Σαν σήμερα 5 Μαΐου: Το 1981 ο Μπόμπι Σαντς καταλήγει έπειτα από απεργία πείνας 66 ημερών σε φυλακή της Β. Ιρλανδίας - Η διεκδίκηση του καθεστώτος πολιτικού κρατούμενου και η άρνηση της Θάτσερ να ικανοποιήσει το αίτημα
Σαν σήμερα, 5 Μαΐου 1981, o Μπόμπι Σαντς, ηγετικό στέλεχος του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA), άφησε την τελευταία του πνοή μετά από πολυήμερη απεργία πείνας στις φυλακές Μέιζ, στη Βόρεια Ιρλανδία.
Ήταν ο επικεφαλής της απεργίας πείνας του 1981, κατά την οποία φυλακισμένα μέλη του IRA εναντιώθηκαν στην αφαίρεση της ιδιότητας τους ως πολιτικών κρατουμένων. Στα υπόλοιπα αιτήματά τους συμπεριλαμβάνονταν το να επιτρέπεται στους κρατουμένους να φορούν τα δικά τους ρούχα μέχρι να δέχονται επισκέψεις και αλληλογραφία. Οι αρχές απέρριψαν τα αιτήματα του Μπόμπι Σαντς και ο ίδιος ήταν αποφασισμένος να συνεχίσει την απεργία πείνας μέχρι τέλους.
Κατά τη διάρκεια της απεργίας πείνας εξελέγη βουλευτής του Βρετανικού Κοινοβουλίου, επικρατώντας του Προτεστάντη αντιπάλου του, ακυρώνοντας το επιχείρημά της βρετανικής κυβέρνησης ότι ο IRA ήταν μία περιθωριακή τρομοκρατική οργάνωση και δεν τύγχανε λαϊκής υποστήριξης.
Παρά την εκλογή του, ο Σαντς συνέχισε την απεργία πείνας, καθώς η στάση της Θάτσερ δεν άλλαξε. Στις 3 Μαΐου έπεσε σε κώμα και στις 5 Μαΐου 1981 άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 27 ετών. Είχε αρνηθεί τροφή για 66 ημέρες. Τις τελευταίες εβδομάδες της ζωής του τις πέρασε σε μία κλίνη νερού για την προστασία του εύθραυστου σώματός του.
Ο θάνατος του Σαντς προκάλεσε κύματα αγανάκτησης σε όλο τον κόσμο. Οι ΗΠΑ εξέφρασαν «βαθιά λύπη», εφημερίδες σε όλο τον κόσμο καταδίκασαν την σκληρότητα της Θάτσερ να αφήσει ένα μέλος του κοινοβουλίου να πεθάνει και μεγάλες ταραχές ξέσπασαν στους δρόμους της Βόρειας Ιρλανδίας. Την πομπή της κηδείας του παρακολούθησαν περισσότερα από 100.000 άτομα.
«Ο κύριος Σαντς ήταν ένας καταδικασμένος εγκληματίας. Ο ίδιος επέλεξε να χάσει τη ζωή του. Ήταν μια επιλογή που η οργάνωσή του δεν άφησε σε πολλά από τα θύματά της», είχε πει η Μάργκαρετ Θάτσερ, απαντώντας σε ερώτηση στη Βουλή των Κοινοτήτων στις 5 Μαΐου 1981.
Τους επόμενους μήνες, εννέα ακόμη κρατούμενοι, μέλη του IRA, πέθαναν σε απεργίες πείνας, που σταμάτησαν τελικά στις 3 Οκτωβρίου 1981.
Τελικά, η βρετανική κυβέρνηση, υποκύπτοντας και στις διεθνείς πιέσεις, ικανοποίησε τα περισσότερα αιτήματα των φυλακισμένων στελεχών του IRA και πολλοί από αυτούς απελευθερώθηκαν βάσει της λεγόμενης «Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής», που έθεσε τέλος στις μακροχρόνιες συγκρούσεις στη Βόρεια Ιρλανδία, τις λεγόμενες «Ταραχές» («The Troubles»).
Γεγονότα σαν σήμερα 5 Μαΐου
553: Αρχίζει στην Κωνσταντινούπολη η Ε΄ Αγία Οικουμενική Σύνοδος.
1936: Οι ιταλικές δυνάμεις καταλαμβάνουν την Αντίς Αμπέμπα στην Αιθιοπία.
1941: Ο αυτοκράτορας της Αιθιοπίας Χαϊλέ Σελασιέ επιστρέφει στη χώρα.
1945: Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Η Πράγα επαναστατεί κατά των ναζί. Την ίδια ημέρα απελευθερώνεται το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν.
1949: Ιδρύεται το Συμβούλιο της Ευρώπης.
1961: Πρόγραμμα Μέρκιουρι: ο Άλαν Σέπαρντ γίνεται ο πρώτος Αμερικανός που ταξιδεύει στο διάστημα, σε μία υποτροχιακή πτήση.
1980: Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εκλέγεται πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας για πρώτη φορά.
2001: Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ επισκέπτεται την Ελλάδα. Είναι η πρώτη επίσκεψη πάπα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας μετά το σχίσμα του 1054.
2002: Ο Παναθηναϊκός αναδεικνύεται πρωταθλητής Ευρώπης στο μπάσκετ για τρίτη φορά στην ιστορία του. Στον τελικό του φάιναλ-φορ που έγινε στην Μπολόνια της Ιταλίας επικράτησε της Κίντερ Μπολόνια με 89-83.
2005: Στις εθνικές εκλογές του Ηνωμένου Βασιλείου, ο Τόνι Μπλερ εκλέγεται για τρίτη συνεχόμενη φορά πρωθυπουργός.
2010: Μεγάλη απεργία στην Ελλάδα κατά της υπογραφής μνημονίου με το ΔΝΤ και την ΕΕ για την αποτροπή της χρεοκοπίας. Πραγματοποιούνται διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα. Στην τράπεζα Marfin πραγματοποιείται εμπρηστική επίθεση κατά την οποία τρεις εργαζόμενοι χάνουν τη ζωή τους.
Γεννήσεις σαν σήμερα 5 Μαΐου
1210: Αλφόνσος Γ΄, βασιλιάς της Πορτογαλίας
1352: Ρούπερτ, βασιλιάς της Γερμανίας
1590: Ιωάννης Αλβέρτος Β΄, δούκας του Μεκλεμβούργου
1591: Φρειδερίκος Αχιλλέας, δούκας της Βυρτεμβέργης-Νόιενστατ
1652: Μπαρίς Σερεμέτιεφ, Ρώσος ευγενής
1747: Λεοπόλδος Β΄, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
1766: Αντουάν Μορλό, Γάλλος στρατηγός
1813: Σαίρεν Κίρκεγκωρ, Δανός φιλόσοφος
1818: Καρλ Μαρξ, Γερμανός φιλόσοφος
1826: Ευγενία ντε Μοντίχο, αυτοκράτειρα της Γαλλίας
15°
