Βρετανοί σχολιαστές ζητούν την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα - Μέχρι και ο Πιρς Μόργκαν άλλαξε άποψη

Aκόμα και οι πιο ένθερμοι Βρετανοί σχολιαστές υπέρ της διατήρησης των Μαρμάρων του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο εκφράζουν την έκπληξή τους απέναντι στην πρωτοφανή συμπεριφορά του πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Χαρακτηριστικά παράδειγμα αποτελεί ο γνωστός παρουσιαστής και σχολιαστής Πιρς Μόργκαν, ο οποίος υπήρξε υποστηρικτής της παραμονής των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο, αποκάλυψε, στη διάρκεια εκπομπής του Sky News Australia, μια αλλαγή στη στάση του αυτή. Μάλιστα, όπως είπε, καταλυτικό ρόλο έπαιξε το επιχείρημα του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη σε τηλεοπτική του συνέντευξη στο BBC.

«Η συζήτηση σχετικά με το αν αυτοί οι ελληνικοί θησαυροί πρέπει να φύγουν ή να παραμείνουν, έχει διχάσει τη Βρετανία εδώ και δεκαετίες. Όσοι θέλουν να παραμείνουν στο Βρετανικό Μουσείο ανησυχούν ότι αυτό θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου. Λένε ότι χώρες σε όλο τον kόσμο θα αρχίσουν να απαιτούν την επιστροφή των αποικιακών τους θησαυρών - αφήνοντας το Βρετανικό Μουσείο να μοιάζει με την τροπαιοθήκη της Τότεναμ», είπε με δόση ειρωνίας για τους λίγους τίτλους που έχει κατακτήσει η λονδρέζικη ποδοσφαιρική ομάδα.

Και συνέχισε, λέγοντας πως «έχω συμφωνήσει με αυτή την άποψη στο παρελθόν. Όμως, μερικές φορές κάποιος διατυπώνει μια άποψη τόσο πειστική που κάνει ακόμη και ανθρώπους σαν εμένα να αλλάξουν γνώμη. Αυτό έγινε με το επιχείρημα του Έλληνα πρωθυπουργού (για τον πίνακα της Μόνα Λίζα). Η Ελλάδα έχτισε ένα θεαματικό μουσείο για να αναδείξει τα Mάρμαρα του Παρθενώνα, όπως τα αποκαλεί, αλλά υπάρχει ένα κραυγαλέο κενό εκεί όπου πραγματικά θα έπρεπε να βρίσκονται τα Γλυπτά που εκτίθενται στο Λονδίνο. Τα έφερε στη Βρετανία ο λόρδος Έλγιν, ο οποίος πλήρωσε μια περιουσία για να τα βγάλει και αργότερα τα πούλησε στην κυβέρνηση. Ισχυριζόταν πάντα ότι είχε την άδεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία ήλεγχε την Αθήνα εκείνη την εποχή».

Και ολοκλήρωσε με μια φράση, όπου, ισορροπώντας μεταξύ σοβαρού και αστείου, είπε: «Η Ελλάδα είναι σύμμαχος. Ένας φίλος. Μας έδωσαν τη φέτα, το ελαιόλαδο και τον Σταύρο Φλάτλεϊ (σσ. δίδυμο πατέρα-γιου που συμμετείχε στο Britain's Got Talent). Ήρθε η ώρα να τους δώσουμε τα Γλυπτά μας σε αντάλλαγμα».

Ο Μπίνιον των Times βλέπει συμφωνία για τα Γλυπτά σε ένα χρόνο

Την έκπληξή του για τη στάση του Ρίσι Σούνακ δήλωσε ο Μάικλ Μπίνιον, κεντρικός αρθρογράφος των «Times», της βρετανικής εφημερίδας η οποία άλλαξε και αυτή πέρσι τη στάση της και δήλωσε υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα.

«Το θέμα είναι ένα μεγάλο ατύχημα. Δεν ξέρω γιατί ο πρωθυπουργός υιοθέτησε αυτή την θέση. Φυσικά, το θέμα των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση, αλλά υπάρχουν και άλλα πολλά θέματα να συζητήσουν και φαίνεται ότι είναι ένα διπλωματικό σφάλμα. Είναι προσβλητικό προς την Ελλάδα και νομίζω ότι θα μας πάει πίσω σε κάτι που φαινόταν ότι θα οδηγήσει σε μία συμφέρουσα συμφωνία και για τις δύο πλευρές», ανέφερε ο Μπίνιον μιλώντας στην ΕΡΤ.

Ο αρθρογράφως των Times εκτίμησε ότι ίσως ο Βρετανός πρωθυπουργός ενοχλήθηκε που ο Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε πρώτα με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης, Κιρ Στάρμερ, σημειώνοντας ότι το όλο ζήτημα έχει αρνητικό αντίκτυπο στη δημόσια εικόνα του Σούνακ.

Πάντως, υποστήριξε ότι το θέμα ούτε θα βλάψει αλλά ούτε θα βοηθήσει τον ηγέτη των Τόρις: «Δεν θεωρώ ότι θα τον βλάψει. Κυρίως, γιατί οι περισσότεροι στην Βρετανία είναι απασχολημένοι με άλλα ζητήματα, όπως η φορολογία, ο πληθωρισμός και το ΕΣΥ. Οπότε ίσως υπολόγιζε, ότι το να δείξει πως είναι σκληρός, θα τον βοηθούσε. Δεν νομίζω ότι θα τον βοηθήσει, αλλά σίγουρα δεν θα τον βλάψει κιόλας».

Τέλος, ο Μάικλ Μπίνιον τόνισε ότι είναι εφικτό να υπάρξει συμφωνία για τα Γλυπτά του Παρθενώνα μέσα σε ένα χρόνο, ειδικά αν θεωρηθεί δεδομένη μια νίκη των Εργατικών στις προσεχείς εκλογές.

Τζένκινς (Guardian): Ο Σούνακ φωνάζει «δικό μου» σαν να είναι παιδί

Να επιστραφούν τα Γλυπτά του Παρθενώνα στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους καλεί, με ένα μακροσκελές άρθρο του στον Guardian, ο διάσημος Βρετανός αρθρογράφος Σάιμον Τζένκινς.

«Ο καυγάς για τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι πέρα από ανόητος. Ο Ρίσι Σούνακ φωνάζει "Δικό μου, δικό μου" σαν παιδί σε παιδική χαρά. Αρνείται να πιεί ένα φλιτζάνι τσάι με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης γελάει. Το έθνος χασμουριέται – οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πάνω από τους μισούς θα είναι ευτυχείς να δουν τα Μάρμαρα να επιστρέφουν στον τόπο τους και λίγο πάνω από το 20% θέλουν να μείνουν. Κάθε πολιτισμένος Βρετανός γνωρίζει ότι πρέπει να εκτίθενται εκεί που ανήκουν – στην πρώην πατρίδα τους, την Αθήνα. Αλλά πόσο διασκεδαστικό είναι να αναζητούμε έξυπνους λόγους για τους οποίους αυτό δεν πρέπει ποτέ να συμβεί», γράφει ο Τζένκινς για τον Guardian.

«Η αγωνία του Σούνακ να γίνεται καθημερινά πρωτοσέλιδο "ξεφεύγει" μέρα με τη μέρα», αναφέρει σε άλλο σημείο.

«Αυτά τα αγάλματα προήλθαν από την πηγή του ευρωπαϊκού πολιτισμού, στην πιο διαμορφωτική του στιγμή, τον 5ο αιώνα π.Χ. H “πηγή” αυτή βρισκόταν στην Ακρόπολη της Αθήνας, αγναντεύοντας το ηλιόλουστο Αιγαίο με μάρμαρο από το διπλανό βουνό, όχι φυλακισμένη σε έναν κρύο, γκρίζο θάλαμο στο Μπλούμσμπερι», γράφει ο Σάιμον Τζένκινς.

Xαρακτηρίζει τα Γλυπτά του Παρθενώνα ως το «διαμάντι του στέμματος» για τους Έλληνες και καλεί την βρετανική κυβέρνηση να δείξει ανωτερότητα και να μην ταπεινώνει άλλο τον εαυτό της.

Μιλάει επίσης για μετα-αυτοκρατορική αλαζονεία, σημειώνοντας: «Η κυβέρνηση της Βρετανίας λέει στον υπόλοιπο κόσμο: μπορεί να έχετε πάρει πίσω την ανεξαρτησία σας, αλλά δεν παίρνετε τα αντικείμενά σας. Κανένα από αυτά τα εκατομμύρια αντικείμενα δεν δημιουργήθηκε για να κλειδωθεί στο διηνεκές σε ένα υπόγειο του Λονδίνου. Τα περισσότερα κατασκευάστηκαν σε μακρινές χώρες, των οποίων οι πολίτες μπορεί να είναι υπερήφανοι που τα εκθέτουν δημόσια. Δεν υπάρχει τίποτα ιερό σε ένα μουσείο. Είναι ένα αφύσικο μέρος για να αφήσετε χιλιάδες αντικείμενα παγωμένα στο χρόνο και τον τόπο, ευάλωτα σε κλοπή και φθορά».

Και καταλήγει: «Η αλήθεια είναι ότι τα περισσότερα μουσεία έχουν πάρα πολλά πράγματα, πάρα πολλά. Θα πρέπει να τα διανείμουν στον υπόλοιπο κόσμο. Η επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα μπορεί πράγματι να αποτελέσει ένα εξαιρετικό προηγούμενο».

«Πυρά» από τους Εργατικούς κατά Σούνακ

Ιδιαίτερες αντιδράσεις στις τάξεις των Εργατικών - και όχι μόνο - έχει προκαλέσει τόσο η ακύρωση της συνάντησης του Ρίσι Σούνακ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη όσο και η επιμονή του Βρετανού πρωθυπουργού στην «πατροπαράδοτη» στάση για τα Γλυπτά του Παρθενώνα.

Ο ηγέτης των Εργατικών χαρακτηρίζει τη στάση του Ρίσι Σούνακ «αξιολύπητη», ενώ η Thangam Debbonaire, σκιώδης υπουργός Πολιτισμού των Εργατικών, δήλωσε ότι ήταν «μικροπρεπές» και «μικρόψυχο» να ακυρωθεί η συνάντηση και χαρακτήρισε τον κ. Σούνακ «απερίσκεπτο».

Ο λόρδος Εντ Βέιζι, ο οποίος προεδρεύει του συμβουλίου του Parthenon Project που έχει ως στόχο την επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα, δήλωσε στην εκπομπή Today του BBC ότι ήταν “περίεργο” που ο πρωθυπουργός ακύρωσε τη συνάντηση.

Ο πρώην υπουργός Πολιτισμού δήλωσε: «Είναι συνδεδεμένο σε κάποιο βαθμό με τους παραδοσιακούς πολιτιστικούς πολέμους, όπου όποιος τολμά να πει ότι η βρετανική ιστορία δεν ήταν τέλεια είναι κατά κάποιο τρόπο αντιπατριώτης». Παράλληλα, σημείωσε ότι κάθε δημοσκόπηση επί του θέματος στη Βρετανία καταγράφει την άποψη των πολιτών ότι τα Γλυπτά πρέπει να επιστραφούν.

Σε ανάρτησή του στο X, ο Ζακ Γκόλντσμιθ, πρώην υπουργός Επικράτειας που είχε παραιτηθεί επί κυβέρνησης Σούνακ, κατηγόρησε τον Bρετανό πρωθυπουργό ότι προσβάλλει τη χώρα και υποστηρίζει ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ρίσι Σούνακ σνομπάρει αρχηγό κράτους.

«Ως υπουργός, πολλές φορές μπερδεύτηκα από την αδεξιότητα και μερικές φορές από την αγένεια του Σούνακ προς τους ξένους ηγέτες», έγραψε σε ανάρτηση στο Χ.

Οι Εργατικοί αποστασιοποιούνται επίσης από τα δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για «μια νομική φόρμουλα» ώστε να εμποδιστεί η επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα. Αντίθετα, το κόμμα λέει ότι η θέση του είναι ότι εάν το Βρετανικό Μουσείο και η ελληνική κυβέρνηση κατέληγαν σε συμφωνία δανείου, μια κυβέρνηση των Εργατικών δεν θα σταθεί εμπόδιο.

Η Unesco, μια υπηρεσία του ΟΗΕ που ιδρύθηκε για την προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης και ασφάλειας μέσω της συνεργασίας στις τέχνες και τον πολιτισμό, δήλωσε στο BBC ότι «είναι έτοιμη» να μεσολαβήσει για μια συμφωνία μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ελλάδας, «αν εκφράσουν την επιθυμία για τέτοια υποστήριξη».

Η καθηγήτρια Ειρήνη Σταματούδη, πρώην μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Έλληνα υπουργού Πολιτισμού, δήλωσε ότι η διαμάχη «δεν κάνει τον Ρίσι Σουνάκ να μοιάζει καλύτερος από τον Λόρδο Έλγιν» – και κατηγόρησε τον εν λόγω διπλωμάτη για λαθρεμπόριο αντικειμένων «για να διακοσμήσει το εξοχικό του στη Σκωτία». Η ίδια δήλωσε στο Today ότι ήταν «αδύνατο» για τον Έλληνα πρωθυπουργό να μην απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με τα Γλυπτά του Παρθενώνα.