Σαν σήμερα 29 Απριλίου 1913: Η πατέντα του «τορμοσυνάπτη» αλλάζει τη ζωή μας

Σαν σήμερα το 1913 ο Γκίντεον Σάντμπακ, Σουηδοαμερικανός ηλεκτρολόγος μηχανικός, εφηύρε τον «τορμοσυνάπτη» -ή πιο απλά το, πολύτιμο για τη μοντέρνα ένδυση, φερμουάρ.

Ο Ότο Φρέντρικ Γκίντεον Σούντμπακ γεννήθηκε στο αγρόκτημα Σονάρπ της ενορίας Οντεστούγκου, στην κομητεία Γιόνκεπινγκ, Σμόλαντ, Σουηδία. Ήταν γιος ενός εύπορου αγρότη και μετά τις σπουδές του στη Σουηδία, μετακόμισε στη Γερμανία, όπου σπούδασε στην πολυτεχνική σχολή του Bingen am Rhein. Το 1903, ο Sundback έδωσε εξετάσεις μηχανικού και το 1905 μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το 1905 άρχισε να εργάζεται στην Westinghouse Electric and Manufacturing Company στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια. Το 1906, προσελήφθη για να εργαστεί στην Universal Fastener Company του Χόμποκεν του Νιου Τζέρσεϊ. Στη συνέχεια, το 1909, προήχθη στη θέση του επικεφαλής σχεδιαστή της Universal Fastener.

Ο Σαντμπακ έκανε αρκετές προόδους στην ανάπτυξη του φερμουάρ μεταξύ 1906 και 1914, ενώ εργαζόταν για εταιρείες που αργότερα εξελίχθηκαν στην Talon, Inc. Βασίστηκε στο προηγούμενο έργο άλλων μηχανικών, όπως ο Elias Howe, ο Max Wolff και ο Whitcomb L. Judson.

Το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για τον «τορμοσυνάπτη» εκδόθηκε το 1917. Ο Σάντμπακ δημιούργησε επίσης τη μηχανή κατασκευής της νέας πατέντας. Μέσα στον πρώτο χρόνο λειτουργίας, τα μηχανήματά του παρήγαγαν μερικές εκατοντάδες πόδια (περίπου 100 μέτρα) συνδετήρων την ημέρα.

Το όνομα «φερμουάρ» δημιουργήθηκε το 1923 από την B.F. Goodrich, η οποία χρησιμοποίησε το φερμουάρ στις νέες μπότες της. Αρχικά, οι μπότες και οι θήκες καπνού ήταν η κύρια χρήση για τα φερμουάρ- χρειάστηκαν άλλα είκοσι χρόνια για να επικρατήσουν στη βιομηχανία της μόδας. Περίπου την εποχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου το φερμουάρ πέτυχε ευρεία αποδοχή για τα φερμουάρ των παντελονιών και τις τσέπες των φούστων και των φορεμάτων.

Γεγονότα

1091: Λίγο έξω από την Κωνσταντινούπολη διεξάγεται η Μάχη του Λεβούνιου. Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Αλέξιος Α΄ ο Κομνηνός νικά τους Πετσενέγκους και τους εξαφανίζει από την Ιστορία.

1429: Κατά τον εκατονταετή πόλεμο, η 17χρονη Ιωάννα της Λωραίνης ή Ζαν ντ’ Αρκ, απελευθερώνει την Ορλεάνη από την αγγλική κυριαρχία.

1661: Η κινεζική δυναστεία των Μινγκ καταλαμβάνει την Ταϊβάν.

1672: Ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ της Γαλλίας εισβάλλει στην Ολλανδία.

1707: Τα Κοινοβούλια Αγγλίας και Σκοτίας συνεδριάζουν και αποφασίζουν την ένωση των περιοχών τους, σχηματίζοντας έτσι τη Μεγάλη Βρετανία.

1770: Ο Τζέιμς Κουκ ανακαλύπτει τον κόλπο Μπότανι, στην Αυστραλία.

1854: Ιδρύεται στην Πενσιλβάνια το πρώτο κολέγιο αποκλειστικά για Αφροαμερικανούς, με την ονομασία Ινστιτούτο Άσμουν.

1861: Στον Αμερικανικό Εμφύλιο, η Βουλή των Αντιπροσώπων του Μέριλαντ ψηφίζει κατά της αποσκίρτησης από την Ένωση.

1875: Εκδίδονται τα ταξιδιωτικά διηγήματα του Χένρι Τζέιμς «Υπερατλαντικά Σχέδια».

1902: Η αμερικανική Γερουσία εγκρίνει την παράταση ισχύος του νόμου περί αποκλεισμού των Κινέζων για δεύτερη φορά. Ο εν λόγω νόμος, που απαγόρευε τη μετανάστευση Κινέζων στις ΗΠΑ, ψηφίζεται για πρώτη φορά το 1882.

1903: Μετά από κατολίσθηση, 30.000.000 κυβικά μέτρα βράχων σκοτώνουν 70 ανθρώπους στο Φρανκ της Αλμπέρτα στον Καναδά.

1913: Ο σουηδός μηχανικός Γκίντιον Σούντμπακ κατασκευάζει και πατεντάρει το φερμουάρ.

1916: Ο στρατιωτικός νόμος στην Ιρλανδία αίρεται και η επονομαζόμενη επανάσταση του Πάσχα τελειώνει επισήμως, με την παράδοση των Ιρλανδών εθνικιστών στις βρετανικές αρχές στο Δουβλίνο.

1920: Με νέα προκήρυξή της προς το λαό, η αντιπολίτευση κατακρίνει ως ανεπαρκή τα ληφθέντα μέτρα από την κυβέρνηση Βενιζέλου, την οποία θεωρούσε ότι, κατείχε την εξουσία παράνομα, ζητώντας τη διενέργεια εκλογών.

1922: Ψηφοφορία στην ελληνική Βουλή εξασφαλίζει την πλειοψηφία στην κυβέρνηση με μία ψήφο.

1923: Η κυβέρνηση των ΗΠΑ μηνύει την Κόντακ για παράβαση των νόμων κατά των τραστ.

1933: Ο τελικός του Κυπέλλου Αγγλίας μεταξύ των ομάδων Έβερτον και Μάντσεστερ Σίτι (3-0) είναι ο πρώτος αγώνας ποδοσφαίρου, που οι παίκτες φορούν φανέλες με νούμερα. Η Έβερτον χρησιμοποιεί νούμερα από 1 μέχρι 11 και η Σίτι από 12 μέχρι 22.

1941: Ορκίζεται η πρώτη ελληνική κυβέρνηση κατοχής, με πρωθυπουργό τον στρατηγό Γεώργιο Τσολάκογλου.

1942: Ο Αδόλφος Χίτλερ συναντά τον Μπενίτο Μουσολίνι στο Σάλτσμπουργκ, με θέμα την πολιτική τους απέναντι στους Άραβες και στην Ινδία.

1943: Στην Πολωνία, εξεγείρονται οι Εβραίοι στο γκέτο της Βαρσοβίας.

1944: Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στον Ειρηνικό Ωκεανό αμερικανικές δυνάμεις πλήττουν τις Καρολίνες Νήσους, όπου είχαν οχυρωθεί οι Ιάπωνες, ρίχνοντας τουλάχιστον 800 τόνους βομβών.

1945: Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι γερμανικός στρατός παραδίδεται χωρίς όρους στους συμμάχους στην Ιταλία. Την ίδια ημέρα ο Αδόλφος Χίτλερ παντρεύεται την επί πολλά έτη σύντροφό του Εύα Μπράουν στο καταφύγιό του στο Βερολίνο και ορίζει ως διάδοχό του τον ναύαρχο Καρλ Ντένιτζ. Αμερικανικά στρατεύματα απελευθερώνουν τους Εβραίους έγκλειστους στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου.

1949: Στην Κίνα, ένα εκατομμύριο στρατιώτες υπό τον Μάο Τσε Τουνγκ διασχίζουν τον ποταμό Γιανγκτσέ, με σκοπό να απελευθερώσουν τη χώρα.

1967: Μία ημέρα μετά την άρνησή του να συμμετάσχει στο στρατό των ΗΠΑ, για θρησκευτικούς λόγους, αφαιρείται από τον Μοχάμετ Άλι ο τίτλος του ως παγκόσμιου πρωταθλητή στο μποξ.

1970: Στον πόλεμο του Βιετνάμ, οι ΗΠΑ και το Νότιο Βιετνάμ, εισβάλλουν στην Καμπότζη για να καταδιώξουν τους Βιέτκονγκ.

1974: Ο αμερικανός πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον ανακοινώνει την κυκλοφορία των κασετών που έχουν σχέση με το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ.

1975: Στον πόλεμο του Βιετνάμ, κατά την επιχείρηση «Συχνός Άνεμος», οι τελευταίοι αμερικανοί πολίτες αρχίζουν να εγκαταλείπουν τη Σαϊγκόν πριν την αναμενόμενη κατάληψη της πόλης από τις δυνάμεις του Βορείου Βιετνάμ. Η ανάμειξη των ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ φτάνει στο τέλος της.

1979: Η ΕΣΣΔ αλλάζει στάση και κατηγορεί τον πρώην πρόεδρο της Ουγκάντας, Αμίν Νταντά, ότι το καθεστώς του καταδίκασε χιλιάδες ανθρώπους χωρίς δίκη.

1981: Στις εκλογές της Νοτίου Αφρικής, όπου συμμετέχουν μόνον λευκοί, το Εθνικό Κόμμα παίρνει ξανά την εξουσία, αλλά με μειωμένη πλειοψηφία.

1984: Στις ΗΠΑ, εκτοξεύτηκε από τη Φλόριντα το διαστημικό λεωφορείο «Τσάλεντζερ».

1988: Ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ υπόσχεται αυξημένες θρησκευτικές ελευθερίες, στα πλαίσια της γκλάσνοστ, ή αλλιώς της πολιτικής διαφάνειας.

1990: Στην Ελβετία, στο καντόνι της Απεντζέλ-Ίνερχοντεν οι άνδρες ψηφίζουν, για τρίτη φορά, κατά του δικαιώματος ψήφου των γυναικών.

1991: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους αποκλείει οποιοδήποτε ενδεχόμενο επανάληψης ομαλών εμπορικών σχέσεων με το Ιράκ όσο ο Σαντάμ Χουσεΐν θα είναι στην εξουσία.

1992: Στρατιωτικό πραξικόπημα σημειώνεται στη Σιέρα Λεόνε.

1993: Στην Κύπρο, νέο κόμμα ιδρύει ο πρώην Πρόεδρος Γιώργος Βασιλείου με το όνομα «Κίνημα Ελευθέρων Δημοκρατών».

1994: Ο μεγιστάνας των ιταλικών ΜΜΕ, Σίλβιο Μπερλουσκόνι λαμβάνει την εντολή για το σχηματισμό κυβέρνησης στην Ιταλία.

2004: Έντονη ανησυχία για έξαρση των πληθωριστικών πιέσεων τον Αύγουστο εξαιτίας των Ολυμπιακών Αγώνων εκφράζει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Νίκος Γκαργκάνας, απευθύνοντας συστάσεις προς την κυβέρνηση για σφιχτή δημοσιονομική πολιτική. Στο πλαίσιο αυτό τάσσεται κατά των «γενναιόδωρων αυξήσεων» στο δημόσιο τομέα. ΑΔΕΔΥ και ΓΣΕΕ εκφράζουν τη δυσφορία τους και ζητούν την παραίτηση του κ. Γκαργκάνα.

2004: Η εταιρεία Oldsmobile κατασκευάζει το τελευταίο της αυτοκίνητο μετά από 207 χρόνια λειτουργίας.

2019: Η ταινία «Avengers: Endgame» καταρρίπτει πληθώρα ρεκόρ εισιτηρίων, μεταξύ των οποίων και για την ταινία με τις περισσότερες εισπράξεις για Σαββατοκύριακο έναρξης στην κινηματογραφική ιστορία, με άνω του 1 δισ. δολάρια παγκοσμίως.

Γεννήσεις

1855: Γεννιέται ο Έγκον Έρβιν Κις, δημοσιογράφος και συγγραφέας.

1863: Γεννιέται ο μεγαλοεκδότης Γουίλιαμ Ράντολφ Χιρστ, ο οποίος έγινε γνωστός ως «Πολίτης Κέιν» από την ομώνυμη ταινία του Όρσον Γουέλς.

1893: Γεννιέται ο τιμημένος με Νόμπελ χημικός, Χάρολντ Γιούρεϊ.

1899: Γεννιέται ο μείζων μουσικός της τζαζ, πιανίστας και συνθέτης Ντιούκ Έλιγκτον.

1901: Γεννιέται ο μελλοντικός αυτοκράτορας της Ιαπωνίας, Χιροχίτο.

1931: Γεννιέται στο Βερολίνο ο εξπρεσιονιστής ζωγράφος Φρανκ Άουερμπαχ.

1956: Γεννιέται στα Τρίκαλα η ακοντίστρια και κατοπινή πολιτικός, Σοφία Σακοράφα.

1957: Γεννιέται ο ηθοποιός Ντάνιελ Ντέι Λιούις.

1958: Γεννιέται η αμερικανίδα ηθοποιός Μισέλ Φάιφερ.

1970: Γεννιέται στη Βοστώνη η ηθοποιός Ούμα Θέρμαν.

2007: Πριγκίπισσα Ινφάντα Σοφία της Ισπανίας

Θάνατοι

1930: Αυτοκτονεί η Μαρία Πολυδούρη, ποιήτρια από την Καλαμάτα, γνωστή και από το δεσμό της με τον ομότεχνό της Κώστα Καρυωτάκη.

1933: Πεθαίνει την ημέρα των εβδομηκοστών γενεθλίων του ο ποιητής Κωνσταντίνος Καβάφης (γενν. 1863).

1980: Πεθαίνει σε ηλικία 80 ετών ο σκηνοθέτης Άλφρεντ Χίτσκοκ.

2006: Τζον Κένεθ Γκάλμπρεϊθ, Καναδός οικονομολόγος.

2013: Ανδρέας Ντούζος,  Έλληνας ηθοποιός.

2019: Πεθαίνει σε ηλικία 67 ετών, ο Έλληνας ηθοποιός του θεάτρου, κινηματογράφου και της τηλεόρασης Τάκης Μόσχος από διπλό εγκεφαλικό.