Το οριστικό «όχι» της Γαλλίας στην έκδοση των Ερυθρών Ταξιαρχιών

Το Εφετείο του Παρισιού επικύρωσε την άρνηση της Γαλλίας να εκδώσει 10 Ιταλούς τρομοκράτες που είχαν καταφύγει στη χώρα από τη δεκαετία του 1980.

Τον Απρίλιο του 2021 στο πλαίσιο της επιχείρησης «Κόκκινες σκιές», η Ιταλία είχε ζητήσει την έκδοσή τους προκειμένου να δικαστούν για εγκλήματα που διέπραξαν κατά τη διάρκεια των «μολυβένιων χρόνων». Ανάμεσά τους είναι ο Τζόρτζιο Πετροστεφάνι, ο οποίος έχει καταδικαστεί στην Ιταλία ως οργανωτής, μαζί με τον Αντριάνο Σόφρι, της δολοφονίας του αστυνομικού Λουίτζι Καλαμπρέζι στο Μιλάνο τον Μάιο του 1972. Το Εφετείο αιτιολόγησε την απόφαση για τη μη έκδοση των τρομοκρατών επικαλούμενο τα άρθρα 6 και 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Πρόκειται για 8 άνδρες και 2 γυναίκες. Τους Τζόρτζιο Πετροστεφάνι (68 ετών), Έντσο Καλβίνι, Ναρτσίζο Μανέντι (65), Τζοβάνι Αλιμόντι (66), Ρομπέρτα Καπέλι, Μαρίνα Πετρέλα (67), Σέρτζιο Τορνάγκι (63), Μαουρίτσιο Ντι Μάρτσιο (62), Ραφαέλε Βεντούρι (70) και Λουίτζι Μπεργκαμίν (72). Ένα από τα πιο προβεβλημένα πρόσωπα είναι η Μαρίνα Πετρέλα, η οποία έχει καταδικαστεί ισόβια στην Ιταλία για τη δολοφονία του αστυνομικού Σεμπαστιάνο Βίντσι, για την απαγωγή και αιχμαλωσία ενός δικαστή και τέσσερις ακόμα ένοπλες επιθέσεις.

Η Πετρέλα έφτασε στη Γαλλία το 1993 και βρήκε δουλειά σε προαστιακό δήμο ως κοινωνική λειτουργός. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση Φιγιόν προθυμοποιήθηκε να την εκδώσει στην Ιταλία, αλλά μετά από απεργία πείνας και μία απόπειρα αυτοκτονίας άλλαξε γνώμη «για ανθρωπιστικούς λόγους».

Το 2021 η εφημερίδα Le Monde συνέλεξε υπογραφές για την μη έκδοσή της. Μεταξύ όσων υπέγραψαν ήταν η σκηνοθέτις και ηθοποιός Βαλέρια Μπρούνι-Τεντέσκι, οι επίσης σκηνοθέτες Κώστας Γαβράς και Ζαν – Λικ Γκοντάρ, ο συγγραφέας Εντουάρ Λουί, η designer Agnès B. και ο Ιταλός συγγραφέας Ερι Ντε Λούκα που συμμετείχε ο ίδιος σε συναφείς ομάδες. Η Πετρέλα πάντως δεν δήλωσε ποτέ μεταμέλεια.

Η απόφαση της μη έκδοσης των 10, αν και έγινε δεκτή με επευφημίες από το πλήθος έξω από το Εφετείο, φέρνει σε αμηχανία το υπουργείο Εσωτερικών της Γαλλίας, το οποίο, για μια ακόμη φορά, αποτυγχάνει να συνεργαστεί με το ιταλικό. Όπως είναι γνωστό, το 1981 η κυβέρνηση Μιτεράν είχε έρθει σε ρήξη με την τότε ιταλική κυβέρνηση Σπαντολίνι επειδή προσέφερε άσυλο στα μέλη των τρομοκρατικών οργανώσεων υπό τον όρον να παραιτηθούν από τις πράξεις βίας.

Στις σημερινές ιταλικές αρχές, η Γαλλία, αν και επέμεινε στη δικαστική συνεργασία των δύο χωρών στο πλαίσιο του κράτους δικαίου, δήλωσε ότι «έχει περάσει πολύς καιρός» από τα διαπραχθέντα εγκλήματα. Από την πλευρά της, η οικογένεια του Καλαμπρέζι εξέφρασε την απογοήτευσή της τονίζοντας ότι η Γαλλία επέλεξε να κρύβει δολοφόνους που έπρεπε να βρίσκονται στη φυλακή. Ακόμα και πηγές του Δημοκρατικού Κόμματος στην Ιταλία χαρακτήρισαν την απόφαση της μη έκδοσης «ασεβή απέναντι στη μνήμη των θυμάτων». Παρόμοια σχόλια ανήρτησαν στο Twitter ο υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι (Forza Italia) και η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι. «Νομίζαμε ότι το Δόγμα Μιτεράν είχε καταργηθεί. Όμως ισχύει ακόμα» έγραψε.

Η Βραζιλία πάντως, τον Ιανουάριο του 2019, εξέδωσε στην Ιταλία τον Τσέζαρε Μπατίστι, η οποία είχε συλληφθεί στη Βολιβία. O Μπατίστι έζησε στη Γαλλία από το 1990 μέχρι το 2004 όταν η Ιταλία άρχισε να πιέζει για την έκδοσή του. Εκείνη την εποχή η «Υπόθεση Μπατίστι» είχε διχάσει τη Γαλλία —λιγότερο την Ιταλία— αλλά το γαλλικό Ανώτερο Δικαστήριο επικύρωσε απόφαση έκδοσής του στην Ιταλία όπου είχε καταδικαστεί για τέσσερις φόνους. Τότε, o Μπατίστι φυγαδεύτηκε στη Βραζιλία όπου παρέμεινε μέχρι το 2019. Σήμερα εκτίει ποινή ισοβίων σε φυλακή της Φεράρα.

Η χθεσινή απόφαση των ανεξάρτητων γαλλικών δικαστικών αρχών δίνει οριστικό τέλος στις διεκδικήσεις της Ιταλίας. Μετά από τόσα χρόνια στη Γαλλία, οι τρομοκράτες έχουν ενσωματωθεί και έχουν εξασφαλίσει τη στήριξη μερίδας των ΜΜΕ στα οποία άλλωστε εμφανίζονται να αρθρογραφούν. Mία από τις αιτίες του μένους της άκρας αριστεράς εναντίον του Εμανουέλ Μακρόν πρέπει να θεωρείται η επιθυμία του να εκδώσει στην Ιταλία πρώην τρομοκράτες.

Σήμερα ο αριθμός των Ιταλών πρώην τρομοκρατών που ζουν στη Γαλλία είναι άγνωστος. Πολλοί έχουν αλλάξει όνομα και δραστηριοποιούνται στον χώρο της εστίασης, άλλοι έχουν παντρευτεί Γάλλους και Γαλλίδες. Κάποιοι ακόμη δραστηριοποιούνται σε οικoλογικά κινήματα που ενσωματώνονται στην άκρα αριστερά. Όσοι από αυτούς έχουν δημόσιο λόγο ζητούν σήμερα «αμνηστία».