Σαν σήμερα 25 Μαΐου, o Όσκαρ Ουάιλντ στο εδώλιο για τον «έρωτα που δεν τολμά να πει το όνομά του»

Η δίκη του μείζονα Ιρλανδού συγγραφέα Όσκαρ Ουάιλντ ολοκληρώνεται σαν σήμερα το 1895, με τον ίδιο να κρίνεται ένοχος για «τέλεση πράξεων ωμής απρέπειας» και να καταδικάζεται σε δύο χρόνια καταναγκαστικής εργασίας.

Προτού καταδικαστεί για σοδομισμό, ο διάσημος συγγραφέας του «Πορτρέτου του Ντόριαν Γκρέι» και του «Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός» έστρεψε άθελά του την προσοχή στην ιδιωτική του ζωή, μέσα από μια διαμάχη με τον Τζον Ντάγκλας, Μαρκήσιο του Κουίνσμπερι, του οποίου ο γιος ήταν στενά συνδεδεμένος με τον Ουάιλντ.

Η ομοφυλοφιλία ήταν ποινικό αδίκημα και σοβαρό κοινωνικό ταμπού την εποχή εκείνη στη Βρετανία. Ο Όσκαρ Ουάιλντ ταλαντευόταν ανάμεσα στην απόκρυψη του σεξουαλικού του προσανατολισμού και στην προσπάθεια να εξασφαλίσει κάποιο είδος δημόσιας αποδοχής για τον τρόπο ζωής του.

Αφότου ο Ντάγκλας, βάρβαρος και ακλόνητα ομοφοβικός, άρχισε να εκφράζει στο κοινό τις αντιρρήσεις του για τη συμπεριφορά του Ουάιλντ, ο συγγραφέας ένιωσε υποχρεωμένος να τον μηνύσει για συκοφαντική δυσφήμιση.

Ο Κουίνσμπερι συνελήφθη με την κατηγορία της συκοφαντικής δυσφήμισης, η οποία μπορούσε να επιφέρει ποινή κάθειρξης έως και δύο έτη. Σύμφωνα ωστόσο με τους ισχύοντες νόμους, ο Κουίνσμπερι μπορούσε να αποφύγει την καταδίκη αν αποδείκνυε ότι η κατηγορία του είχε πραγματική βάση, και, επιπλέον, υπήρχε «κοινωνικό όφελος» από την δημοσιοποίησή της.

Ως εκ τούτου, οι δικηγόροι του Κουίνσμπερι προσέλαβαν ιδιωτικούς ντετέκτιβ για να βρουν αποδείξεις της ομοφυλοφιλίας του συγγραφέα και να αποδείξουν ότι οι κατηγορίες ευσταθούσαν. Αποφάσισαν να παρουσιάσουν τον Ουάιλντ ως έναν έκφυλο μεσήλικα, ο οποίος δελέαζε τακτικά αφελείς νεαρούς και τους μυούσε σε μία ζωή ανήθικης ομοφυλοφιλίας.

Ο Όσκαρ Ουάιλντ στο εδώλιο για τον «έρωτα που δεν τολμά να πει το όνομά του»

Σύντομα η δίκη έγινε αντικείμενο δημόσιας συζήτησης, καθώς γαργαλιστικές λεπτομέρειες των ιδιωτικών στιγμών του Ουάιλντ έβγαιναν στην δημοσιότητα, και μαζί τους το παρασκήνιο του υποκόσμου της ανδρικής πορνείας του Βικτωριανού Λονδίνου, τον οποίο τόσο καλά γνώριζε ο Ουάιλντ.

Οι σχέσεις του με εκβιαστές, ιερόδουλους, παρενδυτικούς και ομοφυλοφιλικά πορνεία καταγράφηκε επίσημα, ενώ πολλοί από τους εμπλεκόμενους υποχρεώθηκαν να συνεργαστούν με την υπεράσπιση και να παραστούν ως μάρτυρες, αποφεύγοντας έτσι να καταδικαστούν οι ίδιοι.

Η δίκη ξεκίνησε στις 3 Απριλίου 1895, εν μέσω γενικευμένης υστερίας, τόσο από τον Τύπο όσο και από το κοινό. Το πλήθος των αποδείξεων που είχαν μαζευτεί κατά του Ουάιλντ ήταν τέτοιο, ώστε ο συγγραφέας υποχρεώθηκε να υπενθυμίσει πως «εγώ είμαι ο ενάγων σε αυτή τη δίκη». 

Στην υπεράσπισή του, ο Ντάγκλας υποστήριξε ότι ο Ουάιλντ είχε παρακινήσει 12 αγόρια να διαπράξουν σοδομισμό μεταξύ 1892 και 1894. Την τρίτη ημέρα της διαδικασίας, ο δικηγόρος του Ουάιλντ απέσυρε τη μήνυση σε βάρος του Κουίνσμπερι, καθώς υπήρχαν άφθονα στοιχεία για την ενοχή του πελάτη του.

Ο Μαρκήσιος κρίθηκε αθώος, αφού αποδείχθηκε ότι η κατηγορία του για τον Ουάιλντ ήταν δικαιολογημένη, «υπαρκτή τόσο στην ουσία της όσο και ως γεγονός». Επιπλέον, ο νόμος καθιστούσε τον Ουάιλντ υπόχρεο στην κάλυψη των νομικών εξόδων του Κουίνσμπερι, γεγονός που οδήγησε τον συγγραφέα στην πτώχευση. Μετά από την εξέλιξη αυτή, το Στέμμα εξέδωσε ένταλμα για τη σύλληψη του Ουάιλντ με τις κατηγορίες του σοδομισμού και της προσβολής των χρηστών ηθών. 

Αντί να καταφύγει στη Γαλλία όπως τον προέτρεψαν οι φίλοι του, ο Ουάιλντ αποφάσισε να παραμείνει και να δικαστεί «σαν άνδρας», όπως τον συμβούλεψε η μητέρα του, παρότι όπως δήλωνε ο ίδιος, «το τρένο έχει φύγει. Είναι πολύ αργά».

Συνελήφθη στις 6 Απριλίου 1895, κρίθηκε προφυλακιστέος και μεταφέρθηκε στη γυναικεία φυλακή Χόλογουεϊ στο βόρειο Λονδίνο. Οι ακόλουθες διαδικασίες κινήθηκαν πολύ γρήγορα και στις 26 Απριλίου 1895 ξεκινούσε η δίκη με κατηγορούμενο τον Ουάιλντ, ο οποίος δήλωνε αθώος. 

Στην πρώτη ποινική δίκη του Ουάιλντ, αντεξετάστηκε εκτενώς για τον «έρωτα που δεν τολμάει να πει το όνομά του». Ο συγγραφέας κατάφερε να εξασφαλίσει μια προσωρινή κακοδικία, όταν ένας ένορκος αρνήθηκε να ψηφίσει για να καταδικαστεί.

Η δεύτερη δίκη ξεκίνησε στις 21 Μαΐου. Αν και πολλοί από τους πιθανούς μάρτυρες αρνήθηκαν να προδώσουν τον Ουάιλντ καταθέτοντας, η ετυμηγορία του δικαστή Ουίλς επέφερε τη μέγιστη δυνατή ποινή από τον νόμο, και μάλιστα ως «εντελώς ανεπαρκή για μία υπόθεση σαν και αυτή» την οποία χαρακτήρισε ως «την χειρότερη υπόθεση που έχω χειριστεί».

Η απάντηση του Ουάιλντ «Κι εγώ; Να μην πω τίποτα, άρχοντά μου;» πνίγηκε μέσα στις οργισμένες ιαχές «ντροπή» του ακροατηρίου.

Ο Ουάιλντ εξέτισε τα δύο χρόνια της ποινής και στη συνέχεια, χρεοκοπημένος και με την υγεία του σημαντικά κλονισμένη, πέρασε τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του στην εξορία. Πέθανε σε ηλικία 45 ετών και κηδεύτηκε στο Παρίσι.

(Με πληροφορίες του History)

Γεγονότα σαν σήμερα 25 Μαΐου

240 π.Χ.: Καταγράφεται για πρώτη φορά το πέρασμα του Κομήτη του Χάλεϊ.

1085: Ο Αλφόνσο ΣΤ’ της Καστίλλης παίρνει πίσω το Τολέδο από τους Μαυριτανούς.

1738: Η Πενσιλβάνια και το Μέριλαντ υπογράφουν συνθήκη με την οποία επιλύεται η μεταξύ τους συνοριακή διαμάχη και προβλέπεται η ανταλλαγή αιχμαλώτων.

1809: Στην πόλη Τσουκισάκα (σημερινή Σούκρε) ξεσπά επανάσταση κατά της Ισπανικής Αυτοκρατορίας, πυροδοτώντας τους λατινοαμερικανικούς πολέμους για την ανεξαρτησία.

1810: Οι πολίτες του Μπουένος Άιρες ξεκινούν τον πόλεμο της Ανεξαρτησίας της Αργεντινής.

1834: Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο Δημήτριος Πλαπούτας καταδικάζονται σε θάνατο κατά τη διάρκεια της βαυαροκρατίας. Είχαν κατηγορηθεί ότι συνωμοτούσαν κατά της αντιβασιλείας. Υπέρ της απαλλαγής τους ψηφίζουν οι δικαστές Γεώργιος Τερτσέτης και Αναστάσιος Πολυζωίδης. Η ποινή τους θα μετατραπεί σε κάθειρξη και θα απελευθερωθούν μόλις ενηλικιωθεί ο Όθων, τον Μάιο του 1835.

1895: Ο Όσκαρ Ουάιλντ καταδικάζεται σε δύο χρόνια φυλάκιση για σοδομισμό. Οι ερωτικές επιλογές του και ειδικότερα η -απαγορευμένη στη Μεγάλη Βρετανία εκείνη την εποχή- ομοφυλοφιλία του, προκάλεσαν ιδιαίτερη αίσθηση.

1895: Ιδρύεται η Δημοκρατία της Ταϊβάν.

1911: Στο Μεξικό, ο Εμιλιάνο Ζαπάτα ξεκινά επανάσταση.

1925: Ξεκινά η «Δίκη των Πιθήκων» στις ΗΠΑ. Ο Τζον Σκόουπς καταδικάζεται επειδή δίδασκε τη Θεωρία της Εξελίξεως του Δαρβίνου στο σχολείο.

1932: Κάνει το ντεμπούτο του το διάσημο καρτούν της Ντίσνεϊ, Ντίπι Ντογκ, γνωστότερο ως Γκούφι. Ανθρωπόμορφος σκύλος και κολλητός φίλος του Μίκυ Μάους. Ατζαμής, πλακατζής, έξω καρδιά, ιππότης με τις κυρίες, αθώος σαν παιδί, ολίγον χαοτικός, αλλά πιστός και πάντα έτοιμος να βοηθήσει τους φίλους του.

1935: Ο θρυλικός σπρίντερ και άλτης Τζέσε Όουενς σπάει έξι παγκόσμια ρεκόρ σε μία ώρα. Μεταξύ άλλων, γίνεται ο πρώτος άλτης που περνά τα 8 μέτρα στο άλμα εις μήκος, με επίδοση 8,13 μ.

1938: Ο βομβαρδισμός του Αλικάντε σκοτώνει 313 άτομα, κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου.

1940: Οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το λιμάνι της Βουλώνης. Η παράδοση των τελευταίων γαλλικών και βρετανικών στρατευμάτων σηματοδοτούν το τέλος της ομώνυμης μάχης.

1942: Ο Άρης Βελουχιώτης συγκροτεί την πρώτη ένοπλη ομάδα του ΕΑΜ.

1953: Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής πραγματοποιούν στη Νεβάδα την πρώτη δοκιμή πυρηνικού πυροβολικού.

1964: Ο Παναθηναϊκός νικά 1-0 τον Ολυμπιακό μέσα στο στάδιο Καραϊσκάκη και πετυχαίνει κατακτά αήττητος το πρωτάθλημα Ελλάδας.

1973: Το αντιτορπιλικό «Βέλος ΙΙ» με κυβερνήτη τον Νίκο Παππά αποχωρεί από ΝΑΤΟϊκή άσκηση. Εκείνος, 6 αξιωματικοί και 25 υπαξιωματικοί ζητούν πολιτικό άσυλο στην Ιταλία. Η κίνηση αυτή (Κίνημα του Ναυτικού) αποτελεί πλήγμα για τη χούντα, καθώς διεθνοποιεί το ελληνικό πρόβλημα.

1977: Κάνει πρεμιέρα στους κινηματογράφους «Ο Πόλεμος των Άστρων».

1980: Η Καστοριά κατακτά το Κύπελλο Ελλάδος, νικώντας στον τελικό τον Ηρακλή με 5-2.

1991: Για πρώτη φορά Γερμανός ηγέτης, ο Χέλμουτ Κολ, παραβρίσκεται στα Χανιά για τον εορτασμό της επετείου από τα 50 χρόνια της Μάχης της Κρήτης.

2011: Στα χνάρια των Ισπανών, που διαδήλωναν για μέρες και κατά χιλιάδες στην κεντρική πλατεία της Μαδρίτης, δημιουργείται μια ελληνική ομάδα αγανακτισμένων πολιτών, η οποία υπό την επωνυμία «Αγανακτισμένοι στο Σύνταγμα» καλεί μέσω του Facebook τους πάντες, σε μία ειρηνική διαδήλωση στην πλατεία έξω από το Κοινοβούλιο. Άνθρωποι κάθε ηλικίας, φύλου και πολιτικής άποψης διαδηλώνουν ενάντια στα σκληρά μέτρα λιτότητας.

2017: Πραγματοποιείται βομβιστική έκρηξη στο αυτοκίνητο του Λουκά Παπαδήμου, στη συμβολή των οδών Μάρνης και 3ης Σεπτεμβρίου. Ο πρώην πρωθυπουργός τραυματίζεται και μεταφέρεται στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός.

Γεννήσεις σαν σήμερα 25 Μαΐου

1572 – Μαυρίκιος, λάντγκραβος της Έσσης-Κάσσελ
1616 – Κάρλο Ντόλτσι, Ιταλός ζωγράφος
1757 – Λουί-Σεμπαστιάν Λενορμάν, Γάλλος φυσικός
1803 – Έντουαρντ Μπούλβερ-Λύττον, Άγγλος συγγραφέας
1865 – Πιέτερ Ζέεμαν, Ολλανδός φυσικός
1922 – Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, Ιταλός πολιτικός
1931 – Ίρβιν Γουίνκλερ, Αμερικανός σκηνοθέτης και παραγωγός
1939 – Ίαν ΜακΚέλεν, Άγγλος ηθοποιός
1941 – Βλαντιμίρ Βορόνιν, Μολδαβός πολιτικός
1948 – Κλάους Μάινε, Γερμανός τραγουδιστής
1948 – Όσκαρ Άλβαρες, Αργεντινός ποδοσφαιριστής
1948 – Γιούλι Μπούφι, Αλβανός πολιτικός
1951 – Φρανσουά Μπαϊρού, Γάλλος πολιτικός
1956 – Σταύρος Αρναουτάκης, Έλληνας πολιτικός
1958 – Κατερίνα Μπατζελή, Ελληνίδα πολιτικός
1965 – Γιαγιά Τζαμέ, πρόεδρος της Γκάμπια
1971 – Κριστίνα Ορμπακάιτε, Ρωσίδα τραγουδίστρια και ηθοποιός
1976 – Κίλιαν Μέρφι, Ιρλανδός ηθοποιός
1978 – Άνταμ Γκόντιερ, Καναδός τραγουδιστής
1978 – Παντελής Δημητριάδης, Έλληνας τραγουδοποιός
1981 – Μιχάλης Πελεκάνος, Έλληνας καλαθοσφαιριστής
1982 – Ρότζερ Γκερέιρο, Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής
1984 – Κώστας Μαρτάκης, Έλληνας τραγουδιστής
1988 – Γιάννης Φουντούλης, Έλληνας υδατοσφαιριστής

Θάνατοι σαν σήμερα 25 Μαΐου

992 – Μιέσκο Α’, δούκας της Πολωνίας
1045 – Όθων του Βερμαντουά, Γάλλος ευγενής
1261 – Πάπας Αλέξανδρος Δ’
1291 – Βενέδικτος, δούκας της Φινλανδίας
1395 – Κονσταντίν Ντράγκας Ντεγιάνοβιτς, Σέρβος ηγεμόνας
1401 – Μαρία, βασίλισσα της Σικελίας
1555 – Ερρίκος Β΄, βασιλιάς της Ναβάρρας
1681 – Πέδρο Καλντερόν δε λα Μπάρκα, Ισπανός θεατρικός συγγραφέας
1693 – Μαντάμ ντε Λαφαγέτ, Γαλλίδα συγγραφέας
1786 – Πέτρος Γ’, βασιλιάς της Πορτογαλίας
1822 – Αλέξιος Νούτσος, Έλληνας αγωνιστής
1822 – Χρήστος Παλάσκας, Έλληνας οπλαρχηγός
1824 – Τόμας Χάρις, Άγγλος εφευρέτης
1850 – Λυκούργος Λογοθέτης, Έλληνας αγωνιστής
1889 – Κλεάνθης Τριαντάφυλλος, Έλληνας ποιητής και δημοσιογράφος
1934 – Γκούσταβ Χολστ, Άγγλος συνθέτης
1941 – Λεωνίδας Τσιόκος, Έλληνας χημικός, κτηματίας και πολιτικός
1954 – Ρόμπερτ Κάπα, Ούγγρος φωτορεπόρτερ
1961 – Γεώργιος Ρεμπάκος, Έλληνας πολιτικός
1963 – Μέχντι Φράσερι, Αλβανός πολιτικός
1968 – Γκέοργκ φον Κίχλερ, Γερμανός στρατάρχης
1970 – Νίκος Καχτίτσης, Έλληνας συγγραφέας
1974 – Ντόναλντ Κρισπ, Άγγλος ηθοποιός
1975 – Νίκος Καλλιανέσης, Έλληνας εκδότης
1987 – Χρήστος Χονδροματίδης, Έλληνας πολιτικός
1989 – Λιλίκα Νάκου, Ελληνίδα συγγραφέας
1993 – Μέμος Μακρής, Έλληνας γλύπτης
2003 – Ντέιβιντ Χάφλερ, Αμερικανός μηχανικός ήχου
2007 – Γκολφίνος Αν. Πετιμεζάς, Έλληνας στρατιωτικός
2011 – Τάκης Ταλιαδώρος, Έλληνας καλαθοσφαιριστής
2014 – Βόιτσεχ Γιαρουζέλσκι, Πολωνός πολιτικός
2014 – Τοαρίπι Λαούτι, πολιτικός από το Τουβαλού