Κοσμος

Σαν σήμερα 3 Δεκεμβρίου 1930 γεννήθηκε ο «πατέρας» της Νουβέλ Βαγκ, Jean-Luc Godard

Η πορεία στη μεγάλη οθόνη και η πολιτική

Newsroom
6’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Σαν σήμερα 3 Δεκεμβρίου 1930 γεννήθηκε ο Jean-Luc Godard - Η νουβέλ βαγκ και η πορεία στη μεγάλη οθόνη

Σαν σήμερα 3 Δεκεμβρίου 1930 γεννήθηκε ο Jean-Luc Godard, ο κινηματογραφιστής το όνομα του οποίου είχε ταυτιστεί με τη νουβέλ βαγκ. 

Ο Jean-Luc Godard ασχολήθηκε στα έργα του με θέματα που θεωρούνταν ταμπού, καθώς και με νέες τεχνικές που τάραξαν το κινηματογραφικό κατεστημένο και ενέπνευσαν εικονοκλάστες σκηνοθέτες δεκαετίες μετά την κορύφωση της καριέρας του στα χρόνια του 1960. Ο Jean-Luc Godard υπήρξε μέλος μιας ομάδας ταινιοκριτικών του περιοδικού Cahiers du Cinema, οι οποίοι αποφάσισαν να φτιάξουν δικές τους ταινίες και να φέρουν μια επανάσταση στο μέσο, καθώς ήταν δυσαρεστημένοι με την ποιότητα του Γαλλικού Κινηματογράφου της εποχής. Το 1968, ο Γκοντάρ εγκατέλειψε τη νουβέλ βαγκ και ίδρυσε μαζί με τον Jean-Pierre Gorin την κινηματογραφική ομάδα Dziga Vertov Group. Ήταν μια ομάδα πολιτικά ενεργών σκηνοθετών, οι οποίοι ομαδικά και ανώνυμα δημιουργούσαν πειραματικές και πολιτικές ταινίες, οι οποίες υποστήριζαν κινήματα όπως ο Μαοϊσμός και ο Μαρξισμός.

Σαν σήμερα 3 Δεκεμβρίου 1930 γεννήθηκε ο Jean-Luc Godard © EPA / Christof Schuerpf

Jean-Luc Godard - Η πορεία στη μεγάλη οθόνη 

Το 1949, o Jean-Luc Godard βρίσκεται στο Παρίσι για να σπουδάσει εθνολογία στη Σορβόννη. Εκεί θα γνωρίσει και θα συναναστραφεί με τους Κλοντ Σαμπρόλ, Φρανσουά Τρυφώ, Έρικ Ρομέρ και Ζακ Ριβέτ - τους κινηματογραφιστές δηλαδή που μετέπειτα θα στελεχώσουν το κίνημα της Νουβέλ Βαγκ (Nouvelle Vague). Το 1950, μαζί με τους Τρυφώ και Ριβέτ εκδίδει το περιοδικό Gazette du Cinema, γράφει για το σινεμά και παράλληλα παίζει σε ταινίες των Ριβέτ και Ρομέρ. Το 1952 ξεκινά η συνεργασία του με το θρυλικό περιοδικό Cahiers du Cinema του Αντρέ Μπαζέν. Με τα χρήματα που συγκεντρώνει, θα γυρίσει την πρώτη του μικρού μήκους ταινία, το ντοκιμαντέρ «Επιχείρηση Μπετόν» (1954). Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’50 θα ολοκληρώσει ακόμη τέσσερις ταινίες μικρού μήκους.

Έντονα επηρεασμένος από σκηνοθέτες όπως οι Ζαν Ρενουάρ, Νίκολας Ρέι, Ρομπέρ Μπρεσόν, Ρομπέρτο Ροσελίνι και Ζαν Ρους, ο Jean-Luc Godard θα προσπαθήσει εξαρχής - σε αντίθεση με τον φίλο και συνάδελφό του Τρυφώ - να εντάξει την προσωπική του ζωή, αλλά και τις πολιτικές του πεποιθήσεις, στις ταινίες του, αλλά και να δείξει ότι στον κινηματογράφο «όλα επιτρέπονται». Αυτοσχεδιασμός, κάμερα στο χέρι, αυτοαναφορικότητα, δοκιμιογραφικός λόγος, παράθεση λογοτεχνικών και φιλοσοφικών κειμένων, αποτελούν μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά στοιχεία του έργου του.
«Ήθελα να ξεκινήσω από μια ιστορία συμβατική και να ανακατασκευάσω, με διαφορετικό τρόπο, ό,τι είχε γίνει μέχρι τότε στον κινηματογράφο. Ήθελα επίσης να δώσω την εντύπωση ότι τα κινηματογραφικά μέσα ανακαλύπτονταν ή δοκιμάζονταν για πρώτη φορά», θα πει χαρακτηριστικά ο Jean-Luc Godard σε μία από τις πρώτες του συνεντεύξεις στο περιοδικό Cahiers du Cinema το 1962.
Το φιλμ «Με Κομμένη την Ανάσα» εγκαινιάζει το κίνημα της γαλλικής Νουβέλ Βαγκ το οποίο, σύμφωνα με τον Jean-Luc Godard, ορίζεται από «τη θλίψη, τη νοσταλγία για τον κινηματογράφο που έπαψε πια να υπάρχει καθώς και από την καινούρια σχέση μεταξύ μύθου και πραγματικότητας». Ως και το 1965 κινηματογραφεί μεταξύ άλλων, κάποιες από τις σπουδαιότερες ταινίες του: «Ο Μικρός Στρατιώτης», «Η Περιφρόνηση», «Ο Τρελός Πιερό» και το «Αλφαβίλ».

Jean-Luc Godard - Τα πολιτικά γεγονότα στα έργα του

Από το 1966 ως το 1968, ο σκηνοθέτης δημιουργεί ταινίες έντονα επηρεασμένες από τα πολιτικά γεγονότα της τρέχουσας δεκαετίας και τα κοινωνικοπολιτικά ρεύματα που αναδύθηκαν από τις ταραχές του Μάη του '68. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά: Masculin-Feminin (1966), Two or Three Things I Know About Her (1966), La Chinoise, Weekend (1967) και Le Gai Savoir (1968).
Στα χρόνια που ακολουθούν, ο Jean-Luc Godard και η Μιεβίλ, μεταφέρουν το Sonimage στούντιο στην Rolle, μια μικρή πόλη ανάμεσα στη Γενεύη και τη Λωζάνη της Ελβετίας. Το 1986 οι δυο τους πραγματοποίησαν την παραγωγή, αλλά και πρωταγωνίστησαν, στο home-movie "Soft and Hard" (Soft Talk on a Hard Subject Between Two Friends) για το βρετανικό Channel Four. Στη συνέχεια θα πραγματοποιήσουν τις ταινίες: "Grandeur et Decadence d’un Petit Commerce de Cinema" (1986), "Soigne ta Droite" (1986) και "King Lear" (1986).
Στη δεκαετία του '90 ο Jean-Luc Godard θα σκηνοθετήσει τα φιλμ: "Nouvelle Vague" (1990), "Germany 90 Nine Zero" (1991), "Helas pour moi" (1993), "Forever Mozart" (1996) και την οκτάωρη σειρά "Histoires du cinema" (1997-98). Το 1998 το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης αναθέτει στον Γκοντάρ και τη Μιεβίλ την παραγωγή του σαρανταεπτάλεπτου βίντεο "The Old Place" (Essai sur le rôle des arts à la fin du 20e siècle / Small Notes Regarding the Arts at Fall of 20th Century).

Σαν σήμερα 3 Δεκεμβρίου - Γεγονότα

  • 915 - Ο Πάπας Ιωάννης Ι΄ στέφει τον Βερεγγάριο Α΄ της Ιταλίας αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
  • 1799 - Ο αυστριακός στρατός νικά τον γαλλικό στη μάχη του Βίσλοχ.
  • 1800 - Ο Γάλλος στρατηγός Ζαν Βικτόρ Μορό συντρίβει τον αρχιδούκα Ιωάννη της Αυστρίας στη μάχη του Χόχενλιντεν, κοντά στο Μόναχο.
  • 1818 - Το Ιλινόι γίνεται η 21η πολιτεία των Η.Π.Α.
  • 1834 - Ο Γερμανικός Τελωνειακός Όμιλος πραγματοποιεί την πρώτη τακτική απογραφή στη Γερμανία.
  • 1854 - Πάνω από 20 εργάτες ορυχείων χρυσού σκοτώνονται από στρατιώτες στο Μπαλαράτ της Βικτώριας (Αυστραλία) σε μία εξέγερση για τις άδειες εξόρυξης.
  • 1901 - Ο Αμερικανός πρόεδρος Θεόδωρος Ρούζβελτ ζητά από το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών να περιορίσει τη δύναμη των τραστ «εντός λογικών ορίων».
  • 1904 - Ο Τσαρλς Ντίλον Περίν στο αστεροσκοπείο Λικ ανακαλύπτει το δορυφόρο του Δία Ιμαλία.
  • 1927 - Κάνει πρεμιέρα η ταινία Φορώντας παντελόνια στον Φίλιπ, η πρώτη ταινία με τον Χοντρό και Λιγνό.
  • 1944 - Αθήνα, Δεκεμβριανά. Υπάρχουν δύο εκδοχές. Η επίσημη εκδοχή της Κυβέρνησης του Γεώργιου Παπανδρέου αναφέρει ότι ο σταθμός της Αστυνομίας Πόλεων (Πανεπιστημίου και Βασιλίσσης Σοφίας), δέχθηκε επίθεση από ένοπλους αντάρτες-διαδηλωτές του ΕΑΜ και αμύνθηκε ανταποδίδοντας τα πυρά. Η εκδοχή της αριστεράς αναφέρει ότι κατόπιν εντολής του Άγγελου Έβερτ και αναίτια η Αστυνομία Πόλεων χτυπά το συλλαλητήριο του ΕΑΜ στην Πλατεία Συντάγματος. Το αποτέλεσμα ήταν 30 νεκροί και πολλοί τραυματίες διαδηλωτές. Το γεγονός σηματοδοτεί την έναρξη του ένοπλου κινήματος του ΚΚΕ στην πρωτεύουσα, που θα διαρκέσει επί 33 ημέρες.
  • 1959 - Υιοθετείται η σημαία της Σιγκαπούρης, έξι μήνες αφότου η Σιγκαπούρη έγινε αυτοδιοικούμενη εντός της Βρετανικής αυτοκρατορίας.
  • 1967 - Στο νοσοκομείο Χρόοτε Σχέερ του Κέιπ Τάουν, στη Νότια Αφρική, μία ομάδα μεταμόσχευσης με επικεφαλής τον Κρίστιαν Μπάρναρντ πραγματοποιεί την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς σε άνθρωπο (στον 53χρονο Λούις Βασκάνσκι).
  • 1971 - Ο Έλληνας Μητροπολίτης Γερμανίας Ιάκωβος Τζαναβάρης, που ανέπτυσσε αντιδικτατορική δράση, σκοτώθηκε σετροχαίο κοντά στην πόλη Βύρτσμπουργκ της Γερμανίας.
  • 1973 - Πρόγραμμα Πάιονηρ: Ο Πάιονηρ 10 στέλνει τις πρώτες κοντινές φωτογραφίες του πλανήτη Δία.
  • 1992 - Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (International Day of Persons with Disabilities). καθιερώθηκε με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ
  • 1994 - Η Sony κυκλοφορεί το PlayStation.

Σαν σήμερα 3 Δεκεμβρίου - Γεννήσεις

  • 1368 - Κάρολος ΣΤ΄, βασιλιάς της Γαλλίας
  • 1447 - Βαγιαζίτ Β΄, Οθωμανός σουλτάνος
  • 1833 - Δημήτριος Βερναρδάκης, Έλληνας συγγραφέας
  • 1844 - Κωνσταντίνος Έσσλιν, Έλληνας πολιτικός
  • 1857 - Τζόζεφ Κόνραντ, Πολωνός συγγραφέας
  • 1863 - Γεώργιος Χατζανέστης, Έλληνας στρατιωτικός
  • 1880 - Φέντορ φον Μποκ, Γερμανός στρατάρχης
  • 1883 - Άντον Βέμπερν, Αυστριακός συνθέτης
  • 1886 - Καρλ Μάνε Σίγκμπαν, Σουηδός φυσικός
  • 1895 - Άννα Φρόυντ, Αυστριακή ψυχαναλύτρια
  • 1902 - Μιτσούο Φουσίντα, Ιάπωνας αεροπόρος
  • 1908 - Πρίγκιπας Πέτρος της Ελλάδας και της Δανίας
  • 1911 - Νίνο Ρότα, Ιταλός συνθέτης
  • 1917 - Βίλχελμ Μπράσε, Πολωνός φωτογράφος
  • 1922 - Σβεν Νίκβιστ, Σουηδός κινηματογραφιστής
  • 1923 - Στέφαν Μπόμπεκ, Γιουγκοσλάβος ποδοσφαιριστής και προπονητής
  • 1930 - Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, Γάλλος σκηνοθέτης
  • 1948 - Ozzy Osbourne, Άγγλος τραγουδιστής (Black Sabbath)
  • 1952 - Χρήστος Χατζησκουλίδης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
  • 1958 - Ελένη Κούρκουλα, Ελληνίδα ηθοποιός και πολιτικός
  • 1960 - Τζούλιαν Μουρ, Αμερικανίδα ηθοποιός
  • 1961 - Βισένς Ματέου Ζαμόρα, Ανδορρανός πολιτικός
  • 1965 - Άντριου Στάντον, Αμερικανός σκηνοθέτης
  • 1969 - Μπιλ Στιρ, Άγγλος μουσικός
  • 1969 - Τόμας Φόρστνερ, Αυστριακός τραγουδιστής
  • 1970 - Κριστιάν Καρεμπέ, Γάλλος ποδοσφαιριστής
  • 1981 - Γιάννης Αμανατίδης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
  • 1981 - Νταβίντ Βίγια, Ισπανός ποδοσφαιριστής
  • 1982 - Μικαέλ Εσιέν, Γκανέζος ποδοσφαιριστής
  • 1984 - Αβραάμ Παπαδόπουλος, Έλληνας ποδοσφαιριστής
  • 1985 - Αμάντα Σάιφρεντ, Αμερικανίδα ηθοποιός
  • 1997 - Χέιλι Οκάινς, Αγγλίδα ακτιβίστρια
  • 2005 - Σβέρε Μάγκνους, πρίγκιπας της Νορβηγίας

Σαν σήμερα 3 Δεκεμβρίου - Θάνατοι

  • 311 - Διοκλητιανός, Ρωμαίος αυτοκράτορας
  • 1137 - Λοθάριος Γ΄ Σούπλινμπουργκ, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
  • 1154 - Πάπας Αναστάσιος Δ΄
  • 1533 - Βασίλειος Γ΄ της Ρωσίας, μέγας πρίγκιπας της Μόσχας
  • 1585 - Τόμας Τάλις, Άγγλος συνθέτης
  • 1659 - Γαβριήλ Β΄, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
  • 1824 - Πάνος Κολοκοτρώνης, Έλληνας αγωνιστής
  • 1888 - Καρλ Τσάις, Γερμανός κατασκευαστής φακών
  • 1894 - Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, Σκωτσέζος συγγραφέας
  • 1919 - Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ, Γάλλος ζωγράφος
  • 1932 - Λάμπρος Πορφύρας, Έλληνας ποιητής
  • 1935 - Σαρλ Ρισέ, Γάλλος φυσιολόγος
  • 1941 - Πάβελ Φιλόνοφ, Ρώσος ζωγράφος
  • 1942 - Άρτουρ Μπέρσον, Γερμανός μετεωρολόγος
  • 1944 - Πρίγκιπας Ανδρέας της Ελλάδας
  • 1956 - Αλεξάντερ Ροντσένκο, Ρώσος ζωγράφος και φωτογράφος
  • 1971 - Μητροπολίτης Γερμανίας Ιάκωβος Τζαναβάρης, Έλληνας επίσκοπος
  • 1980 - Όσβαλντ Μόσλι, Βρετανός πολιτικός
  • 1988 - Πάνος Γαβαλάς, Έλληνας τραγουδιστής
  • 1989 - Σουρού-Μιγκάν Απιτί, πρόεδρος της Δαχομέης
  • 1995 - Γεώργιος Χατζηαντωνίου, Έλληνας συγγραφέας
  • 1996 - Λάμπρος Ευταξίας, Έλληνας πολιτικός
  • 1996 - Ζωρζ Ντιμπί, Γάλλος ιστορικός
  • 1999 - Σκάτμαν Τζον, Αμερικανός τραγουδιστής
  • 2007 - Γιάννης Σταμούλης, Έλληνας πολιτικός
  • 2014 - Κώστας Λινοξυλάκης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
  • 2018 - Αντρέι Μπίτοφ, Ρώσος λογοτέχνης