Τουρκία - Economist: Οι εκλογές στην Τουρκία είναι οι πιο σημαντικές του 2023 στον πλανήτη
Ανάλυση για τις επερχόμενες εκλογές στην Τουρκία κάνει ο Economist, επισημαίνοντας ότι μια ήττα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα σηματοδοτούσε νίκη της δημοκρατίας και μια θετική εξέλιξη για τις γειτονικές χώρες. Σύμφωνα με το βρετανικό μέσο, ο άνθρωπος που κυβερνά την Τουρκία από το 2003, με ένα όλο και πιο αυταρχικό στιλ, θα μπορούσε να ηττηθεί, και με τις εκλογές στην κόψη του ξυραφιού το ενδεχόμενο αυτό είναι αρκετά πιθανό στην εκλογική αναμέτρηση στις 14 Μαΐου, η οποία είναι η πιο σημαντική στον κόσμο φέτος.
Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Ερντογάν βρίσκεται με μικρή διαφορά πίσω από τον επικεφαλής της εξακομματικής συμμαχίας της αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Αν χάσει, θα ήταν μια εντυπωσιακή πολιτική ανατροπή με παγκόσμιες προεκτάσεις.
Ο τουρκικός λαός θα ήταν πιο ελεύθερος, λιγότερο φοβισμένος και -με τον καιρό- η Τουρκία πιο ευημερούσα. Μια νέα κυβέρνηση θα αποκαθιστούσε τις ταλαιπωρημένες σχέσεις με τη Δύση και το πιο σημαντικό, σε μια εποχή όπου η κυριαρχία των αυταρχικών ηγετών βρίσκεται σε άνοδο, από την Ουγγαρία έως την Ινδία, η ειρηνική απομάκρυνση του Ερντογάν θα έδειχνε στους δημοκράτες σε όλο τον κόσμο ότι οι αυταρχικοί ηγέτες μπορούν να νικηθούν.
Τα πεπραγμένα Ερντογάν
Μία τις συνέπειες της αυταρχικής εξουσίας, οι οικονομικές πολιτικές του Ερντογάν πλήττουν περισσότερο τους απλούς Τούρκους. Ο Ερντογάν απέλυσε τρεις διοικητές της υποτιθέμενης ανεξάρτητης Κεντρικής Τράπεζας μέσα σε δύο χρόνια, έκανε υπουργό Οικονομικών τον γαμπρό του και έκτοτε υποχρέωσε την τράπεζα να εφαρμόζει μια παράλογα χαλαρή νομισματική πολιτική.
Αυτό διατήρησε την ανάπτυξη αρκετά σταθερή, αλλά οδήγησε σε πληθωρισμό που έφτασε στο 86% πέρυσι και εξακολουθεί να ξεπερνά κατά πολύ το 40% φέτος.
Υπό αυτές της συνθήκες, αν ο Κιλιτσντάρογλου κερδίσει την προεδρία, έχει δεσμευθεί να αποκαταστήσει την ανεξαρτησία της τράπεζας και να μειώσει τον πληθωρισμό σε μονοψήφια νούμερα. Αυτό, με λίγη τύχη, θα αντιστρέψει και την κατάρρευση των ξένων επενδύσεων.
Σύμφωνα με τον Economist, η δημοκρατία βρίσκεται επίσης υπό μηχανική υποστήριξη. Όπως τόσοι πολλοί άλλοι αυταρχικοί ηγέτες, ο Ερντογάν έχει ευνουχίσει το δικαστικό σώμα. Έχει φιμώσει τα μέσα ενημέρωσης. Έχει παραγκωνίσει το κοινοβούλιο μέσω συνταγματικών αλλαγών το 2017, που του έδωσαν τη διακριτική ευχέρεια να κυβερνά με διατάγματα. Οι εισαγγελείς του Ερντογάν έχουν εκφοβίσει ακτιβιστές και πολιτικούς με κατασκευασμένες κατηγορίες περί «τρομοκρατίας».
Στους πολιτικούς κρατούμενους της Τουρκίας περιλαμβάνεται ο ηγέτης του κυριότερου κουρδικού κόμματος -του τρίτου μεγαλύτερου της χώρας-, το οποίο απειλείται με απαγόρευση. Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης αντιμετωπίζει φυλάκιση και απαγόρευση άσκησης πολιτικής. Πρώην κυβερνητικοί φοβούνται να ασκήσουν κριτική στον πρόεδρο, ζητώντας ανωνυμία πριν συζητήσουν γι' αυτόν ψιθυριστά. Όλα αυτά θα χειροτερέψουν αν επανεκλεγεί ο Ερντογάν, αλλά θα βελτιωθούν ραγδαία αν χάσει.
Μια νίκη της αντιπολίτευσης θα ήταν επίσης καλή για τους γείτονες της Τουρκίας και θα είχε τεράστια γεωπολιτική αξία για τη Δύση. Η Τουρκία αυτές τις μέρες είναι σχεδόν εντελώς αποξενωμένη από την υπόλοιπη Ευρώπη, αν και εξακολουθεί, τυπικά, να είναι υποψήφια για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτό μπορεί να μη συμβεί ποτέ, αλλά με τον Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος δεσμεύεται να τιμήσει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και να αρχίσει να απελευθερώνει τους πολιτικούς κρατούμενους του Ερντογάν, θα γίνει ένα βήμα.
Με την αποχώρηση του Ερντογάν, το ρήγμα της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ θα αρχίσει να επιδιορθώνεται. Το μπλόκο στην ένταξη της Σουηδίας στη συμμαχία θα αρθεί. Οι σχέσεις με την Αμερική, οι οποίες δηλητηριάστηκαν από το «γλείψιμο» του Ερντογάν στον Πούτιν και τις επιθέσεις στις κουρδικές δυνάμεις στη Συρία, θα βελτιωθούν.
Ωστόσο, μια νέα Τουρκία θα διατηρούσε την πολιτική του Ερντογάν να κινείται σε τεντωμένο σχοινί σε σχέση με την Ουκρανία. Θα συνέχιζε να προμηθεύει την Ουκρανία με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και δεν θα προσχωρούσε στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, καθώς βασίζεται πάρα πολύ σε αυτήν για τουρίστες και φυσικό αέριο.
Εconomist: Υποστηρίζουμε τον Κιλιτσντάρογλου
Όπως τονίζει ο Economista, το πιο σημαντικό από όλα αυτά είναι το μήνυμα που θα έστελνε μια νίκη της αντιπολίτευσης στους απανταχού δημοκράτες. Σε παγκόσμιο επίπεδο, όλο και περισσότεροι επίδοξοι απολυταρχικοί ηγέτες υπονομεύουν τη δημοκρατία χωρίς να την καταργούν εντελώς, καταργώντας όμως τους κανόνες και τους θεσμούς που περιορίζουν την εξουσία τους.
Συνολικά 56 χώρες χαρακτηρίζονται πλέον «εκλογικές απολυταρχίες» εκτιμά η v-Dem, μια ερευνητική οργάνωση. Σαράντα ήταν οι χώρες που χαρακτηρίζονταν έτσι κοντά στο τέλος του «ψυχρού πολέμου». Αν ο Ερντογάν χάσει, θα φανεί ότι η διάβρωση της δημοκρατίας μπορεί να ανατραπεί -και θα υποδείξει τον τρόπο.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης πρέπει να αναγνωρίσουν τον κίνδυνο και να ενωθούν, πριν να είναι πολύ αργά, λέει ο Economist. Ο Κιλιτσντάρογλου μπορεί να είναι λίγο βαρετός, αλλά είναι επίμονος δημιουργός συναινέσεων και γοητευτικά ταπεινός -το αντίθετο του αντιπάλου του. Αν κερδίσει, θα είναι μια τεράστια στιγμή για την Τουρκία, την Ευρώπη και τον παγκόσμιο αγώνα για γνήσια δημοκρατία. Ο Ερντογάν έκανε κάποια καλά πράγματα τα πρώτα χρόνια της θητείας του, αλλά η σταθερή συσσώρευση υπερβολικής εξουσίας θόλωσε την κρίση του και την ηθική του αίσθηση.
Υποστηρίζουμε θερμά τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ως τον επόμενο πρόεδρο της Τουρκίας, δηλώνει ανοιχτά ο Economist.
