Σαν σήμερα, 23 Ιουλίου 1967, η οργή για τις φυλετικές διακρίσεις ξεχείλισε στο Ντιτρόιτ

Στην αμερικανική ιστορία, το καλοκαίρι του 1967 έχει καταγραφεί ως «το καλοκαίρι της οργής».

Λίγες ημέρες πριν την αιματηρή «Μεγάλη Εξέγερση» του Ντιτρόιτ, που ξεκίνησε τα ξημερώματα της 23^ης Ιουλίου και διήρκησε πέντε μέρες, ένας άλλος βίαιος κύκλος κοινωνικής οργής είχε συντελεστεί στο Νιούαρκ, μετά τον άγριο ξυλοδαρμό ενός μαύρου οδηγού ταξί από δύο λευκούς αστυνομικούς για μια κοινή παράβαση του κώδικα οδικής κυκλοφορίας.

Τρεις μήνες πριν από την έναρξη των ταραχών στο Νιούαρκ και το Ντιτρόιτ, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ είχε προειδοποιήσει για την επερχόμενη βία. «Όλες οι πόλεις μας είναι δυνητικά πυριτιδαποθήκες», είχε υπογραμμίσει ο κάτοχος του Νόμπελ Ειρήνης το 1964 σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ με τίτλο «Η άλλη Αμερική».

«Νομίζω ότι η Αμερική πρέπει να δει ότι οι ταραχές δεν αναπτύσσονται από το πουθενά» είχε σημειώσει, επικαλούμενος τη συνεχιζόμενη φτώχεια, καθώς και τις θλιβερές και απάνθρωπες συνθήκες διαχωρισμού κατοικιών και σχολείων για λευκούς και μαύρους. «Όλα αυτά έχουν προκαλέσει μεγάλη απελπισία και μεγάλη απόγνωση, μεγάλη απογοήτευση, ακόμη και πικρία στις κοινότητες των νέγρων» είχε τονίσει στην ομιλία του ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.

Τον Μάιο του 1967, η Επιτροπή Πολιτικών Δικαιωμάτων του Μίσιγκαν ενημέρωσε τους δημάρχους των πόλεων με πολυπληθείς μαύρες κοινότητες ότι το καλοκαίρι που θα ακολουθούσε είχε «πιθανότητες φυλετικών συγκρούσεων». Η Επιτροπή, επισημαίνοντας τα περιστατικά καταστολής από λευκούς αστυνομικούς προς μαύρους πολίτες, κάλεσε τα αστυνομικά τμήματα να «επανατονίσουν την ισότιμη εφαρμογή των κανόνων και των κανονισμών της σχετικά με την ευγένεια, τη συμπεριφορά και τη γλώσσα».

Το σημείο καμπής σε μια μακρά ιστορία συστημικής καταπίεσης και αστυνομικής βίας

Ωστόσο, τα ξημερώματα της Κυριακής 23 Ιουλίου του 1967, μία ακόμα αστυνομική έφοδος με ρατσιστικά χαρακτηριστικά στο Ντιτρόιτ έγινε η αφορμή για την εξέγερση που σημάδεψε την αμερικανική ιστορία.

Οι λευκοί αστυνομικοί του Ντιτρόιτ εισέβαλαν στο μπαρ «Blind Pig» που λειτουργούσε χωρίς άδεια σε μία από τις φτωχότερες περιοχές της πόλης στη γωνία της 12ης οδού -σημερινής λεωφόρου Ρόζα Παρκς- σ' ένα μεταμεσονύχτιο πάρτυ προς τιμήν δύο μαύρων βετεράνων του Βιετνάμ που μόλις είχαν επιστρέψει.

Όλοι οι παρευρισκόμενοι θαμώνες, συμπεριλαμβανομένων 82 Αφροαμερικανών, συνελήφθησαν. Περίπου 200 κάτοικοι της περιοχής που έγιναν μάρτυρες της βίαιης αστυνομικής επιδρομής βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν, η αστυνομία απάντησε με αποκλεισμό της γύρω γειτονιάς, αλλά οι εξοργισμένοι κάτοικοι έσπασαν τον αποκλεισμό.

Οι διαμαρτυρίες και η βία εξαπλώθηκαν και σε άλλες περιοχές του Ντιτρόιτ, η κοινωνική οργή μαζικοποιήθηκε και η αστυνομία έχασε τον έλεγχο της κατάστασης. Κατά τη διάρκεια των επόμενων ημερών, περισσότερα από 9.000 μέλη της Εθνικής Φρουράς των ΗΠΑ αναπτύχθηκαν από τον κυβερνήτη του Μίσιγκαν Τζορτζ Ρόμνεϊ, μαζί με 800 αστυνομικούς της πολιτείας του Μίσιγκαν. Τη δεύτερη ημέρα των ταραχών, ο Αμερικανός πρόεδρος Λίντον Τζόνσον έστειλε στρατιώτες του αμερικανικού στρατού στην πόλη «για να βοηθήσουν στην καταστολή της βίας».

Στις πέντε μέρες και νύχτες της «Μεγάλης Εξέγερσης του 1967» 43 άνθρωποι σκοτώθηκαν- μεταξύ των οποίων 33 Αφροαμερικανοί, 1.189 τραυματίστηκαν και πάνω από 7.200 άνθρωποι συνελήφθησαν. Περίπου 2.500 καταστήματα λεηλατήθηκαν, με το συνολικό υλικό κόστος να αποτιμάται σε περίπου 32 εκατομμύρια δολάρια.

Η εξέγερση επιτάχυνε την αποβιομηχάνιση και την έξοδο των λευκών από την πόλη, δεδομένου ότι ο πληθυσμός του Ντιτρόιτ μειώθηκε από 1,5 σε 1,2 εκατ. κατοίκους. Πολλά κτίρια που υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν δεν ξαναχτίστηκαν ποτέ.

Τον Ιούλιο του 1967, ενώ η εξέγερση βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη, ο πρόεδρος Τζόνσον διόρισε μια Εθνική Συμβουλευτική Επιτροπή για τις Αστικές Διαταραχές (Επιτροπή Κέρνερ) για να διερευνήσει τις βίαιες διαταραχές που είχαν ξεσπάσει σε αρκετές πόλεις των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του Ντιτρόιτ, από το 1965.

Η έκθεση της Επιτροπής του 1968 ανέφερε τον ρατσισμό των λευκών, τις διακρίσεις και τη φτώχεια ως τους αιτιολογικούς παράγοντες και προειδοποίησε ως γνωστόν ότι «το έθνος μας κινείται προς δύο κοινωνίες, μία μαύρη και μία λευκή - χωριστές και άνισες».

Σαν σήμερα 23 Ιουλίου - Γεγονότα

811 - Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Νικηφόρος Α´ καταλαμβάνει τη βουλγαρική πρωτεύουσα Πλίσκα και το ταμείο του χάνου Κρούμου.

1632 - Πάνω από 300 άποικοι αναχωρούν για τη Νέα Γαλλία από τη Διέππη.

1793 - Το Βασίλειο της Πρωσίας ξανακατακτά το Μάιντς από τη Γαλλία.

1821 - Ελληνική Επανάσταση του 1821: οι Έλληνες καταλαμβάνουν τη Μονεμβασιά. Οι Οθωμανοί στρατιώτες και πολίτες μεταφέρονται στις ακτές της Μικράς Ασίας.

1829 - Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ο Γουίλιαμ Όστιν Μπαρτ λαμβάνει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για τον τυπογράφο, πρόδρομο της γραφομηχανής.

1903 - Η Ford Motor Company πουλά το πρώτο της αυτοκίνητο.

1914 - Η Αυστροουγγαρία εκδίδει μία σειρά αιτημάτων σε ένα τελεσίγραφο προς το Βασίλειο της Σερβίας με αφορμή τη δολοφονία του Αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου της Αυστρίας. Η Σερβία αποδέχεται όλα τα αιτήματα εκτός από ένα και η Αυστρία θα κηρύξει τον πόλεμο στις 28 Ιουλίου.

1926 - Η Fox Film αγοράζει τις πατέντες του συστήματος ήχου Movietone για την εγγραφή ήχου σε φιλμ.

1929 - Η φασιστική κυβέρνηση στην Ιταλία απαγορεύει τη χρήση ξένων λέξεων.

1942 - Ολοκαύτωμα: Αρχίζει η λειτουργία του στρατόπεδου εξόντωσης Τρεμπλίνκα.

1945 - Αρχίζουν οι μεταπολεμικές νομικές διαδικασίες εναντίον του Φιλίπ Πεταίν.

1952 - Ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα.

1952 - Αιγυπτιακό πραξικόπημα. Ομάδα νεαρών αξιωματικών στρατού και αεροπορίας κατέλαβαν το Κάιρο και μεγάλες πόλεις. Τρεις ημέρες αργότερα το πραξικόπημα χαρακτηρίζεται επανάσταση, (Ιουλιανή επανάσταση), και ο Βασιλεύς Φαρούκ υποχρεώθηκε σε παραίτηση υπέρ του διαδόχου και να εγκαταλείψει την Αίγυπτο.

1968 - Ανταλλαγή πυροβολισμών λαμβάνει χώρα στο Κλίβελαντ, μεταξύ μίας μαχητικής οργάνωσης μαύρων και της αστυνομίας του Κλίβελαντ. Κατά τη διάρκεια της ανταλλαγής των πυροβολισμών, αρχίζουν ταραχές που θα διαρκέσουν πέντε ημέρες.

1974 - Καταρρέει η χούντα του Ιωαννίδη και καλείται ο πρώην πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής να ηγηθεί της νέας κυβέρνησης, ξεκινώντας η εποχή της μεταπολίτευσης στην Ελλάδα.

2007 - Πτώση αεροσκάφους CL-415 κατά τη διάρκεια πυρόσβεσης, στα Στύρα Ευβοίας.

2018 - Φονικές πυρκαγιές ξεσπούν στην Αττική τόσο στην Κινέτα όσο κυρίως στο Μάτι της Ραφήνας.

Σαν σήμερα 23 Ιουλίου - Γεννήσεις

1301 - Όθων, δούκας της Αυστρίας

1339 - Λουδοβίκος Α΄, δούκας του Ανζού

1401 - Φραγκίσκος Α΄ Σφόρτσα, δούκας του Μιλάνου

1503 - Άννα, βασίλισσα της Βοημίας και της Ουγγαρίας

1649 - Πάπας Κλήμης ΙΑ΄

1684 - Ιωάννης Μαυροκορδάτος, πρίγκιπας της Βλαχίας

1796 - Φραντς Μπέρβαλντ, Σουηδός συνθέτης

1884 - Εμίλ Γιάνινγκς, Ελβετός ηθοποιός

1892 - Χαϊλέ Σελασιέ Α΄, αυτοκράτορας της Αιθιοπίας

1910 - Πατριάρχης Μόσχας Ποιμήν

1911 - Φιατάου Πενιτάλα Τίο, γενικός κυβερνήτης του Τουβαλού

1911 - Στρατής Τσίρκας, Έλληνας συγγραφέας

1925 - Κετουμίλε Μασίρε, πρόεδρος της Μποτσουάνας

1928 - Βέρα Ρούμπιν, Αμερικανίδα αστρονόμος

1931 - Τε Αταϊρανγκικαάχου, βασίλισσα των Μαορί

1940 - Τομάσο Πάντοα - Σκιόππα, Ιταλός τραπεζίτης και οικονομολόγος

1941 - Σέρτζιο Ματαρέλα, Ιταλός νομικός και πολιτικός

1942 - Δημήτρης Λιαντίνης, Έλληνας φιλόσοφος

1943 - Τάνυα Ράινχαρτ, Ισραηλινή γλωσσολόγος

1944 - Δημήτρης Λάρδας, Έλληνας ποδοσφαιριστής

1953 - Νατζίμπ Ραζάκ, Μαλαισιανός πολιτικός

1957 - Νίκος Γκάλης, Έλληνας καλαθοσφαιριστής

1961 - Γούντι Χάρελσον, Αμερικανός ηθοποιός

1964 - Νικ Μένζα, Αμερικανός ντράμερ

1965 - Slash, Άγγλος κιθαρίστας (Guns N' Roses)

1967 - Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν, Αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης

1969 - Σωτήρης Καλυβάτσης, Έλληνας παρουσιαστής και ηθοποιός

1973 - Φραν Χίλι, Σκωτσέζος τραγουδιστής (Travis)

1979 - Σωτήρης Κυργιάκος, Έλληνας ποδοσφαιριστής

1979 - Άντα Λιβιτσάνου, Ελληνίδα ηθοποιός

1982 - Πολ Γουέσλι, Αμερικανός ηθοποιός

1985 - Ρενάλντας Σεϊμπούτις, Λιθουανός καλαθοσφαιριστής

1986 - Tus, Έλληνας ράπερ

1989 - Ντάνιελ Ράντκλιφ, Άγγλος ηθοποιός

Σαν σήμερα 23 Ιουλίου - Θάνατοι

1562 - Γκετς φον Μπέρλιχινγκεν, Γερμανός ιππότης

1645 - Μιχαήλ Α΄, τσάρος της Ρωσίας

1757 - Ντομένικο Σκαρλάττι, Ιταλός συνθέτης

1885 - Οδυσσεύς Γκραντ, 18ος πρόεδρος των Η.Π.Α.

1916 - Ουίλιαμ Ράμσεϊ, Σκωτσέζος χημικός

1919 - Σπυρίδων Λάμπρος, Έλληνας ιστορικός και πολιτικός

1925 - Γρηγόριος Καλλίδης, Έλληνας Μητροπολίτης Ηρακλείας Θράκης και άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας

1932 - Αλμπέρτου Σάντους-Ντουμό, Βραζιλιάνος αεροπόρος

1951 - Φιλίπ Πεταίν, Γάλλος στρατιωτικός και πολιτικός

1955 - Γεώργιος Μαντζαβίνος, Έλληνας οικονομολόγος, τραπεζίτης και πολιτικός

1957 - Τζουζέππε Τομάζι ντι Λαμπεντούζα, Ιταλός συγγραφέας

1960 - Ιωάννης Αποστόλου, Έλληνας πολιτικός

1961 - Περικλής Αντωνόπουλος, Έλληνας αξιωματικός του Ναυτικού

1966 - Μοντγκόμερι Κλιφτ, Αμερικανός ηθοποιός

1971 - Βαν Χέφλιν, Αμερικανός ηθοποιός

1977 - Αρσένιο Ερίκο, Παραγουανός ποδοσφαιριστής

1982 - Γιώργος Γαβριηλίδης, Έλληνας ηθοποιός

1982 - Βικ Μόροου, Αμερικανός ηθοποιός

1984 - Αντώνιος Ν. Πυλιώτης, Έλληνας πολιτικός

1996 - Αλίκη Βουγιουκλάκη, Ελληνίδα ηθοποιός

1996 - Διαλεχτή Ζευγώλη-Γλέζου, Ελληνίδα ποιήτρια

1996 - Παρθένιος Γ΄, Πατριάρχης Αλεξανδρείας

2003 - Υβόν Σανσόν, Ελληνίδα ηθοποιός

2004 - Μήτσος Σαχίνης, Έλληνας πολιτικός

2007 - Μοχάμεντ Ζαχίρ Σαχ, Βασιλιάς του Αφγανιστάν

2011 - Έιμι Γουάινχαουζ, Αγγλίδα τραγουδίστρια