Σαν σήμερα 2 Μαΐου 1945: Σοβιετικοί στρατιώτες υψώνουν τη σημαία στο Ράιχσταγκ

Σαν σήμερα 2 Μαΐου του 1945 η Σοβιετική Ένωση ανακοινώνει την Πτώση του Βερολίνου, γνωστή και ως «μάχη του Βερολίνου».

Μετά την Επιχείρηση Βίστουλα-Όντερ τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο του 1945, ο Κόκκινος Στρατός είχε κολλήσει προσωρινά σε μια γραμμή 60 χιλιόμετρα ανατολικά του Βερολίνου. Στις 9 Μαρτίου, οι Γερμανοί ανακοίνωσαν την επιχείρηση υπεράσπισης της πόλης με τίτλο επιχείρηση Κλάουζεβιτς. Οι πρώτες αμυντικές προετοιμασίες στα περίχωρα του Βερολίνου έγιναν στις 20 Μαρτίου, υπό τον νεοδιορισθέντα διοικητή της Ομάδα Στρατιών Βιστούλας, στρατηγό Γκόταρντ Χάινριτσι.

Όταν η σοβιετική επίθεση συνέχισε από τις 16 Απριλίου, δύο Σοβιετικά μέτωπα επιτέθηκαν στο Βερολίνο από τα ανατολικά και από τα νότια, ενώ ένα τρίτο διαπέρασε τις γερμανικές δυνάμεις που είχαν σταθμεύσει στα βόρεια του Βερολίνου. Πριν ξεκινήσει η κύρια μάχη στο Βερολίνο, ο Κόκκινος Στρατός περικύκλωσε την πόλη με τις επιτυχημένες μάχες των Υψωμάτων Ζέελοφ και του Χάλμπε. Στις 20 Απριλίου 1945, ημέρα των 56ων γενεθλίων του Χίτλερ, το 1ο Λευκορωσικό Μέτωπο υπό τον στρατάρχη Γκεόργκι Ζούκοφ, το οποίο προχωρούσε από ανατολικά και νότια, άρχισε να βομβαρδίζει το κέντρο του Βερολίνου, ενώ το 1ο Ουκρανικό Μέτωπο του στρατάρχη Ιβάν Κόνεφ πέρασε τη Στρατιωτική Ομάδα Κέντρου και προχώρησε προς τα νότια προάστια του Βερολίνου. Στις 23 Απριλίου ο στρατηγός Χέλμουτ Βάιντλινγκ ανέλαβε τη στρατηγία των δυνάμεων στο Βερολίνο. Η φρουρά αποτελούνταν από διάφορες αποδεκατισμένες μεραρχίες της Βέρμαχτ και των Βάφφεν-ΣΣ, μαζί με ελλειπώς εκπαιδευμένες μονάδες των Φόλκστουρμ και της Νεολαίας του Χίτλερ, συνολικά 90.000 άνδρες και γυναίκες. Εντός της επόμενης εβδομάδας ο Κόκκινος Στρατός κατέλαβε την υπόλοιπη πόλη.

Στις 30 Απριλίου, ο Χίτλερ αυτοκτόνησε. Το φυλάκιο της πόλης παραδόθηκε στις 2 Μαΐου αλλά οι μάχες συνέχισαν στα βορειοδυτικά, τα δυτικά και τα νοτιοδυτικά της πόλης μέχρι το τέλος του πολέμου στην Ευρώπη στις 8 Μαΐου, καθώς μερικές γερμανικές μονάδες πολεμούσαν στα δυτικά για να έχουν τη δυνατότητα παράδοσης στους Δυτικούς Συμμάχους και όχι στους Σοβιετικούς.

Η ιστορία πίσω από τη θρυλική φωτογραφία

Το Ράιχσταγκ θεωρήθηκε ως σύμβολο, καθώς βρισκόταν στην καρδιά της ναζιστικής Γερμανίας. Τα γεγονότα γύρω από την έπαρση της σημαίας είναι θολά.  Στις 2 Μαΐου 1945, ο Khaldei ανέβηκε στο Ράιχσταγκ για να τραβήξει τη φωτογραφία του. Μαζί του κουβαλούσε μια μεγάλη σημαία, ραμμένη από τρία τραπεζομάντιλα για αυτόν ακριβώς τον σκοπό, από τον θείο του. Η επίσημη ιστορία αργότερα θα ήταν ότι δύο επιλεγμένοι στρατιώτες, ο Meliton Kantaria και ο Mikhail Yegorov, ύψωσαν τη σοβιετική σημαία πάνω από το Ράιχσταγκ. 

Σύμφωνα με τον ίδιο τον Khaldei, όταν έφτασε στο Ράιχσταγκ, ζήτησε απλώς από τους στρατιώτες που έτυχε να περάσουν από εκεί να βοηθήσουν στη σκηνοθεσία της φωτογράφισης. Αυτός που στερέωσε τη σημαία ήταν ο 18χρονος Στρατιώτης Kovalev από το Κίεβο, οι άλλοι δύο ήταν ο Abdulkhakim Ismailov από το Νταγκεστάν και Leonid Gorychev από το Μινσκ. Η φωτογραφία τραβήχτηκε με φωτογραφική μηχανή αποστασιοποίησης Leica III με φακό 35mm f3.5. [15]

Σαν σήμερα 2 Μαΐου - Γεγονότα

• 1335 - Ο δούκας Όθων της Αυστρίας γίνεται δούκας της Καρινθίας.
• 1536 - Η βασίλισσα της Αγγλίας, Άννα Μπολέυν, συλλαμβάνεται και φυλακίζεται κατηγορούμενη για μοιχεία, αιμομιξία, προδοσία και μαγεία.
• 1559 - Ο Τζον Νοξ επιστρέφει στη Σκωτία από την εξορία, για να γίνει ο ηγέτης της Μεταρρύθμισης στη Σκωτία.
• 1568 - Η βασίλισσα Μαρία Α΄ της Σκωτίας δραπετεύει από το κάστρο της λίμνης Λέβεν.
• 1808 - Ξεσπά ο Πόλεμος της Ιβηρικής Χερσονήσου: Ο λαός της Μαδρίτης ξεσηκώνεται εναντίον της γαλλικής κατοχής. Αργότερα ο Φρανθίσκο Γκόγια αποτυπώνει αυτό το γεγονός στον πίνακα Η 2α Μαΐου 1808.
• 1816 - Ο Λεοπόλδος της Σαξονίας-Κόμπουργκ νυμφεύεται την πριγκίπισσα Καρλόττα της Ουαλίας.
  1863 - Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος: Ο Τόμας Τζάκσον τραυματίζεται από φίλια πυρά επιστρέφοντας στο στρατόπεδο μετά από μάχη. Θα υποκύψει από πνευμονία οκτώ ημέρες αργότερα.
• 1879 - Ιδρύεται στη Μαδρίτη το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα από τον Πάβλο Ιγλέσιας.
• 1889 - Η Ιταλία αποκτά τον έλεγχο της Ερυθραίας.
• 1906 - Τελετή λήξης των Μεσοολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα.
• 1918 - Η General Motors εξαγοράζει τη Chevrolet στο Ντέλαγουερ.
• 1933 - Gleichschaltung: ο Αδόλφος Χίτλερ απαγορεύει τις συνδικαλιστικές οργανώσεις.
• 1945 - Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Πτώση του Βερολίνου. Οι Σοβιετικοί στρατιώτες καταλαμβάνουν το κτήριο του Ράιχσταγκ.
• 1964 - Πρώτη ανάβαση του Σισαπάνγκμα, του 14ου υψηλότερου βουνού στον κόσμο και το χαμηλότερο από τις κορυφές οκτώ χιλιάδων μέτρων.
• 1982 - Πόλεμος των Φώκλαντ: Βρετανικό πυρηνικό υποβρύχιο βυθίζει το αργεντίνικο καταδρομικό Στρατηγός Μπελγκράνο.

Σαν σήμερα 2 Μαΐου - Γεννήσεις

• 1451 - Ρενέ Β΄, δούκας της Λωρραίνης
• 1551 - Ουίλιαμ Κάμντεν, Άγγλος ιστορικός
• 1602 - Αθανάσιος Κίρχερ, Γερμανός λόγιος
• 1660 - Αλεσσάντρο Σκαρλάττι, Ιταλός συνθέτης
• 1729 - Αικατερίνη η Μεγάλη, αυτοκράτειρα της Ρωσίας
• 1746 - Ρομπέρ Λεντέ, Γάλλος πολιτικός
• 1772 - Νοβάλις, Γερμανός ποιητής
• 1802 - Χάινριχ Γκούσταβ Μάγκνους, Γερμανός χημικός και φυσικός
• 1860 - Τέοντορ Χερτσλ, Ούγγρος δημοσιογράφος
• 1892 - Μάνφρεντ φον Ριχτχόφεν, Γερμανός πιλότος
• 1896 - Πριγκίπισσα Ελένη της Ελλάδας
• 1902 - Μπράιαν Αχέρν, Άγγλος ηθοποιός
• 1903 - Μπινγκ Κρόσμπι, Αμερικανός τραγουδιστής και ηθοποιός
• 1935 - Λουίς Σουάρεθ, Ισπανός ποδοσφαιριστής και προπονητής
• 1938 - Μοσεσόε Β΄, βασιλιάς του Λεσότο
• 1939 - Ταομάτι Γιούτα, πολιτικός από το Κιριμπάτι
• 1941 - Ζυλ Βάιντενμπος, πρόεδρος του Σουρινάμ
• 1942 - Αλέξης Μάρδας, Έλληνας ηλεκτρονικός μηχανικός
• 1942 - Ζακ Ρογκ, Βέλγος πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής
• 1944 - Κιμ Ιόνγκ Ιλ, πολιτικός από τη Βόρεια Κορέα
• 1960 - Γκιόργκε Ίβανοβ, πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας
• 1970 - Γιώργος Γαλίτης, Έλληνας ηθοποιός
• 1972 - Ντουέιν Τζόνσον, Αμερικανός παλαιστής και ηθοποιός
• 1975 - Ντέιβιντ Μπέκαμ, Άγγλος ποδοσφαιριστής
• 1978 - Ντιντιέ Ντομί, Γάλλος ποδοσφαιριστής
• 1978 - Γιάννης Σκοπελίτης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
• 1996 - Γιούλιαν Μπραντ, Γερμανός ποδοσφαιριστής
• 2015 - Πριγκίπισσα Σάρλοτ του Κέιμπριτζ

Σαν σήμερα 2 Μαΐου - Θάνατοι

• 373 - Αθανάσιος, πατριάρχης Αλεξανδρείας
• 907 - Βόρις Α΄, ηγεμόνας της Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας
• 1219 - Λέων Β΄, βασιλιάς της Αρμενίας
• 1277 - Μπαϊμπάρς, σουλτάνος της Αιγύπτου και της Συρίας
• 1302 - Λευκή του Αρτουά, βασίλισσα της Ναβάρρας
• 1437 - Γκιόν Καστριότι, Αλβανός άρχοντας
• 1519 - Λεονάρντο ντα Βίντσι, Ιταλός εφευρέτης και ζωγράφος
• 1706 - Γκέοργκ Γιόζεφ Κάμελ, Τσέχος ιεραπόστολος και βοτανολόγος
• 1777 - Γιόχαν αμ Έντε, Γερμανός θεολόγος, παιδαγωγός και συγγραφέας
• 1864 - Τζάκομο Μέγιερμπερ, Γερμανός συνθέτης
• 1900 - Ιβάν Αϊβαζόφσκι, Ρώσος ζωγράφος
• 1918 - Αμιλκάρε Τσιπριάνι, Ιταλός αναρχικός
• 1925 - Γιόχαν Παλίζα, Αυστριακός αστρονόμος
• 1929 - Χαράλαμπος Τσερούλης, Έλληνας στρατιωτικός
• 1938 - Μαντάμ Ορτάνς, Γαλλίδα ιερόδουλη

• 1941 - Πηνελόπη Δέλτα, Ελληνίδα συγγραφέας
• 1943 - Ξενοφών Κάσδαγλης, Έλληνας αντισφαιριστής
• 1943 - Βίκτορ Λούτσε, Γερμανός στρατιωτικός
• 1945 - Μάρτιν Μπόρμαν, Γερμανός αξιωματικός των Ναζί
• 1957 - Τζόζεφ Μακάρθυ, Αμερικανός πολιτικός
• 1961 - Χρήστος Γουλόπουλος, Έλληνας πολιτικός
• 1962 - Ζίγκμουντ Λέβε, Ανατολικογερμανός μηχανικός και επιχειρηματίας
• 1969 - Φραντς φον Πάπεν, Γερμανός πολιτικός
• 1971 - Ιωάννης Παπαρτεμίου, Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός
• 1972 - Τζέι Έντγκαρ Χούβερ, Αμερικανός αξιωματούχος
• 1982 - Ευάγγελος Παπανούτσος, Έλληνας φιλόσοφος και συγγραφέας
• 1998 - Hide, Ιάπωνας τραγουδοποιός (X Japan)
• 1998 - Βαγγέλης Σειληνός, Έλληνας χορευτής και χορογράφος

• 2007 - Αμπντούλ Σαμπούρ Φαρίντ Κοχιστανί, Αφγανός πολιτικός
• 2010 - Κάμα Σίνεν, Γιαπωνέζα υπεραιωνόβια
• 2011 - Οσάμα μπιν Λάντεν, Άραβας τρομοκράτης, ιδρυτής και ηγέτης της Αλ Κάιντα
• 2013 - Λευτέρης Βογιατζής, Έλληνας ηθοποιός και σκηνοθέτης
• 2013 - Τζεφ Χάνεμαν, Αμερικανός κιθαρίστας (Slayer)
• 2015 - Μάγια Πλισέτσκαγια, Ρωσίδα μπαλαρίνα
• 2022 - Παύλος Μητροπολίτης Δράμας
• 2022 - Αλέκα Λαμπρινού Ελληνίδα ηθοποιός

Με πληροφορίες από Βικιπαίδεια