Σαν σήμερα 29 Μαΐου, το μπαλέτο του Ιγκόρ Στραβίνσκι που προκάλεσε «εξέγερση»

To Rite of Spring είναι ένα έργο μπαλέτου και ορχηστρικής συναυλίας του Ρώσου συνθέτη Ιγκόρ Στραβίνσκι. Γράφτηκε για τη σεζόν 1913 στο Παρίσι για τον θίασο Ballets Russes του Σεργκέι Ντιαγκίλεφ- η αρχική χορογραφία ήταν του Βασίλαβ Νιζίνσκι, ενώ τα σκηνικά και τα κοστούμια του Νίκολας Ρούριτς.

Όταν παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Théâtre des Champs-Élysées σαν σήμερα στις 29 Μαΐου 1913, ο πρωτοποριακός χαρακτήρας της μουσικής και της χορογραφίας προκάλεσε αίσθηση. Πολλοί αποκάλεσαν την πρώτη εκτέλεση ως «εξέγερση», αν και αυτή η διατύπωση δεν προέκυψε παρά μόνο από κριτικές μεταγενέστερων παραστάσεων το 1924, πάνω από μια δεκαετία αργότερα.

Παρόλο που σχεδιάστηκε ως έργο για τη σκηνή, με συγκεκριμένα αποσπάσματα που συνοδεύουν χαρακτήρες και δράση, η μουσική πέτυχε την ίδια αν όχι μεγαλύτερη αναγνώριση ως έργο για συναυλίες και θεωρείται ευρέως ως ένα από τα πιο επιδραστικά μουσικά έργα του 20ού αιώνα.

Ο Στραβίνσκι ήταν ένας νεαρός, σχεδόν άγνωστος συνθέτης όταν ο Ντιαγκίλεφ τον προσέλαβε για να δημιουργήσει έργα για τα Ballets Russes. Η ιδέα πίσω από την Rite of Spring, την οποία ανέπτυξε ο Ρόριχ από την αρχική ιδέα του Στραβίνσκι, υποδηλώνεται από τον υπότιτλό της, «Εικόνες της παγανιστικής Ρωσίας σε δύο μέρη»- το σενάριο απεικονίζει διάφορες πρωτόγονες τελετουργίες που γιορτάζουν την έλευση της άνοιξης, μετά την οποία ένα νεαρό κορίτσι επιλέγεται ως θύμα θυσίας και χορεύει μέχρι θανάτου.

Μετά από μια ανάμεικτη υποδοχή για την αρχική του εκτέλεση και μια σύντομη περιοδεία στο Λονδίνο, το μπαλέτο δεν παρουσιάστηκε ξανά μέχρι τη δεκαετία του 1920, όταν μια εκδοχή χορογραφημένη από τον Λεονίντ Μασίν αντικατέστησε το πρωτότυπο του Νιζίνσκι, το οποίο μέτρησε μόνο οκτώ παραστάσεις.

Σαν σήμερα, 29 Μαΐου

Τι συνέβη σαν σήμερα 29 Μαΐου στην παγκόσμια ιστορία; Ποιες σπουδαίες προσωπικότητες γεννήθηκαν και ποιοι έφυγαν από τη ζωή;

Το 1453, στις 29 Μαΐου σαν σήμερα, ο Μωάμεθ ο Πορθητής κατακτά την Κωνσταντινούπολη έπειτα από πολιορκία. Η Άλωση της Πόλης από τους Οθωμανούς σηματοδότησε και την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Επικεφαλής των πολιορκημένων ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος.

Το 1924, σαν σήμερα, ιδρύεται η ποδοσφαιρική ομάδα της ΑΕΚ. Το 1961 γεννιέται η Μελίσσα Έθεριτζ (Melissa Etheridge), Αμερικανίδα τραγουδίστρια και μουσικός. Η μεγάλη της επιτυχία «Like The Way I do» ακούγεται δυνατά μέχρι σήμερα.

Σαν σήμερα, το 2017, πεθαίνει ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Ο Έλληνας πολιτικός διετέλεσε πρωθυπουργός της χώρας την περίοδο 1990-93.

Γεγονότα σαν σήμερα 29 Μαΐου

1453: Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς μετά από πολιορκία δύο μηνών

1886: Δημοσιεύεται η πρώτη διαφήμιση της Coca Cola στην εφημερίδα Atlanta Journal από τον εφευρέτη της Τζον Πέμπερτον

1919: Δοκιμάζεται η θεωρία της σχετικότητας του Άλμπερτ Άινσταϊν από τον Άρθουρ Έντιγκτον και τον Άντριου Κρόμελιν

1924: Ιδρύεται η ποδοσφαιρική ομάδα της ΑΕΚ

1973: Ο Τομ Μπράντλεϊ εκλέγεται πρώτος μαύρος δήμαρχος του Λος Άντζελες στην Καλιφόρνια

1988: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν συναντά στη Μόσχα τον Σοβιετικό ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στο πρώτο του ταξίδι στη Σοβιετική Ένωση

1990: Ο Μπόρις Γιέλτσιν εκλέγεται πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας

1999: Το διαστημικό λεωφορείο Discovery συνδέεται για πρώτη φορά με τον διεθνή διαστημικό σταθμό.

Γεννήσεις σαν σήμερα 29 Μαΐου

1914: Τένζινγκ Νοργκέι, Νεπαλέζος σέρπα (κατάκτηση του Έβερεστ μαζί με τον Έντμουντ Χίλαρι)

1917: Τζον Κένεντι, Αμερικανός πολιτικός και 35ος πρόεδρος των ΗΠΑ

1922: Ιάννης Ξενάκης, Έλληνας συνθέτης, αρχιτέκτονας και μηχανικός

1927: Θανάσης Βέγγος, Έλληνας ηθοποιός 

1929: Πίτερ Χιγκς, Βρετανός φυσικός

1956: Λα Τόγια Τζάκσον, Αμερικανίδα τραγουδίστρια, ηθοποιός και επιχειρηματίας

1961: Μελίσσα Έθεριτζ, Αμερικανίδα τραγουδίστρια και μουσικός

1967: Νόελ Γκάλαχερ, Άγγλος τραγουδιστής και μουσικός, μέλος των Oasis

1975: Μέλανι Μπράουν, Αγγλίδα τραγουδίστρια, χορεύτρια και ηθοποιός, μέλος των Spice Girls

29 Μαΐου - Θάνατοι σαν σήμερα

1982: Ρόμι Σνάιντερ, Αυστριακή ηθοποιός

1994: Έρικ Χόνεκερ, Ανατολικογερμανός πολιτικός

2010: Ντένις Χόπερ, Αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης (Αποκάλυψη Τώρα, Speed, Ξένοιαστος Καβαλάρης, Υδάτινος Κόσμος).

2017: Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Έλληνας πολιτικός. Διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας την περίοδο 1990-93.