Η επόμενη μέρα μετά τις εκλογές στην Ισπανία - Τα σενάρια για σχηματισμό κυβέρνησης

Μια μέρα μετά τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές στην Ισπανία, στις οποίες καμιά παράταξη δεν εξασφάλισε απόλυτη πλειοψηφία ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ και ο συντηρητικός αντίπαλος του Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό, θα ξεκινήσουν διαβουλεύσεις προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο νέας προσφυγής στις κάλπες.

Διαψεύδοντας τις δημοσκοπήσεις, που τον ήθελαν να οδεύει σε βαριά ήττα εδώ και μήνες, ο κ. Σάντσεθ κατάφερε να περιορίσει τα κέρδη της δεξιάς αντιπολίτευσης.

Το Λαϊκό Κόμμα (PP) εξασφαλίζει 136 έδρες στο Congreso de los Diputados, το ισπανικό κοινοβούλιο. Το ακροδεξιό κόμμα Vox, μοναδικός δυνητικός κυβερνητικός εταίρος του Λαϊκού Κόμματος, κέρδισε 33 έδρες. Το σύνολο των εδρών τους επομένως είναι 169 έδρες, ενώ η απόλυτη πλειοψηφία είναι 176.

Στην άλλη πλευρά, οι Σοσιαλιστές (PSOE) του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ καταλαμβάνουν 122 έδρες και η παράταξη Sumar, στην οποία απορροφήθηκε το Unidas Podemos, άλλες 31.

Πώς θα μπορέσει να κυβερνήσει ξανά ο Σάντσεθ

Μπροστά στους ενθουσιώδεις υποστηρικτές του που φώναζαν «No pasarán!» [σ.σ. «Δεν θα περάσουν!», το αντιφασιστικό σύνθημα του ισπανικού εμφυλίου (1936-1939)], ο πρωθυπουργός Σάντσεθ άφησε να εννοηθεί πως θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει όποιες πιθανότητες έχει για να συνεχίσει να κυβερνά την Ισπανία.

«Η αντιδραστική συμμαχία του Λαϊκού Κόμματος και του Vox ηττήθηκε», είπε ο κ. Σάντσεθ, προτού διαβεβαιώσει: «Αυτοί που θέλουμε η Ισπανία να συνεχίσει να προχωράει μπροστά είμαστε πολύ περισσότεροι».

Καθώς έχει στη διάθεσή της 153 έδρες, η συμμαχία PSOE/Sumar θα χρειαστεί την υποστήριξη τοπικιστικών παρατάξεων, ιδίως των Καταλανών του ERC ή των Βάσκων του Bildu, παράταξης που θεωρείται η κληρονόμος του άλλοτε πολιτικού βραχίονα της ETA.

Αν εξασφαλιστούν όλες οι προϋποθέσεις, ο κ. Σάντσεθ θα έχει στη διάθεσή του 172 βουλευτές, περισσότερους από τον αρχηγό του PP, κάτι που θα του αρκούσε για να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή στη δεύτερη ψηφοφορία, όταν απαιτείται απλή πλειοψηφία.

Σε αντίθετη περίπτωση, η Ισπανία, όπου ήδη διεξήχθησαν τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις από το 2015 ως το 2019, θα ξαναζήσει το περίφημο bloqueo, πολιτικό αδιέξοδο, που θα απαιτήσει νέα καταφυγή στις κάλπες.

Τα σενάρια για κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος

Νικητής, παρότι οριακά, ο κ. Φεϊχό, από την πλευρά του, ανήγγειλε πως θα προσπαθήσει να σχηματίσει κυβέρνηση.

Το PP «κέρδισε τις εκλογές» και «καθήκον μας τώρα είναι να αποφύγουμε ότι θα αρχίσει νέα περίοδος αβεβαιότητας στην Ισπανία», τόνισε από το μπαλκόνι της έδρας του κόμματός του.

Θα αρχίσω διάλογο» με τις κοινοβουλευτικές παρατάξεις για «να σχηματίσω κυβέρνηση», πρόσθεσε, απαιτώντας οι σοσιαλιστές να μην τον «εμποδίσουν».

«Έχουμε πολλά να συζητήσουμε τις επόμενες ώρες και τις επόμενες εβδομάδες» και «δεν θα είναι εύκολο», αναγνώρισε.

Καθώς δεν θα έχει απόλυτη πλειοψηφία μαζί με το Vox, ο κ. Φεϊχό μάλλον θα προσπαθήσει να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας. Όμως, για αυτό θα απαιτείται αποχή των Σοσιαλιστών για να εξασφαλίσει ψήφο εμπιστοσύνης.

Οι Σοσιαλιστές έχουν ξεκαθαρίσει ήδη πως δεν έχουν καμία τέτοια πρόθεση.

O ρυθμιστικός ρόλος των Καταλανών

Το καταλανικό αυτονομιστικό κόμμα Junts θα επιδιώξει να εκμεταλλευθεί την ευκαιρία που δημιούργησαν οι βουλευτικές εκλογές στην Ισπανία για να προωθήσει την αυτονομία της Καταλωνίας, δήλωσε σήμερα ο γενικός γραμματέας του κόμματος Ζίρντι Τουρούλ.

Ενα δημοψήφισμα και μία πολιτική αμνηστία αποτελούν κλειδί για την επίλυση του πολιτικού θέματος της Καταλωνίας, είπε σε συνέντευξή του στο τοπικό ραδιοφωνικό δίκτυο RAC 1.

Το Junts μπορεί να αποτελέσει παράγοντα κλειδί στην προσπάθεια του απερχόμενου σοσιαλιστή πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ να σχηματίσει κυβέρνηση.

Το καταλανικό κόμμα έχει αποκλείσει εκ προοιμίου το ενδεχόμενο να υποστηρίξει το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα, που ήρθε πρώτο στις χθεσινές εκλογές, στην δική του προσπάθεια να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας μαζί με το ακροδεξιό Vox.

Από την άλλη, έχει ήδη προειδοποιήσει πως δεν θα βοηθήσει τον κ. Σάντσεθ να παραμείνει στην εξουσία χωρίς αντάλλαγμα.

To διακύβευμα

Προσπαθώντας να ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων, μετά τη βαριά ήττα της παράταξής του την 28η Μαΐου, ο κ. Σάντσεθ προκήρυξε πρόωρες εκλογές και έβαλε στην καρδιά της προεκλογικής του εκστρατείας τον φόβο η ακροδεξιά να βρεθεί στην κυβέρνηση σε περίπτωση νίκης του PP.

Η στρατηγική αυτή φαίνεται πως είχε αποτέλεσμα: η συμμετοχή έφθασε σχεδόν το 70%, ήταν κατά 3,5 εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερη από ότι στις προηγούμενες εκλογές, τον Νοέμβριο του 2019.

Η χθεσινή ψηφοφορία προσέλκυσε ασυνήθιστα μεγάλη προσοχή στο εξωτερικό, κυρίως λόγω του ενδεχομένου να αναλάβει την εξουσία συμμαχία Λαϊκού Κόμματος/Vox, σε μια χώρα που θεωρείται πρωτοπόρα σε ζητήματα όπως τα δικαιώματα των γυναικών, ή αυτά της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ+.

Σε περίπτωση που το σενάριο αυτό γίνει πραγματικότητα, θα πρόκειται για την πρώτη φορά που η άκρα δεξιά θα βρεθεί στην εξουσία στην Ισπανία σχεδόν μισό αιώνα μετά το τέλος της δικτατορίας του Φράνκο το 1975.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, dpa