Κοσμος

Σαν σήμερα 30 Απριλίου: Το 1943, η Επιχείρηση Κιμάς αλλάζει την τροχιά του Β' Παγκοσμίου Πολέμου

Πώς στήθηκε η ιδιοφυής επιχείρηση εξαπάτησης - ο ρόλος του Ίαν Φλέμινγκ

Newsroom
8’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
UPD

Σαν σήμερα, 30 Απριλίου 1943 - Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Επιχείρηση Κιμάς - Το Βρετανικό υποβρύχιο βγαίνει στην επιφάνεια της Μεσογείου.

Στις 30 Απριλίου 1943, σαν σήμερα, ένα υποβρύχιο βγαίνει στην επιφάνεια της Μεσογείου για να πυροδοτήσει μια κινηματογραφική σειρά γεγονότων με σημαντικό ιστορικό αντίκτυπο. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι βρετανοί αξιωματικοί των μυστικών υπηρεσιών κατάφεραν να καταφέρουν μια από τις πιο επιτυχημένες απάτες που επιτεύχθηκε ποτέ εν καιρώ πολέμου: την Επιχείρηση Κιμάς.

Τον Απρίλιο του 1943, ένα πτώμα σε αποσύνθεση ανακαλύφθηκε να επιπλέει στα ανοικτά των ακτών της Ουέλβα, στη νότια Ισπανία. Προσωπικά έγγραφα τον αναγνώριζαν ως Ταγματάρχη Γουίλιαμ Μάρτιν των Βασιλικών Πεζοναυτών της Βρετανίας και είχε έναν μαύρο χαρτοφύλακα δεμένο στον καρπό του.

Όταν οι υπηρεσίες πληροφοριών των Ναζί έμαθαν για τον χαρτοφύλακα του πνιγμένου αξιωματικού (καθώς και τις συντονισμένες προσπάθειες που κατέβαλαν οι Βρετανοί για την ανάκτησή του), έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αποκτήσουν πρόσβαση πρώτοι.

Αν και η Ισπανία ήταν επίσημα ουδέτερη στον πόλεμο, μεγάλο μέρος του στρατού της ήταν φιλογερμανικό - και έτσι οι Ναζί μπόρεσαν να βρουν έναν αξιωματικό στη Μαδρίτη για να τους βοηθήσει.

Τσαρλς Κολμόλντλεϊ και Γιούεν Μόνταγκιου στις 17 Απριλίου 1943, μεταφέροντας τη σορό στη Σκωτία © Wikimedia Commons

Εκτός από άλλα προσωπικά αντικείμενα και επίσημα έγγραφα, βρήκαν μια επιστολή από τις στρατιωτικές αρχές του Λονδίνου προς έναν ανώτερο Βρετανό αξιωματικό στην Τυνησία, που έδειχνε ότι οι συμμαχικοί στρατοί ετοιμάζονταν να διασχίσουν τη Μεσόγειο από τις θέσεις τους στη Βόρεια Αφρική και να επιτεθούν στις γερμανοκρατούμενες Ελλάδα και Σαρδηνία.

Αυτό το αποθησαύρισμα πληροφοριών για το δίκτυο κατασκοπείας των Ναζί επέτρεψε στον Αδόλφο Χίτλερ να μεταφέρει γερμανικά στρατεύματα από τη Γαλλία στην Ελλάδα ενόψει μιας τεράστιας εχθρικής εισβολής. Το μόνο πρόβλημα; Ήταν όλα μια φάρσα.

Η Σικελία (με κόκκινο) σε σχέση με τη Βόρεια Αφρική, την Ελλάδα και την ηπειρωτική Ιταλία, τοποθεσία - στόχος της Επιχείρησης Κιμάς © Wikimedia Commons

Ο «πνιγμένος» άνδρας ήταν στην πραγματικότητα ένας Ουαλός άστεγος, του οποίου το σώμα βρέθηκε σε ένα νεκροτομείο του Λονδίνου από τους Βρετανούς αξιωματικούς των μυστικών υπηρεσιών Τσαρλς Κολμόλντλεϊ και Γιούεν Μόνταγκιου, τους εγκεφάλους πίσω από την Επιχείρηση Κιμάς.

Ο Ίαν Φλέμινγκ και οι υπόλοιποι μνηστήρες της σύλληψης της Επιχείρησης Κιμάς

O σμηναγός Τσαρλς Κολμόλντλεϊ της MI5 συνέλαβε την ιδέα της ρίψης ενός πτώματος με αλεξίπτωτο (που θα είχε τάχα μισανοίξει) μαζί με έναν ασύρματο, μέσω του οποίο θα διαβιβάζονταν οι εσφαλμένες πληροφορίες στους Γερμανούς.

Η πρόταση αυτή, σύμφωνα με τον ιστορικό Μπεν Μακιντάιρ προερχόταν από ένα υπόμνημα που είχε συντάξει το 1939 ο Ίαν Φλέμινγκ, τότε αξιωματικός της βρετανικής ναυτικής υπηρεσίας και μετέπειτα συγγραφέας των μυθιστορημάτων του Τζέιμς Μποντ. Ο Φλέμινγκ με τη σειρά του υποστήριξε ότι είχε πάρει την ιδέα από ένα μυθιστόρημα του Μπέιζιλ Τόμσον, της δεκαετίας του '30.

Οι Μάθιου Μακφάιντεν, Κόλιν Φερθ και Τζόνι Φλιν στο κινηματογραφικό «Operation Mincemeat» του 2021 © See-Saw Films

Αφού δημιούργησαν μια περίτεχνη ψεύτικη ταυτότητα και ιστορία για τον «Γουίλιαμ Μάρτιν», ο Κολμόλντλεϊ και ο Μόνταγκιου έβαλαν τον Τσαρλς Φρέιζερ-Σμιθ (που πιστεύεται ότι ήταν το μοντέλο του Q στα μυθιστορήματα του Τζέιμς Μποντ), να σχεδιάσει ένα ειδικό δοχείο για τη διατήρηση του σώματος κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο νερό.

Ένας από τους κορυφαίους οδηγούς αγώνων της Αγγλίας μετέφερε το κοντέινερ σε ένα υποβρύχιο του Βασιλικού Ναυτικού, το οποίο το έριξε στα ανοικτά των ισπανικών ακτών. Μόλις οι Ισπανοί ανέσυραν το πτώμα, οι βρετανικές αρχές ξεκίνησαν τις ξέφρενες προσπάθειές τους να ανακτήσουν τον χαρτοφύλακα, υπολογίζοντας στο γεγονός ότι οι προσπάθειές τους θα έπειθαν τους Ναζί για την εγκυρότητα των εγγράφων.

Φωτογραφία της πλασματικής μνηστής Παμ, που κουβαλούσε ο Γουίλιαμ Μάρτιν ανάμεσα στα έγγραφα που απέσπασαν οι Ναζί © Wikimedia Commons

Ως αποτέλεσμα των ψευδών πληροφοριών που έφερε ο «Γουίλιαμ Μάρτιν», οι Ναζί τέλεσαν σε άγνοια όταν 160.000 συμμαχικά στρατεύματα εισέβαλαν στη Σικελία στις 10 Ιουλίου 1943.

Εκτός από τη διάσωση χιλιάδων στρατιωτών των Συμμάχων, η Επιχείρηση Κιμάς βοήθησε στην επίσπευση της πτώσης του Μουσολίνι και στη γενικότερη στροφή της παλίρροιας του πολέμου προς μια συμμαχική νίκη στην Ευρώπη.

(Με πληροφορίες του History)

Γεγονότα σαν σήμερα 30 Απριλίου

311: Ο αυτοκράτορας Γαλέριος Βαλέριος Μαξιμιανός εκδίδει διάταγμα, με το οποίο η χριστιανική θρησκεία αναγνωρίζεται επίσημα στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

313: Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Λικίνιος νικά τον Μαξιμίνο Β’ και ενοποιεί την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

1492: Η Ισπανία χορηγεί στον Χριστόφορο Κολόμβο την αμοιβή και τα προνόμιά του για την επικείμενη εξερεύνηση.

1789: Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον ορκίζεται πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ.

1803: ΟΙ ΗΠΑ αγοράζουν από τη Γαλλία την περιοχή της Λουιζιάνας, έναντι 15 εκατομμυρίων δολαρίων. Η αγοραπωλησία γίνεται με τιμή 20 δολαρίων ανά τετραγωνικό μίλι.

1812: Η Λουιζιάνα γίνεται η 18η Πολιτεία των ΗΠΑ.

1825: Ο Ελληνικός Στόλος, με επικεφαλής τον ναύαρχο Ανδρέα Μιαούλη και τους πυρπολητές Ανδρέα Πιπίνο και Γεώργιο Πολίτη, πυρπολεί τον Τουρκικό Στόλο του Καπουδάν πασά στη Μεθώνη και μία πυριτιδαποθήκη στην ξηρά.

1838: Η Εθνοσυνέλευση στη Νικαράγουα ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της χώρας.

1841: Η νεοσύστατη Εθνική Τράπεζα εκδίδει το πρώτο της χαρτονόμισμα, ονομαστικής αξίας πεντακοσίων δραχμών.

1871: Πραγματοποιείται η σφαγή του Καμπ Γκραντ στην Αριζόνα. Πολεμιστές Απάτσι κάνουν επίθεση σε στρατόπεδο και σκοτώνουν 144 άτομα.

1897: Σε μία διάλεξη στο Βασιλικό Ινστιτούτο του Λονδίνου, ο Τζόζεφ Τζον Τόμσον ανακοινώνει την ανακάλυψη του ηλεκτρονίου ως υποατομικό σωματίδιο, πάνω από 1.800 φορές μικρότερο από ένα πρωτόνιο (στον πυρήνα του ατόμου).

1907: Η Χονολουλού της Χαβάης γίνεται ανεξάρτητη πόλη.

1911: Το Ανώτατο Δικαστήριο της Πορτογαλίας παράσχει δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες.

1919: Επικυρώνεται στη Διάσκεψη Ειρήνης του Παρισιού η αποστολή ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, για να επιβάλει την τάξη και να προστατεύσει το χριστιανικό πληθυσμό στην περιοχή.

1926: Η εκπαίδευση στην Ελλάδα γίνεται υποχρεωτική δια νόμου για παιδιά ηλικίας από 6 έως 14 ετών.

1927: Περικόπτονται οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων και των αξιωματικών του Ελληνικού Στρατού, για να καλυφθούν τα ελλείμματα του προϋπολογισμού.

1930: Το Ελληνικό Κράτος κάνει αποδεκτή τη δωρεά των κληρονόμων του Εμμανουήλ Μπενάκη για την ίδρυση μουσείου στη γωνία της λεωφόρου Βασ. Σοφίας και της οδού Κουμπάρη.

1937: Οι Φιλιππίνες πραγματοποιούν δημοψήφισμα σχετικά με το αν θα πρέπει να επεκταθεί το δικαίωμα ψηφοφορίας στις γυναίκες. Πάνω από το 90% ψήφισε καταφατικά.

1943: Επιχείρηση Κιμάς: Βρετανικό υποβρύχιο βγαίνει στην επιφάνεια της Μεσογείου, στα ανοικτά των ακτών της Ισπανίας, και εναποθέτει έναν νεκρό άντρα με ψεύτικα σχέδια εισβολής και ντυμένο ως Βρετανό στρατιωτικό αξιωματικό των μυστικών υπηρεσιών.

1944: Εκλέγονται οι αντιπρόσωποι του Εθνικού Συμβουλίου της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης.

1945: Ο επιλοχίας Μιχαήλ Α. Φ. Γιεγκόροφ και ο λοχίας Μελίτων Β. Καντάρια του Σοβιετικού Στρατού στήνουν την κόκκινη σημαία με το σφυροδρέπανο, τη Σημαία της Νίκης, πάνω από τον κεντρικό τρούλο του Ράιχσταγκ.

1945: Ο Αδόλφος Χίτλερ και η Εύα Μπράουν αυτοκτονούν με δηλητήριο, μία ημέρα μετά τον γάμο τους, στο οχυρό του Φύρερ (Βερολίνο), καθώς οι Σοβιετικοί απείχαν γύρω στα 500 μέτρα από το κτίριο της Καγκελαρίας και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έπαιρνε οριστική τροπή.

1954: Καταστρεπτικός σεισμός μεγέθους 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ συγκλονίζει τις Σοφάδες Καρδίτσας, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 25 άτομα και να τραυματιστούν 117.

1973: Τέσσερις στενοί συνεργάτες του Ρίτσαρντ Νίξον υποβάλλουν την παραίτησή τους, αντιδρώντας στις έντονες φημολογίες ότι ο Λευκός Οίκος προσπαθεί να συγκαλύψει την υπόθεση Γουοτεργκέιτ. Στο μεταξύ, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, σε τηλεοπτική δήλωσή του, αναλαμβάνει προσωπικά τις ευθύνες της κυβέρνησής του για την υπόθεση, αλλά αρνείται την κατηγορία ότι γνώριζε τυχόν προσπάθειες των συνεργατών του για τη συγκάλυψή της.

1975: Οι Βιετκόνγκ καταλαμβάνουν τη Σαϊγκόν και το τελευταίο αμερικανικό ελικόπτερο απογειώνεται από την οροφή της πρεσβείας των ΗΠΑ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρονται από τη χερσόνησο της Ινδοκίνας, ύστερα από εμπλοκή 20 ετών, έχοντας υποστεί δεινή ήττα, ενώ Βόρειο και Νότιο Βιετνάμ ενοποιούνται υπό κομμουνιστική διοίκηση.

1982: Στην Ελλάδα, αναγνωρίζεται με νόμο η Εθνική Αντίσταση.

1992: Στρατιωτικό πραξικόπημα στη Σιέρα Λεόνε ανατρέπει τον πρόεδρο Τζόζεφ Μόμο.

1993: Το CERN ανακοινώνει ότι τα πρωτόκολλα του παγκόσμιου ιστού θα είναι ελεύθερα.

1994: Χάνει τη ζωή του σε ηλικία 34 ετών ο Αυστριακός οδηγός της Formula 1, Ρόλαντ Ράτζενμπεργκερ, ο οποίος έχει σοβαρό ατύχημα στην πίστα της Ίμολα, στο οποίο πεθαίνει ακαριαία.

1999: Τραγωδία στα Καμένα Βούρλα Φθιώτιδας. Σφοδρή σύγκρουση Ι.Χ. αυτοκινήτου με βυτιοφόρο. Ο οδηγός του αυτοκινήτου σκοτώνεται, ενώ αργότερα, καθώς φτάνει στο σημείο του δυστυχήματος η Πυροσβεστική, το βυτιοφόρο εκρήγνυται σκοτώνοντας τέσσερις πυροσβέστες.

1999: Η Καμπότζη γίνεται το δέκατο μέλος της Ένωσης Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας.

2001: Ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος, Ντένις Τίτο, γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που κάνει ταξίδι στο διάστημα ως τουρίστας.

2007: Η τρομοκρατική οργάνωση «Επαναστατικός Αγώνας» εξαπολύει επίθεση με 30 σφαίρες και χειροβομβίδα στο Β’ Αστυνομικό Τμήμα της Νέας Ιωνίας.

2009: Επτά άτομα σκοτώνονται και 17 τραυματίζονται σε παρέλαση στην Ολλανδία, όταν ο Καρστ Ρόελαντ Τέιτς οδήγησε με ταχύτητα στο αυτοκίνητο του πάνω στο πλήθος. Στόχος του ήταν η βασιλική οικογένεια.

2011: Αφήνει την τελευταία του πνοή ο Έλληνας αντιστασιακός, Λάκης Σάντας, που μαζί με τον Μανώλη Γλέζο κατέβασαν τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη τη νύχτα της 30ής προς 31 Μαΐου 1941

2012: Υπερφορτωμένο φέρι ανατρέπεται στον ποταμό Βραχμαπούτρα στην Ινδία, σκοτώνοντας τουλάχιστον 103 ανθρώπους.

2021: Σε μια από τις χειρότερες τραγωδίες σε καιρό ειρήνης στο Ισραήλ, 45 άνθρωποι σκοτώνονται και 150 τραυματίζονται σε πανικό στη διάρκεια προσκυνήματος υπερορθόδοξων Εβραίων στο όρος Μερόν.

Γεννήσεις σαν σήμερα 30 Απριλίου

1662 – Μαρία Β’, βασίλισσα της Αγγλίας

1664 – Φραγκίσκος Λουδοβίκος του Κοντί, Γάλλος στρατηγός

1777 – Καρλ Φρίντριχ Γκάους, Γερμανός μαθηματικός

1869 – Χανς Πέλτσιγκ, Γερμανός αρχιτέκτονας και ζωγράφος

1870 – Φραντς Λέχαρ, Αυστριακός συνθέτης

1877 – Λεόν Φλαμένγκ, Γάλλος ποδηλάτης

1883 – Γιάροσλαβ Χάσεκ, Τσέχος συγγραφέας

1885 – Λουίτζι Ρούσολο, Ιταλός ζωγράφος και συνθέτης

1888 – Αντόνιο Σαντ’ Ελία, Ιταλός αρχιτέκτονας

1893 – Γιόακιμ φον Ρίμπεντροπ, Γερμανός πολιτικός

1905 – Σεργκέι Νικόλσκι, Ρώσος μαθηματικός

1909 – Ιουλιανή, βασίλισσα της Ολλανδίας

1910 – Μπάμπης Κλάρας, Έλληνας δημοσιογράφος και συγγραφέας

1916 – Κλοντ Σάνον, Αμερικανός μαθηματικός

1918 – Ντον Μακνίλ, Αμερικανός αντισφαιριστής

1940 – Μπαρτ Γιανγκ, Αμερικανός ηθοποιός

1941 – Σταύρος Δήμας, Έλληνας πολιτικός

1943 – Φρέντερικ Τσιλούμπα, πρόεδρος της Ζάμπια

1946 – Κάρολος ΙΣΤ’ Γουσταύος, βασιλιάς της Σουηδίας

1946 – Ντον Σολάντερ, Αμερικανός κολυμβητής

1948 – Αλέξανδρος Ωνάσης, Έλληνας κοσμικός (γιος του Αριστοτέλη Ωνάση)

1955 – Δήμητρα Λιάνη, Ελληνίδα σύζυγος του Ανδρέα Παπανδρέου

1956 – Λαρς φον Τρίερ, Δανός σκηνοθέτης

1959 – Στίβεν Χάρπερ, Καναδός πολιτικός

1967 – Φιλίπ Κιρκόροφ, Ρώσος τραγουδιστής

1970 – Χαλίτ Εργκέντς, Τούρκος ηθοποιός

1973 – Νίκος Μωραΐτης, Έλληνας στιχουργός

1982 – Κίρστεν Ντανστ, Αμερικανίδα ηθοποιός

1992 – Μαρκ-Αντρέ τερ Στέγκεν, Γερμανός ποδοσφαιριστής

Θάνατοι σαν σήμερα 30 Απριλίου

65 – Λουκανός, Ρωμαίος ποιητής

453 – Αττίλας, βασιλιάς των Ούννων

535 – Αμαλασούνθα, βασίλισσα των Οστρογότθων

1315 – Μαργαρίτα της Βουργουνδίας, βασίλισσα της Γαλλίας

1341 – Ιωάννης Γ’, δούκας της Βρετάνης

1467 – Ιωάννης της Ορλεάνης, κόμης του Ανγκουλέμ

1533 – Ιωάννης-Γεώργιος, μαρκήσιος του Μομφερράτου

1632 – Σιγισμούνδος Γ’, βασιλιάς της Πολωνίας

1847 – Αρχιδούκας Κάρολος, Αυστριακός στρατηγός

1883 – Εντουάρ Μανέ, Γάλλος ζωγράφος

1945 – Αδόλφος Χίτλερ, Γερμανός δικτάτορας αυστριακής καταγωγής

1947 – Μιχαήλ Καταπότης, Έλληνας πολιτικός

1971 – Εμμανουήλ Παπαδογιάννης, Έλληνας πολιτικός

1983 – Μάντι Γουότερς, Αμερικανός τραγουδοποιός

1986 – Ρόμπερτ Στίβενσον, Άγγλος σκηνοθέτης

1988 – Βασίλης Μεσολογγίτης, Έλληνας ηθοποιός

1989 – Σέρτζιο Λεόνε, Ιταλός σκηνοθέτης

1994 – Ρόλαντ Ράτζενμπεργκερ, Αυστριακός οδηγός αγώνων

1997 – Γεώργιος Πλυτάς, Έλληνας πολιτικός

2000 – Βασίλης Γεωργιάδης, Έλληνας σκηνοθέτης

2002 – Νίτσα Τσαγανέα, Ελληνίδα ηθοποιός

2005 – Πάνος Γεραμάνης, Έλληνας δημοσιογράφος

2007 – Γκρεγκορί Λεμαρσάλ, Γάλλος τραγουδιστής

2011 – Λάκης Σάντας, Έλληνας αντιστασιακός

2011 – Ερνέστο Σάμπατο, Αργεντινός συγγραφέας

2012 – Γιάννης Γραβάνης, Έλληνας ποδοσφαιριστής

2013 – Ειρηναίος Γαλανάκης, Έλληνας μητροπολίτης

2013 – Γιώργος Μουρατίδης, Έλληνας ποδοσφαιριστής

2016 – Χάρι Κρότο, Άγγλος χημικός

2017 – Ιωσήφ Άρπαντ, αρχιδούκας της Αυστρίας