζόμαστε ακόμα και με τη ζωή μας. Αυτός είναι ο ρόλος μας: να το φροντίζουμε, να το προστατεύουμε, να το αγαπάμε », λέει από τη σύνοδο κορυφής για το κλίμα, όπου συμμετέχει η Ketty Marcelo, ιθαγενής ακτιβίστρια από τον Περουβιανό Αμαζόνιο, ως πρόεδρος του Οργανισμού Ιθαγενών Γυναικών των Άνδεων και του Αμαζονίου.
Για ορισμένους από αυτούς τους λαούς, η ζούγκλα είναι το δικό της ζωντανό ον που έχει τα δικά της δικαιώματα, επομένως η προστασία της είναι απαραίτητη. «Το 2018, δηλώσαμε την επικράτειά μας ως ζωντανό, συνειδητό ον και υποκείμενο δικαίου», εξηγεί ο Daniel Santi, από τον λαό Sarayaku του Αμαζονίου του Ισημερινού.
Ο Santi ταξιδεύει εδώ και μέρες για να φτάσει στο Ντουμπάι: με ποταμόπλοιο, με επίγεια μέσα και με αεροπλάνο, αλλά επιμένει ότι αξίζει τον κόπο να βγάλει τη φωνή του και να διεκδικήσει τη σημασία της «γνώσης» του. Αυτό είναι που τους επιτρέπει, όντας μόνο το 6% του πληθυσμού, να προστατεύουν το 80% της παγκόσμιας βιοποικιλότητας, διαβεβαιώνει, επικαλούμενος στοιχεία από τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN).
Η Sonia Guajajara είναι η πρώτη ιθαγενής υπουργός της Βραζιλίας
Στη Βραζιλία, τη χώρα που φιλοξενεί το μεγαλύτερο μέρος του Αμαζονίου, η κατάσταση των ιθαγενών άλλαξε ριζικά όταν ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Lula da Silva δημιούργησε ένα νέο Υπουργείο Ιθαγενών Λαών και έθεσε επικεφαλής του την πρώτη ιθαγενή γυναίκα υπουργό στην ιστορία της χώρας, Sonia Guajajara.
Η Guajajara έγινε η πιο εξέχουσα ιθαγενής προσωπικότητα στη σύνοδο κορυφής, καθώς ηγείται των διαπραγματεύσεων για λογαριασμό της Βραζιλίας από τότε που ο Lula έφυγε την πρώτη εβδομάδα της Συνόδου Κορυφής. Η παρουσία της είναι επίσης το κλειδί για την «προετοιμασία του δρόμου» για το COP30 , τη διάσκεψη για το κλίμα του 2025 που θα διεξαχθεί ακριβώς στο Belém, στον βραζιλιάνικο Αμαζόνιο.
Στο Ντουμπάι, η υπουργός υποστήριξε ότι οι αυτόχθονες πληθυσμοί «πρέπει να διαχειρίζονται οι ίδιοι τα εδάφη τους». «Πρέπει να εμπιστευόμαστε τη διοίκηση των αυτόχθονων πληθυσμών, ότι λαμβάνουν τα κονδύλια άμεσα », αλλάζοντας το υπάρχον παράδειγμα, δήλωσε σε ομιλία της.
Η υπουργός έθεσε τη χώρα της ως παράδειγμα αλλαγής τον τελευταίο χρόνο, τονίζοντας ιδιαίτερα τον ρόλο των αυτόχθονων γυναικών. «Πριν ήμασταν αόρατοι και τώρα έχουμε προέδρους, υπουργούς και άλλες επίσημες θέσεις», τόνισε και υπερασπίστηκε και την αλλαγή στην εκτελεστική εξουσία για την αποψίλωση των δασών. Από τότε που ο Lula αντικατέστησε τον Jair Bolsonaro, αυτό μειώθηκε κατά 33%, μια ανακούφιση για τους αυτόχθονες πληθυσμούς που ζουν και υπερασπίζονται τη ζούγκλα, αλλά που συνεχίζουν να απειλούνται και να παρακολουθούν αυτές τις διεθνείς εκδηλώσεις για να θυμούνται την ύπαρξη τους.
Παρότι τα προβλήματα δεν λύνονται με το να τους ρίχνεις λεφτά, ένας πληθυσμός 40 εκατομμυρίων μαζί με ένα τόσο εκτεταμένο δίκτυο υποδομών σημαίνει τεράστιες δημόσιες ανάγκες και πολυδάπανους μηχανισμούς
8°
