Σαν σήμερα 19 Μαΐου, η «Σκοτεινή Ημέρα» που έμοιαζε με το τέλος του κόσμου

Πριν από τρεις αιώνες σαν σήμερα, ένα περίεργο φαινόμενο μετέτρεψε τη μέρα σε νύχτα σε περιοχές της Βόρειας Αμερικής. Το συμβάν παραμένει τυλιγμένο σε πυκνό μυστήριο έως τις μέρες μας. Τι ακριβώς προκάλεσε τη Σκοτεινή Μέρα της Νέας Αγγλίας;

Στα μισά του πρωινού ο ουρανός γίνεται κίτρινος, σύμφωνα με αναφορές της εποχής, οι οποίες φέρουν αποχρώσεις μυθιστορημάτων γοτθικού τρόμου ή μετα-αποκαλυπτικής ταινίας. Τα ζώα τρέχουν για κάλυψη και το σκοτάδι κατεβαίνει, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να ανάβουν κεριά και να αρχίζουν να προσεύχονται. Μέχρι το μεσημέρι έχει πέσει η νύχτα. Είναι το τέλος του κόσμου;

Η «Σκοτεινή Ημέρα», όπως έγινε γνωστή, έλαβε χώρα στις 19 Μαΐου 1780 στη Νέα Αγγλία και σε μέρη του ανατολικού Καναδά. Τα τελευταία 243 χρόνια ιστορικοί και επιστήμονες έχουν διαφωνήσει για την προέλευση αυτού του παράξενου γεγονότος.

Σήμερα υπάρχουν πολλές θεωρίες. Ήταν το αποτέλεσμα ηφαιστειακής έκρηξης, πυρκαγιάς, χτυπήματος μετεωριτών - ή κάτι πιο χθόνιο;

Η ημέρα της κρίσης χτυπά την πόρτα της Νέας Αγγλίας το 1780

Με λίγες επιστημονικές γνώσεις μεταξύ του πληθυσμού το 1780, ήταν επόμενο ότι οι άνθρωποι θα φοβόντουσαν οποιαδήποτε περίεργη εκδήλωση της φύσης.

Μερικοί νομοθέτες στο Κονέκτικατ πίστεψαν ότι ήταν η ημέρα της κρίσης. Η αίσθηση ότι πλησιάζει μια αποφασιστική στιγμή θα είχε αναμφίβολα ενισχυθεί από το γεγονός ότι τις προηγούμενες μέρες, ο ήλιος και η σελήνη έλαμπαν κόκκινα.

Ο ιστορικός Μάικ Ντας αναφέρει στο BBC News ότι η βορειοανατολική γωνιά των ΗΠΑ ήταν μια βαθιά προτεσταντική κοινωνία με βαθύ ενδιαφέρον για την «ενοχή, την αμαρτία και τη λύτρωση». Ο Ντας, ο οποίος έγραψε για το παραφυσικό στο βιβλίο του «Borderlands», λέει ότι αντιμέτωποι με το ξαφνικό σκοτάδι, οι άνθρωποι θα αναζητούσαν βιβλικά προηγούμενα.

«Υπάρχουν μερικοί στίχοι στον Ματθαίο που μπορεί να τους οδήγησαν να πιστέψουν ότι αυτή είναι η δεύτερη έλευση του Χριστού. Εκείνη την εποχή, τα φυσικά γεγονότα -ακόμα και τα πουλιά που αψιμαχούσαν στον ουρανό- ήταν σημάδι των προθέσεων του θεού. Η Σκοτεινή Ημέρα θα φαινόταν σαν προειδοποίηση για τον άνθρωπο».

Πώς μπορεί να εξηγηθεί η Σκοτεινή Ημέρα του 1780

Η πιθανή αιτία της Σκοτεινής Ημέρας ήταν ο καπνός από εκτεταμένες δασικές πυρκαγιές, για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία από την εποχή εκείνη.

Όταν μια φωτιά δεν σκοτώνει ένα δέντρο και το δέντρο μεγαλώνει αργότερα, αφήνονται σημάδια ουλής στους δακτυλίους ανάπτυξης. Αυτό καθιστά δυνατή την κατά προσέγγιση ημερομηνία μιας προηγούμενης πυρκαγιάς.

Ερευνητές που εξετάζουν δακτυλίους δέντρων και ουλές φωτιάς σε δέντρα στην περιοχή που σήμερα καταλαμβάνεται από το επαρχιακό πάρκο Άλγκονκουιν στο Οντάριο του Καναδά, βλέπουν στοιχεία πυρκαγιάς το 1780 και αποδίδουν στο συμβάν αυτό τη Σκοτεινή Ημέρα.

Ο Γουίλιαμ Κόρλις, φυσικός και χρονικογράφος ανεξήγητων γεγονότων, βρήκε 46 αφηγήσεις σκοτεινών ημερών σε όλο τον κόσμο μεταξύ 1091 και 1971.

Στις μέρες μας οι άνθρωποι μπορούν να επικαλούνται την επιστημονική γνώση, τις δορυφορικές εικόνες και τα μέσα ενημέρωσης για επιβεβαίωση. Αλλά η Σκοτεινή Ημέρα συνέχισε να αναστατώνει τους ανθρώπους μέχρι απροσδόκητα πρόσφατα.

Μια σκοτεινή μέρα σε ένα παρόμοιο μέρος της Βόρειας Αμερικής με το 1780 σημειώθηκε το 1950. Προκλήθηκε από δασικές πυρκαγιές στην Αλμπέρτα και προκάλεσε συναγερμό και σύγχυση, λέει ο Ντέιβιντ Φίλιπς, ανώτερος κλιματολόγος του Environment Canada.

(Με πληροφορίες του BBC News και της Wikipedia)

Γεγονότα σαν σήμερα 19 Μαΐου

1535: Ο Γάλλος εξερευνητής, Ζακ Καρτιέ, ξεκινά το δεύτερο ταξίδι του για τη Βόρεια Αμερική με τρία πλοία, 110 άνδρες και τους δύο γιους του Ιροκέζου αρχηγού Ντονακόνα (τους οποίους είχε απαγάγει ο Καρτιέ κατά το πρώτο του ταξίδι).

1536: Η Άννα Μπολέιν, δεύτερη σύζυγος του Ερρίκου Η’ της Αγγλίας, αποκεφαλίζεται για μοιχεία, προδοσία και αιμομιξία.

1643: Οι γαλλικές δυνάμεις με επικεφαλής τον Λουδοβίκο Β’ των Βουρβόνων-Κοντέ νικούν τις ισπανικές δυνάμεις στη μάχη του Ροκρουά, σηματοδοτώντας το συμβολικό τέλος της Ισπανίας ως κυρίαρχη δύναμη επί της ξηράς.

1649: Η Αγγλία κηρύσσεται Κοινοπολιτεία.

1655: Ξεκινά η εισβολή των Άγγλων στην Τζαμάικα.

1802: Ο Ναπολέων Α’ ιδρύει το Εθνικό Τάγμα της Λεγεώνας της Τιμής.

1822: Αμφίρροπη ναυμαχία διεξάγεται στα ανοιχτά της Χίου, ανάμεσα σε μοίρα του τουρκικού στόλου και ελληνικά πλοία (Μιαούλης, Τσαμαδός, Σαχτούρης κ.ά.).

1848: Το Μεξικό επικυρώνει τη Συνθήκη Γουαδελούπης Χιντάλγκο και τερματίζει έτσι τον πόλεμο, παραχωρώντας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής την Καλιφόρνια, τη Νεβάδα, τη Γιούτα και άλλες περιοχές τεσσάρων σημερινών πολιτειών έναντι 15.000.000 δολαρίων.

1919: Ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα και αρχίζει τη δεύτερη και σκληρότερη φάση της Γενοκτονίας των Ποντίων. Θεωρείται μια από τις πρώτες σύγχρονες γενοκτονίες, καθώς ήταν ένα προμελετημένο έγκλημα, το οποίο η κυβέρνηση των Νεότουρκων έφερε σε πέρας με συστηματικότητα. Οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε ήταν ο ξεριζωμός, η εξάντληση στις κακουχίες, τα βασανιστήρια, η πείνα και η δίψα, και τα στρατόπεδα θανάτου στην έρημο.

Η διεθνής βιβλιογραφία και τα κρατικά αρχεία πολλών χωρών βρίθουν μαρτυριών για το ειδεχθές έγκλημα, που διαπράχθηκε εναντίον του ελληνικού λαού. Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου πραγματοποιήθηκε παράλληλα με αυτές σε βάρος και άλλων χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δηλαδή των Αρμενίων και των Ασσυρίων.

Κατόπιν εισήγησης του τότε πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε τη γενοκτονία το 1994 και ψήφισε την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στον Μικρασιατικό Πόντο».

1960: Ο Αμερικανός ραδιοφωνικός παραγωγός, Άλαν Φριντ, στον οποίο οφείλεται ο όρος ροκ εν ρολ, κατηγορείται μαζί με επτά άλλους συναδέλφους του ότι έλαβε «δωράκια» από δισκογραφικές εταιρείες, συνολικού ύψους 30.650 δολαρίων. Δύο χρόνια αργότερα θα καταδικασθεί σε φυλάκιση με αναστολή και πρόστιμο 300 δολαρίων.

1961: Το σοβιετικό «Venera 1» γίνεται η πρώτη ανθρώπινη κατασκευή που περνά κοντά από έναν άλλον πλανήτη, την Αφροδίτη. Το σκάφος είχε χάσει την επαφή με τη Γη ένα μήνα νωρίτερα και δεν έστειλε κανένα δεδομένο.

1962: Η Μέριλιν Μονρόε τραγουδά αισθησιακά το «Happy Birthday» προς τιμήν του προέδρου των ΗΠΑ, Τζον Κένεντι, στο πάρτι γενέθλιων του.

1965: Σε δημοσίευμα επαρχιακής εφημερίδας γίνεται αναφορά για πρώτη φορά στην οργάνωση «Ασπίδα».

1971: Η Σοβιετική Ένωση εκτοξεύει το διαστημικό σκάφος «Mars 2» με προορισμό τον πλανήτη Άρη.

1971: H Τσέλσι και η Ρεάλ Μαδρίτης αναδεικνύονται ισόπαλες 1-1 στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων Ευρώπης, που διεξάγεται στο Στάδιο Καραϊσκάκη, στον πρώτο τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης επί ελληνικού εδάφους. Επειδή από τους τότε κανονισμούς δεν προβλεπόταν παράταση, ορίζεται επαναληπτικός αγώνας για τη μεθεπομένη στο ίδιο γήπεδο, που θα βρει νικήτρια την αγγλική ομάδα με 2-1.

1973: Ο αντιπρόεδρος της χούντας, Νικολάος Μακαρέζος, πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στο Πεκίνο. Συναντάται με τον Μάο Τσε Τουνγκ και του επιδίδει μήνυμα του δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου.

1975: Ο Τίμο Τσανλάιτερ της ΑΕΚ υποστηρίζει σε συνέντευξή του ότι πολλά ποδοσφαιρικά παιχνίδια στην Ελλάδα είναι στημένα.

1979: Ο Έρικ Κλάπτον παντρεύεται την πρώην σύζυγο του Τζορτζ Χάρισον, Πάτι Μπόιντ. Είναι η περίφημη «Λέιλα» του ομώνυμου και πολύ διάσημου τραγουδιού. Στο γαμήλιο πάρτι και σε μια αυτοσχέδια σκηνή που στήνεται, παίζουν μαζί οι Πολ Μακάρτνεϊ, Τζορτζ Χάρισον, Ρίνγκο Σταρ, Έρικ Κλάπτον και Μικ Τζάγκερ.

1991: Οι Κροάτες ψηφίζουν υπέρ της ανεξαρτησίας τους από τη Γιουγκοσλαβία σε σχετικό δημοψήφισμα.

1997: Σοβαρά επεισόδια με τραυματισμούς και συλλήψεις σημειώνονται στη Λευκωσία, όταν ομάδα διαδηλωτών, που συμμετέχει σε εκδήλωση διαμαρτυρίας, επιχειρεί να μεταβεί στον κατεχόμενο τομέα της πόλης, όπου εκείνη την ώρα δίνουν συναυλία ο Σάκης Ρουβάς και ο Τούρκος συνάδελφός του, Μουράτ Κουτ, στο πλαίσιο των προσπαθειών του ΟΗΕ για επαναπροσέγγιση των δύο κοινοτήτων της Κύπρου.

2018: Γίνεται ο γάμος του πρίγκιπα Χάρι και της Μέγκαν Μαρκλ.

Γεννήσεις σαν σήμερα 19 Μαΐου

1593 – Γιάκομπ Γιόρντενς, Φλαμανδός ζωγράφος
1744 – Καρλότα του Μεκλεμβούργου-Στρέλιτς, βασίλισσα της Μεγάλης Βρετανίας
1797 – Μαρία Ισαβέλλα της Πορτογαλίας, βασίλισσα της Ισπανίας
1881 – Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, Τούρκος πολιτικός
1890 – Χο Τσι Μιν, Βιετναμέζος ηγέτης
1898 – Ιούλιος Έβολα, Ιταλός φιλόσοφος
1925 – Μάλκολμ Χ (κατά κόσμον Μάλκολμ Λιτλ), Αμερικανός ακτιβιστής
1925 – Πολ Ποτ (κατά κόσμον Σαλόθ Σαρ), πρωθυπουργός της Καμπότζης
1928 – Κόλιν Τσάπμαν, Βρετανός οδηγός αγώνων και επιχειρηματίας
1929 – Μιχάλης Αδάμης, Έλληνας συνθέτης
1938 – Γιώργος Δεϊμέζης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1939 – Γιάνις Λούσις, Λετονός ακοντιστής
1945 – Πιτ Τάουνσεντ, Άγγλος κιθαρίστας
1946 – Αντρέ ο Γίγαντας, Γάλλος παλαιστής και ηθοποιός
1954 – Φιλ Ραντ, Αυστραλός ντράμερ
1964 – Γκιτάνας Ναουσέντα, Λιθουανός οικονομολόγος και πολιτικός
1976 – Κέβιν Γκαρνέτ, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής
1977 – Νατάλια Ορέιρο, Ουρουγουανή τραγουδοποιός, σχεδιάστρια μόδας και ηθοποιός
1979 – Αντρέα Πίρλο, Ιταλός ποδοσφαιριστής
1979 – Ντιέγκο Φορλάν, Ουρουγουανός ποδοσφαιριστής
1981 – Σάνι Μπετσίροβιτς, Σλοβένος καλαθοσφαιριστής
1981 – Λουσιάνο Φιγκερόα, Αργεντινός ποδοσφαιριστής
1992 – Σαμ Σμιθ, Άγγλος τραγουδιστής

Θάνατοι σαν σήμερα 19 Μαΐου

1102 – Στέφανος Β’, κόμης του Μπλουά
1125 – Βλαδίμηρος Β’ Μονομάχος, Ρώσος πρίγκιπας
1218 – Όθων Δ’, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
1296 – Πάπας Κελεστίνος Ε’
1389 – Ντμίτρι Ντονσκόι, Ρώσος πρίγκηπας
1396 – Ιωάννης Α’, βασιλιάς της Αραγωνίας
1536 – Άνα Μπολέιν, βασίλισσα της Αγγλίας
1825 – Ανρί ντε Σαιν-Σιμόν, Γάλλος φιλόσοφος
1840 – Τζον Μπλάκγουελ, Ουαλός συγγραφέας
1864 – Ναθάνιελ Χόθορν, Αμερικανός συγγραφέας
1896 – Κάρολος Λουδοβίκος, αρχιδούκας της Αυστρίας
1898 – Γουίλιαμ Γκλάντστοουν, Άγγλος πολιτικός
1918 – Φέρντιναντ Χόντλερ, Ελβετός ζωγράφος
1930 – Σπύρος Σπυρομήλιος, Έλληνας στρατιωτικός
1935 – Τόμας Έντουαρντ Λόρενς, Άγγλος στρατιωτικός
1945 – Φίλιπ Μπούλερ, Γερμανός αξιωματούχος των ναζί
1954 – Τσαρλς Άιβς, Αμερικανός συνθέτης
1958 – Ρόναλντ Κόλμαν, Άγγλος ηθοποιός
1969 – Κόλμαν Χόκινς, Αμερικανός σαξοφωνίστας
1981 – Πέτρος Κόκκορος, Έλληνας πανεπιστημιακός
1989 – Σίριλ Λάιονελ Ρόμπερτ Τζέιμς, συγγραφέας από το Τρινιντάντ και Τομπάγκο
1989 – Τάκης Καρδάρας, Έλληνας πολιτικός
1994 – Ζακλίν Μπουβιέ Κένεντι Ωνάση, πρώτη κυρία των ΗΠΑ
2007 – Χριστιάνα Σουρβίνου-Ίνγουντ, Ελληνίδα πανεπιστημιακός
2008 – Μήτσος Αλεξανδρόπουλος, Έλληνας συγγραφέας
2012 – Γκέρχαρντ Χετς, Γερμανός κολυμβητής
2013 – Δημήτρης Ρίγγος, Έλληνας πολιτικός
2017 – Στανισλάβ Γεβγκράφοβιτς Πετρόφ, Ρώσος στρατιωτικός