18 Μαρτίου 1989, το δεξαμενόπλοιο «Torrey Canyon» προκαλεί την πρώτη μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή

Η πετρελαιοκηλίδα Torrey Canyon ήταν μία από τις σοβαρότερες στον κόσμο. Το υπερδεξαμενόπλοιο SS Torrey Canyon προσάραξε σε βράχια στα ανοικτά των νοτιοδυτικών ακτών του Ηνωμένου Βασιλείου το 1967, με αποτέλεσμα να διαχυθούν περίπου 25-36 εκατομμύρια γαλόνια (94-164 εκατομμύρια λίτρα) αργού πετρελαίου. Οι προσπάθειες μετριασμού της ζημίας περιλάμβαναν τον βομβαρδισμό του ναυαγίου από αεροσκάφη του Βασιλικού Ναυτικού και της Βασιλικής Αεροπορίας. Εκατοντάδες μίλια ακτογραμμής στη Βρετανία, τη Γαλλία, το Γκέρνσεϊ και την Ισπανία επηρεάστηκαν από το πετρέλαιο και άλλες ουσίες που χρησιμοποιήθηκαν στην προσπάθεια μετριασμού των ζημιών.

Εκείνη την εποχή, ήταν η χειρότερη πετρελαιοκηλίδα στον κόσμο ενώ παραμένει η χειρότερη πετρελαιοκηλίδα στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου. Οδήγησε σε σημαντικές αλλαγές στο ναυτικό δίκαιο και στην αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδων.

Όταν ναυπηγήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1959, το Torrey Canyon είχε χωρητικότητα 60.000 τόνων ενώ διευρύνθηκε αργότερα σε 120.000 τόνους στην Ιαπωνία. Το όνομά του το πήρε από ένα γεωγραφικό στοιχείο που βρίσκεται στην Καλιφόρνια.

Κατά τη στιγμή του ατυχήματος, το Torrey Canyon ήταν νηολογημένο στη Λιβερία και ανήκε στην Barracuda Tanker Corporation, θυγατρική της Union Oil Company of California, αλλά ναυλωμένο στην British Petroleum. Είχε μήκος 297,0 μέτρα, πλάτος 38,2 μέτρα και βύθισμα 20,9 μέτρα.

Στο τελευταίο του ταξίδι, το Torrey Canyon έφυγε από το διυλιστήριο της Kuwait National Petroleum Company στο Mina Al-Ahmadi του Κουβέιτ (μετέπειτα Al-Ahmadi), με πλήρες φορτίο αργού πετρελαίου, στις 19 Φεβρουαρίου 1967. Το πλοίο είχε προορισμό το Milford Haven στην Ουαλία. Στις 14 Μαρτίου έφτασε στα Κανάρια Νησιά. Έπειτα από σφάλμα πλοήγησης, το Torrey Canyon προσέκρουσε στον βράχο Pollard's Rock στο ακραίο δυτικό άκρο των Επτά Πετρών μεταξύ της ηπειρωτικής χώρας της Κορνουάλης και των νήσων Scilly σαν σήμερα, στις 18 Μαρτίου 1967.

Το δεξαμενόπλοιο δεν είχε προγραμματισμένο δρομολόγιο και έτσι δεν διέθετε πλήρεις χάρτες κλίμακας l για τα νησιά Scilly. Όταν η σύγκρουση με έναν αλιευτικό στόλο έγινε, υπήρξε σύγχυση μεταξύ του πλοιάρχου και του αξιωματικού βάρδιας ως προς την ακριβή θέση τους. Σημαντική περαιτέρω καθυστέρηση προέκυψε λόγω αβεβαιότητας ως προς το αν το σκάφος βρισκόταν σε χειροκίνητη ή αυτόματη λειτουργία πηδαλίου. Μέχρι να διορθωθεί το πρόβλημα, η προσάραξη ήταν αναπόφευκτη. Τις επόμενες ώρες και ημέρες, οι εκτεταμένες προσπάθειες για την ανέλκυση του σκάφους από τον ύφαλο αποδείχθηκαν ανεπιτυχείς και οδήγησαν ακόμη και στο θάνατο ενός μέλους της ολλανδικής ομάδας διάσωσης, του καπετάνιου Hans Barend Stal.

Μετά την αποτυχία των προσπαθειών μετακίνησης του πλοίου και την έναρξη της διάλυσης του πλοίου, το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στον καθαρισμό και τον περιορισμό της πετρελαιοκηλίδας που προέκυψε. Το απορρυπαντικό χρησιμοποιήθηκε σε μεγάλη κλίμακα από την πυροσβεστική υπηρεσία της Κορνουάλης και τα παραπλέοντα σκάφη του Βασιλικού Ναυτικού σε μια προσπάθεια να διασκορπιστεί το πετρέλαιο. Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Χάρολντ Γουίλσον και το υπουργικό του συμβούλιο πραγματοποίησαν μια μίνι συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στον Βασιλικό Ναυτικό Αεροπορικό Σταθμό Culdrose και αποφάσισαν να βάλουν φωτιά στο πλοίο και στη γύρω πετρελαιοκηλίδα για να περιορίσουν την έκταση της πετρελαϊκής καταστροφής.

Περίπου 50 μίλια (80 χλμ.) της γαλλικής και 120 μίλια (190 χλμ.) της ακτής της Κορνουάλης μολύνθηκαν. Περίπου 15.000 θαλασσοπούλια σκοτώθηκαν, μαζί με τεράστιο αριθμό θαλάσσιων οργανισμών, πριν η κηλίδα των 270 τετραγωνικών μιλίων (700 km2) διαλυθεί. Πολλές ζημιές προκλήθηκαν από τη μεγάλη χρήση των λεγόμενων απορρυπαντικών για τη διάσπαση της κηλίδας - πρόκειται για παραλλαγές προϊόντων που είχαν αρχικά σχεδιαστεί για τον καθαρισμό των επιφανειών στα μηχανοστάσια των πλοίων, χωρίς να υπάρχει ανησυχία για την τοξικότητα των συστατικών τους. Πολλοί παρατηρητές πίστευαν ότι επίσημα αναφέρονταν ως "απορρυπαντικά", αντί για το ακριβέστερο "διαλύτες- γαλακτωματοποιητές", για να ενθαρρύνουν τη σύγκριση με πολύ πιο καλοήθη οικιακά προϊόντα καθαρισμού.

Η βρετανική κυβέρνηση επικρίθηκε έντονα για τον χειρισμό του περιστατικού, το οποίο ήταν τότε η πιο δαπανηρή ναυτική καταστροφή που είχε συμβεί ποτέ. Η RAF και το Βασιλικό Ναυτικό υπέστησαν επίσης γελοιοποίηση ως αποτέλεσμα των προσπαθειών τους να συνδράμουν στην επίλυση του ζητήματος, δεδομένου ότι το 25% των 42 βομβών που έριξαν δεν πέτυχαν τον τεράστιο σταθερό στόχο.

Σαν σήμερα 18 Μαρτίου: Γεγονότα

1844: Ο Όθων ορκίζεται ενώπιον της Συνελεύσεως ως Συνταγματικός Βασιλεύς. Στην ίδια συνεδρίαση, η εθνοσυνέλευση ψηφίζει εκλογικό νόμο, με τον οποίο καθιερώνεται η καθολική ψηφοφορία με κάποιες μείζονες εξαιρέσεις. Αποκλείονται όλοι όσοι δεν διαθέτουν κινητή ή ακίνητη περιουσία.

1900: Ιδρύεται ο Άγιαξ, η μεγάλη ολλανδική ομάδα που θα γράψει ιστορία στο Κύπελλο Πρωταθλητριών. Με αφετηρία τη νίκη του στο Γουέμπλεϊ επί του Παναθηναϊκού θα κάνει ένα σερί τριών τίτλων (1971-1972-1973). Το 1995 θα επανέλθει κερδίζοντας τη Μίλαν 1-0 και κατακτώντας τον τέταρτο τίτλο του.

1902: Ο ιταλός τενόρος, Ενρίκο Καρούζο, γίνεται ο πρώτος καλλιτέχνης που η φωνή του αποτυπώνεται σε δίσκο γραμμοφώνου. Σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στο Μιλάνο ηχογραφεί δέκα άριες και εισπράττει το σεβαστό ποσό των 5.000 δολαρίων.

1926: Ιδρύεται η Ακαδημία Αθηνών, με πρωτοβουλία του καθηγητή αστρονομίας Δημήτριου Αιγινήτου.

1991: Ο Χαρίλαος Φλωράκης αποχωρεί από την ηγεσία του Συνασπισμού και τον διαδέχεται η Μαρία Δαμανάκη.

2009: Η Διυπουργική Επιτροπή εγκρίνει την πώληση της Ολυμπιακής στη Marfin του Ανδρέα Βγενόπουλου.

Σαν σήμερα 18 Μαρτίου: Γεννήσεις

1690: Κρίστιαν Γκόλντμπαχ, Γερμανός μαθηματικός

1844: Νικολάι Ρίμσκι-Κόρσακοφ, Ρώσος συνθέτης

1858: Ρούντολφ Ντίζελ, γερμανός μηχανικός, εφευρέτης της μηχανής εσωτερικής καύσης που πήρε το όνομά του.

1913: Γεώργιος Α', βασιλιάς της Ελλάδας

1932: Γεννιέται ο συγγραφέας Τζον Άπνταϊκ, ο οποίος το 1981 και το 1990 τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ.

1939: Γιάννης Μαρκόπουλος, συνθέτης.

1959: Γεννιέται ο Γάλλος παραγωγός, συγγραφέας και σκηνοθέτης Λικ Μπεσόν.

Σαν σήμερα 18 Μαρτίου: Θάνατοι

1893: Γκέραρντ Χάινεκεν, ολλανδός επιχειρηματίας, ιδρυτής της ομώνυμης ζυθοβιομηχανίας (Heineken, Amstel).

1936: Πεθαίνει αυτοεξόριστος στο Παρίσι σε ηλικία 72 ετών ο Ελευθέριος Βενιζέλος, επί πέντε φορές πρωθυπουργός. Είχε γεννηθεί στις 23 Αυγούστου 1864.

1996: Οδυσσέας Ελύτης (Αλεπουδέλης), ποιητής. Τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979.

2008: Άντονι Μιγκέλα, Βρετανός σκηνοθέτης.

2012: Νίκος Βασταρδής, Έλληνας ηθοποιός. 

2017: Τσακ Μπέρι, Αμερικανός τραγουδιστής. 

2019: Θανάσης Ηλιοδρομίτης, 62, Έλληνας δημοσιογράφος (Ριζοσπάστης, Μέγκα, Ημερησία).