Σαν σήμερα 27 Απριλίου 1667: Το αριστούργημα που απέφερε στον συγγραφέα του μόλις 10 λίρες

Σαν σήμερα, 27 Απριλίου 1967, ο πάμφτωχος και τυφλός πλέον τότε Τζον Μίλτον πούλησε τα δικαιώματα για το αριστούργημά του «Χαμένος Παράδεισος» («Paradise Lost») μόλις για 10 λίρες.

Πριν από 356 χρόνια, ο ποιητής Τζον Μπίλτον ήρθε σε συμφωνία με τον τυπογράφο Σάμουελ Σίμονς για να δημοσιευτεί το επικό του ποίημα «Χαμένος Παράδεισος».

Το αυθεντικό συμβόλαιο μεταξύ των δύο πλευρών διατηρείται μέχρι σήμερα και εκτίθεται στη Βρετανική Βιβλιοθήκη (British Library).

Tο συμβόλαιο συνάφθηκε στις 27 Απριλίου 1667 και προβλέπει ότι ο Μίλτον θα λάμβανε άμεσα το ποσό των 5 λιρών από τον Σίμονς και στη συνέχεια άλλες 5 λίρες εφόσον πωλούνταν 1.300 αντίγραφα του ποιήματος.

Υπήρχε επίσης πρόβλεψη για κέρδη επιπλέον 10 λιρών αν πωλούνταν άλλα 2.600 αντίγραφα του ποιήματος στις επόμενες δύο εκδόσεις του. Δυστυχώς, ο Μίλτον πέθανε λίγο αφότου εκδόθηκε η δεύτερη έκδοση το 1674, έτσι ο ίδιος έλαβε μόλις 10 λίρες για το αριστούργημά του.

Η τρίτη γυναίκα και χήρα του Μίλτον, όταν πούλησε τα δικαιώματα του ποιήματος λίγα χρόνια αργότερα, πήρε άλλες 8 λίρες. Συνολικά, λοιπόν, το ζεύγος Μίλτον πήρε 28 λίρες για ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα όλων των εποχών.

Ο Καρλ Μαρξ είχε σχολιάσει ότι πουλώντας το προϊόν του για 5 λίρες, ο Μίλτον έγινε έμπορος. «Ο Μίλτον, που έγραψε τον "Χαμένο Παράδεισο", ήταν μη παραγωγικός εργάτης. Από την άλλη, ένας συγγραφέας που παραδίδει στον εκδότη του το έργο του σαν να να δουλέυει σε εργοστάσιο είναι παραγωγικός εργάτης. Ο Μίλτον παρήγαγε τον "Χαμένο Παράδεισο" όπως ο μεταξοσκώληκας παράγει το μετάξι, δηλαδή ενεργοποιώντας τη δική του φύση. Ο λογοτεχνικός προλετάριος που παράγει βιβλία κατ' εντολή του εκδότη του είναι πολύ κοντά σε έναν παραγωγικό εργάτη, καθώς η παραγωγή του καταλαμβάνεται από το κεφάλαιο και συμβαίνει μόνο για να το αυξήσει», είχε γράψει ο Γερμανός φιλόσοφος.

Στη Βρετανική Βιβλιοθήκη, δίπλα από το συμβόλαιο εκτίθεται η πρώτη έκδοση του «Χαμένου Παραδείσου», η οποία πράγματι τυπώθηκε από τον Σίμονς το 1667. Η πρώτη έκδοση αποτελείτο από δέκα «βιβλία» ή μέρη και περιέχει πάνω από 10.000 στίχους. Στην έκδοση αυτή δεν περιλαμβάνεται το όνομα του Σίμονς, αλλά τα ονόματα των τριών βιβλιοπωλών που είχαν αναλάβει τη διανομή του βιβλίου.

Ποιος ήταν ο Τζον Μίλτον

Ο Τζον Μίλτον γεννήθηκε 9 Δεκεμβρίου 1608 σε εύπορη οικογένεια του Λονδίνου. Έτυχε επιμελημένης ανατροφής και έμαθε νωρίς λατινικά, ελληνικά, γαλλικά και ιταλικά καθώς και λίγα εβραϊκά.

Αφιερώθηκε στις φιλολογικές σπουδές και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, από όπου πήρε μεταπτυχιακό το 1632. Στη συνέχεια, αποφάσισε να συνεχίσει μόνος τη μόρφωσή του, καθώς πέρασε έξι χρόνια διαβάζοντας σημαντικά λογοτεχνικλα έργά σε πολλές γλώσσες.

Ο Μίλτον υπήρξε γνωστός για τις προοδευτικές και αμφιλεγόμενες για την εποχή του απόψεις, οι οποίες μάλιστα «φλέρταραν» με την αναρχία. Για παράδειγμα, αφού τον εγκατέλειψε η 17χρονη πρώτη γυναίκα του, έγραψε μια σειρά από φυλλάδια υπέρ του θεσμού του διαζυγίου. Υποστήριξε την εκτέλεση του Καρόλου Α΄, τάχθηκε κατά του ελέγχου της εκκλησίας από τους επισκόπους και υποστήριξε τον θεσμό της κοινοπολιτείας του Κρόμγουελ, όπου εργάστηκε ως υπουργός ξένων γλωσσών.

Το 1651, έχασε την όρασή του, αλλά συνέχισε να γράφει και να εργάζεται με τη συνδρομή βοηθών.
Η γυναίκα του πέθανε τον επόμενο χρόνο. Ξαναπαντρεύτηκε το 1656, αλλά η δεύτερη γυναίκα του πέθανε στη γέννα.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, η κοινοπολιτεία ανατράπηκε και ο Μίλτον ρίχτηκε στη φυλακή. Τελικά, σώθηκε μόνο με την παρέμβαση φίλων.

Τυφλός, Τυφλός, φτωχός και άνεργος, άρχισε να υπαγορεύει το ποίημά του «Χαμένος Παράδεισος» στην οικογένειά του. Ξαναπαντρεύτηκε την τρίτη γυναίκα του το 1663 και πέθανε το 1674.

Ο «Χαμένος Παράδεισος»

Το διάσημο επικό ποίημα του Τζον Μίλτον γράφτηκε σε δεκασύλλαβο ιαμβικό ανομοιοκατάληκτο στίχο (blank verse). Θεωρείται το σπουδαιότερο έργο του Μίλτον και ένα από τα σημαντικότερα της αγγλικής και γενικότερα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Θέμα του έχει την απώλεια του Παραδείσου, τόσο από το πρώτο ανθρώπινο ζεύγος, τον Αδάμ και την Εύα, όσο και από τους επαναστάτες αγγέλους με αρχηγό τους τον Σατανά.

Η σύνθεση του «Χαμένου Παραδείσου» άρχισε πιθανότατα το 1657-58 και τελείωσε το καλοκαίρι του 1665, όταν ο Μίλτον έδωσε το χειρόγραφο στον φίλο του, Thomas Elwood, για να το διαβάσει. Δεν είναι γνωστή η σειρά με την οποία γράφηκαν τα επιμέρους τμήματα του έργου, αλλά εικάζεται ότι της εκδόσεως του έργου προηγήθηκαν πολλές αναθεωρήσεις του από τον ποιητή.

Σε κάθε βιβλίο ο ποιητής είχε προσθέσει και περίληψη της υπόθεσής του (Argument), ενώ προηγείτο σημείωμα στο οποίο υπερασπιζόταν τον ανομοιοκατάληκτο ηρωικό αγγλικό στίχο, αποκηρύσσοντας την ομοιοκαταληξία.

Τα δέκα βιβλία της πρώτης έκδοσης έγιναν δώδεκα στη δεύτερη έκδοση.

Σαν σήμερα 27 Απριλίου

Γεγονότα 

395 – Ο αυτοκράτορας Αρκάδιος παντρεύεται την Αιλία Ευδοξία, κόρη του Φράγκου στρατηγού Φλάβιου Βαύδου, η οποία γίνεται μία από τις πιο ισχυρές Βυζαντινές αυτοκράτειρες της ύστερης αρχαιότητας.
711 - Μουσουλμανική κατάκτηση της Ιβηρικής χερσονήσου: Μαυριτανικά στρατεύματα αποβιβάζονται στο Γιβραλτάρ για να ξεκινήσουν την εισβολή τους στην Ιβηρική Χερσόνησο (Αλ-Άνταλους).
1296 – Ο αγγλικός στρατός νικά τον σκωτσέζικο στρατό του Τζων Μπάλλιολ στη μάχη του Ντάνμπαρ.
1521 - Μάχη του Μακτάν: Ο εξερευνητής Φερδινάνδος Μαγγελάνος σκοτώνεται στις Φιλιππίνες από ιθαγενείς με επικεφαλής τον Λάπου Λάπου.
1522 - Οι ενωμένες δυνάμεις της Ισπανίας και των Παπικών Κρατών νικούν τον γαλλικό και ενετικό στρατό στη μάχη της Μπικόκα.
1539 - Επανιδρύεται η πόλη της Μπογκοτά στη Νέα Γρανάδα (σημερινή Κολομβία).
1805 – Δυνάμεις Αμερικανών Πεζοναυτών υπό τον Γουίλιαμ Ίτον, επικουρούμενες από Έλληνες, Άραβες και Τούρκους μισθοφόρους, καταλαμβάνουν την πόλη Ντέρνα, στη βόρειο Αφρική, επιχειρώντας να διαλύσουν εστίες πειρατών που μαίνονται τη Μεσόγειο και το βόρειο Ατλαντικό. Είναι η πρώτη επέμβαση αμερικανικών στρατευμάτων στο εξωτερικό στην Ιστορία.
1810 – Ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν συνθέτει το διάσημο κομμάτι "Für Elise".
1865 – Ιδρύεται το Πανεπιστήμιο Κορνέλ στις ΗΠΑ.
1941 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Γερμανικά στρατεύματα εισέρχονται στην Αθήνα, αρχίζει η περίοδος της Κατοχής.
1945 – Ο Μπενίτο Μουσολίνι συλλαμβάνεται από Ιταλούς παρτιζάνους.
1960 – Το Τόγκο αποκτά την ανεξαρτησία του από τη Γαλλία.
1961 – Η Σιέρα Λεόνε αποκτά την ανεξαρτησία της από το Ηνωμένο Βασίλειο.
1978 – Ξεκινά η Εξέγερση του Σαούρ στο Αφγανιστάν. Η εξέγερση ολοκληρώθηκε το επόμενο πρωί με τη δολοφονία του προέδρου του Αφγανιστάν Μοχάμεντ Νταούντ Χαν και την εγκαθίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν.
1981 – Παρουσιάζεται το πρώτο ποντίκι υπολογιστή στο κέντρο ερευνών Xerox PARC.
1988 – Δολοφονείται στην Αθήνα ο ηγέτης της μυστικής οργάνωσης "ASALA", ο Αγκόπ Αγκοπιάν. Την ίδια ημέρα πραγματοποιείται στην Αθήνα δολοφονική απόπειρα εναντίον του Ματ Σάμπρι γραμματέα του κλιμακίου P.L.O. Αθήνας
1992 – Σχηματίζεται η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας από την ένωση Σερβίας και Μαυροβουνίου.

Γεννήσεις

1500 - Λουδοβίκος, κόμης του Βωντεμόν
1737 – Έντουαρντ Γκίμπον, Άγγλος ιστορικός
1748 – Αδαμάντιος Κοραής, Έλληνας λόγιος
1759 – Μαίρη Γουόλστονκραφτ, Αγγλίδα συγγραφέας και φιλόσοφος
1791 – Σάμιουελ Μορς, Αμερικανός εφευρέτης
1820 – Χέρμπερτ Σπένσερ, Άγγλος φιλόσοφος
1822 – Οδυσσεύς Γκραντ, 18ος πρόεδρος των Η.Π.Α.
1863 - Ιωάννης Σβορώνος, Έλληνας νομισματολόγος
1883 - Νίκος Δάνδολος, Έλληνας χαρτοπαίκτης
1893 - Παύλος, πρίγκιπας της Γιουγκοσλαβίας
1893 - Ντράζα Μιχαήλοβιτς, Σέρβος στρατιωτικός
1902 - Χάρι Στόκγουελ, Αμερικανός ηθοποιός
1903 – Νίκος Ζαχαριάδης, Έλληνας πολιτικός
1913 - Λουτζ Λονγκ, Γερμανός αθλητής
1921 - Αμπντελμαλέκ Μπενχαμπιλές, Αλγερινός πολιτικός
1927 - Κορέττα Σκοτ Κινγκ, Αμερικανίδα ακτιβίστρια
1935 – Θόδωρος Αγγελόπουλος, Έλληνας σκηνοθέτης
1939 – Νίνο Βιέιρα, πρόεδρος της Γουινέα-Μπισσάου
1943 - Χέλμουτ Μάρκο, Αυστριακός οδηγός αγώνων
1954 – Φρανκ Μπαϊνιμαράμα, πρωθυπουργός των Φίτζι
1967 - Γουλιέλμος Αλέξανδρος, βασιλιάς της Ολλανδίας
1970 - Μίοντραγκ Μένταν, Βόσνιος ποδοσφαιριστής
1978 - Σεμπαστιάν Ρομέρο, Αργεντινός ποδοσφαιριστής
1986 – Έλενα Ρίστεσκα, τραγουδίστρια από τη Βόρεια Μακεδονία
1993 - Δημήτρης Κολοβός, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1995 - Νικ Κύργιος, Αυστραλός αντισφαιριστής

Θάνατοι

630 - Αρδασίρ Γ΄, βασιλιάς της Περσίας
1404 – Φίλιππος Β΄, δούκας της Βουργουνδίας
1463 – Ισίδωρος, μητροπολίτης Κιέβου
1511 - Ιάκωβος Β΄ της Βάδης, αρχιεπίσκοπος-εκλέκτορας του Τρηρ
1521 – Φερδινάνδος Μαγγελάνος, Πορτογάλος εξερευνητής
1605 – Πάπας Λέων ΙΑ΄
1864 - Ιωάννης Μακρυγιάννης, Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός
1915 – Αλεξάντρ Σκριάμπιν, Ρώσος συνθέτης
1928 - Γεώργιος Ρεμούνδος, Έλληνας μαθηματικός
1932 - Παναγιώτης Ι. Αραβαντινός, Έλληνας πολιτικός
1937 – Αντόνιο Γκράμσι, Ιταλός συγγραφέας και πολιτικός
1938 - Έντμουντ Χούσερλ, Γερμανός φιλόσοφος
1962 - Μαριέττα Γιαννοπούλου-Μινώτου, Ελληνίδα λογοτέχνιδα
1970 - Ιλμάρι Κιάντο, Φινλανδός συγγραφέας
1972 – Κβάμε Νκρούμαχ, Γκανέζος πολιτικός
1975 - Νίκος Μάθεσης, Έλληνας στιχουργός
1978 - Μοχάμεντ Νταούντ Χαν, Πρόεδρος του Αφγανιστάν
1979 - Μιχαήλ Καρούσος, Έλληνας πολιτικός
1984 – Λεωνίδας Παρασκευόπουλος, Έλληνας μητροπολίτης
1986 - Γιόζεφ Άλλεν Χάινεκ, Αμερικανός αστρονόμος
1987 - Βασίλης Χαρισόπουλος, Έλληνας αγρότης και συνδικαλιστής
1992 – Ολιβιέ Μεσιάν, Γάλλος συνθέτης
1995 - Άγγελος Αγγελόπουλος, Έλληνας οικονομολόγος
1998 – Κάρλος Καστανιέδα, Περουβιανός συγγραφέας
2005 - Στέργιος Χασαπίδης, Έλληνας πολιτικός
2007 - Μστισλάβ Ροστροπόβιτς, Ρώσος τσελίστας και διευθυντής ορχήστρας
2008 – Μάριος Τόκας, Κύπριος συνθέτης
2015 - Βερν Γκάνια, Αμερικανός παλαιστής