Σαν σήμερα 27 Μαΐου, ένας αρτ ντεκό ουρανοξύστης γίνεται το σύμβολο του Μανχάταν

Άνοιξε τις πύλες του για το κοινό σαν σήμερα, στις 27 Μαΐου 1930, και για περίπου 11 μήνες ήταν το υψηλότερο κτίριο του κόσμου. Το Chrysler Building είναι ένας ουρανοξύστης αρτ ντεκό και βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του Μανχάταν στην πόλη της Νέας Υόρκης, στη διασταύρωση της 42ης οδού και της λεωφόρου Lexington.

Έχει ύψος 319 μέτρα και είναι ένα από τα κλασικότερα δείγματα αρχιτεκτονικής αρτ ντεκό στον κόσμο, εντυπωσιάζοντας τόσο για το εξωτερικό, όσο και τον εσωτερικό του διάκοσμο. Από το 2019, το Chrysler Building είναι το 11ο ψηλότερο κτίριο της πόλης. 

Tο κτίριο κατασκευάστηκε από τον Walter Chrysler, επικεφαλής της Chrysler Corporation. Παρότι το έργο σχεδιάστηκε για τον γνωστό κατασκευαστή αυτοκινήτων, ο Walter Chrysler αποφάσισε να χρηματοδοτήσει προσωπικά την ανέγερση του ουρανοξύστη, με στόχο στη συνέχεια να τον κληρονομήσουν τα παιδιά του.

Πρότυπο αρχιτεκτονικού στυλ Art Deco

Όταν το Chrysler Building άνοιξε για το κοινό οι κριτικές για την αρχιτεκτονική και τη διακόσμησή του ήταν μικτές. Κάποιοι το χαρακτήρισαν παράλογο και κάποιοι άλλοι αυθεντικό. Σήμερα, θεωρείται ως πρότυπο του αρχιτεκτονικού στυλ Art Deco.

Το 2007, κατατάχθηκε ένατο στη λίστα για τις πιο αγαπημένες αρχιτεκτονικές δημιουργίες της Αμερικής από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτόνων, ενώ το 1978 χαρακτηρίστηκε ορόσημο της Νέας Υόρκης. Δύο χρόνια νωρίτερα είχε προστεθεί στο Εθνικό Μητρώο Ιστορικών Τόπων ως Εθνικό Ιστορικό Ορόσημο. 

Η αρχιτεκτονική του Chrysler Building 

Το Chrysler Building σχεδιάστηκε από τον William Van Alen σε στιλ Art Deco. Είναι κατασκευασμένο από χαλύβδινο πλαίσιο γεμάτο με τοιχοποιία, με επιφάνειες διακοσμητικής μεταλλικής επένδυσης. Περιέχει 3.862 εξωτερικά παράθυρα, περίπου πενήντα μεταλλικά στολίδια προεξέχουν στις γωνίες του κτιρίου σε πέντε ορόφους που θυμίζουν γκαργκόιλ σε γοτθικούς καθεδρικούς ναούς. Ο 31ος όροφος περιέχει γκαργκόιλ, καθώς και αντίγραφα των καπακιών ψυγείου Chrysler του 1929, και ο 61ος όροφος είναι στολισμένος με αετούς.

Το κτίριο Chrysler χρησιμοποιεί ανοξείδωτο χάλυβα "Nirosta" στον σχεδιασμό του. Λέγεται ότι οι παραγωγοί ανοξείδωτου χάλυβα χρησιμοποίησαν το Chrysler Building για να αξιολογήσουν την ανθεκτικότητα του προϊόντος στην αρχιτεκτονική. Το 1929, η American Society for Testing Materials δημιούργησε μια επιτροπή επιθεώρησης για να μελετήσει την απόδοσή της, η οποία θεώρησε το Chrysler Building ως την καλύτερη τοποθεσία για να το κάνει. 

Ωστόσο, και στο εσωτερικό, η διασκόσμηση του ασανσέρ είναι εμβληματική. 

Οι εναλλαγές ιδιοκτησίας του Chrysler Building και η «εκτόξευση» της αξίας του

Η οικογένεια Chrysler κληρονόμησε το ακίνητο μετά τον θάνατο του Walter Chrysler το 1940, με το ακίνητο να βρίσκεται υπό την ιδιοκτησία της WP Chrysler Building Corporation. Το 1944, η εταιρεία υπέβαλε σχέδια για την κατασκευή ενός παραρτήματος 38 ορόφων στα ανατολικά του κτιρίου, στην 666 Τρίτη Λεωφόρο. 

Η οικογένεια πούλησε το κτίριο το 1953 στον William Zeckendorf για 18 εκατομμύρια δολάρια. Το 1960, το συγκρότημα αγοράστηκε από τους Sol Goldman και Alex DiLorenzo, ενώ το κτίριο πουλήθηκε ξανά τον Αύγουστο του 1979, αυτή τη φορά στον επιχειρηματία και ιδιοκτήτη των Washington Redskins, Jack Kent Cooke. Οι νέοι ιδιοκτήτες προσέλαβαν τον Kenneth Kleiman της Descon Interiors για να επανασχεδιάσει το λόμπι και τις καμπίνες του ανελκυστήρα σε ένα στυλ που ήταν πολύ πιο κοντά στο αρχικό σχέδιο του Van Alen.

Το 1997 αλλάζει ξανά χέρια, με την Tishman Speyer Properties και την Travelers Insurance Group να το αγοράζουν έναντι 220 εκατομμύρια δολάρια. Το 2001, το 75% του κτιρίου πωλήθηκε για 300 εκατομμύρια δολάρια στην TMW, το γερμανικό σκέλος ενός επενδυτικού ταμείου με έδρα την Ατλάντα.

Το καλοκαίρι του 2008 το Επενδυτικό Συμβούλιο του Άμπου Ντάμπι αγοράζει έναντι 800 εκατ. δολαρίων το 90% του κτιρίου, με τον Tishman Speyer να διατηρεί το 10%. 

Από το 2010 έως το 2011, τα συστήματα ενέργειας, υδραυλικών και διαχείρισης απορριμμάτων του κτιρίου ανακαινίστηκαν. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας του κτιρίου κατά 21% και την κατανάλωση νερού κατά 64%. Επιπλέον, το 81% των απορριμμάτων ανακυκλωνόταν. Το 2012, το κτίριο έλαβε διαπίστευση LEED Gold από το Συμβούλιο Πράσινων Κτιρίων των ΗΠΑ, το οποίο αναγνώρισε την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου.

Σαν σήμερα 27 Μαΐου - Γεγονότα

• 927 - Πεθαίνει ο Συμεών Α΄ της Βουλγαρίας, ο πρώτος Βούλγαρος ηγέτης που αναγνωρίστηκε ως αυτοκράτορας.
• 1120 - Ο Ριχάρδος Γ΄ γίνεται πρίγκιπας της Κάπουα δύο εβδομάδες πριν τον πρόωρο θάνατό του.
• 1153 - Ο Μάλκολμ Δ΄ στέφεται βασιλιάς της Σκωτίας.
• 1199 - Ο Ιωάννης στέφεται βασιλιάς της Αγγλίας.
• 1703 - Ο τσάρος Πέτρος Α΄ της Ρωσίας (ο Μέγας) ιδρύει την Αγία Πετρούπολη.
• 1799 - Οι αυστριακές δυνάμεις νικούν τις γαλλικές στο Βίντερτουρ της Ελβετίας, εξασφαλίζοντας τον έλεγχο του βορειοανατολικού ελβετικού οροπεδίου λόγω της θέσης της πόλης στο σταυροδρόμι επτά κεντρικών εμπορικών δρόμων.
• 1835 - Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αποφυλακίζεται από τον Όθωνα.
• 1860 - Ο Τζουζέπε Γκαριμπάλντι καταλαμβάνει το Παλέρμο της Σικελίας, ως μέρος του αγώνα για την Ιταλική ενοποίηση.
• 1883 - Ο Αλέξανδρος Γ΄ στέφεται τσάρος της Ρωσίας.
• 1905 - Ρωσοϊαπωνικός Πόλεμος: αρχίζει η ναυμαχία της Τσουσίμα.
• 1930 - Το Κτίριο Κράισλερ, ύψους 319 μέτρων, ανοίγει τις πόρτες του για το κοινό.
• 1937 - Εγκαινιάζεται η γέφυρα Γκόλντεν Γκέιτ στο Σαν Φρανσίσκο.
• 1941 - Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Το γερμανικό θωρηκτό «Βίσμαρκ» βυθίζεται στον βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό.
• 1960 - Στην Τουρκία, στρατιωτικό πραξικόπημα ανατρέπει τον πρόεδρο Τζελάλ Μπαγιάρ και την κυβέρνηση.
• 1960 - Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας καταθέτει υπόμνημα στη Βουλή των Ελλήνων, με το οποίο ζητεί τη νομιμοποίησή του.
• 1961 - Η Αμερικανίδα Ανίτα Μπέικερ, σύζυγος λοχία που υπηρετεί στη βάση των Η.Π.Α. στο Ελληνικό, στραγγαλίζει τα τρία μικρά παιδιά τους και αποπειράται να αυτοκτονήσει, όταν ανακαλύπτει ότι ο σύζυγός της την απατά με Ελληνίδα τηλεφωνήτρια της βάσης.
• 1963 - Ο Γρηγόρης Λαμπράκης πεθαίνει στη Θεσσαλονίκη παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες γιατρών από την Αθήνα αλλά και άλλες χώρες, ενώ ο Γιώργος Σωτηρχόπουλος, σημαντικός μάρτυρας κατηγορίας, ανακαλύπτεται αναίσθητος σε λεωφόρο της Θεσσαλονίκης.

• 2006 - Γίνεται σεισμός 6,2 ρίχτερ στην Ιάβα, με 6.600 νεκρούς.

Σαν σήμερα 27 Μαΐου - Γεννήσεις

• 1178 - Θωμάς Α΄, κόμης της Σαβοΐας
• 1332 - Ιμπν Χαλντούν, Άραβας ιστορικός
• 1763 - Πάολο Αντρεάνι, Ιταλός εξερευνητής
• 1837 - Άγριος Μπιλ Χίκοκ, Αμερικανός ήρωας της Άγριας Δύσης
• 1846 - Τζέιμς Τέμπλερ, Άγγλος αεροναυτικός και στρατιωτικός
• 1877 - Ισιδώρα Ντάνκαν, Αμερικανίδα χορεύτρια
• 1879 - Χανς Λάμερς, Γερμανός αξιωματικός των SS
• 1884 - Μαξ Μπροντ, Τσέχος συγγραφέας
• 1894 - Λουί-Φερντινάν Σελίν, Γάλλος συγγραφέας
• 1894 - Ντάσιελ Χάμετ, Αμερικανός συγγραφέας
• 1897 - Τζον Ντάγκλας Κόκροφτ, Άγγλος φυσικός
• 1898 - Λι Γκαρμς, Αμερικανός κινηματογραφιστής
• 1907 - Νικόλας Κάλας, Έλληνας ποιητής
• 1907 - Ρέιτσελ Κάρσον, Αμερικανίδα βιολόγος και συγγραφέας
• 1911 - Τέντι Κόλεκ, Ισραηλινός πολιτικός
• 1911 - Βίνσεντ Πράις, Αμερικανός ηθοποιός
• 1921 - Κάρυλ Τσέσμαν, Αμερικανός συγγραφέας και εγκληματίας
• 1922 - Κρίστοφερ Λι, Άγγλος ηθοποιός
• 1923 - Χένρυ Κίσινγκερ, Αμερικανός πολιτικός
• 1933 - Ζωζώ Σαπουντζάκη, Ελληνίδα ηθοποιός και τραγουδίστρια
• 1934 - Χάρλαν Έλλισον, Αμερικανός συγγραφέας
• 1936 - Τζον Όσμπορν, πολιτικός από το Μοντσερράτ
• 1950 - Μάκης Δενδρινός, Έλληνας καλαθοσφαιριστής και προπονητής
• 1955 - Έρικ Μπίσοφ, Αμερικανός οργανωτής αγώνων πάλης
• 1970 - Τζόζεφ Φάινς, Άγγλος ηθοποιός
• 1971 - Πολ Μπέτανι, Άγγλος ηθοποιός
• 1981 - Οζγκούρ Τσεβίκ, Τούρκος ηθοποιός
• 1985 - Ρομπέρτο Σολδάδο, Ισπανός ποδοσφαιριστής
• 1987 - Μάικλ Μπράμος, Ελληνοαμερικανός καλαθοσφαιριστής
• 1996 - Κιμ Τζε Χουάν, Κορεάτης τραγουδοποιός

Σαν σήμερα 27 Μαΐου - Θάνατοι

• 366 - Προκόπιος, Ρωμαίος σφετεριστής
• 927 - Συμεών Α΄, τσάρος της Βουλγαρίας
• 1039 - Ντιρκ Γ΄, κόμης της Ολλανδίας
• 1272 - Έρικ Α΄, δούκας του Σλέσβιχ
• 1444 - Ιωάννης Μπωφόρ, 1ος δούκας του Σόμερσετ
• 1508 - Λουδοβίκος Σφόρτσα, δούκας του Μιλάνου
• 1525 - Τόμας Μύντσερ, Γερμανός θεολόγος
• 1564 - Ιωάννης Καλβίνος, Γάλλος θεολόγος
• 1606 - Δημήτριος Β΄, τσάρος της Ρωσίας
• 1797 - Φρανσουά-Νοέλ Μπαμπέφ, Γάλλος επαναστάτης
• 1806 - Ευγένιος Βούλγαρης, Έλληνας κληρικός και παιδαγωγός
• 1840 - Νικολό Παγκανίνι, Ιταλός βιολιστής και συνθέτης
• 1867 - Τόμας Μπούλφιντς, Αμερικανός συγγραφέας
• 1910 - Ρόμπερτ Κοχ, Γερμανός ιατρός
• 1921 - Δημήτριος Καλαποθάκης, Έλληνας δημοσιογράφος
• 1939 - Γιόζεφ Ροτ, Αυστριακός συγγραφέας
• 1941 - Ερνστ Λίντεμαν, Γερμανός στρατιωτικός
• 1958 - Κώστας Θέος, Έλληνας συνδικαλιστής και πολιτικός
• 1963 - Γρηγόρης Λαμπράκης, Έλληνας ιατρός και πολιτικός
• 1963 - Στέφανος Μακρόπουλος, Έλληνας πολιτικός
• 1964 - Παναγιώτης Λαπατσάνης, Έλληνας πολιτικός
• 1964 - Τζαβαχαρλάλ Νεχρού, Ινδός πολιτικός
• 1969 - Άγγελος Γεωργάτος, Έλληνας πολιτικός
• 1986 - Γιώργος Τζιφός, Έλληνας ηθοποιός
• 1989 - Δημήτριος Μάντζαρης, Έλληνας πολιτικός
• 1995 - Ζαννίνο, Έλληνας ηθοποιός

• 2006 - Γιάννης Ντεγιάννης, Έλληνας αρεοπαγίτης
• 2006 - Μισέλ Ριφατέρ, Γάλλος κριτικός λογοτεχνίας
• 2007 - Εντ Γιοστ, Αμερικανός εφευρέτης
• 2011 - Τζιλ Σκοτ-Χίρον, Αμερικανός μουσικός
• 2012 - Δημήτριος Τσιφοδήμος, Έλληνας πολιτικός
• 2014 - Μάσιμο Βινιέλι, Ιταλός γραφίστας