Γιατί έχουν αυξηθεί τα σεξουαλικά εγκλήματα από ανήλικους στην Ισπανία

Στην Ισπανία η πρόσφατη αύξηση των σεξουαλικών επιθέσεων από ανήλικους προκαλεί ανησυχία στις αρχές και τις ενώσεις, που καταγγέλλουν τις επιπτώσεις της πρόσβασης ολοένα και μικρότερων παιδιών στην πορνογραφία.

«Εδώ και μερικά χρόνια παρατηρούμε σταδιακή αύξηση», αν όχι «εντυπωσιακή», «του αριθμού των σεξουαλικών εγκλημάτων που διαπράττουν ανήλικοι», υπογραμμίζει ο Εδουάρδο Εστεμπάν εισαγγελέας αρμόδιος για την ποινική αντιμετώπιση των ανηλίκων στην Ισπανία.

Η άνοδος αυτή, «που ήταν ελαφρά μεγαλύτερη πέρυσι» σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, σύμφωνα με τον εισαγγελέα, έστρεψε τα φώτα της δημοσιότητας στο πρόβλημα έπειτα και από πολλά περιστατικά που καταγράφηκαν τους τελευταίους μήνες.

Μεταξύ αυτών ο βιασμός στα τέλη του 2022 από μια ομάδα ανηλίκων ενός κοριτσιού 11 ετών στις τουαλέτες εμπορικού κέντρου της Βαρκελώνης. Από τους κατηγορούμενους μόνο δύο ήταν άνω των 14 ετών, η ηλικία ποινικής ευθύνης στην Ισπανία, και μόνο ένας τοποθετήθηκε προσωρινά σε κέντρο ανηλίκων.

Τον Ιούνιο αντίστοιχη υπόθεση καταγράφηκε επίσης στην Καταλωνία, όπου ο αριθμός των ανηλίκων κάτω των 14 ετών που έχουν εμπλακεί σε σεξουαλικά αδικήματα ή εγκλήματα διπλασιάστηκε από το 2005 ως το 2022, περνώντας από τους 53 στους 103. Εξάλλου το 12,3% των ατόμων που συνελήφθησαν μεταξύ του Ιανουαρίου και του Απριλίου του 2023 για τέτοιες υποθέσεις ήταν ανήλικοι, σύμφωνα με την περιφερειακή κυβέρνηση και την αστυνομία.

Εξάλλου ο συνήγορος του πολίτη ξεκίνησε τον Ιούνιο έρευνα για σεξουαλική επίθεση εναντίον ενός 13χρονου κοριτσιού από δύο συμμαθητές της σε γυμνάσιο της Μαδρίτης.

Τα περιστατικά αυτά προκάλεσαν αγανάκτηση στη χώρα, όπου η μάχη κατά της έμφυλης βίας θεωρείται εθνικός σκοπός. Εν μέσω προεκλογικής εκστρατείας για τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές της 23ης Ιουλίου η ακροδεξιά δεν άργησε να ζητήσει τη μείωση της ηλικίας ποινικής ευθύνης.

«Εκπαιδευτικό υλικό»

Όμως, όπως επισημαίνουν ειδικοί όπως η Καρμέλα ντελ Μοράλ της μη κυβερνητικής οργάνωσης Save the Children, «δεν υπάρχει μαγική λύση, όπως η μείωση της ηλικίας ποινικής ευθύνης και το να στείλουμε τους πάντες στη φυλακή».

Η ανεξέλεγκτη πρόσβαση από ολοένα και μικρότερη ηλικία στην πορνογραφία είναι, σύμφωνα με ειδικούς, ένας από τους βασικούς παράγοντες της αύξησης των σεξουαλικών εγκλημάτων που διαπράττουν ανήλικοι.

«Οι νέοι, τα παιδιά στρέφονται σε ολοένα και πιο μικρή ηλικία προς αυτά τα περιεχόμενα», τα οποία χρησιμεύουν ως «εκπαιδευτικό υλικό», όπως «όταν βλέπουμε στο YouTube πώς να φτιάχνουμε το λάστιχο του ποδηλάτου μας», εξηγεί ο Εστεμπάν.

Όπως επισημαίνει ο Λουίς Μπαλεστέρ, καθηγητής στο πανεπιστήμιο των Βαλεαρίδων νήσων, η ηλικία πρώτης επαφής με αυτό το υλικό μειώνεται σταδιακά: αυτή τη στιγμή το 15 με 20% των παιδιών ηλικίας 8 με 9 ετών στην Ισπανία δηλώνει ότι έχει ήδη δει πορνογραφία στο διαδίκτυο.

Έρευνα που πραγματοποίησε το 2020 η Save the Children έδειξε ότι σχεδόν επτά έφηβοι στους δέκα παρακολουθούν τακτικά πορνογραφία και περισσότεροι από τους μισούς από αυτούς παίρνουν ως παράδειγμα για τις σεξουαλικές τους εμπειρίες το περιεχόμενο που έχουν δει.

Όμως η πορνογραφία είναι συχνά «βίαιη, με γυναίκες να υποτάσσονται, να μην διαφωνούν και να μην αρνούνται ποτέ τις επιθυμίες των ανδρών, γυναίκες οι οποίες δέχονται οποιαδήποτε πράξη, όσο παράλογη και να είναι», υπογραμμίζει ο Μπαλεστέρ.

Εξάλλου η πορνογραφία κάνει κοινότυπες τις ομαδικές επιθέσεις, οι οποίες συχνά βιντεοσκοπούνται, προειδοποιεί η ντελ Μοράλ. Οι νέοι «μαθαίνουν για τη σεξουαλικότητα μέσω της πορνογραφίας και αυτό είναι σαν να μαθαίνουν να οδηγούν βλέποντας την ταινία ‘Οι μαχητές των δρόμων’ (Fast and Furious)», τονίζει.

Αν και θεωρητικά στην Ισπανία απαγορεύεται η πρόσβαση των ανηλίκων στο πορνογραφικό περιεχόμενο, ο έλεγχος δεν είναι επαρκής, ωθώντας τον Εστεμπάν να ζητήσει να υπάρχει «γονεϊκός έλεγχος (…) με τη συνεργασία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης» και των πλατφορμών.

Παράλληλα οι ειδικοί συμφωνούν επίσης στην ανάγκη να ενισχυθεί η σεξουαλική αγωγή των εφήβων, με τον Εστεμπάν να εκτιμά ότι «με πιο επαρκή σεξουαλική αγωγή, θα καταγράφονταν πολύ λιγότερα αδικήματα».